Doğru Cevap: A) Kazım Karabekir

Açıklama: Milli Mücadele'nin önemli komutanlarından Kazım Karabekir, Cumhuriyetin ilanından sonra Mustafa Kemal ile yaşadığı fikir ayrılıkları nedeniyle Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nın kurucuları arasında yer almış ve partinin genel başkanlığını yapmıştır.

Doğru Cevap: D) Güçler ayrılığı ilkesine daha yakın olması ve temel hakları içermesi

Açıklama: 1921 Anayasası savaş koşullarında hazırlanmış, güçler birliğini benimseyen kısa bir anayasaydı. 1924 Anayasası ise normalleşme döneminde hazırlanmış, yasama-yürütme-yargı erklerini kısmen ayırmış ve vatandaşların temel hak ve özgürlüklerine ayrıntılı olarak yer vermiş daha kapsamlı bir anayasadır.

Doğru Cevap: B) Çok partili hayata yeniden geçiş denemeleri

Açıklama: Serbest Cumhuriyet Fırkası'nın kendini feshetmesinden kısa bir süre sonra yaşanan Menemen Olayı, toplumun henüz çok partili demokratik bir rejim için hazır olmadığı ve irtica tehlikesinin devam ettiği şeklinde yorumlanmıştır. Bu nedenle, çok partili hayata geçiş denemelerine uzun bir süre ara verilmiştir.

Doğru Cevap: A) Meclis Hükümeti Sistemi

Açıklama: Meclis Hükümeti Sistemi'nde bakanların meclis tarafından tek tek seçilmesi, Fethi Okyar Hükümeti'nin istifasından sonra yeni bir İcra Vekilleri Heyeti'nin (Bakanlar Kurulu) oluşturulamamasına neden olmuştur. Bu hükümet bunalımı, Mustafa Kemal'in Cumhuriyet'i ilan ederek Kabine sistemine geçiş için bir fırsat olarak kullanılmıştır.

Doğru Cevap: E) Şark Islahat Planı

Açıklama: Şeyh Sait İsyanı'ndan sonra hükümet, Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da sadece askeri tedbirlerin yeterli olmayacağını görmüştür. Bölgenin ekonomik, sosyal ve kültürel olarak kalkındırılması, feodal yapının kırılması ve devlet otoritesinin yerleştirilmesi için "Şark Islahat Planı" adı verilen kapsamlı bir rapor hazırlanmış ve uygulamaya konulmuştur.

Doğru Cevap: B) Medreselerin kapatılması

Açıklama: Tevhid-i Tedrisat Kanunu, ülkedeki tüm eğitim kurumlarının (yerli, yabancı, azınlık, dini) Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlanmasını öngörüyordu. Bu kanunun doğal bir sonucu olarak, kendi programlarını uygulayan ve bakanlığa bağlı olmayan medreseler kapatılarak eğitimde ikiliğe son verilmiştir.

Doğru Cevap: C) Doğu ve Güneydoğu'da merkezi otoriteyi güçlendirmek

Açıklama: Şeyh Sait İsyanı gibi olaylardan sonra, Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da devletin otoritesini sağlamlaştırmak, reformları uygulamak ve bölgenin sosyo-ekonomik gelişimini hızlandırmak amacıyla olağanüstü yetkilerle donatılmış Umumi Müfettişlikler kurulmuştur.

Doğru Cevap: A) İki dereceli seçim sistemi

Açıklama: Atatürk döneminde halk önce "ikinci seçmenleri", bu ikinci seçmenler de milletvekillerini seçiyordu. Buna "iki dereceli seçim sistemi" denir. Serbest Cumhuriyet Fırkası, halkın doğrudan kendi vekilini seçtiği "tek dereceli seçim sistemini" savunarak daha demokratik bir yöntem talep etmiştir.

Doğru Cevap: E) Musul'un kaybedilmesi

Açıklama: İsyan, iç politikada otoriter tedbirlerin alınmasına ve çok partili hayat denemesinin sona ermesine yol açmıştır. Dış politikada ise, Türkiye'nin Musul için askeri bir müdahalede bulunmasını engellemiş ve bu stratejik bölgenin İngiliz mandasındaki Irak'a bırakılmasına neden olmuştur.

Doğru Cevap: A) "Devletin dini İslam'dır" maddesinin çıkarılması

Açıklama: Laiklik yolunda atılan önemli adımlardan biri olarak, 1928 yılında yapılan anayasa değişikliği ile 1924 Anayasası'nda yer alan "Türkiye Devleti'nin dini, Din-i İslam'dır" maddesi ve milletvekili yeminindeki dini ibareler anayasadan çıkarılmıştır.

