1982 Anayasası - Test 2 (2017 Değişiklikleri ve Referandumlar)
1. Soru: 1982 Anayasası'nda 2017 yılında yapılan değişikliğin en temel amacı ve sonucu nedir?
Doğru Cevap: A) Parlamenter sistemden Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine geçilmesi
Çözüm: 2017 Anayasa değişikliği referandumu, Türkiye'nin hükümet sistemini kökten değiştirmiş; Başbakanlık ve Bakanlar Kurulu'nu kaldırarak yürütme yetkisini tek başına Cumhurbaşkanına veren yeni bir sistemi getirmiştir.
2. Soru: Aşağıdakilerden hangisi 2017 Anayasa değişikliği ile yürütme organında meydana gelen değişikliklerden biri değildir?
Doğru Cevap: C) Cumhurbaşkanının siyasi olarak Meclis'e karşı sorumlu olması
Çözüm: Yeni sistemde Cumhurbaşkanının Meclis'e karşı siyasi bir sorumluluğu (güvensizlik oyu gibi) yoktur. Cumhurbaşkanının sadece cezai sorumluluğu vardır. Bakanlar da Meclis'e değil, Cumhurbaşkanına karşı sorumludur.
3. Soru: 2017 değişikliği ile TBMM'nin hükümeti denetleme yollarından hangisi kaldırılmıştır?
Doğru Cevap: C) Gensoru
Çözüm: Parlamenter sistemde Meclis'in Bakanlar Kurulu'nu siyasi olarak denetlediği ve düşürebildiği "gensoru" mekanizması, Bakanlar Kurulu kaldırıldığı için 2017 değişikliği ile Anayasa'dan çıkarılmıştır.
4. Soru: Türk Anayasa tarihinde "Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi" kuralı hangi yıl yapılan referandum ile kabul edilmiştir?
Doğru Cevap: C) 2007
Çözüm: Cumhurbaşkanlığı seçim sürecinde yaşanan kriz (367 krizi) sonrasında, 2007 yılında yapılan Anayasa değişikliği referandumu ile Cumhurbaşkanının Meclis tarafından değil, doğrudan halk tarafından seçilmesi kabul edilmiştir.
5. Soru: 12 Eylül 1980 müdahalesini yapan askeri yönetimin siyasi liderlere getirdiği siyasi yasakların kaldırılması için yapılan referandum hangi tarihtedir?
Doğru Cevap: A) 1987
Çözüm: 1982 Anayasası'nın Geçici 4. maddesi ile eski siyasetçilere getirilen 10 yıllık siyaset yasağı, 1987 referandumu ile (çok az bir farkla 'Evet' çıkarak) kaldırılmıştır.
6. Soru: Anayasa Mahkemesi'nin yapısında, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun yapısında ve Kamu Denetçiliği Kurumu'nun kurulmasında önemli değişiklikler yapan referandum hangisidir?
Doğru Cevap: D) 2010
Çözüm: 2010 Anayasa değişikliği referandumu, özellikle yargı organlarında (AYM ve HSYK'nın yapısı) köklü değişiklikler içermiş, ayrıca Kamu Denetçiliği'nin (Ombudsmanlık) kurulmasını ve Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuru hakkını getirmiştir.
7. Soru: 2017 değişikliği ile Hâkimler ve Savcılar Kurulu (HSK) üyelerinin seçim usulü nasıl değiştirilmiştir?
Doğru Cevap: C) Bir kısmını TBMM, bir kısmını Cumhurbaşkanı seçer.
Çözüm: 2017 değişikliği ile HSYK'nın adı HSK olmuş, 13 üyeden oluşan kurulun 7 üyesini TBMM'nin, 4 üyesini ise Cumhurbaşkanı'nın seçmesi kararlaştırılmıştır (Adalet Bakanı ve Müsteşarı doğal üyedir).
