Doğru Cevap: D) Savaş koşullarında hızlıca meşru bir yönetim yapısı kurmak

Açıklama: Savaş devam ederken uzun ve ayrıntılı bir anayasa hazırlamak zaman alıcı olurdu. TBMM'nin önceliği, egemenliğin millete ait olduğunu ilan eden ve devletin temel organlarını oluşturan kısa bir anayasa (Teşkilat-ı Esasiye) ile meşruiyetini sağlamak ve yönetimi işler hale getirmekti.

Doğru Cevap: A) İtilaf Devletleri'nin Sevr Antlaşması'nı hazırlaması

Açıklama: Sevr Antlaşması'nın hazırlanması, I. Dünya Savaşı'nın bir sonucudur ve İtilaf Devletleri'nin Osmanlı'yı paylaşma planlarına dayanır. İç ayaklanmalar, TBMM'yi zayıflatarak Sevr'in uygulanmasını kolaylaştırmayı amaçlamıştır, ancak Sevr'in hazırlanmasının doğrudan nedeni değildir.

Doğru Cevap: C) İngiltere'nin Akdeniz'deki çıkarlarını koruma

Açıklama: İngiltere, Doğu Akdeniz'de güçlü bir İtalya yerine, kendi kontrolünde tutabileceği zayıf bir Yunanistan'ı tercih ediyordu. İzmir ve çevresini Yunanistan'a vererek hem İtalya'yı bölgeden uzak tutmuş hem de kendi çıkarlarına hizmet edecek bir piyon devlet yaratmayı amaçlamıştır.

Doğru Cevap: E) Mustafa Kemal yanlıları ve saltanat-hilafet yanlıları

Açıklama: I. TBMM'nin temel amacı vatanın kurtuluşu olsa da, meclis içinde en temel ayrım, egemenliğin kaynağı konusunda yaşanmıştır. Mustafa Kemal ve Müdafaa-i Hukuk Grubu milli egemenliği savunurken, Islahat Grubu gibi muhalif gruplar saltanat ve hilafetin devamını istemekteydi.

Doğru Cevap: A) Çerkez Ethem Ayaklanması

Açıklama: Çerkez Ethem, başlangıçta Milli Mücadele'ye önemli katkılar sağlamış bir Kuva-yı Milliye komutanıydı. Ancak düzenli ordunun kurulmasıyla birlikte merkezi otoriteye bağlanmayı reddederek isyan etmiştir. Diğer seçenekler ise farklı nitelikteki isyanlardır.

Doğru Cevap: B) Direnme umudunu tamamen yitirdiğinin

Açıklama: Bir devletin kendi ordusunu neredeyse yok edecek bir maddeyi kabul etmesi, askeri olarak her türlü direniş imkanından vazgeçtiğini ve işgalcilerin şartlarına boyun eğdiğini gösterir. Bu, İstanbul Hükümeti'nin teslimiyetçi zihniyetini ortaya koymaktadır.

Doğru Cevap: D) Yargı yetkisini

Açıklama: Mahkemeler kurmak ve yargılama yapmak, yargı erkinin görevidir. Yasama organı olan TBMM'nin, kendi üyelerinden mahkemeler oluşturarak bu görevi üstlenmesi, güçler birliği ilkesi çerçevesinde yargı yetkisini de kullandığının en açık kanıtıdır.

Doğru Cevap: E) Konya (Delibaş Mehmet) Ayaklanması

Açıklama: Konya ve çevresinde etkili olan Delibaş Mehmet Ayaklanması, "din elden gidiyor" propagandası ve halifelik yanlısı sloganlarla Milli Mücadele'ye karşı çıkan en büyük ve tehlikeli ayaklanmalardan biridir. Bu ayaklanma, İstanbul Hükümeti ve İtilaf Devletleri'nin ortak provokasyonlarının bir sonucuydu.

Doğru Cevap: A) Milli Mücadele'nin askeri ve siyasi başarısı

Açıklama: Diğer faktörler etkili olsa da, Sevr'in uygulanamamasının asıl nedeni, TBMM önderliğindeki Türk milletinin antlaşmayı fiilen reddederek Kurtuluş Savaşı'nı başlatması ve bu savaşı askeri olarak kazanmasıdır. Askeri zafer, Sevr'i yırtıp atmış ve Lozan'ın yolunu açmıştır.

Doğru Cevap: C) Otoriter ve tavizsiz

Açıklama: Savaş koşullarında, hem iç hem de dış düşmanlara karşı mücadele eden I. TBMM, varlığını sürdürebilmek için merkezi otoriteyi sağlamak zorunda kalmıştır. Hıyanet-i Vataniye Kanunu ve İstiklal Mahkemeleri gibi uygulamalar, meclisin ülkenin bekası için otoriter ve tavizsiz bir tutum sergilediğini gösterir.

