İçereği Atla
Test 8: Milli Mücadele Muharebeler Dönemi

MİLLÎ MÜCADELE MUHAREBELER DÖNEMİ

TEST - 2

Soru 1: I. İnönü Muharebesi'nin ardından toplanan Londra Konferansı'na TBMM Hükümeti'nin katılmasına rağmen konferanstan bir sonuç alınamamasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: A) İtilaf Devletleri'nin Sevr'de ısrarcı olup Misak-ı Millî'yi kabul etmemesi

Açıklama: Londra Konferansı'nın temel amacı, Sevr'i küçük değişikliklerle TBMM'ye kabul ettirmekti. TBMM heyeti ise Misak-ı Millî'den taviz vermeyeceğini belirtmiştir. İki tarafın temel hedeflerinin bu denli zıt olması, konferanstan bir sonuç alınmasını engellemiştir.

Soru 2: TBMM ile Sovyet Rusya arasında imzalanan Moskova Antlaşması'nda, tarafların Çarlık Rusyası ile Osmanlı Devleti arasındaki tüm antlaşmaları geçersiz sayması, neyin göstergesidir?

Doğru Cevap: E) Her iki ülkede de rejim değişikliği yaşandığının

Açıklama: Geçmiş rejimlerin yaptığı tüm antlaşmaları geçersiz saymak, her iki tarafın da eski rejimleri ve onların miraslarını reddettiğini, kendilerini tamamen yeni ve farklı birer devlet olarak gördüklerini ifade eder. Bu, hem TBMM Hükümeti'nin Osmanlı'dan, hem de Sovyet Hükümeti'nin Çarlık'tan koptuğunun diplomatik bir ilanıdır.

Soru 3: Milli Mücadele sırasında, Güney Cephesi'nin kapanması hangi devlet ile yapılan hangi antlaşma sonucunda olmuştur?

Doğru Cevap: C) Fransa - Ankara Antlaşması

Açıklama: Sakarya Meydan Muharebesi'nden sonra Fransa, TBMM'nin gücünü kabul ederek 20 Ekim 1921'de Ankara Antlaşması'nı imzalamıştır. Bu antlaşma ile işgal ettiği topraklardan çekilerek Güney Cephesi'ni kapatmıştır.

Soru 4: Başkomutanlık Meydan Muharebesi'nin kazanılmasının ardından Yunan Başkomutanı General Trikopis'in esir alınması, savaşın hangi aşamasının bir göstergesidir?

Doğru Cevap: B) Yunan ordusunun imha edilerek kesin bir zafer kazanıldığının

Açıklama: Bir ordunun başkomutanının esir alınması, o ordunun komuta kademesinin tamamen çöktüğünü, birliklerinin dağıldığını ve savaşma kabiliyetini yitirdiğini gösterir. Bu durum, askeri literatürde kesin bir zaferin ve düşmanın imhasının en önemli işaretlerinden biridir.

Soru 5: Lozan Antlaşması'nda, Türkiye'nin egemenlik haklarıyla bağdaşmadığı için taviz vermediği ve en sert tartışmalara neden olan konular arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?

Doğru Cevap: E) Nüfus mübadelesi

Açıklama: Nüfus mübadelesi, ilke olarak üzerinde anlaşmaya varılan ancak uygulama detaylarında sorunlar çıkan bir konuydu. Diğer seçenekler ise Türkiye'nin ekonomik, siyasi ve toprak bütünlüğü açısından tam bağımsızlık ilkesiyle doğrudan ilgili olduğu için kesinlikle taviz vermediği ve görüşmelerin kesilmesine neden olan temel konulardı.

Soru 6: Milli Mücadele döneminde İstiklal Marşı'nı yazması için yarışma düzenleyen kurum ve marşın ilk bestecisi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

Doğru Cevap: A) Maarif Vekâleti - Ali Rıfat Çağatay

Açıklama: İstiklal Marşı için yarışmayı dönemin Milli Eğitim Bakanlığı (Maarif Vekâleti) düzenlemiştir. Mehmet Akif Ersoy'un yazdığı şiir, 12 Mart 1921'de milli marş olarak kabul edilmiştir. Marşın ilk bestesi Ali Rıfat Çağatay'a aittir. Günümüzde kullanılan beste ise Osman Zeki Üngör'e aittir.

Soru 7: Lozan Antlaşması'nın aşağıdaki hükümlerinden hangisi, Türkiye'nin uluslararası alanda eşit bir devlet olarak kabul edildiğini en iyi şekilde gösterir?