8. Soru: Aşağıdakilerden hangisi Türk tarihinde anayasa değişikliği için yapılan halkoylamalarından biri değildir?
Doğru Cevap: E) 1960 Referandumu
Çözüm: 1961 Anayasası için referandum 1961 yılında yapılmıştır. 1960 yılında bir askeri müdahale olmuş ancak bir referandum yapılmamıştır.
9. Soru: 2017 değişikliği ile Cumhurbaşkanına tanınan ve Meclis'in görevine son vermesini sağlayan yetki nedir?
Doğru Cevap: C) Seçimlerin Yenilenmesine Karar Verme Yetkisi
Çözüm: Yeni sistemde Cumhurbaşkanı, tek başına vereceği bir kararla "TBMM seçimlerinin yenilenmesine" karar verebilir. Ancak bu karar, aynı zamanda kendi cumhurbaşkanlığı seçiminin de yenilenmesi anlamına gelir.
10. Soru: Türk tarihinde yapılan referandumlardan hangisi, mevcut bir anayasanın kabulü için yapılmamıştır?
Doğru Cevap: C) 1987 Referandumu
Çözüm: 1961 ve 1982 referandumları yeni bir anayasanın halkoyuna sunulmasıdır. 1987, 2007, 2010 ve 2017 referandumları ise mevcut anayasa üzerinde "değişiklik" yapılması için yapılmıştır. 1987'deki oylama sadece siyasi yasaklarla ilgili geçici bir madde değişikliğiydi.
11. Soru: 2017 değişikliği sonrası, Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar kime karşı sorumludur?
Doğru Cevap: B) Cumhurbaşkanına karşı
Çözüm: Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nde, Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, kendilerini atayan ve görevden alan Cumhurbaşkanına karşı siyasi olarak sorumludur. TBMM'ye karşı siyasi sorumlulukları (gensoru gibi) yoktur.
12. Soru: 2017 değişikliği ile TBMM'nin milletvekili sayısı kaç olarak belirlenmiştir?
Doğru Cevap: D) 600
Çözüm: 2017 Anayasa değişikliği ile milletvekili sayısı 550'den 600'e çıkarılmıştır.
1982 Anayasası - Test 2 (2017 Değişiklikleri ve Referandumlar)
1. Soru: 1982 Anayasası'nda 2017 yılında yapılan değişikliğin en temel amacı ve sonucu nedir?
Doğru Cevap: A) Parlamenter sistemden Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine geçilmesi
Çözüm: 2017 Anayasa değişikliği referandumu, Türkiye'nin hükümet sistemini kökten değiştirmiş; Başbakanlık ve Bakanlar Kurulu'nu kaldırarak yürütme yetkisini tek başına Cumhurbaşkanına veren yeni bir sistemi getirmiştir.
2. Soru: Aşağıdakilerden hangisi 2017 Anayasa değişikliği ile yürütme organında meydana gelen değişikliklerden biri değildir?
Doğru Cevap: C) Cumhurbaşkanının siyasi olarak Meclis'e karşı sorumlu olması
Çözüm: Yeni sistemde Cumhurbaşkanının Meclis'e karşı siyasi bir sorumluluğu (güvensizlik oyu gibi) yoktur. Cumhurbaşkanının sadece cezai sorumluluğu vardır. Bakanlar da Meclis'e değil, Cumhurbaşkanına karşı sorumludur.
3. Soru: 2017 değişikliği ile TBMM'nin hükümeti denetleme yollarından hangisi kaldırılmıştır?
Doğru Cevap: C) Gensoru
Çözüm: Parlamenter sistemde Meclis'in Bakanlar Kurulu'nu siyasi olarak denetlediği ve düşürebildiği "gensoru" mekanizması, Bakanlar Kurulu kaldırıldığı için 2017 değişikliği ile Anayasa'dan çıkarılmıştır.
4. Soru: Türk Anayasa tarihinde "Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi" kuralı hangi yıl yapılan referandum ile kabul edilmiştir?