Doğru Cevap: E) Meclisteki muhalefetin artması ve yıpranması

Açıklama: Savaş yıllarında milli birlik ruhuyla hareket eden I. TBMM, Lozan görüşmeleri sırasında ve sonrasında yıpranmış, meclis içindeki muhalefet (İkinci Grup) artmıştır. Mustafa Kemal, inkılapları yapabilmek için kendisine daha uyumlu ve dinamik bir meclise ihtiyaç duyduğundan seçimlerin yenilenmesine karar vermiştir.

Doğru Cevap: D) İkinci Grup

Açıklama: I. TBMM'de Mustafa Kemal ve arkadaşlarına muhalefet eden "İkinci Grup" üyelerinin büyük bir kısmı, II. TBMM döneminde Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nı kurmuşlardır. Bu durum, TCF'nin I. TBMM'deki muhalif geleneğin bir devamı olduğunu gösterir.

Doğru Cevap: B) Menemen Olayı

Açıklama: Menemen Olayı'nda, "şeriat isteriz" sloganları atan bir grubun, Asteğmen Kubilay'ı vahşice şehit etmesi, sadece bir asayiş sorunu değil, doğrudan cumhuriyet rejimine ve laikliğe yönelik organize bir irtica (gericilik) hareketi olarak görülmüştür. Bu olay, inkılapların toplumun bir kesimi tarafından henüz benimsenmediğini göstermiştir.

Doğru Cevap: A) İsmet Paşa - Fethi Okyar - Mustafa Kemal Paşa

Açıklama: 29 Ekim 1923'te Cumhuriyetin ilanıyla Mustafa Kemal Paşa ilk Cumhurbaşkanı seçilmiştir. Cumhurbaşkanı tarafından, Cumhuriyetin ilk Başbakanı olarak İsmet Paşa atanmıştır. Aynı gün yapılan seçimle de Fethi Okyar, TBMM'nin yeni başkanı olmuştur.

Doğru Cevap: D) Tekke, Zaviye ve Türbelerin Kapatılması

Açıklama: Atatürk bu sözüyle, toplum hayatında dini referans alan, kişileri şeyh, derviş gibi unvanlarla lider kabul eden tarikat yapılarının modern bir toplumda yeri olmadığını vurgulamıştır. Bu felsefe, doğrudan Tekke, Zaviye ve Türbelerin Kapatılması Kanunu'nun temel gerekçesidir.

Doğru Cevap: B) Türkiye'nin Musul üzerindeki tezlerini zayıflatması

Açıklama: Hem 1924'teki Nasturi İsyanı hem de 1925'teki Şeyh Sait İsyanı, İngiltere tarafından Musul meselesi görüşülürken kışkırtılmıştır. Bu isyanlar, Türkiye'nin dikkatini ve askeri gücünü içeriye yöneltmesine neden olmuş, bu da Musul konusunda İngiltere karşısında elini zayıflatmıştır.

Doğru Cevap: A) Ezanın Türkçe okunması

Açıklama: 1932'de ezanın Türkçe okunması uygulamasına geçilmesinin ardından, 1933 yılında Bursa Ulu Camii'nde bir grup, ezanın Arapça okunması için gösteri yapmıştır. Bu olay, Atatürk'ün "Bu bir din meselesi değil, dil meselesidir." sözüyle müdahale ettiği Bursa Olayı olarak bilinir.

Doğru Cevap: E) Latin harflerinin kabulü

Açıklama: II. TBMM, "inkılapçı meclis" olarak bilinir ve en köklü devrimleri gerçekleştirmiştir. A, B, C ve D şıklarındaki tüm inkılaplar bu dönemde yapılmıştır. Ancak Latin harflerinin kabulü (Harf İnkılabı), 1 Kasım 1928'de, yani III. TBMM döneminde gerçekleşmiştir.

Doğru Cevap: D) 1946

Açıklama: Tek dereceli seçim (halkın vekillerini doğrudan seçmesi), TCF ve SCF gibi muhalefet partilerinin temel taleplerinden biri olmasına rağmen, Atatürk döneminde uygulanan iki dereceli seçim sistemi devam etmiştir. Türkiye'de ilk tek dereceli seçim, çok partili hayata geçildikten sonra 1946 yılında yapılmıştır.

Doğru Cevap: B) İzmir Suikastı Girişimi

Açıklama: 1926'da kendisine yönelik İzmir'de planlanan suikast girişiminin ortaya çıkarılmasından sonra, bu olayın aslında şahsına değil, cumhuriyet rejimine yönelik olduğunu vurgulamak ve rejimin kalıcılığına olan inancını belirtmek için bu tarihi sözü söylemiştir.