İçereği Atla
Test 4: Milli Mücadele Hazırlık Dönemi

MİLLİ MÜCADELE HAZIRLIK DÖNEMİ

TEST - 4

Soru 1: Mustafa Kemal Paşa'nın, Samsun'a çıktıktan sonra hazırladığı ve İzmir'in işgalinin haksız olduğunu vurguladığı ilk resmi belge olan Samsun Raporu'nu kime sunmuştur?

Doğru Cevap: A) İstanbul Hükümeti'ne (Sadrazamlığa)

Açıklama: Mustafa Kemal, kendisine verilen resmi görevin bir gereği olarak bölgedeki durumu incelemiş ve hazırladığı raporu, kendisini görevlendiren makam olan İstanbul Hükümeti'ne (Sadrazamlık makamına) göndermiştir. Bu rapor, verilen görevin dışına çıktığının ilk sinyalidir.

Soru 2: Amasya Genelgesi'nde yer alan "Her ilden milletin güvenini kazanmış üç delegenin Sivas'a gönderilmesi" kararı ile aşağıdakilerden hangisi amaçlanmıştır?

Doğru Cevap: C) Milli Mücadele'yi halk iradesine dayandırmak

Açıklama: Ülkenin kaderiyle ilgili kararların, milletin kendi seçtiği temsilciler tarafından alınmasını istemek, mücadelenin kişisel olmadığını ve meşruiyetini doğrudan halktan aldığını gösterme amacını taşır. Bu, ulusal egemenlik ilkesinin bir yansımasıdır.

Soru 3: Erzurum Kongresi'nde alınan "Kuva-yı Milliye'yi amil (etkin) ve irade-i milliyeyi hakim kılmak esastır." kararında vurgulanan iki temel ilke hangisidir?

Doğru Cevap: B) Tam Bağımsızlık ve Ulusal Egemenlik

Açıklama: "Kuva-yı Milliye'yi etkin kılmak" ifadesi, işgallere karşı silahlı mücadeleyi yani tam bağımsızlığı; "milli iradeyi hakim kılmak" ifadesi ise yönetimin milletin kararına dayanması gerektiğini yani ulusal egemenliği ifade eder. Bu, Milli Mücadele'nin temel felsefesidir.

Soru 4: Sivas Kongresi'nin toplanmasını engellemeye yönelik Ali Galip Olayı, hangi hükümet döneminde yaşanmıştır?

Doğru Cevap: E) Damat Ferit Paşa Hükümeti

Açıklama: Milli Mücadele'ye şiddetle karşı olan ve İngilizlerin desteğini alan Sadrazam Damat Ferit Paşa, kongreyi bir isyan olarak görmüş ve Elazığ Valisi Ali Galip'i kongreyi basmak ve Mustafa Kemal'i tutuklamakla görevlendirmiştir.

Soru 5: Amasya Görüşmeleri sonucunda İstanbul Hükümeti'nin resmen kabul ettiği tek karar aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: C) Mebusan Meclisi'nin toplanması ve seçimlerin yapılması

Açıklama: Ali Rıza Paşa Hükümeti, Temsil Heyeti ile yaptığı görüşmelerde alınan kararlardan sadece anayasaya (Kanun-u Esasi) uygun olan Mebusan Meclisi'nin açılması ve seçimlerin yapılması kararını uygulamaya koymuştur. Diğer kararlar resmi olarak kabul edilmemiştir.

Soru 6: Aşağıdakilerden hangisi, Milli Mücadele döneminde Batı Anadolu'da Yunan işgaline karşı direnişi örgütleyen Kuva-yı Milliye liderlerinden (efe) biri değildir?

Doğru Cevap: A) Topal Osman

Açıklama: Topal Osman Ağa, Karadeniz Bölgesi'nde (özellikle Giresun) Pontus Rum çetelerine karşı mücadele etmiş bir Kuva-yı Milliye lideridir. Diğer isimler ise Batı Anadolu'daki direnişte önemli roller oynamışlardır.

Soru 7: Erzurum Kongresi'nde oluşturulan Temsil Heyeti'nin, Sivas Kongresi'nde üye sayısı artırılarak tüm yurdu temsil eder hale getirilmesi, neyin göstergesidir?

