ATATÜRK DÖNEMİ İÇ POLİTİKA GELİŞMELERİ
TEST - 4
Soru 1: 1925 yılında çıkarılan Takrir-i Sükûn Kanunu'nun, 1929 yılına kadar yürürlükte kalması aşağıdakilerden hangisine ortam hazırlamıştır?
Doğru Cevap: C) İnkılapların otoriter bir ortamda yerleştirilmesine
Açıklama: Takrir-i Sükûn Kanunu, hükümete olağanüstü yetkiler tanıyarak her türlü muhalefeti ve eleştiriyi bastırma imkanı vermiştir. Bu "huzur ve güven" ortamı, Şapka Kanunu gibi toplumsal alanda büyük tepki çekebilecek köklü inkılapların hızla ve otoriter bir şekilde uygulanması için kullanılmıştır.
Soru 2: Saltanatın kaldırılmasıyla Halifelik makamının siyasi gücü sona erdirilmiş ve TBMM tarafından seçilen Abdülmecit Efendi sadece dini bir lider olarak kalmıştır. Bu uygulamanın temel amacı nedir?
Doğru Cevap: A) Ulusal egemenliği pekiştirmek
Açıklama: Saltanat ve Halifelik makamlarının aynı kişide birleşmesi, egemenliğin hem dünyevi hem de uhrevi kaynağının tek kişide toplanması demekti. Bu iki makamı ayırarak ve halifeyi meclisin seçmesini sağlayarak, egemenliğin tek ve mutlak kaynağının millet olduğu ilkesi pekiştirilmiştir.
Soru 3: Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası (TCF) ve Serbest Cumhuriyet Fırkası'nın (SCF) ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: B) Ekonomide liberalizmi savunmaları
Açıklama: Her iki parti de kuruldukları dönemde iktidardaki Cumhuriyet Halk Fırkası'nın devletçi ekonomi politikalarına karşı çıkmış ve özel teşebbüsü, serbest piyasa ekonomisini savunan liberal bir ekonomik program sunmuşlardır. Bu, her iki partinin de en temel ortak özelliğidir.
Soru 4: Cumhuriyetin ilk yıllarında, II. TBMM'nin "inkılapçı meclis" olarak nitelendirilmesinin temel sebebi aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: A) En köklü ve temel inkılapları gerçekleştirmesi
Açıklama: I. TBMM bir "savaş meclisi" iken, II. TBMM (1923-1927) savaş bittikten sonra ülkenin modernleşmesi için en temel ve radikal adımları atmıştır. Halifeliğin kaldırılması, Tevhid-i Tedrisat, Şapka Kanunu, Medeni Kanun gibi en önemli inkılapların bu meclis döneminde yapılması, onu "inkılapçı meclis" yapmıştır.
Soru 5: Halifeliğin kaldırılmasının ardından son Halife Abdülmecit Efendi ve Osmanlı hanedanının yurt dışına çıkarılması kararı, hangi ilkenin bir gereği olarak uygulanmıştır?
Doğru Cevap: E) Cumhuriyetçilik
Açıklama: Hanedanın yurt içinde kalması, gelecekte saltanat veya halifelik iddiasıyla cumhuriyet rejimine karşı bir tehdit oluşturma potansiyeli taşıyordu. Hanedanın yurt dışına çıkarılması, bu potansiyel tehdidi ortadan kaldırarak ulusal egemenliğe dayalı cumhuriyet rejimini korumak ve güçlendirmek amacını taşıyan bir adımdır.
Soru 6: Aşağıdakilerden hangisi, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nın kapatılmasının ardından Türkiye'de siyasi hayatın normalleşmesi için atılan adımlardan biridir?
Doğru Cevap: B) Takrir-i Sükûn Kanunu'nun kaldırılması
Açıklama: 1925'te çıkarılan Takrir-i Sükûn Kanunu, hükümete olağanüstü yetkiler vererek otoriter bir dönem başlatmıştı. 1929'da bu kanunun yürürlükten kaldırılması, ülkede siyasi ortamın yumuşadığını ve normalleşme sürecine girildiğini gösteren en önemli adımdır. Bu normalleşme, 1930'da Serbest Cumhuriyet Fırkası'nın kurulmasına zemin hazırlamıştır.
Soru 7: 1924 Anayasası'nın kabulüyle,
I. Güçler ayrılığı,
II. Ulusal egemenlik,
III. Meclisin üstünlüğü
ilkelerinden hangileri benimsenmiştir?