Doğru Cevap: E) Meclisin kalıcı ve bağımsız olacağını

Açıklama: Bu madde, meclisin geçici bir heves olmadığını, İstanbul Hükümeti'ne veya Padişah'a bağlı bir vekil organı olmadığını, kendi başına bağımsız ve sürekli bir otorite olduğunu vurgulamaktadır. Bu, meclisin kararlılığını ve kalıcılığını ifade eder.

Doğru Cevap: B) Sevr Antlaşması'nın uygulanmasına

Açıklama: Azınlık isyanları, İtilaf Devletleri'nin desteğiyle çıkmıştır. Amaçları, Sevr Antlaşması'nın kendilerine vaat ettiği (Pontus Rum ve Ermeni devletleri gibi) toprakları fiilen ele geçirmek ve antlaşmanın uygulanması için gerekli kargaşa ortamını yaratmaktı.

Doğru Cevap: A) Egemenliğin kaynağının millete ait olduğunu

Açıklama: Meclisin adında "Millet" kelimesinin özellikle vurgulanması, saltanat veya başka bir otorite yerine, gücünü ve meşruiyetini doğrudan Türk milletinden aldığını simgelemektedir. Bu, yeni devletin temel felsefesinin milli egemenlik olduğunun bir ilanıdır.

Doğru Cevap: C) Türk milletinin bağımsızlık haklarını yok sayması

Açıklama: Sevr Antlaşması, bir barış antlaşmasından çok, bir ulusun varlığını ve bağımsızlığını ortadan kaldıran bir dayatma metniydi. Türk milleti için esareti kabul etmektense savaşarak ölmeyi tercih edeceği bir durum yarattığı için, barışı değil, Milli Mücadele'nin daha da şiddetlenmesini beraberinde getirmiştir.

Doğru Cevap: B) Meclisin otoritesini tesis etmek

Açıklama: Bu kanun, TBMM'ye karşı her türlü eylem, söz ve yazıyı "vatana ihanet" suçu olarak tanımlayarak, Meclis'in Anadolu'daki tek ve en üstün otorite olduğunu ilan etmiştir. Temel amaç, isyanları bastırmak ve Meclis'in otoritesini ülkenin her yerinde hakim kılmaktır.

Doğru Cevap: D) 24. Madde (Vilayet-i Sitte'de karışıklık çıkarsa işgal)

Açıklama: Mondros'un 24. maddesi, Altı Doğu İlinde (Vilayet-i Sitte) bir karışıklık çıkması halinde bu illerin işgal edilebileceğini belirtiyordu. Bu madde, bölgede bir Ermeni devleti kurmaya yönelik bir hazırlıktı. Sevr Antlaşması, bu maddeyi daha da ileri götürerek bölgede bir Ermenistan kurulmasını açıkça hükme bağlamıştır.

Doğru Cevap: A) Saltanatı hukuken yok saymasında

Açıklama: İhtilal, mevcut siyasi düzeni ve egemenlik anlayışını kökten değiştirmektir. TBMM'nin "Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir" ilkesini benimseyerek 600 yıllık saltanat rejimini ve onun otoritesini yok sayması, onun ihtilalci karakterinin en açık göstergesidir.

Doğru Cevap: B) Damat Ferit Paşa

Açıklama: Milli Mücadele'ye karşı en sert tutumu takınan ve İngilizlerle iş birliği içinde olan Damat Ferit Paşa, Sevr Antlaşması'nın imzalanması sürecinde sadrazamlık makamındaydı. Antlaşmayı imzalayan Saltanat Şurası da onun hükümeti döneminde toplanmıştır.

Doğru Cevap: E) Nisab-ı Müzakere Kanunu

Açıklama: Nisab-ı Müzakere Kanunu, Birinci TBMM'nin kendi çalışma usul ve esaslarını belirlediği bir iç tüzüktür. Meclisin nasıl toplanacağı, kararların nasıl alınacağı gibi konular bu kanunla düzenlenmiştir.

Doğru Cevap: D) İtilaf Devletleri'nin Osmanlı topraklarını paylaşmada anlaşamaması

Açıklama: I. Dünya Savaşı sırasında yapılan gizli antlaşmalara rağmen, savaş sonrasında İtilaf Devletleri arasında Osmanlı topraklarının paylaşımı konusunda ciddi çıkar çatışmaları yaşanmıştır. Özellikle İzmir'in İtalya'dan alınıp Yunanistan'a verilmesi gibi konular, antlaşmanın hazırlanmasını ve imzalanmasını geciktiren en önemli faktördür.