İslamiyet Öncesi Türk Tarihi
20 Soruluk Mini Deneme — şıkları tıkla, “Çözümü Aç” ile açıklamayı gör.
Skor: 0 / 20
1) Orta Asya bozkır coğrafyasının Türk toplulukları üzerinde doğrudan doğurduğu sonuç aşağıdakilerden hangisidir?
bozkır • yaylak-kışlak
Doğru: C. Sert karasal iklim + geniş otlaklar = hayvancılık temelli yaylak–kışlak hareketi ve ordu-millet yapısı. Diğer seçenekler coğrafyayla uyuşmaz.
2) Aşağıdakilerden hangisi “Türk” adına en yaygın verilen anlamdır?
ad bilgisi
Doğru: D. Farklı yorumlar olsa da tarih yazımında en geniş kabul “güç/kuvvet”tir.
3) Aşağıdakilerden hangisi İskitler (Sakalar) ile ilgili yanlıştır?
İskit/Saka
Doğru: C (yanlış ifade). Eski Türklerde teokratik (din adamları sınıfının yönetimi) görülmez; kurultay-savaşçı aristokrasi hâkimdir.
4) Mete Han’ın Çin’i vergiye bağladığı hâlde Çin’e yerleşmeme gerekçesi nedir?
Mete • strateji
Doğru: C. Mete, kalabalık Çin nüfusunda Türklüğün erimesini öngörerek yerleşik işgali reddetti.
5) Hükümdarlık yetkisinin Gök Tanrı’dan geldiği inancı hangi kavramdır ve siyasal sonucu nedir?
kut • veraset
Doğru: C. Kut inancı hanedanın tüm erkeklerine meşruiyet verir; bu da taht mücadelelerini artırır.
6) Kavimler Göçü (375)’nün doğrudan sonucu değildir:
375 • sonuç
Doğru: D. Mutlak monarşi Yeni Çağ sürecidir; diğerleri göçün doğrudan etkileridir.
7) Avrupa Hun Devleti ve Attila ile ilgili doğru ifade hangisidir?
Attila
Doğru: A. Galya 451, İtalya 452’dir; Roma’yı yıkmadı; hem Doğu hem Batı Roma ile mücadele etti.
8) “Türk” adını resmî devlet adı yapan ilk devlet?
Köktürk
Doğru: B. “Türk” adını devlet ismi yapan ilk Türk devleti Göktürklerdir.
9) II. Göktürk (Kutluk) Kağanlığı için doğru olan?
682 • Kutluk
Doğru: C. 682’de Kutluk (İlteriş) ile kuruldu; Orhun Yazıtları 8. yy’ın baş eseridir.
10) Uygurların Maniheizmi benimsemesinin kültürel/askerî sonucu nedir?
Uygur • Mani
Doğru: B. Mani şiddeti hoş görmez; Uygurlarda ticaret-sanat-şehircilik yükselir, askerî sertlik görece azalır.
11) Aşağıdaki devlet–özellik eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
Bulgar kolları
Doğru: D (yanlış eşleştirme). İslam’ı kabul eden Bulgar kolu İtil (Volga) Bulgarlarıdır; Tuna Bulgarları Hristiyanlaşmıştır.
12) “Manas Destanı” hangi Türk topluluğunun büyük destanıdır?
destan
Doğru: C. Manas, Kırgız Türklerinin millî destanıdır.
13) Talas Savaşı (751) ile doğru olan?
751 • Karluk
Doğru: B. Karluklar taraf değiştirince Çin çekildi; İslamiyet Orta Asya’da hız kazandı; kâğıt/matbaa Semerkand üzerinden yayılır.
14) Kıpçaklar (Kumanlar) için doğru olan?
Kıpçak stepleri
Doğru: C. Slav ve Latin kaynaklarında Polovets/Cuman; Karadeniz’in kuzeyinde Peçenek ve Ruslarla yoğun temas kurdular.
15) “Devlet görevi–açıklama” eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
teşkilat
Doğru: D (yanlış eşleştirme). Tudun, merkezin taşradaki vergi ve idari denetçisidir; saray muhafızı değildir.
16) Hazar Kağanlığı ile uyuşan ifade?
Hazarlar
Doğru: B. Hazarlar Museviliği seçerek Bizans ve İslam dünyası arasında denge unsuru oldu.
17) Uygurlar için yanlıştır:
Uygur
Doğru: D (yanlış ifade). Uygurlar denizci değildir; taş mimarileri sınırlı, ama şehircilik-yazı-ticaret güçlüdür.
18) Göktürkler ve İpek Yolu siyaseti bağlamında doğru olan?
İstemi Yabgu
Doğru: B. Batıda İstemi Yabgu Bizans’la diplomasi kurarak Sasanileri dengeledi; amaç İpek Yolu denetimiydi.
19) Orhun Yazıtları ile ilgili yanlıştır:
Orhun
Doğru: C (yanlış ifade). Yazıtlar Türkçe ve millî bir üsluptadır; Çin’e dair uyarılar da içerir.
20) Olay–tarih eşleştirmelerinden hangisi doğrudur?
kronoloji
Doğru: C. Talas 751’dir; Kavimler Göçü 375, Uygurlar 840’ta Kırgız darbesiyle; II. Göktürk 682; Avrupa Hun 375 sonrası.