Doğru Cevap: D) II ve III
Açıklama: 1924 Anayasası, "Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir" (II) maddesini korumuş ve yasama ile yürütme yetkilerini TBMM'de toplayarak "meclisin üstünlüğü" (III) ilkesini devam ettirmiştir. Ancak yargı yetkisini bağımsız mahkemelere bırakarak güçler birliğinden kısmen ayrılsa da, tam bir "güçler ayrılığı" (I) ilkesini benimsememiştir.
Soru 8: Cumhuriyetin ilk yıllarında Türkiye'de siyasi, sosyal ve ekonomik alanda yaşanan en önemli dönüm noktalarından biri aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: A) Cumhuriyetin ilanı
Açıklama: Cumhuriyetin ilanı, sadece bir yönetim şekli değişikliği değil, aynı zamanda ulus egemenliğinin kesin olarak tescil edilmesi, devlet başkanlığı sorununun çözülmesi ve inkılapların önünün açılmasıdır. Bu nedenle siyasi, sosyal ve ekonomik dönüşümün en temel dönüm noktasıdır.
Soru 9: 1925'te Fethi Okyar'ın başbakanlıktan istifa edip yerine İsmet Paşa'nın daha sertlik yanlısı bir hükümet kurması, hangi olayın doğrudan bir sonucudur?
Doğru Cevap: B) Şeyh Sait İsyanı'nın başlaması
Açıklama: Fethi Okyar Hükümeti'nin Şeyh Sait İsyanı karşısında aldığı ılımlı tedbirler yetersiz bulununca, Mustafa Kemal'in de desteğiyle hükümet istifa etmiştir. Yerine kurulan İsmet Paşa Hükümeti, isyanı bastırmak için Takrir-i Sükûn Kanunu gibi çok daha sert önlemler almıştır.
Soru 10: "Halk Fırkası"nın adının "Cumhuriyet Halk Fırkası" olarak değiştirilmesi hangi olaydan sonra gerçekleşmiştir?
Doğru Cevap: A) Cumhuriyetin ilanı
Açıklama: 9 Eylül 1923'te "Halk Fırkası" adıyla kurulan parti, 29 Ekim 1923'te Cumhuriyetin ilan edilmesiyle birlikte, yeni rejimi adında taşıyarak 1924 yılında "Cumhuriyet Halk Fırkası" adını almıştır.
Soru 11: Aşağıdaki inkılaplardan hangisi, hem laiklik hem de cumhuriyetçilik ilkesini doğrudan güçlendiren bir nitelik taşır?
Doğru Cevap: D) Halifeliğin kaldırılması
Açıklama: Halifelik, dini bir makamın devlet yönetiminde etkili olması nedeniyle laikliğe aykırıdır. Aynı zamanda, ümmetin lideri olması ve potansiyel bir siyasi güç odağı olması nedeniyle, millet egemenliğine dayalı cumhuriyetçilik ilkesiyle de çelişir. Kaldırılması bu iki ilkeyi de doğrudan güçlendirmiştir.
Soru 12: Atatürk'ün, Fethi Okyar'a Serbest Cumhuriyet Fırkası'nı kurdurmasının altında yatan temel düşünce nedir?
Doğru Cevap: B) Hükümetin denetlenmesini sağlamak ve demokrasiyi geliştirmek
Açıklama: Tek parti yönetiminin zamanla denetimden uzaklaşarak otoriterleşebileceğini gören Atatürk, hem hükümet politikalarının mecliste eleştirileceği bir ortam yaratmak hem de farklı fikirlerin temsil edildiği gerçek bir demokrasiye geçişi sağlamak için kontrollü bir muhalefet partisi kurulmasını teşvik etmiştir.
Soru 13: 3 Mart 1924 tarihinde aynı gün içinde yapılan inkılaplar, bir bütün olarak değerlendirildiğinde, en çok hangi alanda bir dönüşümü hedeflediği söylenebilir?
Doğru Cevap: A) Devletin laikleşmesi ve ulusallaşması
Açıklama: Halifeliğin kaldırılması (ümmetten ulusa geçiş), Şeriye ve Evkaf Vekaleti'nin kaldırılması (din ve devlet işlerinin ayrılması), Erkan-ı Harbiye Vekaleti'nin kaldırılması (ordunun siyasetten ayrılması) ve Tevhid-i Tedrisat (eğitimde birlik ve laiklik) kanunları, bir bütün olarak devletin temel yapısını ümmetçi ve teokratik bir yapıdan, ulusal ve laik bir yapıya dönüştürmeyi amaçlamıştır.
