ATATÜRK DÖNEMİ İÇ POLİTİKA GELİŞMELERİ (ÇIKMIŞ SORULAR)
TEST - 7
Soru 1: (2013) Aşağıdakilerden hangisi, Mustafa Kemal Atatürk’ün hayatını anlatan biyografik bir eserdir?
Doğru Cevap: B) Tek Adam
Açıklama: Mustafa Kemal Atatürk'ün hayatını anlatan eser Şevket Süreyya Aydemir tarafından yazılan Tek Adam'dır. Üç Devirde Bir Adam, Ali Fethi Okyar'ın anılarını yazdığı romandır. Onlar da Çocuktu, Burhan Cahit Morkaya tarafından yazılan bazı anılardan oluşmaktadır. Türk'ün Ateşle İmtihanı ise Halide Edip Adıvar'ın anılarını çıkarak yazdığı romandır.
Soru 2: (2014) Türkiye’de, 1923-1938 yılları arasında 3.360 km yeni demir yolunun yapımı tamamlanmıştır. Aşağıdakilerden hangisi, 1923-1938 yılları arasında tamamlanmış bu demir yolu hatlarından biri değildir?
Doğru Cevap: E) Eskişehir - Ankara
Açıklama: Türkiye'de 1923-1938 yılları arasında 3.360 km yeni demir yolunun yapımı tamamlanmıştır. Samsun-Sivas, Sivas-Erzurum, Malatya-Diyarbakır, Zonguldak-Ankara demir yolu hatları bu dönemde yapılmıştır. Eskişehir-Ankara demir yolu hattı ise bu tarihlerden daha önce tamamlanmıştır.
Soru 3: (2015) Atatürk Nutuk’ta, “Bütün memleketi kaplayan bir isyan ateşi içerisinde her türlü karanlıklar bütün vatan semasını yoğun bir şekilde bırakmıştı.” demiştir. Bu sözle Atatürk, Millî Mücadele’yi etkileyen aşağıdaki gelişmelerden hangisine işaret etmiştir?
Doğru Cevap: A) İç isyanlara
Açıklama: Atatürk Nutuk'ta, “Bütün memlekette kaplayan bir isyan ateşi içerisinde her türlü karanlıklar bütün vatan semasını yoğun bir şekilde bırakmıştı.” sözü Millî Mücadele yıllarındaki iç isyanlara işaret etmektedir.
Soru 4: (2015) Mustafa Kemal’in 8 Nisan 1923’te açıkladığı “Dokuz Umde (Dokuz İlke)” aşağıdakilerden hangisinin varlığının esasını oluşturmuştur?
Doğru Cevap: B) Halk Fırkası’nın
Açıklama: Mustafa Kemal'in 8 Nisan 1923'te yayımladığı Dokuz Umde (Dokuz İlke), 9 Eylül 1923'te Halk Fırkası'nın (daha sonra Cumhuriyet Halk Partisi) programı olarak benimsendi.
Soru 5: (2015) Atıl İnan tarafından derlenen ve Atatürk’ün de devlet ve toplum hayatını ilgilendiren konularda yazıları bulunan eser aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: A) Medeni Bilgiler
Açıklama: "Medeni Bilgiler" adlı eser Afet İnan tarafından derlenen ve Atatürk'ün de belirli konularda yazılarının bulunduğu eserdir.
Soru 6: (2015) 17 Şubat 1923'te toplanan Türkiye İktisat Kongresi'nin başkanlığını aşağıdakilerden hangisi yapmıştır?
Doğru Cevap: A) Kâzım Karabekir
Açıklama: 17 Şubat 1923'te İzmir İktisat Kongresi'nin başkanlığını Kazım Karabekir yapmıştır. Kongrede ekonomik tam bağımsızlık kararı alınmıştır.
Soru 7: (2017) 1927 seçimlerine dair Atatürk tarafından kaleme alınan aşağıdaki metinde, “Milletin teveccühü, adayların liyakati, şahsi fedakârlıkları ve iyi niyetli çalışmaları önemlidir." ifadesi yer almaktadır. Bu ifadeye aşağıdakilerden hangisiyle ulaşılabilir?
Doğru Cevap: A) Karşılıklılık ilkesiyle hareket edildiğine
Açıklama: Mustafa Kemal bu sözü ile milletvekillerinin niteliklerini (güçlerini) ve kendilerine verilen yetkileri kullanarak çıkar sağlamamalarını istemiştir. Mustafa Kemal'e göre milletvekilleri tarım, ticaret, sanayi ve ekonomi gibi her alanda halka resmi yasalara bağlı kalarak Türk halkına hizmet etmek zorundadır.
Soru 8: (2019) Atatürk Dönemi’nde en uzun süre Dışişleri Bakanlığı görevinde bulunan ve Hatay sorununun çözümünde önemli katkıları olan devlet adamı aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: A) Tevfik Rüştü Aras
Açıklama: Atatürk Dönemi'nde içişleri bakanlığı yapan ve Hatay sorununun çözümünde etkili olan devlet adamı Tevfik Rüştü Aras'tır.
Soru 9: (2020) İngiltere, Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nin imzalanması sürecinde Türkiye'yi desteklemiştir. İngiltere’nin bu tutumunda, aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğu söylenemez?
