Doğru Cevap: B) Güçler Birliği

Açıklama: Birinci TBMM, yasama, yürütme ve yargı yetkilerini kendinde toplayarak "güçler birliği" ilkesini benimsemiştir. Bu ilkenin amacı, savaş döneminin gerektirdiği acil durumlarda hızlı ve etkili kararlar alabilmektir. Meclis Hükümeti Sistemi bu ilkenin bir sonucudur, ancak temel prensip güçlerin birliğidir.

Doğru Cevap: C) Kuva-yı İnzibatiye Ayaklanması

Açıklama: Kuva-yı İnzibatiye (Hilafet Ordusu), Damat Ferit Hükümeti tarafından Kuva-yı Milliye güçlerini dağıtmak ve Boğazlar çevresinde bir tampon bölge oluşturmak amacıyla kurulmuştur. Diğer seçeneklerden Çerkez Ethem ve Demirci Mehmet Efe eski Kuva-yı Milliyeci, Pontus azınlık, Koçgiri ise kışkırtma sonucu çıkan ayaklanmalardandır.

Doğru Cevap: A) Osmanlı Mebusan Meclisi tarafından onaylanmamış olması

Açıklama: 1876 Kanun-i Esasi'ye göre, uluslararası bir antlaşmanın yürürlüğe girebilmesi için Mebusan Meclisi tarafından onaylanması gerekiyordu. Ancak Sevr Antlaşması'nın imzalandığı tarihte Mebusan Meclisi, İtilaf Devletleri tarafından dağıtılmış olduğu için antlaşma hiçbir zaman onaylanmamış ve bu nedenle hukuken "ölü doğmuş" bir antlaşma olarak kalmıştır.

Doğru Cevap: D) Mali

Açıklama: Yeni kurulan bir meclisin ve devletin en acil ihtiyacı, faaliyetlerini sürdürebilmek için gerekli olan mali kaynaktır. Ağnam (küçükbaş hayvan) vergisinin artırılması, ordunun ve devletin masraflarını karşılamak için acil bir gelir kaynağı yaratma amacını taşıdığını gösterir.

Doğru Cevap: E) Ankara'da yeni bir meclisin açılmasına

Açıklama: Milli iradenin tecelligahı olan Mebusan Meclisi'nin işgalciler tarafından dağıtılması, milletin iradesinin kesintiye uğramasına neden olmuştur. Mustafa Kemal bu durumu, milli iradeyi yeniden hakim kılmak için "olağanüstü yetkilere sahip" yeni bir meclisin Ankara'da toplanması için bir gerekçe olarak kullanmıştır.

Doğru Cevap: A) San Remo Konferansı

Açıklama: I. Dünya Savaşı sonrası barış antlaşmalarının şartları genel olarak Paris Barış Konferansı'nda belirlense de, Osmanlı Devleti ile yapılacak antlaşmanın taslağı, İtilaf Devletleri arasındaki çıkar çatışmaları nedeniyle gecikmiş ve Nisan 1920'de İtalya'nın San Remo kentinde düzenlenen konferansta son şeklini almıştır.

Doğru Cevap: D) İstanbul Hükümeti'nin Anadolu'daki otoritesini artırması

Açıklama: İç ayaklanmalar, TBMM tarafından bastırılmıştır. Bu durum, İstanbul Hükümeti'nin Anadolu'daki otoritesini artırmak yerine, tam tersine, TBMM'nin Anadolu'daki tek meşru güç olduğunu kanıtlamış ve İstanbul Hükümeti'nin itibarını daha da sarsmıştır.

Doğru Cevap: A) Savaş döneminde önceliğin ulusal birliğe verilmesi

Açıklama: Milli Mücadele'nin en kritik döneminde, meclisteki farklı görüşlerin siyasi parti rekabetiyle bölünmesini engellemek ve tüm enerjiyi "vatanın kurtuluşu" ortak hedefinde birleştirmek amacıyla partileşmeye gidilmemiştir. Bu durum, ulusal birliğin her türlü siyasi çekişmenin üzerinde tutulduğunu gösterir.

Doğru Cevap: B) Ulusal egemenlik

Açıklama: Sevr Antlaşması'na göre Boğazlar, içinde Türk üyenin bulunmadığı uluslararası bir komisyon tarafından yönetilecekti. Türkiye'nin en stratejik bölgesi üzerindeki kontrolün tamamen yabancı bir komisyona bırakılması, o topraklar üzerindeki egemenlik hakkının yok sayılması anlamına geldiği için doğrudan ulusal egemenlik ilkesiyle çelişir.

Doğru Cevap: E) İrşad Heyetleri

Açıklama: İstanbul Hükümeti'nin Şeyhülislam Dürrizade Abdullah Efendi aracılığıyla yayımladığı ve Milli Mücadele'cileri "din düşmanı" ilan eden fetvalara karşılık, TBMM de Ankara Müftüsü Rıfat Börekçi'ye karşı fetva yayımlatmıştır. Bu fetvaları ve Milli Mücadele'nin haklılığını halka anlatmak için din adamlarından oluşan "İrşad Heyetleri" (Öğüt Kurulları) kurulmuştur.