Doğru Cevap: D) Milli Mücadele'nin yürütme organının ulusal bir nitelik kazandığının

Açıklama: Temsil Heyeti, TBMM açılana kadar Milli Mücadele'nin yürütme organı, yani bir nevi geçici hükümeti olarak görev yapmıştır. Sivas Kongresi'nde yetkilerinin tüm yurdu kapsayacak şekilde genişletilmesi, bu geçici hükümetin artık sadece bir bölgeyi değil, tüm vatanı temsil ettiğini göstermektedir.

Soru 8: Misak-ı Millî'de, Boğazların güvenliğinin sağlanması şartıyla dünya ticaretine açılması kararı alınırken, bu konuda kiminle birlikte karar verileceği belirtilmiştir?

Doğru Cevap: E) İlgili bütün devletler

Açıklama: Misak-ı Millî, Boğazlar konusunda tek taraflı bir dayatmayı reddetmiş, İstanbul ve Marmara'nın güvenliği sağlandıktan sonra, bu konunun Türkiye ile birlikte Karadeniz'e kıyısı olan ve ticaretten etkilenen "ilgili bütün devletlerin" ortak kararıyla çözülmesi gerektiğini belirtmiştir.

Soru 9: Mustafa Kemal Paşa'nın, İstanbul'un işgalinden sonra Ankara'da toplanacak olan meclise "Kurucu Meclis" yerine "Olağanüstü Yetkilere Sahip Bir Meclis" adını vermesinin temel sebebi nedir?

Doğru Cevap: A) Saltanat ve hilafet yanlılarının tepkisini çekmemek ve milli birliği korumak

Açıklama: "Kurucu Meclis" ifadesi, mevcut düzeni (saltanatı) yıkarak yeni bir rejim kurma amacını çağrıştırıyordu. O anki öncelik ise rejim tartışması yaratmak değil, tüm farklı görüşleri vatanın kurtuluşu ortak paydasında birleştirmekti. Bu nedenle daha kapsayıcı bir ifade tercih edilmiştir.

Soru 10: "Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür, parçalanamaz." ilkesi ilk kez hangi kongrede dile getirilmiştir?

Doğru Cevap: B) Erzurum Kongresi'nde

Açıklama: Mondros Ateşkesi sırasındaki sınırları esas alan ve vatanın bütünlüğünü vurgulayan bu tarihi karar, ilk kez Erzurum Kongresi'nde alınmış, daha sonra Sivas Kongresi ve Misak-ı Millî'de de temel ilke olarak kabul edilmiştir.

Soru 11: Aşağıdakilerden hangisi, Sivas Kongresi'nde alınan kararlardan biri değildir?

Doğru Cevap: E) Ankara'nın Milli Mücadele'nin merkezi olarak seçilmesi

Açıklama: Ankara'nın merkez seçilmesi kararı, Sivas Kongresi'nden sonra, Temsil Heyeti'nin Sivas'ta yaptığı Komutanlar Toplantısı'nda alınmış ve heyet 27 Aralık 1919'da Ankara'ya gelmiştir.

Soru 12: Mustafa Kemal Paşa'nın Amasya Genelgesi'ni yayımladıktan hemen sonra Erzurum'a geçmeden önce yaptığı ve "sine-i millete dönmek" olarak nitelendirdiği eylem nedir?

Doğru Cevap: A) Askerlik mesleğinden ve 9. Ordu Müfettişliğinden istifa etmesi

Açıklama: İstanbul Hükümeti'nin geri dön emrine uymayan ve görevden alınacağını anlayan Mustafa Kemal, Erzurum Kongresi öncesinde tüm resmi sıfatlarından vazgeçerek mücadeleye sivil bir vatandaş olarak devam etme kararı almıştır. Bu durum "milletin sinesine dönmek" olarak ifade edilir.

Soru 13: Misak-ı Millî'de "siyasi, adli, mali gelişmemizi önleyen kayıtlar" ifadesiyle kastedilen temel sorun aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: B) Kapitülasyonlar

Açıklama: Yabancı devletlere tanınan ticari ayrıcalıklar (mali), kendi vatandaşlarının Osmanlı mahkemelerinde yargılanmaması (adli) ve konsoloslukların iç işlerine karışması (siyasi) gibi haklar kapitülasyonlar kapsamındadır ve bunlar tam bağımsızlığın önündeki en büyük engel olarak görülmüştür.

