✍️ YAZIM KURALLARI ✍️
BÖLÜM 1: BÜYÜK HARFLERİN KULLANILDIĞI YERLER 🅰️
1. Cümle Başları ve Dizeler
Cümleler, şiir dizeleri ve başlıklardaki kelimeler büyük harfle başlar.
2. Kişi Adları, Soyadları, Takma Adlar ve Unvanlar
Kişi adları ve soyadları ile onlardan önce veya sonra gelen unvanlar, saygı sözleri, rütbe adları ve lakaplar büyük harfle başlar.
Akrabalık bildiren sözcükler (teyze, hala, amca, dayı) küçük harfle başlar. Ancak bu sözcükler unvan veya lakap haline gelmişse büyük harfle başlar.
✅ Yarın Ayşe teyzem gelecek. (Akraba)
✅ Nene Hatun, Baba Gündüz. (Tarihi kişilik/Lakap)
3. Millet, Dil, Din, Devlet ve Gezegen Adları
✅ Mars, Dünya'ya yaklaşıyor. (Terim)
✅ Odaya güneş girmiyor. (Işık)
4. Yer Adları (Coğrafi İsimler)
Kıta, bölge, il, ilçe, köy adları büyük harfle başlar.
➡️ Coğrafi Unsurlar (Dağ, Nehir, Göl, Deniz, Ova): Yer adıyla birlikte kullanıldığında büyük harfle başlar.
➡️ Mahalle, Meydan, Bulvar, Cadde, Sokak Adları: Özel isme dahil olan bu kelimeler büyük harfle başlar.
5. Yön Adları (Doğu, Batı, Kuzey, Güney)
Yön adları, bir yer adından önce geliyorsa büyük, sonra geliyorsa küçük harfle başlar.
✅ Anadolu'nun doğusunda kar yağışı var. (Sonra geldi)
✅ Bu konuda Batı'nın tutumu farklıdır. (Batı medeniyeti)
6. Kurum, Kuruluş ve Kurul Adları
Tüm kelimeleri büyük harfle başlar.
✅ Türk Dil Kurumunun (Doğru)
❌ Türk Dil Kurumu'nun (Yanlış)
(Tek istisna: Avrupa Birliği'ne)
7. Eser Adları (Kitap, Dergi, Gazete, Sanat Eseri)
Eser adlarının her kelimesi büyük harfle başlar. Eser adındaki bağlaçlar (ve, ile, ya da, mı) küçük harfle yazılır.
✅ Milliyet gazetesi, Türk Dili dergisi. (İstisna: Resmî Gazete büyüktür.)
8. Tarihi Olay, Çağ, Dönem ve Belirli Tarihler
Tarihi olay ve dönem adları büyük yazılır.
Belirli bir tarihi (sayısal bir değeri) gösteren gün ve ay adları büyük harfle başlar.
✅ Okullar eylülde açılacak. (Belirli bir tarih yoksa küçük).
BÖLÜM 2: KISALTMALARIN YAZIMI 🆎
A. Büyük Harflerle Yapılan Kısaltmalar
Genellikle aralarına nokta konmaz (İstisna: T.C. ve T.). Gelen ekler, kısaltmanın son harfinin okunuşuna göre getirilir ve kesme işaretiyle ayrılır.
✅ TDK'nin (Te-De-Ke'nin) (🚫 Tuzak: TDK'nın yanlıştır. 'K' harfi 'Ka' diye okunmaz.)
B. Küçük Harflerle Yapılan Kısaltmalar (Ölçü, Unvan vb.)
Gelen ekler, kısaltmanın değil, kelimenin açılımının okunuşuna göre getirilir.
✅ cm'yi (santimetreyi)
✅ vb.leri (ve benzerleri), Alm.dan (Almancadan), Prof.un (Profesörün).
BÖLÜM 3: SAYILARIN YAZIMI 🔢
1. Yazıyla veya Rakamla Yazım
Metin içinde sayılar genellikle yazıyla yazılır. Saat, para tutarı, ölçü, istatistiksel verilerde rakam kullanılır.