Soru 14: II. TBMM'nin ilk başkanı olarak görev yapan ve daha sonra Serbest Cumhuriyet Fırkası'nı kuran devlet adamı kimdir?
Doğru Cevap: C) Fethi Okyar
Açıklama: Mustafa Kemal'in yakın arkadaşlarından olan Ali Fethi Okyar, Cumhuriyetin ilanından hemen sonra II. TBMM'nin ilk başkanı olarak seçilmiş, daha sonra 1930 yılında Atatürk'ün isteğiyle Serbest Cumhuriyet Fırkası'nı kurmuştur.
Soru 15: I. TBMM (1920-1923) ve II. TBMM (1923-1927) dönemlerinde ortak olarak gerçekleştirilen inkılap aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: B) Saltanatın kaldırılması
Açıklama: Saltanat, 1 Kasım 1922'de, yani I. TBMM'nin görev süresi bitmeden kaldırılmıştır. Diğer tüm seçenekler II. TBMM döneminde gerçekleşen olaylardır. (Not: Lozan Antlaşması I. TBMM döneminde imzalanmış ancak II. TBMM döneminde onaylanmıştır.)
Soru 16: Aşağıdaki siyasi partilerden hangisinin programında "parti, liberalizm ve demokrasiye taraftardır" ifadesi yer almıştır?
Doğru Cevap: A) Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası
Açıklama: Türkiye'nin ilk muhalefet partisi olan TCF, parti programında açıkça liberalizmi (ekonomide) ve demokrasiyi (siyasette) savunduğunu belirtmiştir. Bu, CHF'nin devletçi ve otoriter olarak görülen politikalarına bir eleştiri niteliğindeydi.
Soru 17: Saltanatın kaldırılmasıyla halifelik makamının bir süre daha devam ettirilmesi, yeni rejimin hangi ilkesinin tam olarak yerleşmesini geciktirmiştir?
Doğru Cevap: B) Laiklik
Açıklama: Halifelik, en üst dini makamdır. Bu makamın varlığını sürdürmesi, devlet yönetiminde dinin sembolik de olsa bir etkisinin devam etmesi anlamına geliyordu. Bu durum, din ve devlet işlerinin birbirinden tamamen ayrılması olan laiklik ilkesinin tam olarak hayata geçirilmesinin önünde bir engeldi.
Soru 18: Atatürk'ün çok partili hayata geçiş denemelerinin temel amacı, öncelikle aşağıdakilerden hangisini sağlamaktır?
Doğru Cevap: A) Milli egemenliğin tam olarak işlemesini
Açıklama: Milli egemenlik, halkın iradesinin yönetime yansımasıdır. Tek parti yönetiminde halkın sadece bir seçeneği varken, çok partili sistemde halk farklı fikirler ve partiler arasından kendi tercihini yapabilir. Bu nedenle çok partili hayat, milli egemenliğin tam olarak işlerlik kazanmasının vazgeçilmez bir koşuludur.
Soru 19: Cumhuriyetin ilk yıllarında Fethi Okyar Hükümeti'nin istifasına ve yerine daha sertlik yanlısı İsmet Paşa Hükümeti'nin kurulmasına yol açan gelişme hangisidir?
Doğru Cevap: C) Şeyh Sait İsyanı
Açıklama: Başbakan Fethi Okyar'ın Şeyh Sait İsyanı karşısında izlediği ılımlı politikalar, isyanın büyümesine neden olduğu gerekçesiyle eleştirilmiştir. Bunun üzerine Fethi Okyar hükümeti düşmüş, yerine isyanı bastırmak için Takrir-i Sükûn Kanunu gibi olağanüstü yetkiler kullanacak olan İsmet Paşa Hükümeti kurulmuştur.
Soru 20: 3 Mart 1924'te çıkarılan kanunlarla Diyanet İşleri Başkanlığı ve Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün kurulması, hangi vekâletin (bakanlığın) kaldırılmasıyla mümkün olmuştur?
Doğru Cevap: B) Şeriye ve Evkaf Vekâleti
Açıklama: Laikleşme yolunda atılan önemli bir adımla, din ve vakıf işlerinden sorumlu olan Şeriye ve Evkaf Vekâleti kaldırılmıştır. Bu bakanlığın görevleri, iki ayrı kuruma bölünerek, din işleri için Diyanet İşleri Başkanlığı, vakıf işleri için de Vakıflar Genel Müdürlüğü kurulmuştur.
