Doğru Cevap: E) Savaş koşullarında önceliğin bağımsızlığa verilmesi

Açıklama: Teşkilat-ı Esasiye, olağanüstü savaş şartlarında hazırlanmış bir "çerçeve anayasa"dır. Temel amacı, yeni devletin meşruiyetini sağlamak ve yönetimi işler kılmaktır. Bu nedenle, ayrıntılı hak ve hürriyetler beyannamesi hazırlamak yerine, öncelik vatanın kurtuluşuna verilmiş ve bu tür detaylar sonraya bırakılmıştır.

Doğru Cevap: C) Kuva-yı Seyyare

Açıklama: Çerkez Ethem komutasındaki Kuva-yı Seyyare (Gezici Kuvvetler), düzenli ordu kurulana kadar geçen sürede, özellikle Yozgat ve Anzavur gibi büyük iç isyanların bastırılmasında en önemli askeri rolü oynamıştır. Ancak daha sonra kendisi de merkezi otoriteye karşı bir isyan başlatmıştır.

Doğru Cevap: A) Ekonomik bağımsızlık (iktisadi istiklal)

Açıklama: Bir devletin maliyesi ve bütçesi üzerinde yabancı devletlerin tek taraflı olarak karar verme yetkisine sahip olması, o devletin ekonomik olarak egemenliğini tamamen kaybettiği anlamına gelir. Bu madde, kapitülasyonlarla birlikte Osmanlı'nın ekonomik bağımsızlığını ortadan kaldıran en ağır hükümlerden biriydi.

Doğru Cevap: D) Devlet başkanlığı makamı, meclis başkanlığından ayrıdır.

Açıklama: Meclis Hükümeti Sistemi'nde, ayrı bir devlet başkanlığı makamı (Cumhurbaşkanlığı gibi) bulunmaz. Meclis başkanı hem meclisi hem de hükümeti temsil ederek devlet başkanı görevini de fiilen üstlenir. Bu sorun Cumhuriyet'in ilanı ile çözülmüştür.

Doğru Cevap: E) Meclis kürsüsüne siyah bir örtü (Pûşide-i Siyah) örtülmesi

Açıklama: Osmanlı Devleti'nin ilk başkentlerinden olan Bursa'nın düşman eline geçmesi, mecliste büyük bir yasa ve matem havası oluşturmuştur. Bu durumu sembolize etmek için, Bursa kurtarılana kadar kalmak üzere meclis kürsüsüne siyah bir örtü örtülmüştür.

Doğru Cevap: B) İsmet Bey

Açıklama: 23 Nisan 1920'den sonra kurulan ilk hükümette, gelecekte düzenli ordunun da temelini atacak olan Genelkurmay Bakanlığı görevine Batı Cephesi'ndeki başarılarıyla öne çıkan İsmet Bey (İnönü) getirilmiştir.

Doğru Cevap: A) Deniz savunmasını tamamen ortadan kaldırmak

Açıklama: Bir devletin donanmasını sadece sahil güvenlik görevi yapabilecek birkaç küçük gemiyle sınırlandırmak, o devletin denizlerdeki egemenliğini, kıyılarını ve deniz yollarını savunma kabiliyetini tamamen ortadan kaldırmak anlamına gelir.

Doğru Cevap: C) "Padişah ve halifenin durumu daha sonra meclisçe belirlenir." kararı

Açıklama: Bu karar, o anki koşullarda saltanat ve hilafet yanlılarının tepkisini çekmemek ve milli birliği bozmamak için alınmış stratejik bir karardır. Diğer seçenekler ise doğrudan ve net bir şekilde egemenliğin kaynağının millet olduğunu ve tek temsilcinin TBMM olduğunu ilan etmektedir.

Doğru Cevap: B) Düzenli orduya asker katılımını sağlamak

Açıklama: Kuva-yı Milliye'den düzenli orduya geçiş sürecinde ve savaşların en yoğun olduğu dönemlerde asker kaçakları ciddi bir sorun haline gelmişti. Firariler Kanunu, asker kaçaklarını vatan haini sayarak ağır cezalara çarptırmak suretiyle ordunun disiplinini ve mevcudunu korumayı amaçlamıştır.

Doğru Cevap: A) Milli Mücadele'nin meşruiyetini

Açıklama: İstanbul Hükümeti'nin, milletin haklarını savunamayıp ülkeyi parçalayan bir antlaşmayı imzalaması, Anadolu'da direnişi yürüten TBMM'nin tek meşru ve haklı güç olduğu algısını halk nezdinde pekiştirmiştir. Bu durum, Milli Mücadele'ye katılımı ve desteği artırmıştır.