Doğru Cevap: D) Kapitülasyonların kesin olarak kaldırılması

Açıklama: Kapitülasyonlar, yabancı devletlere bir ülkede tek taraflı olarak tanınan ayrıcalıklardır ve devletlerin eşitliği ilkesine aykırıdır. Lozan'da bu ayrıcalıkların tamamen kaldırılması, Türkiye'nin diğer devletlerle her alanda eşit haklara sahip, egemen bir devlet olduğunun kabul edilmesi anlamına gelmektedir.

Soru 8: Mudanya Ateşkes Antlaşması'na TBMM temsilcisi katıldığı halde, aşağıdaki devletlerden hangisinin temsilcisi doğrudan katılmamış, hakları İngiltere tarafından temsil edilmiştir?

Doğru Cevap: C) Yunanistan

Açıklama: Mudanya Ateşkesi, Batı Anadolu'da savaşan Türk ve Yunan orduları arasındaki ateşkesti. Ancak masada, savaşı kaybeden taraf olan Yunanistan'ın temsilcileri doğrudan yer almamış, görüşmeleri onların adına İngiltere yürütmüştür. Bu durum, Yunanistan'ın siyasi iradesinin İngiltere'nin kontrolünde olduğunu göstermektedir.

Soru 9: Güney Cephesi'ndeki direnişin, diğer cephelerden farklı olarak, büyük ölçüde Kuva-yı Milliye birlikleri tarafından yürütülmesinin temel nedeni nedir?

Doğru Cevap: B) TBMM'nin bu cepheye düzenli ordu göndermemesi

Açıklama: Milli Mücadele'nin ana ağırlık merkezi Batı Cephesi'ydi ve TBMM'nin kurduğu düzenli ordunun ana gücü bu cepheye tahsis edilmişti. Güney Cephesi'ndeki direniş ise büyük ölçüde yerel halkın kendi imkanlarıyla oluşturduğu Kuva-yı Milliye birlikleri tarafından yürütülmüştür.

Soru 10: I. İnönü Muharebesi'nden sonra gerçekleştirilen aşağıdaki olaylardan hangisi, TBMM'nin hem ulusal hem de uluslararası alanda meşruiyetini güçlendiren diplomatik bir başarıdır?

Doğru Cevap: A) Londra Konferansı'na davet edilmesi

Açıklama: Londra Konferansı, I. Dünya Savaşı'nın galip devletleri tarafından düzenleniyordu. Bu konferansa davet edilmek, TBMM'nin bu devletler tarafından resmen tanınması anlamına geliyordu. Diğer seçenekler daha çok iç politikayla ilgili gelişmelerken, Londra Konferansı doğrudan bir uluslararası tanınma olayıdır.

Soru 11: Aşağıdaki antlaşmalardan hangisi ile Batum, Misak-ı Millî sınırları içinde olmasına rağmen Sovyet Rusya'ya bağlı Gürcistan'a bırakılmıştır?

Doğru Cevap: B) Moskova Antlaşması

Açıklama: 16 Mart 1921 tarihli Moskova Antlaşması ile TBMM, Sovyet Rusya ile stratejik bir ittifak kurmuştur. Bu ittifakın bir parçası olarak, Batum'un Gürcistan'a bırakılması kabul edilmiştir. Bu, Misak-ı Millî'den verilen ilk tavizdir.

Soru 12: Lozan Antlaşması'nda "Fener Rum Patrikhanesi" ile ilgili alınan karar aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: D) Sadece dini yetkileriyle İstanbul'da kalmasına izin verilmiştir.

Açıklama: Türkiye, Patrikhanenin tamamen ülke dışına çıkarılmasını talep etse de, uzlaşma sonucu Patrikhanenin İstanbul'da kalmasına izin verilmiştir. Ancak tüm siyasi yetkileri elinden alınmış ve sadece Türkiye'deki Rum Ortodoks cemaatinin dini lideri olarak, Türk kanunlarına bağlı bir kurum statüsüne getirilmiştir.

Soru 13: "Rum Sındığı" olarak da bilinen Başkomutanlık Meydan Muharebesi'nin kazanılmasının ardından takip harekâtı hangi şehrin kurtarılmasıyla sembolik olarak tamamlanmıştır?

Doğru Cevap: A) İzmir

Açıklama: Büyük Taarruz'un nihai hedefi, Milli Mücadele'nin başlangıcına neden olan İzmir'in işgalini sona erdirmekti. "Ordular, ilk hedefiniz Akdeniz'dir. İleri!" emri de bu hedefi göstermektedir. 9 Eylül 1922'de Türk ordusunun İzmir'e girmesi, Kurtuluş Savaşı'nın askeri safhasının zaferle sonuçlandığını simgeler.