ATATÜRK DÖNEMİ İÇ POLİTİKA GELİŞMELERİ
TEST - 4
Soru 1: 1925 yılında çıkarılan Takrir-i Sükûn Kanunu'nun, 1929 yılına kadar yürürlükte kalması aşağıdakilerden hangisine ortam hazırlamıştır?
Doğru Cevap: C) İnkılapların otoriter bir ortamda yerleştirilmesine
Açıklama: Takrir-i Sükûn Kanunu, hükümete olağanüstü yetkiler tanıyarak her türlü muhalefeti ve eleştiriyi bastırma imkanı vermiştir. Bu "huzur ve güven" ortamı, Şapka Kanunu gibi toplumsal alanda büyük tepki çekebilecek köklü inkılapların hızla ve otoriter bir şekilde uygulanması için kullanılmıştır.
Soru 2: Saltanatın kaldırılmasıyla Halifelik makamının siyasi gücü sona erdirilmiş ve TBMM tarafından seçilen Abdülmecit Efendi sadece dini bir lider olarak kalmıştır. Bu uygulamanın temel amacı nedir?
Doğru Cevap: A) Ulusal egemenliği pekiştirmek
Açıklama: Saltanat ve Halifelik makamlarının aynı kişide birleşmesi, egemenliğin hem dünyevi hem de uhrevi kaynağının tek kişide toplanması demekti. Bu iki makamı ayırarak ve halifeyi meclisin seçmesini sağlayarak, egemenliğin tek ve mutlak kaynağının millet olduğu ilkesi pekiştirilmiştir.
Soru 3: Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası (TCF) ve Serbest Cumhuriyet Fırkası'nın (SCF) ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: B) Ekonomide liberalizmi savunmaları
Açıklama: Her iki parti de kuruldukları dönemde iktidardaki Cumhuriyet Halk Fırkası'nın devletçi ekonomi politikalarına karşı çıkmış ve özel teşebbüsü, serbest piyasa ekonomisini savunan liberal bir ekonomik program sunmuşlardır. Bu, her iki partinin de en temel ortak özelliğidir.
Soru 4: Cumhuriyetin ilk yıllarında, II. TBMM'nin "inkılapçı meclis" olarak nitelendirilmesinin temel sebebi aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: A) En köklü ve temel inkılapları gerçekleştirmesi
Açıklama: I. TBMM bir "savaş meclisi" iken, II. TBMM (1923-1927) savaş bittikten sonra ülkenin modernleşmesi için en temel ve radikal adımları atmıştır. Halifeliğin kaldırılması, Tevhid-i Tedrisat, Şapka Kanunu, Medeni Kanun gibi en önemli inkılapların bu meclis döneminde yapılması, onu "inkılapçı meclis" yapmıştır.
Soru 5: Halifeliğin kaldırılmasının ardından son Halife Abdülmecit Efendi ve Osmanlı hanedanının yurt dışına çıkarılması kararı, hangi ilkenin bir gereği olarak uygulanmıştır?
Doğru Cevap: E) Cumhuriyetçilik
Açıklama: Hanedanın yurt içinde kalması, gelecekte saltanat veya halifelik iddiasıyla cumhuriyet rejimine karşı bir tehdit oluşturma potansiyeli taşıyordu. Hanedanın yurt dışına çıkarılması, bu potansiyel tehdidi ortadan kaldırarak ulusal egemenliğe dayalı cumhuriyet rejimini korumak ve güçlendirmek amacını taşıyan bir adımdır.
Soru 6: Aşağıdakilerden hangisi, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nın kapatılmasının ardından Türkiye'de siyasi hayatın normalleşmesi için atılan adımlardan biridir?
Doğru Cevap: B) Takrir-i Sükûn Kanunu'nun kaldırılması
Açıklama: 1925'te çıkarılan Takrir-i Sükûn Kanunu, hükümete olağanüstü yetkiler vererek otoriter bir dönem başlatmıştı. 1929'da bu kanunun yürürlükten kaldırılması, ülkede siyasi ortamın yumuşadığını ve normalleşme sürecine girildiğini gösteren en önemli adımdır. Bu normalleşme, 1930'da Serbest Cumhuriyet Fırkası'nın kurulmasına zemin hazırlamıştır.
Soru 7: 1924 Anayasası'nın kabulüyle,
I. Güçler ayrılığı,
II. Ulusal egemenlik,
III. Meclisin üstünlüğü
ilkelerinden hangileri benimsenmiştir?
