KPSS Tarih Mini Deneme - 2 (Atatürk İlkeleri ve İnkılapları)

Doğru Cevap: (C) Cumhuriyetçilik

Analiz: Cumhuriyetçilik ilkesi, egemenliğin millete ait olduğu yönetim şeklini ifade eder. Cumhuriyetin ilanı, bu ilkenin en somut ve doğrudan hayata geçirilmesidir.

Doğru Cevap: (B) Milliyetçilik

Analiz: Türk Dil Kurumu'nun amacı, Türkçeyi yabancı dillerin etkisinden kurtarmak, zenginliğini ortaya çıkarmak ve bilim dili haline getirmektir. Bu çabalar, milli kültürün ve kimliğin korunması ve geliştirilmesi açısından Milliyetçilik ilkesine hizmet eder.

Doğru Cevap: (A) Halkçılık

Analiz: Halkçılık, toplumda cinsiyet ayrımı dahil hiçbir ayrımcılığı kabul etmez ve kanun önünde eşitliği savunur. Kadınlara siyasi hakların verilmesi, bu eşitliği sağlama yönünde atılmış önemli bir adımdır. Aynı zamanda Cumhuriyetçilik ilkesini de güçlendirir.

Doğru Cevap: (D) Laiklik

Analiz: Tekke, zaviye gibi kurumların kapatılması, toplum hayatında dinin etkisini azaltmayı, batıl inançlarla mücadele etmeyi ve laik toplum düzenini güçlendirmeyi amaçlayan bir adımdır.

Doğru Cevap: (E) Devletçilik

Analiz: 1930'lardaki dünya ekonomik bunalımının da etkisiyle, özel sektörün yetersizliği karşısında sanayileşmeyi planlı bir şekilde devlet eliyle gerçekleştirmek amacıyla Beş Yıllık Sanayi Planları hazırlanmıştır. Bu, Devletçilik ilkesinin en belirgin uygulamalarındandır.

Doğru Cevap: (B) İnkılapçılık

Analiz: Kılık kıyafette yapılan değişiklikler, toplumu modern ve çağdaş bir görünüme kavuşturmayı hedefleyen, eski alışkanlıkları değiştirerek yenilik getiren adımlar olduğu için doğrudan İnkılapçılık ilkesiyle ilgilidir. Aynı zamanda Laiklik ve Halkçılıkla da dolaylı bağlantısı kurulabilir.

Doğru Cevap: (C) Medeni Kanun'un kabulü

Analiz: Medeni Kanun, aile hukuku, miras, kişi hakları gibi konuları düzenleyen ve hukuk alanında yapılan önemli bir inkılaptır. Diğer şıklar doğrudan devlet yönetimi ve siyasi yapıyla ilgili inkılaplardır.

Doğru Cevap: (D) Devletin yönetim şeklinin Cumhuriyet olduğu

Analiz: 1924 Anayasası'nın 1. maddesi "Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir" şeklindeydi ve bu maddenin değiştirilmesi teklif dahi edilemezdi. (Not: "Devletin dini İslam'dır" maddesi 1928'de çıkarılmıştır).

Doğru Cevap: (A) Yeni Türk harflerinin kabulü

Analiz: Harf İnkılabı, okuryazarlığı artırmak ve eğitimi yaygınlaştırmak amacıyla yapılmış, doğrudan eğitim ve kültürle ilgili bir yeniliktir. Soyadı Kanunu ve Şapka Kanunu sosyal, Aşar ve Kabotaj ise ekonomik alanla ilgilidir.

Doğru Cevap: (E) Yeni Türk harfleriyle okuma yazma seferberliği başlatmak

Analiz: Harf İnkılabı'nın ardından yeni harfleri halka öğretmek ve okuryazarlık oranını artırmak amacıyla ülke genelinde Millet Mektepleri açılarak bir eğitim seferberliği başlatılmıştır.

Doğru Cevap: (C) Tevhid-i Tedrisat Kanunu

Analiz: Tevhid-i Tedrisat Kanunu, eğitimi birleştirerek laik ve milli eğitimi hedefler, dolaylı olarak kız çocuklarının eğitimini de etkilese de doğrudan kadın-erkek eşitliğine odaklanmaz. Diğer şıklar doğrudan kadın haklarıyla ilgilidir.

Doğru Cevap: (B) Resmi işlerdeki karışıklıkları gidermek ve ayrıcalık belirten unvanları kaldırmak

Analiz: Soyadı Kanunu, lakap ve unvanların yarattığı karışıklıkları (askerlik, miras, okul kaydı vb.) gidermek ve Ağa, Hacı, Paşa gibi ayrıcalık ifade eden unvanları kaldırarak toplumsal eşitliği (Halkçılık) sağlamak amacıyla çıkarılmıştır.

Doğru Cevap: (E) İnkılapçılık

Analiz: Hicri takvim yerine Miladi takvimin, alaturka saat yerine uluslararası saatin, arşın-okka yerine metre-kilogramın kabul edilmesi, çağdaş dünyayla bütünleşmeyi ve ticari ilişkileri kolaylaştırmayı amaçlayan İnkılapçılık adımlarıdır.

Doğru Cevap: (A) Milliyetçilik

Analiz: Milli bir burjuvazi yaratma ve milli sermayeyi güçlendirme hedefiyle kurulan İş Bankası, milli ekonomiyi oluşturma çabası olarak Milliyetçilik ilkesiyle doğrudan bağlantılıdır.

Doğru Cevap: (C) Serbest Cumhuriyet Fırkası

Analiz: Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası Şeyh Sait İsyanı sonrası kapatılmıştır. Serbest Cumhuriyet Fırkası ise Atatürk'ün isteğiyle Fethi Okyar tarafından kurulmuş, ancak kısa sürede rejim karşıtlarının toplandığı bir yer haline gelince Fethi Okyar tarafından feshedilmiştir.

Doğru Cevap: (B) Takrir-i Sükun Kanunu

Analiz: 1925'te çıkan Şeyh Sait İsyanı üzerine, hükümete olağanüstü yetkiler veren ve rejime yönelik tehditleri ortadan kaldırmayı amaçlayan Takrir-i Sükun (Huzuru Sağlama) Kanunu çıkarılmıştır.

Doğru Cevap: (E) 1919 - 1927

Analiz: Nutuk, Mustafa Kemal'in Samsun'a çıktığı 19 Mayıs 1919'dan başlayarak 1927 yılına kadar olan olayları kendi anlatımıyla aktardığı temel bir eserdir.

Doğru Cevap: (A) Albert Malche

Analiz: İsviçreli pedagog Prof. Albert Malche'ın hazırladığı rapor doğrultusunda 1933 yılında Darülfünun kapatılarak modern anlamda İstanbul Üniversitesi kurulmuştur.

Doğru Cevap: (C) Milliyetçilik

Analiz: Bu söz, Atatürk'ün barışçı dış politikasını ifade eder. Temelinde, kendi milli sınırları içinde bağımsız yaşamayı esas alan, yayılmacılığı reddeden ancak kendi varlığına yönelik tehditlere karşı da kararlı duran Milliyetçilik anlayışı yatar. Aynı zamanda Halkçılık ile de ilişkilidir.

Doğru Cevap: (B) Türk Hava Kurumu

Analiz: 1925 yılında "Türk Tayyare Cemiyeti" adıyla kurulan kurum, daha sonra Türk Hava Kurumu adını almış ve havacılığın geliştirilmesi, pilot yetiştirilmesi gibi amaçlarla faaliyet göstermiştir.