Hazırlayan: Mini Deneme • İslamiyet Öncesi Türk Tarihi
İslamiyet Öncesi Türk Tarihi
20 Soruluk Mini Deneme — şıkları tıkla, “Çözümü Aç” ile açıklamayı gör.
Skor: 0 / 20
1) Orta Asya bozkır coğrafyasının Türk toplulukları üzerinde doğrudan doğurduğu sonuç aşağıdakilerden hangisidir?
bozkır • yaylak-kışlak
Doğru: C. Sert karasal iklim + geniş otlaklar = hayvancılık temelli yaylak–kışlak hareketi ve ordu-millet yapısı. Diğer seçenekler coğrafyayla uyuşmaz.
2) Aşağıdakilerden hangisi “Türk” adına en yaygın verilen anlamdır?
ad bilgisi
Doğru: D. Farklı yorumlar olsa da tarih yazımında en geniş kabul “güç/kuvvet”tir.
3) Aşağıdakilerden hangisi İskitler (Sakalar) ile ilgili yanlıştır?
İskit/Saka
Doğru: C (yanlış ifade). Eski Türklerde teokratik (din adamları sınıfının yönetimi) görülmez; kurultay-savaşçı aristokrasi hâkimdir.
4) Mete Han’ın Çin’i vergiye bağladığı hâlde Çin’e yerleşmeme gerekçesi nedir?
Mete • strateji
Doğru: C. Mete, kalabalık Çin nüfusunda Türklüğün erimesini öngörerek yerleşik işgali reddetti.
5) Hükümdarlık yetkisinin Gök Tanrı’dan geldiği inancı hangi kavramdır ve siyasal sonucu nedir?
kut • veraset
Doğru: C. Kut inancı hanedanın tüm erkeklerine meşruiyet verir; bu da taht mücadelelerini artırır.
6) Kavimler Göçü (375)’nün doğrudan sonucu değildir:
375 • sonuç
Doğru: D. Mutlak monarşi Yeni Çağ sürecidir; diğerleri göçün doğrudan etkileridir.
7) Avrupa Hun Devleti ve Attila ile ilgili doğru ifade hangisidir?
Attila
Doğru: A. Galya 451, İtalya 452’dir; Roma’yı yıkmadı; hem Doğu hem Batı Roma ile mücadele etti.
8) “Türk” adını resmî devlet adı yapan ilk devlet?
Köktürk
Doğru: B. “Türk” adını devlet ismi yapan ilk Türk devleti Göktürklerdir.
9) II. Göktürk (Kutluk) Kağanlığı için doğru olan?
682 • Kutluk
Doğru: C. 682’de Kutluk (İlteriş) ile kuruldu; Orhun Yazıtları 8. yy’ın baş eseridir.
10) Uygurların Maniheizmi benimsemesinin kültürel/askerî sonucu nedir?
Uygur • Mani
Doğru: B. Mani şiddeti hoş görmez; Uygurlarda ticaret-sanat-şehircilik yükselir, askerî sertlik görece azalır.
11) Aşağıdaki devlet–özellik eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
Bulgar kolları
Doğru: D (yanlış eşleştirme). İslam’ı kabul eden Bulgar kolu İtil (Volga) Bulgarlarıdır; Tuna Bulgarları Hristiyanlaşmıştır.
12) “Manas Destanı” hangi Türk topluluğunun büyük destanıdır?
destan
Doğru: C. Manas, Kırgız Türklerinin millî destanıdır.
13) Talas Savaşı (751) ile doğru olan?
751 • Karluk
Doğru: B. Karluklar taraf değiştirince Çin çekildi; İslamiyet Orta Asya’da hız kazandı; kâğıt/matbaa Semerkand üzerinden yayılır.
14) Kıpçaklar (Kumanlar) için doğru olan?
Kıpçak stepleri
Doğru: C. Slav ve Latin kaynaklarında Polovets/Cuman; Karadeniz’in kuzeyinde Peçenek ve Ruslarla yoğun temas kurdular.
15) “Devlet görevi–açıklama” eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
teşkilat
Doğru: D (yanlış eşleştirme). Tudun, merkezin taşradaki vergi ve idari denetçisidir; saray muhafızı değildir.
16) Hazar Kağanlığı ile uyuşan ifade?
Hazarlar
Doğru: B. Hazarlar Museviliği seçerek Bizans ve İslam dünyası arasında denge unsuru oldu.
17) Uygurlar için yanlıştır:
Uygur
Doğru: D (yanlış ifade). Uygurlar denizci değildir; taş mimarileri sınırlı, ama şehircilik-yazı-ticaret güçlüdür.
18) Göktürkler ve İpek Yolu siyaseti bağlamında doğru olan?
İstemi Yabgu
Doğru: B. Batıda İstemi Yabgu Bizans’la diplomasi kurarak Sasanileri dengeledi; amaç İpek Yolu denetimiydi.
19) Orhun Yazıtları ile ilgili yanlıştır:
Orhun
Doğru: C (yanlış ifade). Yazıtlar Türkçe ve millî bir üsluptadır; Çin’e dair uyarılar da içerir.
20) Olay–tarih eşleştirmelerinden hangisi doğrudur?
kronoloji
Doğru: C. Talas 751’dir; Kavimler Göçü 375, Uygurlar 840’ta Kırgız darbesiyle; II. Göktürk 682; Avrupa Hun 375 sonrası.
Hazırlayan: Mini Deneme • İslamiyet Öncesi Türk Tarihi