Doğru Cevap: D) II ve III
Açıklama: 1924 Anayasası, "Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir" (II) maddesini korumuş ve yasama ile yürütme yetkilerini TBMM'de toplayarak "meclisin üstünlüğü" (III) ilkesini devam ettirmiştir. Ancak yargı yetkisini bağımsız mahkemelere bırakarak güçler birliğinden kısmen ayrılsa da, tam bir "güçler ayrılığı" (I) ilkesini benimsememiştir.
Soru 8: Cumhuriyetin ilk yıllarında Türkiye'de siyasi, sosyal ve ekonomik alanda yaşanan en önemli dönüm noktalarından biri aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: A) Cumhuriyetin ilanı
Açıklama: Cumhuriyetin ilanı, sadece bir yönetim şekli değişikliği değil, aynı zamanda ulus egemenliğinin kesin olarak tescil edilmesi, devlet başkanlığı sorununun çözülmesi ve inkılapların önünün açılmasıdır. Bu nedenle siyasi, sosyal ve ekonomik dönüşümün en temel dönüm noktasıdır.
Soru 9: 1925'te Fethi Okyar'ın başbakanlıktan istifa edip yerine İsmet Paşa'nın daha sertlik yanlısı bir hükümet kurması, hangi olayın doğrudan bir sonucudur?
Doğru Cevap: B) Şeyh Sait İsyanı'nın başlaması
Açıklama: Fethi Okyar Hükümeti'nin Şeyh Sait İsyanı karşısında aldığı ılımlı tedbirler yetersiz bulununca, Mustafa Kemal'in de desteğiyle hükümet istifa etmiştir. Yerine kurulan İsmet Paşa Hükümeti, isyanı bastırmak için Takrir-i Sükûn Kanunu gibi çok daha sert önlemler almıştır.
Soru 10: "Halk Fırkası"nın adının "Cumhuriyet Halk Fırkası" olarak değiştirilmesi hangi olaydan sonra gerçekleşmiştir?
Doğru Cevap: A) Cumhuriyetin ilanı
Açıklama: 9 Eylül 1923'te "Halk Fırkası" adıyla kurulan parti, 29 Ekim 1923'te Cumhuriyetin ilan edilmesiyle birlikte, yeni rejimi adında taşıyarak 1924 yılında "Cumhuriyet Halk Fırkası" adını almıştır.
Soru 11: Aşağıdaki inkılaplardan hangisi, hem laiklik hem de cumhuriyetçilik ilkesini doğrudan güçlendiren bir nitelik taşır?
Doğru Cevap: D) Halifeliğin kaldırılması
Açıklama: Halifelik, dini bir makamın devlet yönetiminde etkili olması nedeniyle laikliğe aykırıdır. Aynı zamanda, ümmetin lideri olması ve potansiyel bir siyasi güç odağı olması nedeniyle, millet egemenliğine dayalı cumhuriyetçilik ilkesiyle de çelişir. Kaldırılması bu iki ilkeyi de doğrudan güçlendirmiştir.
Soru 12: Atatürk'ün, Fethi Okyar'a Serbest Cumhuriyet Fırkası'nı kurdurmasının altında yatan temel düşünce nedir?
Doğru Cevap: B) Hükümetin denetlenmesini sağlamak ve demokrasiyi geliştirmek
Açıklama: Tek parti yönetiminin zamanla denetimden uzaklaşarak otoriterleşebileceğini gören Atatürk, hem hükümet politikalarının mecliste eleştirileceği bir ortam yaratmak hem de farklı fikirlerin temsil edildiği gerçek bir demokrasiye geçişi sağlamak için kontrollü bir muhalefet partisi kurulmasını teşvik etmiştir.
Soru 13: 3 Mart 1924 tarihinde aynı gün içinde yapılan inkılaplar, bir bütün olarak değerlendirildiğinde, en çok hangi alanda bir dönüşümü hedeflediği söylenebilir?
Doğru Cevap: A) Devletin laikleşmesi ve ulusallaşması
Açıklama: Halifeliğin kaldırılması (ümmetten ulusa geçiş), Şeriye ve Evkaf Vekaleti'nin kaldırılması (din ve devlet işlerinin ayrılması), Erkan-ı Harbiye Vekaleti'nin kaldırılması (ordunun siyasetten ayrılması) ve Tevhid-i Tedrisat (eğitimde birlik ve laiklik) kanunları, bir bütün olarak devletin temel yapısını ümmetçi ve teokratik bir yapıdan, ulusal ve laik bir yapıya dönüştürmeyi amaçlamıştır.
