İçereği Atla
Test 4: Milli Mücadele Hazırlık Dönemi

MİLLİ MÜCADELE HAZIRLIK DÖNEMİ

TEST - 4

Soru 1: Mustafa Kemal'in Havza Genelgesi'nde işgallere karşı mitingler ve protestolar düzenlenmesini istemesi, hangi amacın ilk adımı olarak kabul edilir?

Doğru Cevap: A) Ulusal bilinci uyandırarak halkı harekete geçirmek

Açıklama: Havza Genelgesi, işgaller karşısında dağınık ve tepkisiz olan halkı ortak bir amaç etrafında birleştirmeyi, protestolarla hem iç hem de dış kamuoyuna Türk milletinin işgalleri kabul etmediğini göstermeyi hedefleyen, milli bilinci ateşleyen ilk önemli adımdır.

Soru 2: "Artık İstanbul Anadolu'ya hakim değil, tabi olmak zorundadır." sözü, Milli Mücadele'nin hangi aşamasından sonra Mustafa Kemal tarafından söylenmiştir?

Doğru Cevap: C) Amasya Genelgesi

Açıklama: Amasya Genelgesi ile Kurtuluş Savaşı'nın yol haritasının çizilmesi ve millet iradesinin ön plana çıkarılması, Anadolu'nun artık İstanbul'dan emir alan bir konumda olmadığını, aksine İstanbul'un Anadolu'daki bu yeni iradeye uyması gerektiğini vurgulayan bu sözün söylenmesine zemin hazırlamıştır.

Soru 3: Erzurum Kongresi'nin toplanış amacı ve delege yapısı düşünüldüğünde, kongrenin öncelikli hedefi neydi?

Doğru Cevap: B) Doğu Anadolu'yu Ermeni ve Rum tehdidine karşı savunmak

Açıklama: Erzurum Kongresi, Doğu Anadolu'da bağımsız bir Ermenistan devleti kurma ve Doğu Karadeniz'de bir Pontus Rum devleti kurma girişimlerine karşı bölge halkını örgütleyerek direnişi organize etmek gibi acil ve bölgesel bir amaçla toplanmıştır.

Soru 4: Sivas Kongresi'nde, Erzurum Kongresi kararlarının ulusal ölçekte kabul edilmesinin yanı sıra, alınan en önemli organizasyonel karar hangisidir?

Doğru Cevap: E) Tüm milli cemiyetlerin tek bir çatı altında birleştirilmesi

Açıklama: Sivas Kongresi, ülkedeki tüm yerel direniş örgütlerini (Müdafaa-i Hukuk, Reddi-i İlhak vb.) "Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti" adı altında tek bir merkezi çatı altında toplayarak Milli Mücadele'yi dağınıklıktan kurtarıp bütüncül bir yapıya kavuşturmuştur.

Soru 5: Amasya Görüşmeleri'nin, Milli Mücadele açısından en önemli siyasi sonucu aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: C) Temsil Heyeti'nin İstanbul Hükümeti tarafından hukuken tanınması

Açıklama: Bir hükümetin, karşısındaki bir heyetle aynı masaya oturup protokol imzalaması, o heyeti siyasi bir muhatap olarak kabul ettiğini ve varlığını hukuken tanıdığını gösterir. Bu, Anadolu hareketinin meşruiyeti açısından çok önemli bir kazanımdır.

Soru 6: Batı Anadolu'da Yunan işgaline karşı halkın direnişini ve Kuva-yı Milliye'nin oluşumunu rapor eden ilk belge aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: B) Dr. Esat Işık Raporu

Açıklama: Milli Kongre Cemiyeti üyesi olan Dr. Esat Işık, İzmir'in işgalinden sonra Batı Anadolu'da yaptığı incelemeleri bir rapor haline getirerek hem Yunan mezalimini belgelemiş hem de halkın direnişini ve Kuva-yı Milliye'nin oluşumunu ilk kez bilimsel bir şekilde ortaya koymuştur.

Soru 7: Son Osmanlı Mebusan Meclisi'nde Misak-ı Millî'nin kabul edilmesinden sonra İtilaf Devletleri'nin ilk tepkisi ne olmuştur?