2. Birden Fazla Kelimeden Oluşan Sayılar
Her sayı basamağı ayrı yazılır.
3. Sıra Sayıları
Rakamla gösterildiğinde ya rakamdan sonra nokta (.) konur ya da kesme işaretiyle ek (-ıncı/-inci) yazılır.
4. Üleştirme (Paylaştırma) Sayıları (TUZAK NOKTASI!)
Üleştirme sayıları SADECE YAZIYLA yazılır, rakamla yazılmaz!
BÖLÜM 4: DEYİMLERİN VE İKİLEMELERİN YAZIMI 👥
1. Deyimlerin Yazımı
Deyimler kalıplaşmış söz öbekleridir ve her zaman ayrı yazılır.
2. İkilemelerin Yazımı
İkilemeler her zaman ayrı yazılır ve aralarına hiçbir noktalama işareti (virgül, kısa çizgi) girmez.
❌ Baş-başa (Yanlış)
BÖLÜM 5: BİRLEŞİK KELİMELERİN YAZIMI (Bitişik vs Ayrı) 🌉
KPSS'de en çok soru gelen ve en çok karıştırılan bölümdür.
A. BİTİŞİK YAZILAN Birleşik Kelimeler 🤝
Şu durumlarda bitişik yazılır:
Kural 1: Ses Olayı Varsa (Düşme veya Türeme)
Özellikle yardımcı fiillerle (etmek, olmak) birleşirken ses olayı meydana geliyorsa bitişik yazılır.
✅ His+etmek -> Hissetmek (Ünsüz türemesi)
✅ Pazar+ertesi -> Pazartesi (Aşınma)
Kural 2: Anlam Kayması Varsa
Kelimelerden biri veya her ikisi (genellikle ikincisi) gerçek anlamını kaybediyorsa bitişik yazılır.
✅ Kuşburnu (Bitki adı)
✅ Camgöbeği (Renk adı)
Kural 3: Kurallı Birleşik Fiiller
Yeterlilik (-ebilmek), Tezlik (-ivermek), Sürerlilik (-ekalmak), Yaklaşma (-eyazmak) fiilleri her zaman bitişik yazılır.
Kural 4: Belirli Kalıplarla Oluşanlar
- "Baş" sözcüğü: Başbakan, başhekim, başöğretmen, onbaşı.
- "Ev" sözcüğü: Aşevi, huzurevi, öğretmenevi, yayınevi. (İstisna: Dağ evi, bağ evi ayrıdır.)
- Belgisiz Sıfat ve Zamirler: Biraz, birçok, birkaç, hiçbir, herhangi.
B. AYRI YAZILAN Birleşik Kelimeler 💔
Şu durumlarda ayrı yazılır:
Kural 1: Yardımcı Fiillerde Ses Olayı Yoksa
"Etmek, olmak" ile birleşirken ses düşmesi veya türemesi olmuyorsa ayrı yazılır.
Kural 2: Anlam Kayması Yoksa
Birleşme sırasında kelimeler (özellikle ikincisi) gerçek anlamını koruyorsa ayrı yazılır.
✅ Ateş böceği (Hâlâ bir böcek türü.)
✅ Çörek otu (Hâlâ bir ot türü.) (İstisna: Semizotu, dereotu bitişiktir.)
✅ Yer elması (Hâlâ bir elma türü.)
Kural 3: Yer Adları (Dış, İç, Sıra)
Dış, iç, sıra sözleriyle oluşturulan birleşik kelimeler ayrı yazılır.
Kural 4: Alt, Üst Sözcükleri (Somut Yer Bildiriyorsa)
Alt, üst sözcükleri somut olarak yer bildiriyorsa ayrı yazılır.
✅ Bilinçaltı, akşamüstü, olağanüstü, suçüstü.
BÖLÜM 6: SES OLAYLARIYLA İLGİLİ YAZIM KURALLARI (ve Ekler) 🎤
Ses bilgisi kurallarına uymamak veya ekleri yanlış yazmak yazım yanlışına sebep olur.