Soru 14: Güney Cephesi'ndeki Kuva-yı Milliye direnişinin başarıya ulaşarak Fransızları barışa zorlamasında, hangi askeri gelişmenin etkisi belirleyici olmuştur?

Doğru Cevap: E) Sakarya Meydan Muharebesi

Açıklama: Güney Cephesi'ndeki direniş Fransızları yıpratsa da, Fransa'yı kesin olarak barış masasına oturtan gelişme, Sakarya Zaferi'dir. Bu zafer, Türk ordusunun Yunanlıları yenebileceğini ve Milli Mücadele'nin başarıya ulaşacağını kesin olarak göstermiş, Fransa'yı Anadolu'da daha fazla kalamayacağına ikna etmiştir.

Soru 15: Mudanya Ateşkes Antlaşması'nın, askeri çatışmaları durdurmanın ötesinde, siyasi sonuçları da olmuştur. Aşağıdakilerden hangisi bu siyasi sonuçlardan biridir?

Doğru Cevap: B) Osmanlı Devleti'nin hukuken sona ermesi

Açıklama: Mudanya Ateşkes Antlaşması ile İstanbul ve Boğazların idaresinin TBMM'ye bırakılması, Osmanlı Devleti'nin başkentini ve egemenliğini fiilen kaybettiği anlamına geliyordu. Bu durum, Osmanlı Devleti'nin artık hukuken de var olmadığını gösteren bir dönüm noktasıdır ve Saltanatın kaldırılmasına giden süreci başlatmıştır.

Soru 16: Lozan Konferansı'na giden Türk heyetine verilen talimatlarda, kesinlikle taviz verilmemesi istenen iki temel konu hangileriydi?

Doğru Cevap: A) Ermeni yurdu ve kapitülasyonlar

Açıklama: TBMM Hükümeti, Doğu Anadolu'da bir Ermeni devleti kurulması (toprak bütünlüğü) ve kapitülasyonlar (ekonomik ve adli bağımsızlık) konularını Misak-ı Millî'nin ve tam bağımsızlığın "kırmızı çizgileri" olarak belirlemiş ve heyete bu konularda asla taviz verilmemesi talimatını vermiştir.

Soru 17: Fevzi Paşa'ya (Çakmak), hangi askeri başarının ardından TBMM tarafından "Mareşallik" rütbesi verilmiştir?

Doğru Cevap: B) Başkomutanlık Meydan Muharebesi

Açıklama: Mustafa Kemal'e Sakarya Zaferi'nden sonra Mareşallik rütbesi verilmişti. Genelkurmay Başkanı olarak Büyük Taarruz'un kazanılmasında büyük rol oynayan Fevzi Paşa'ya ise bu büyük zaferin ardından TBMM tarafından Mareşallik rütbesi verilmiştir.

Soru 18: Milli Mücadele yıllarında TBMM'yi ve Misak-ı Millî'yi tanıyan ilk büyük Avrupa devleti hangisidir?

Doğru Cevap: C) Sovyet Rusya

Açıklama: Ortak düşmanlara (İtilaf Devletleri) karşı bir ittifak arayışında olan Sovyet Rusya, 16 Mart 1921'de imzaladığı Moskova Antlaşması ile TBMM'yi ve Misak-ı Millî'yi tanıyan ilk büyük Avrupa devleti olmuştur.

Soru 19: Lozan Konferansı'nın kesintiye uğradığı dönemde, Türkiye'nin ekonomik bağımsızlık konusundaki kararlılığını göstermek amacıyla toplanan kongre aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: E) İzmir İktisat Kongresi

Açıklama: Lozan görüşmelerinin kapitülasyonlar gibi ekonomik konularda tıkanması üzerine, TBMM Hükümeti dünyaya ve özellikle İtilaf Devletleri'ne ekonomik bağımsızlıktan asla vazgeçmeyeceği mesajını vermek için 17 Şubat 1923'te İzmir İktisat Kongresi'ni toplamış ve Misak-ı İktisadi kararlarını almıştır.

Soru 20: Sakarya Meydan Muharebesi, Türk ordusunun 1683 Viyana Kuşatması'ndan beri süren geri çekilişini durdurduğu için askeri tarihte nasıl bir öneme sahiptir?

Doğru Cevap: A) Son savunma savaşı olması

Açıklama: Sakarya Meydan Muharebesi, Türk ordusunun Batı karşısında yaptığı son büyük savunma savaşıdır. Bu zaferle birlikte Türk ordusu savunma konumundan taarruz konumuna geçmiştir. Bu nedenle, 200 yılı aşkın süren geri çekilişin durduğu ve inisiyatifin Türk tarafına geçtiği bir dönüm noktasıdır.