Doğru Cevap: D) Ali Rıza Paşa Hükümeti'ne baskı yaparak istifa ettirmek

Açıklama: İtilaf Devletleri, Misak-ı Millî'nin kabul edilmesinden Milli Mücadele'ye ılımlı yaklaşan Ali Rıza Paşa Hükümeti'ni sorumlu tutmuşlardır. Baskılar sonucunda Ali Rıza Paşa istifa etmiş, yerine İngiliz yanlısı Salih Hulusi Paşa (ve daha sonra Damat Ferit) getirilmiştir. İstanbul'un resmen işgali bu baskıların sonucunda gerçekleşen bir sonraki adımdır.

Soru 8: Sivas Kongresi'nde Temsil Heyeti'nin Batı Cephesi Kuva-yı Milliye Komutanlığı'na Ali Fuat Paşa'yı ataması, hangi yetkisini kullandığını gösterir?

Doğru Cevap: E) Yürütme

Açıklama: Bir komutanı bir cepheye atama yetkisi, hükümetlere ait olan bir yürütme (icra) eylemidir. Temsil Heyeti'nin bu atamayı yapması, kendisini fiilen bir hükümet gibi gördüğünü ve yürütme gücünü kullandığını gösterir.

Soru 9: Misak-ı Millî'de, Boğazların güvenliğinin sağlanması, hangi şehrin güvenliği şartına bağlanmıştır?

Doğru Cevap: A) İstanbul

Açıklama: Misak-ı Millî'nin ilgili maddesinde, "Hilafet merkezi ve saltanatın başkenti olan İstanbul ile Marmara Denizi'nin güvenliği her türlü tehlikeden korunmalıdır." denilerek, Boğazların statüsünün görüşülmesi bu ön şartın sağlanmasına bağlanmıştır.

Soru 10: Damat Ferit Paşa Hükümeti'nin, Milli Mücadele'ye karşı halkı kışkırtmak amacıyla oluşturduğu Nasihat Heyetleri'ne karşı, Temsil Heyeti'nin oluşturduğu karşı propaganda organı hangisidir?

Doğru Cevap: B) İrşad Heyetleri

Açıklama: Temsil Heyeti, İstanbul Hükümeti'nin "Nasihat Heyetleri" aracılığıyla yaptığı olumsuz propagandaya karşı, Milli Mücadele'nin amaçlarını ve haklılığını halka anlatmak üzere din adamları ve aydınlardan oluşan "Aydınlatma Kurulları" anlamına gelen İrşad Heyetleri'ni kurmuştur.

Soru 11: Aşağıdakilerden hangisi, Sivas Kongresi'nin toplanmasını engellemek için yapılan girişimlerden biri değildir?

Doğru Cevap: E) Amasya'da Salih Paşa ile bir görüşme ayarlanması

Açıklama: Amasya Görüşmeleri, Sivas Kongresi'nden sonra, kongrenin siyasi bir başarı kazanması ve Damat Ferit'in istifa etmesi üzerine yeni kurulan hükümetle yapılmıştır. Bir engelleme değil, bir tanıma ve uzlaşma çabasıdır.

Soru 12: Erzurum Kongresi'ne katılan delegeler hangi bölgelerin temsilcilerinden oluşmaktaydı?

Doğru Cevap: A) Doğu Anadolu ve Doğu Karadeniz İlleri

Açıklama: Erzurum Kongresi, toplanış amacı itibarıyla bölgeseldi. Kongreye, Şark Vilayetleri Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'ne bağlı olan Doğu Anadolu illerinden ve Trabzon Muhafaza-i Hukuk Cemiyeti'ne bağlı olan Doğu Karadeniz illerinden delegeler katılmıştır.

Soru 13: Misak-ı Millî kararlarının alınmasıyla sonuçlanan Son Osmanlı Mebusan Meclisi'nin başkanı kimdi?

Doğru Cevap: B) Reşat Hikmet Bey

Açıklama: Meclisin açılışında en yaşlı üye sıfatıyla Reşat Hikmet Bey geçici başkan seçilmiştir. Ancak kısa bir süre sonra vefat edince yerine Celalettin Arif Bey başkan olmuştur. Misak-ı Millî kararları Reşat Hikmet Bey'in başkanlığı döneminde kabul edilmiştir.

Soru 14: Milli Mücadele karşıtı olan ve Padişah ile Halifeye bağlılığı savunan, "Damat Ferit'in Dostları" olarak da bilinen zararlı cemiyet hangisidir?