Soru 14: Sivas Kongresi'nde, Anadolu'daki tüm milli direniş cemiyetleri hangi isim altında birleştirilmiştir?

Doğru Cevap: D) Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti

Açıklama: Sivas Kongresi, ülkedeki tüm yerel direniş örgütlerini (Müdafaa-i Hukuk, Reddi-i İlhak vb.) tek bir merkezi çatı altında toplayarak Milli Mücadele'yi bütüncül bir yapıya kavuşturmuştur.

Soru 15: Mustafa Kemal, 19 Mayıs 1919'da Samsun'a ayak bastığında, aşağıdaki görevlerden hangisi yetkileri arasında yer almıyordu?

Doğru Cevap: D) Ankara'da yeni bir meclis toplamak

Açıklama: Mustafa Kemal'in resmi görevi, bölgedeki karışıklıkları bastırmak ve Mondros hükümlerini uygulamaktı. Ankara'da yeni bir meclis toplama fikri, bu resmi görevin tamamen dışında, Milli Mücadele'nin ilerleyen aşamalarında ortaya çıkan bir hedeftir.

Soru 16: Aşağıdakilerden hangisi, Amasya Genelgesi'nin imzalanmasından sonra yaşanan bir gelişmedir?

Doğru Cevap: C) Mustafa Kemal'in askerlikten istifa etmesi

Açıklama: İstanbul Hükümeti, Amasya Genelgesi'nin yayımlanması üzerine Mustafa Kemal'in yetkilerini aştığını görerek onu geri çağırmıştır. Bu emre uymayan Mustafa Kemal, Erzurum Kongresi'nden hemen önce askerlikten istifa etmiştir.

Soru 17: Paris Barış Konferansı'nda, İzmir ve çevresinin daha önce gizli antlaşmalarla İtalya'ya vaat edilmiş olmasına rağmen Yunanistan'a verilmesinin temel nedeni nedir?

Doğru Cevap: A) İngiltere'nin Doğu Akdeniz'de güçlü bir İtalya yerine kendi kontrolünde bir Yunanistan'ı tercih etmesi

Açıklama: İngiltere, savaş sonrası Doğu Akdeniz ve Süveyş Kanalı yolu üzerinde İtalya gibi güçlü ve yayılmacı bir devletin hakimiyet kurmasını istemiyordu. Bu nedenle, daha zayıf ve kendi kontrolünde tutabileceği bir piyon olarak gördüğü Yunanistan'ın bölgeyi işgal etmesini desteklemiştir.

Soru 18: Son Osmanlı Mebusan Meclisi'nin dağıtılması üzerine, Ankara'da açılan TBMM'ye katılan milletvekilleri, hangi meclisin üyesi sayılıyordu?

Doğru Cevap: C) Mebusan Meclisi

Açıklama: Mustafa Kemal, milli iradenin devamlılığını sağlamak amacıyla, İstanbul'dan kaçıp Ankara'ya gelebilen Mebusan Meclisi üyelerinin, yeniden seçime girmeden doğrudan TBMM'nin doğal üyesi sayılacaklarını ilan etmiştir.

Soru 19: Erzurum Kongresi'nin toplanmasına öncülük eden ve Kazım Karabekir Paşa'nın da desteklediği cemiyet aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: D) Şark Vilayetleri Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti

Açıklama: Doğu Anadolu'nun Ermenilere verilmesini engellemek amacıyla kurulan Şark Vilayetleri (Doğu İlleri) Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, Trabzon Muhafaza-i Hukuk Cemiyeti ile birlikte Erzurum Kongresi'nin toplanmasını organize etmiştir.

Soru 20: Temsil Heyeti'nin, Amasya Görüşmeleri'nden sonra Ankara'ya gelmesinin temel stratejik amacı neydi?

Doğru Cevap: E) İstanbul'da toplanacak olan Mebusan Meclisi'nin çalışmalarını yakından takip etmek

Açıklama: Temsil Heyeti, İstanbul'da açılacak olan Mebusan Meclisi'ni yönlendirmek ve milli iradenin Misak-ı Millî doğrultusunda tecelli etmesini sağlamak için, hem haberleşme hatları hem de ulaşım açısından İstanbul'a daha yakın ve merkezi bir konumda olan Ankara'yı merkez olarak seçmiştir.