Doğru Cevap: A) 1921 Anayasası'nı (Teşkilat-ı Esasiye) hazırlaması

Açıklama: Bir meclisin "kurucu" olarak nitelendirilebilmesi için temel olarak yeni bir devletin anayasasını yapması veya mevcut anayasayı kökten değiştirmesi gerekir. Birinci TBMM'nin, yeni Türk Devleti'nin ilk anayasası olan Teşkilat-ı Esasiye'yi yapması, onun kurucu bir meclis olduğunun en net göstergesidir.

Doğru Cevap: C) TBMM'nin otoritesini tanımayarak kendi yöntemleriyle yargılama yapmaları

Açıklama: Kuva-yı Milliye başlangıçta faydalı olsa da zamanla bazı liderler (örn: Çerkez Ethem) merkezî otoriteye, yani TBMM'ye, bağlanmayı reddetmiş, halktan zorla asker ve para toplamış ve suçlu gördüklerini kendi mahkemelerinde yargılamışlardır. Bu durum, devlet otoritesini sarstığı için düzenli ordunun kurulmasını zorunlu kılmıştır.

Doğru Cevap: B) Ermenistan Devleti

Açıklama: Sevr Antlaşması, Doğu Anadolu'daki Altı İl'de (Sivas, Erzurum, Van, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ) bir karışıklık çıkması durumunda bölgenin Ermenistan'a verilebileceğini öngörüyordu. Bu madde, Mondros Mütarekesi'nin 24. maddesinin bir devamı niteliğinde olup, bölgede bir Ermeni devleti kurma amacını taşımaktaydı.

Doğru Cevap: A) Sinop Mebusu Şerif Bey

Açıklama: Meclis geleneklerine göre, meclis başkanı seçilene kadar oturumu en yaşlı üye yönetir. 23 Nisan 1920'de toplanan Birinci TBMM'nin açılış konuşmasını da bu sıfatla Sinop Mebusu Şerif Bey yapmıştır. Mustafa Kemal, ertesi gün (24 Nisan) meclis başkanlığına seçilmiştir.

Doğru Cevap: E) Yeşil Ordu Grubu

Açıklama: Birinci Meclis'te yer alan gruplardan Yeşil Ordu, Sovyet Rusya ile yakın ilişkiler kurmayı savunan ve sosyalist-İslami bir sentez oluşturmaya çalışan bir gruptu. Özellikle Çerkez Ethem ile bağlantılı olan bu grup, diğer gruplardan ideolojik olarak ayrışmaktaydı.

Doğru Cevap: C) İstanbul Hükümeti'nin teslimiyetçi bir politika izlediğinin

Açıklama: Saltanat Şurası, Mebusan Meclisi'nin dağıtılmasından sonra anayasal bir dayanağı olmayan, padişahın ve hükümetin oluşturduğu bir danışma organıydı. Bu şuranın, ülkenin bağımsızlığını ve toprak bütünlüğünü yok eden Sevr Antlaşması'nı onaylaması, İstanbul yönetiminin işgalcilere karşı direnmek yerine onlarla uzlaşma ve teslim olma yolunu seçtiğini açıkça göstermektedir.

Doğru Cevap: D) 1921 Anayasası (Teşkilat-ı Esasiye)

Açıklama: Milli egemenlik fikri Amasya Genelgesi'nde "milletin azim ve kararı" ile ortaya atılmış, kongrelerde vurgulanmış olsa da, hukuki ve anayasal bir metne ilk kez Birinci TBMM'nin yaptığı 1921 Anayasası'nın ilk maddesi olarak girmiştir. Bu madde, yeni Türk Devleti'nin temel felsefesini oluşturmuştur.

Doğru Cevap: B) Kapsamı genişletilerek tüm İtilaf Devletleri'ne tanınmıştır.

Açıklama: Sevr Antlaşması, Osmanlı Devleti'nin ekonomik bağımsızlığını tamamen yok etmeyi amaçlamıştır. Bu doğrultuda, daha önce belirli devletlere tanınan kapitülasyonlar kaldırılmak bir yana, savaşı kazanan tüm İtilaf Devletleri'ni kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Bu durum, ülkenin ekonomik olarak tam bir sömürge haline getirilmesi anlamına geliyordu.

Doğru Cevap: C) Hıyanet-i Vataniye Kanunu

Açıklama: 29 Nisan 1920'de çıkarılan Hıyanet-i Vataniye (Vatana İhanet) Kanunu, TBMM'nin otoritesine karşı sözle, yazıyla veya eylemle karşı çıkanların vatan haini sayılarak İstiklal Mahkemelerinde yargılanmasını öngörmüştür. Bu kanun, isyanların bastırılmasında TBMM'nin elindeki en önemli yasal ve caydırıcı güç olmuştur.

Doğru Cevap: E) Kurtuluş Savaşı'nı bizzat yönetmiş ve zaferle sonuçlandırmış olması

Açıklama: "Gazi" unvanı, İslam geleneğinde savaşlara katılan ve zafer kazanan kişilere veya kurumlara verilir. Birinci TBMM, Kurtuluş Savaşı'nı fiilen bir başkomutan gibi idare ettiği, orduları kurup yönettiği ve nihayetinde ülkeyi işgalden kurtararak zafere ulaştığı için bu onursal unvanla anılmaktadır.