Soru 14: II. TBMM'nin ilk başkanı olarak görev yapan ve daha sonra Serbest Cumhuriyet Fırkası'nı kuran devlet adamı kimdir?
Doğru Cevap: C) Fethi Okyar
Açıklama: Mustafa Kemal'in yakın arkadaşlarından olan Ali Fethi Okyar, Cumhuriyetin ilanından hemen sonra II. TBMM'nin ilk başkanı olarak seçilmiş, daha sonra 1930 yılında Atatürk'ün isteğiyle Serbest Cumhuriyet Fırkası'nı kurmuştur.
Soru 15: I. TBMM (1920-1923) ve II. TBMM (1923-1927) dönemlerinde ortak olarak gerçekleştirilen inkılap aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: B) Saltanatın kaldırılması
Açıklama: Saltanat, 1 Kasım 1922'de, yani I. TBMM'nin görev süresi bitmeden kaldırılmıştır. Diğer tüm seçenekler II. TBMM döneminde gerçekleşen olaylardır. (Not: Lozan Antlaşması I. TBMM döneminde imzalanmış ancak II. TBMM döneminde onaylanmıştır.)
Soru 16: Aşağıdaki siyasi partilerden hangisinin programında "parti, liberalizm ve demokrasiye taraftardır" ifadesi yer almıştır?
Doğru Cevap: A) Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası
Açıklama: Türkiye'nin ilk muhalefet partisi olan TCF, parti programında açıkça liberalizmi (ekonomide) ve demokrasiyi (siyasette) savunduğunu belirtmiştir. Bu, CHF'nin devletçi ve otoriter olarak görülen politikalarına bir eleştiri niteliğindeydi.
Soru 17: Saltanatın kaldırılmasıyla halifelik makamının bir süre daha devam ettirilmesi, yeni rejimin hangi ilkesinin tam olarak yerleşmesini geciktirmiştir?
Doğru Cevap: B) Laiklik
Açıklama: Halifelik, en üst dini makamdır. Bu makamın varlığını sürdürmesi, devlet yönetiminde dinin sembolik de olsa bir etkisinin devam etmesi anlamına geliyordu. Bu durum, din ve devlet işlerinin birbirinden tamamen ayrılması olan laiklik ilkesinin tam olarak hayata geçirilmesinin önünde bir engeldi.
Soru 18: Atatürk'ün çok partili hayata geçiş denemelerinin temel amacı, öncelikle aşağıdakilerden hangisini sağlamaktır?
Doğru Cevap: A) Milli egemenliğin tam olarak işlemesini
Açıklama: Milli egemenlik, halkın iradesinin yönetime yansımasıdır. Tek parti yönetiminde halkın sadece bir seçeneği varken, çok partili sistemde halk farklı fikirler ve partiler arasından kendi tercihini yapabilir. Bu nedenle çok partili hayat, milli egemenliğin tam olarak işlerlik kazanmasının vazgeçilmez bir koşuludur.
Soru 19: Cumhuriyetin ilk yıllarında Fethi Okyar Hükümeti'nin istifasına ve yerine daha sertlik yanlısı İsmet Paşa Hükümeti'nin kurulmasına yol açan gelişme hangisidir?
Doğru Cevap: C) Şeyh Sait İsyanı
Açıklama: Başbakan Fethi Okyar'ın Şeyh Sait İsyanı karşısında izlediği ılımlı politikalar, isyanın büyümesine neden olduğu gerekçesiyle eleştirilmiştir. Bunun üzerine Fethi Okyar hükümeti düşmüş, yerine isyanı bastırmak için Takrir-i Sükûn Kanunu gibi olağanüstü yetkiler kullanacak olan İsmet Paşa Hükümeti kurulmuştur.
Soru 20: 3 Mart 1924'te çıkarılan kanunlarla Diyanet İşleri Başkanlığı ve Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün kurulması, hangi vekâletin (bakanlığın) kaldırılmasıyla mümkün olmuştur?
Doğru Cevap: B) Şeriye ve Evkaf Vekâleti
Açıklama: Laikleşme yolunda atılan önemli bir adımla, din ve vakıf işlerinden sorumlu olan Şeriye ve Evkaf Vekâleti kaldırılmıştır. Bu bakanlığın görevleri, iki ayrı kuruma bölünerek, din işleri için Diyanet İşleri Başkanlığı, vakıf işleri için de Vakıflar Genel Müdürlüğü kurulmuştur.