A. "de / da"nın Yazımı
1. Bağlaç Olan "de / da"
Her zaman AYRI yazılır. "Dahi, bile" anlamı katar. Asla "-te / -ta" şekli yoktur.
2. Hâl Eki Olan "-de / -da" (Bulunma Hâli)
Her zaman BİTİŞİK yazılır. Bulunma anlamı katar. "-te / -ta" şekli vardır.
➡️ Sen de gel. (Çıkar: Sen gel. -> Bozulmadı -> Ayrı)
➡️ Evde kaldım. (Çıkar: Ev kaldım. -> Bozuldu -> Bitişik)
B. "ki"nin Yazımı
1. Bağlaç Olan "ki"
Her zaman AYRI yazılır. Cümleleri bağlar.
2. Ek Olan "-ki" (Sıfat Yapan ve İlgi Zamiri)
Her zaman BİTİŞİK yazılır. (Evdeki hesap, Seninki geldi.)
➡️ Evdeki (Evdekiler -> Anlamlı -> Bitişik)
➡️ Duydum ki (Duydumkiler -> Anlamsız -> Ayrı)
➡️ Sanki, İllaki, Mademki, Belki, Oysaki, Halbuki, Çünkü, Meğerki.
C. Ünsüz Benzeşmesi (Sertleşme) Kuralı
Sert ünsüzle biten bir kelimeye c, d, g ile başlayan bir ek gelirse, ek ç, t, k'ye dönüşmelidir. Bu kurala uymamak yazım yanlışıdır.
✅ Kitapçı | ❌ Kitapcı
D. Ünsüz Yumuşaması Kuralı (Özel İsimler)
Özel isimlerde yumuşama (p,ç,t,k -> b,c,d,ğ) sadece okunuşta olur, yazıda gösterilmez!
✅ Ahmet'i çağırdı. (Yazılış)
E. N-M Değişimi (Dudak Ünsüzlerinin Benzeşmesi)
"b" sesinden önce gelen "n" sesi "m"ye dönüşmelidir.
✍️ YAZIM KURALLARI ✍️
BÖLÜM 1: BÜYÜK HARFLERİN KULLANILDIĞI YERLER 🅰️
1. Cümle Başları ve Dizeler
Cümleler, şiir dizeleri ve başlıklardaki kelimeler büyük harfle başlar.
2. Kişi Adları, Soyadları, Takma Adlar ve Unvanlar
Kişi adları ve soyadları ile onlardan önce veya sonra gelen unvanlar, saygı sözleri, rütbe adları ve lakaplar büyük harfle başlar.
Akrabalık bildiren sözcükler (teyze, hala, amca, dayı) küçük harfle başlar. Ancak bu sözcükler unvan veya lakap haline gelmişse büyük harfle başlar.
✅ Yarın Ayşe teyzem gelecek. (Akraba)
✅ Nene Hatun, Baba Gündüz. (Tarihi kişilik/Lakap)
3. Millet, Dil, Din, Devlet ve Gezegen Adları
✅ Mars, Dünya'ya yaklaşıyor. (Terim)
✅ Odaya güneş girmiyor. (Işık)
4. Yer Adları (Coğrafi İsimler)
Kıta, bölge, il, ilçe, köy adları büyük harfle başlar.
➡️ Coğrafi Unsurlar (Dağ, Nehir, Göl, Deniz, Ova): Yer adıyla birlikte kullanıldığında büyük harfle başlar.
➡️ Mahalle, Meydan, Bulvar, Cadde, Sokak Adları: Özel isme dahil olan bu kelimeler büyük harfle başlar.
5. Yön Adları (Doğu, Batı, Kuzey, Güney)
Yön adları, bir yer adından önce geliyorsa büyük, sonra geliyorsa küçük harfle başlar.
✅ Anadolu'nun doğusunda kar yağışı var. (Sonra geldi)
✅ Bu konuda Batı'nın tutumu farklıdır. (Batı medeniyeti)
6. Kurum, Kuruluş ve Kurul Adları
Tüm kelimeleri büyük harfle başlar.