Doğru Cevap: C) 2007
Çözüm: Cumhurbaşkanlığı seçim sürecinde yaşanan kriz (367 krizi) sonrasında, 2007 yılında yapılan Anayasa değişikliği referandumu ile Cumhurbaşkanının Meclis tarafından değil, doğrudan halk tarafından seçilmesi kabul edilmiştir.
5. Soru: 12 Eylül 1980 müdahalesini yapan askeri yönetimin siyasi liderlere getirdiği siyasi yasakların kaldırılması için yapılan referandum hangi tarihtedir?
Doğru Cevap: A) 1987
Çözüm: 1982 Anayasası'nın Geçici 4. maddesi ile eski siyasetçilere getirilen 10 yıllık siyaset yasağı, 1987 referandumu ile (çok az bir farkla 'Evet' çıkarak) kaldırılmıştır.
6. Soru: Anayasa Mahkemesi'nin yapısında, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun yapısında ve Kamu Denetçiliği Kurumu'nun kurulmasında önemli değişiklikler yapan referandum hangisidir?
Doğru Cevap: D) 2010
Çözüm: 2010 Anayasa değişikliği referandumu, özellikle yargı organlarında (AYM ve HSYK'nın yapısı) köklü değişiklikler içermiş, ayrıca Kamu Denetçiliği'nin (Ombudsmanlık) kurulmasını ve Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuru hakkını getirmiştir.
7. Soru: 2017 değişikliği ile Hâkimler ve Savcılar Kurulu (HSK) üyelerinin seçim usulü nasıl değiştirilmiştir?
Doğru Cevap: C) Bir kısmını TBMM, bir kısmını Cumhurbaşkanı seçer.
Çözüm: 2017 değişikliği ile HSYK'nın adı HSK olmuş, 13 üyeden oluşan kurulun 7 üyesini TBMM'nin, 4 üyesini ise Cumhurbaşkanı'nın seçmesi kararlaştırılmıştır (Adalet Bakanı ve Müsteşarı doğal üyedir).
8. Soru: Aşağıdakilerden hangisi Türk tarihinde anayasa değişikliği için yapılan halkoylamalarından biri değildir?
Doğru Cevap: E) 1960 Referandumu
Çözüm: 1961 Anayasası için referandum 1961 yılında yapılmıştır. 1960 yılında bir askeri müdahale olmuş ancak bir referandum yapılmamıştır.
9. Soru: 2017 değişikliği ile Cumhurbaşkanına tanınan ve Meclis'in görevine son vermesini sağlayan yetki nedir?
Doğru Cevap: C) Seçimlerin Yenilenmesine Karar Verme Yetkisi
Çözüm: Yeni sistemde Cumhurbaşkanı, tek başına vereceği bir kararla "TBMM seçimlerinin yenilenmesine" karar verebilir. Ancak bu karar, aynı zamanda kendi cumhurbaşkanlığı seçiminin de yenilenmesi anlamına gelir.
10. Soru: Türk tarihinde yapılan referandumlardan hangisi, mevcut bir anayasanın kabulü için yapılmamıştır?
Doğru Cevap: C) 1987 Referandumu
Çözüm: 1961 ve 1982 referandumları yeni bir anayasanın halkoyuna sunulmasıdır. 1987, 2007, 2010 ve 2017 referandumları ise mevcut anayasa üzerinde "değişiklik" yapılması için yapılmıştır. 1987'deki oylama sadece siyasi yasaklarla ilgili geçici bir madde değişikliğiydi.
11. Soru: 2017 değişikliği sonrası, Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar kime karşı sorumludur?
Doğru Cevap: B) Cumhurbaşkanına karşı
Çözüm: Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nde, Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, kendilerini atayan ve görevden alan Cumhurbaşkanına karşı siyasi olarak sorumludur. TBMM'ye karşı siyasi sorumlulukları (gensoru gibi) yoktur.
12. Soru: 2017 değişikliği ile TBMM'nin milletvekili sayısı kaç olarak belirlenmiştir?
Doğru Cevap: D) 600
Çözüm: 2017 Anayasa değişikliği ile milletvekili sayısı 550'den 600'e çıkarılmıştır.