Doğru Cevap: D) İngiliz Muhipleri Cemiyeti

Açıklama: Kurtuluşun ancak İngiliz himayesine girmekle mümkün olacağını savunan bu cemiyetin üyeleri arasında Sadrazam Damat Ferit Paşa ve Padişah Vahdettin gibi isimler de bulunuyordu. Bu cemiyet, Milli Mücadele'ye karşı en zararlı faaliyetleri yürüten gruplardan biriydi.

Soru 15: Sivas Kongresi'nde, kongre delegeleri arasında yaşanan en önemli siyasi tartışma konusu ne olmuştur?

Doğru Cevap: D) Manda ve himayenin kabul edilip edilmeyeceği

Açıklama: Sivas Kongresi'nde bazı delegeler, kurtuluşun ancak Amerikan mandası altına girmekle mümkün olacağını savunmuşlardır. Bu görüş, Mustafa Kemal'in önderliğinde yapılan sert tartışmalar sonucunda "Ya istiklal ya ölüm!" parolasıyla kesin olarak reddedilmiştir.

Soru 16: Amasya Genelgesi'nde yer alan "Milletin durumunu ve davranışını belirlemek ve dünyaya duyurmak için her türlü etki ve denetimden uzak milli bir kurul oluşturulmalıdır." maddesi ile hangi organın kurulması işaret edilmiştir?

Doğru Cevap: C) Temsil Heyeti

Açıklama: Bu madde, İstanbul Hükümeti'nin etkisinden bağımsız, millet adına hareket edecek bir yürütme organının kurulması gerektiğini belirtmektedir. Bu "milli kurul", Erzurum Kongresi'nde "Temsil Heyeti" adıyla fiilen kurulmuştur.

Soru 17: İzmir'in işgalinden sonra "Batı Anadolu'da Yunanlılarla savaşmak yerine İtalyan mandasını kabul etmeyi" savunan bölgesel kongre hangisidir?

Doğru Cevap: A) Nazilli Kongresi

Açıklama: Celal Bayar'ın "Galip Hoca" takma adıyla katıldığı Nazilli Kongresi'nde, bazı delegeler Yunan işgaline karşı savaşmanın imkansız olduğunu ve daha ehven-i şer (kötünün iyisi) olarak İtalyan mandasının kabul edilmesini savunmuşlardır. Ancak bu fikir kabul görmemiştir.

Soru 18: Misak-ı Millî kararlarının alınmasında aşağıdakilerden hangisinin etkisi yoktur?

Doğru Cevap: C) Teşkilat-ı Esasiye Kanunu

Açıklama: Teşkilat-ı Esasiye (1921 Anayasası), Misak-ı Millî'nin ilanından ve TBMM'nin açılmasından sonra, I. İnönü Savaşı'nın ardından kabul edilen bir anayasadır. Dolayısıyla Misak-ı Millî'nin hazırlanmasında bir etkisi olamaz.

Soru 19: Mustafa Kemal'in, İstanbul Hükümeti tarafından 9. Ordu Müfettişliği görevinden alınması hangi olaydan hemen sonra gerçekleşmiştir?

Doğru Cevap: D) Amasya Genelgesi'ni yayımlamasından

Açıklama: Amasya Genelgesi, açıkça İstanbul Hükümeti'ni yok sayan ve milleti Sivas'ta bir kongreye çağıran bir ihtilal bildirgesiydi. Bu gelişme üzerine İstanbul Hükümeti, Mustafa Kemal'i görevden aldığını bildirmiş, Mustafa Kemal de bunun üzerine askerlikten istifa etmiştir.

Soru 20: Aşağıdakilerden hangisi, Mustafa Kemal'in Milli Mücadele'yi başlatmak üzere Samsun'a çıkmadan önce İstanbul'da görüştüğü ve fikir alışverişinde bulunduğu kişiler arasında yer almaz?

Doğru Cevap: E) Kazım Karabekir Paşa

Açıklama: Mustafa Kemal Samsun'a çıkmadan önce İstanbul'da padişah dahil birçok devlet adamı ve arkadaşıyla görüşerek fikirlerini paylaşmıştır. Ancak Kazım Karabekir Paşa bu sırada Erzurum'daki 15. Kolordu'nun komutanı olarak Anadolu'da görev yapmaktaydı.