Doğru Cevap: E) Hakimiyet-i Milliye Gazetesi ve Anadolu Ajansı

Açıklama: Milli Mücadele sadece askeri bir savaş değil, aynı zamanda bir propaganda savaşıydı. TBMM, kendi yarı resmi yayın organı olan Hakimiyet-i Milliye Gazetesi ve yeni kurduğu Anadolu Ajansı aracılığıyla hem Anadolu'ya hem de dünyaya Milli Mücadele'nin haklılığını ve gelişmelerini duyurmuştur.

Doğru Cevap: D) Sadece iç güvenliği sağlayacak sembolik bir güç olması

Açıklama: Bu sayı, bir ülkenin ulusal savunmasını yapması için kesinlikle yetersizdir. Bu rakam, ordunun sadece polis ve jandarma gibi iç güvenlik görevlerini yerine getirebilecek, ancak herhangi bir dış saldırıya karşı koyamayacak sembolik bir güç olarak kalmasını sağlamak amacıyla belirlenmiştir.

Doğru Cevap: A) Yurdun düşman işgalinden tamamen temizlenmesine

Açıklama: Ulusal egemenlik, yönetme gücünün millete ait olmasıdır ve TBMM'nin açılmasıyla bu sağlanmıştır. Ulusal bağımsızlık ise, bir ülkenin topraklarının başka bir devletin işgali veya kontrolü altında olmamasıdır. Bu nedenle, ulusal bağımsızlığın tam olarak sağlanması, ancak Kurtuluş Savaşı'nın kazanılmasıyla mümkün olmuştur.

Doğru Cevap: C) Pontus Ayaklanması

Açıklama: Diğer isyanlar genellikle saltanat yanlısı, hilafet yanlısı veya merkezi otoriteye başkaldırı niteliği taşırken; Pontus Ayaklanması, Karadeniz Bölgesi'ndeki Rumlar tarafından, tarihi Pontus Rum İmparatorluğu'nu yeniden canlandırmak amacıyla çıkarılmış etnik temelli ve ayrılıkçı bir isyandır.

Doğru Cevap: E) Anadolu'daki işgallere meşru bir zemin yaratmak

Açıklama: İtilaf Devletleri, Mondros Ateşkes Antlaşması'na dayanarak yaptıkları işgallerin hukuki meşruiyetini güçlendirmek istiyorlardı. Sevr'in imzalanmasıyla, yaptıkları işgallerin ve paylaşım planlarının uluslararası hukuk açısından "yasal" bir zemine oturduğunu iddia edebileceklerdi.

Doğru Cevap: A) Savaş koşullarının gerektirdiği hızlı karar alma zorunluluğu

Açıklama: Normal demokratik süreçler zaman alıcıdır. Ancak ülke işgal altındayken ve bir ölüm-kalım mücadelesi verirken, meclisin yasaları hızla çıkarması, hemen uygulaması ve bu yasalara uymayanları hızla yargılaması gerekiyordu. Güçler birliği bu ihtiyaca cevap vermiştir.

Doğru Cevap: C) Uzun süren savaşların getirdiği yoksulluk ve otorite boşluğu

Açıklama: Yıllardır süren savaşlar Anadolu'da büyük bir yıkıma, yoksulluğa ve otorite boşluğuna yol açmıştı. Bu ortam, İstanbul Hükümeti ve İtilaf Devletleri'nin propagandalarının halkın bir kesimi üzerinde etkili olmasına zemin hazırlamıştır. Bazı isyanlar, salt ideolojik nedenlerden çok, bu ekonomik çöküntü ve kargaşadan kaynaklanmıştır.

Doğru Cevap: D) İç Anadolu'nun bir bölümü ve İstanbul

Açıklama: Sevr Antlaşması, Osmanlı Devleti'ne İstanbul ve çevresi ile Anadolu'nun orta-kuzeyinde küçük bir toprak parçası bırakıyordu. Ancak İstanbul bile fiilen İtilaf Devletleri'nin kontrolü altında olacaktı. Diğer tüm bölgeler ya doğrudan işgal ediliyor ya da manda yönetimlerine bırakılıyordu.

Doğru Cevap: E) İstanbul ile tüm resmi haberleşmeyi kesmek

Açıklama: Mustafa Kemal, İstanbul'un işgalinden hemen sonra yayınladığı genelgeyle, Anadolu'daki tüm mülki ve askeri makamların artık tek meşru otorite olarak Ankara'daki meclisi tanımasını ve İstanbul ile olan tüm resmi haberleşmeyi kesmesini emretmiştir. Bu, İstanbul Hükümeti'ni Anadolu'da fiilen yok sayma eylemidir.

Doğru Cevap: C) Milli Mücadele için mali kaynak yaratmak

Açıklama: Her ne kadar ahlaki ve sosyal gerekçeleri olsa da, bu kanunun temel amacı, savaş ekonomisi koşullarında israfı önlemek ve bu ürünlerin satışından elde edilecek vergilerle veya doğrudan bu ürünlere el koyarak Milli Mücadele için ek bir mali kaynak oluşturmaktı.