✅ Türk Dil Kurumunun (Doğru)
❌ Türk Dil Kurumu'nun (Yanlış)
(Tek istisna: Avrupa Birliği'ne)
7. Eser Adları (Kitap, Dergi, Gazete, Sanat Eseri)
Eser adlarının her kelimesi büyük harfle başlar. Eser adındaki bağlaçlar (ve, ile, ya da, mı) küçük harfle yazılır.
✅ Milliyet gazetesi, Türk Dili dergisi. (İstisna: Resmî Gazete büyüktür.)
8. Tarihi Olay, Çağ, Dönem ve Belirli Tarihler
Tarihi olay ve dönem adları büyük yazılır.
Belirli bir tarihi (sayısal bir değeri) gösteren gün ve ay adları büyük harfle başlar.
✅ Okullar eylülde açılacak. (Belirli bir tarih yoksa küçük).
BÖLÜM 2: KISALTMALARIN YAZIMI 🆎
A. Büyük Harflerle Yapılan Kısaltmalar
Genellikle aralarına nokta konmaz (İstisna: T.C. ve T.). Gelen ekler, kısaltmanın son harfinin okunuşuna göre getirilir ve kesme işaretiyle ayrılır.
✅ TDK'nin (Te-De-Ke'nin) (🚫 Tuzak: TDK'nın yanlıştır. 'K' harfi 'Ka' diye okunmaz.)
B. Küçük Harflerle Yapılan Kısaltmalar (Ölçü, Unvan vb.)
Gelen ekler, kısaltmanın değil, kelimenin açılımının okunuşuna göre getirilir.
✅ cm'yi (santimetreyi)
✅ vb.leri (ve benzerleri), Alm.dan (Almancadan), Prof.un (Profesörün).
BÖLÜM 3: SAYILARIN YAZIMI 🔢
1. Yazıyla veya Rakamla Yazım
Metin içinde sayılar genellikle yazıyla yazılır. Saat, para tutarı, ölçü, istatistiksel verilerde rakam kullanılır.
2. Birden Fazla Kelimeden Oluşan Sayılar
Her sayı basamağı ayrı yazılır.
3. Sıra Sayıları
Rakamla gösterildiğinde ya rakamdan sonra nokta (.) konur ya da kesme işaretiyle ek (-ıncı/-inci) yazılır.
4. Üleştirme (Paylaştırma) Sayıları (TUZAK NOKTASI!)
Üleştirme sayıları SADECE YAZIYLA yazılır, rakamla yazılmaz!
BÖLÜM 4: DEYİMLERİN VE İKİLEMELERİN YAZIMI 👥
1. Deyimlerin Yazımı
Deyimler kalıplaşmış söz öbekleridir ve her zaman ayrı yazılır.
2. İkilemelerin Yazımı
İkilemeler her zaman ayrı yazılır ve aralarına hiçbir noktalama işareti (virgül, kısa çizgi) girmez.
❌ Baş-başa (Yanlış)
BÖLÜM 5: BİRLEŞİK KELİMELERİN YAZIMI (Bitişik vs Ayrı) 🌉
KPSS'de en çok soru gelen ve en çok karıştırılan bölümdür.
A. BİTİŞİK YAZILAN Birleşik Kelimeler 🤝
Şu durumlarda bitişik yazılır:
Kural 1: Ses Olayı Varsa (Düşme veya Türeme)
Özellikle yardımcı fiillerle (etmek, olmak) birleşirken ses olayı meydana geliyorsa bitişik yazılır.
✅ His+etmek -> Hissetmek (Ünsüz türemesi)
✅ Pazar+ertesi -> Pazartesi (Aşınma)
Kural 2: Anlam Kayması Varsa
Kelimelerden biri veya her ikisi (genellikle ikincisi) gerçek anlamını kaybediyorsa bitişik yazılır.
✅ Kuşburnu (Bitki adı)
✅ Camgöbeği (Renk adı)
Kural 3: Kurallı Birleşik Fiiller
Yeterlilik (-ebilmek), Tezlik (-ivermek), Sürerlilik (-ekalmak), Yaklaşma (-eyazmak) fiilleri her zaman bitişik yazılır.
Kural 4: Belirli Kalıplarla Oluşanlar
- "Baş" sözcüğü: Başbakan, başhekim, başöğretmen, onbaşı.
- "Ev" sözcüğü: Aşevi, huzurevi, öğretmenevi, yayınevi. (İstisna: Dağ evi, bağ evi ayrıdır.)
- Belgisiz Sıfat ve Zamirler: Biraz, birçok, birkaç, hiçbir, herhangi.
B. AYRI YAZILAN Birleşik Kelimeler 💔
Şu durumlarda ayrı yazılır:
Kural 1: Yardımcı Fiillerde Ses Olayı Yoksa
"Etmek, olmak" ile birleşirken ses düşmesi veya türemesi olmuyorsa ayrı yazılır.
Kural 2: Anlam Kayması Yoksa
Birleşme sırasında kelimeler (özellikle ikincisi) gerçek anlamını koruyorsa ayrı yazılır.
✅ Ateş böceği (Hâlâ bir böcek türü.)
✅ Çörek otu (Hâlâ bir ot türü.) (İstisna: Semizotu, dereotu bitişiktir.)
✅ Yer elması (Hâlâ bir elma türü.)
Kural 3: Yer Adları (Dış, İç, Sıra)
Dış, iç, sıra sözleriyle oluşturulan birleşik kelimeler ayrı yazılır.
Kural 4: Alt, Üst Sözcükleri (Somut Yer Bildiriyorsa)
Alt, üst sözcükleri somut olarak yer bildiriyorsa ayrı yazılır.
✅ Bilinçaltı, akşamüstü, olağanüstü, suçüstü.
BÖLÜM 6: SES OLAYLARIYLA İLGİLİ YAZIM KURALLARI (ve Ekler) 🎤
Ses bilgisi kurallarına uymamak veya ekleri yanlış yazmak yazım yanlışına sebep olur.
A. "de / da"nın Yazımı
1. Bağlaç Olan "de / da"
Her zaman AYRI yazılır. "Dahi, bile" anlamı katar. Asla "-te / -ta" şekli yoktur.
2. Hâl Eki Olan "-de / -da" (Bulunma Hâli)
Her zaman BİTİŞİK yazılır. Bulunma anlamı katar. "-te / -ta" şekli vardır.
➡️ Sen de gel. (Çıkar: Sen gel. -> Bozulmadı -> Ayrı)
➡️ Evde kaldım. (Çıkar: Ev kaldım. -> Bozuldu -> Bitişik)
B. "ki"nin Yazımı
1. Bağlaç Olan "ki"
Her zaman AYRI yazılır. Cümleleri bağlar.
2. Ek Olan "-ki" (Sıfat Yapan ve İlgi Zamiri)
Her zaman BİTİŞİK yazılır. (Evdeki hesap, Seninki geldi.)
➡️ Evdeki (Evdekiler -> Anlamlı -> Bitişik)
➡️ Duydum ki (Duydumkiler -> Anlamsız -> Ayrı)
➡️ Sanki, İllaki, Mademki, Belki, Oysaki, Halbuki, Çünkü, Meğerki.
C. Ünsüz Benzeşmesi (Sertleşme) Kuralı
Sert ünsüzle biten bir kelimeye c, d, g ile başlayan bir ek gelirse, ek ç, t, k'ye dönüşmelidir. Bu kurala uymamak yazım yanlışıdır.
✅ Kitapçı | ❌ Kitapcı
D. Ünsüz Yumuşaması Kuralı (Özel İsimler)
Özel isimlerde yumuşama (p,ç,t,k -> b,c,d,ğ) sadece okunuşta olur, yazıda gösterilmez!
✅ Ahmet'i çağırdı. (Yazılış)
E. N-M Değişimi (Dudak Ünsüzlerinin Benzeşmesi)
"b" sesinden önce gelen "n" sesi "m"ye dönüşmelidir.