Doğru Cevap: D) Bozkurt-Lotus Davası’nı Türkiye’nin kazanmasının
Açıklama: 1930'lu yıllardan itibaren Almanya ve İtalya saldırganlaşınca Türkiye-İngiliz yakınlaşması oluşmuştur. Bu durum sonucunda Türkiye Milletler Cemiyeti'ne girmiş, Akdeniz Paktı ve Sadabat Paktı'na katılmış ve Bozkurt-Lotus davasını Fransa'ya karşı kazanmıştır. İngiltere'nin Türkiye'yi desteklemesinde etkili bir neden değildir.
Soru 10: (2020) 1934'te kurulan Balkan Antantı'na Türkiye’nin tüm girişimlerine rağmen Bulgaristan'ın katılmasını istememesinin nedenleri arasında yer almaz?
Doğru Cevap: B) Yunan-Bulgar anlaşmazlığından yana tavır almak
Açıklama: Türkiye, Yunanistan, Yugoslavya ve Romanya arasında karşı 1934 yılında revizyonist politikalara karşı (Almanya ve İtalya'nın yayılmacı politikalarına karşı) Balkanlarda kalıcı barışı sağlamak, Bulgar-İtalyan yakınlaşmasını önlemek için girişimde bulunmuş ancak başarılı olamamıştır.
Soru 11: (2021) Yakın Dönem Türkiye tarihiyle ilgili aşağıdaki neden-sonuç ilişkisi kurulamaz?
Doğru Cevap: D) Mustafa Kemal’in suikast girişimi - Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının kapatılması
Açıklama: Soruda TBMM tarafından çıkarılan Halifeliğin kaldırılması ile Osmanlı hanedanı mensup kişilerin denetimden uzaklaştırılması kararı vurgusuna dikkat edilmelidir. Meclis kararı ile halifeliğin kaldırılması kastedilmektedir ki Osmanlı hanedanı mensup kişilerin denetimden alınması ve nereye sevk edileceği konusunda sonradan Osmanlı hanedanının sürgün kararı çıkarılmıştır.
Soru 12: (2022 İPTAL) Atatürk Dönemi Türk-Yunan ilişkilerinin temel sorunlarından biri de mübadele konusudur. Buna göre aşağıdakilerden hangisinin mübadele kapsamına alınması kararlaştırılmıştır?
Doğru Cevap: D) Anadolu Rumları
Açıklama: Değerli öğrencimiz, Misakımilli sınırları çizilirken Mondros öncesi sınırlara dikkat edilmemiştir, perşembenin mübadele konusunda yerleşik (etabli) sayılması kabul etmemiştir.
Soru 13: (2022 İPTAL) Aşağıdakilerden hangisi, İkinci Dünya Savaşı öncesinde Almanya’ya karşı yayılmacı politikası nedeniyle Fransa’nın Türkiye’ye yakınlaşarak gerçekleştirdiği bir parça olmuştur?
Doğru Cevap: A) Hatay sorununun Türkiye lehine çözümlenmesi
Açıklama: İkinci Dünya Savaşı öncesi Fransa'nın yakınlaşmasında, Hatay sorununun Türkiye lehine çözümlenmesi etkili olmuştur.
Soru 14: (2022) Atatürk Dönemi sanayi yatırımları iç kaynaklarla karşılanmaya çalışılmıştır. Orta Doğu’da yaşanan sanayi hamlesinden sonra İstanbul’a göçler artmıştır. Bu bilgi ve dönemin koşulları dikkate alındığında aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
Doğru Cevap: D) Yabancı sermayeye açık bir iktisat politikası izlendiğine
Açıklama: Atatürk Dönemi'nde içe dönük bir iktisat politikası izlendiğine ulaşılabilinir.
Soru 15: (2023) Aşağıdakilerden hangisi, Türkiye’nin iki Savaş Arası Dönem’de elde ettiği dış politika kazanımlarından biri değildir?
Doğru Cevap: E) Avrupa Konseyine üye olunması
Açıklama: Türkiye Cumhuriyeti'nin Avrupa Konseyine üye olması 1949 yılında yani II. Dünya Savaşı sonrasındadır.
Soru 16: (2023) 36. İki Savaş Arası Dönem’de, İzolasyon politikası izlediğince az ilgilenme yoluyla na giden ABD, bu politikasında köklü bir değişiklik yaparak uluslararası ilişkilerin merkezine yerleşmiştir. Bu süreçte ABD’nin dünya siyasetine yön koyduğu başkan aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: A) Roosevelt
Açıklama: II. Dünya Savaşı sırasında ABD'nin başkanı olan Roosevelt'tir. Truman Doktrini ile ABD ilk olarak Yunanistan'a 300 milyon dolar, Türkiye'ye ise 100 milyon dolar yardım yapmıştır. ABD, Truman Doktrini ile SSCB arasında bloklaşmayı artırmıştır. ABD, Marshall Planı ile yapmıştır.
Soru 17: (2023) 1930’larda kadınlara yapılan belediye seçimleriyle ilgili;
I. Kadınlar oy kullanmıştır.
II. Genel seçimlerle birleştirilmiştir.
III. Birden fazla siyasal parti katılmıştır.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
Doğru Cevap: A) Yalnız I
Açıklama: 1930 yılında yapılan belediye seçimlerine Halk Fırkası'nın yanında yeni kurulan Serbest Cumhuriyet Fırkası da katılmıştır. Ayrıca kadınlar da oy kullanmışlardır.
Soru 18: (2023) 30. Hindistan’daki Müslüman liderler-den Ağa Han ve Emir Ali, aşağıdaki cumhuriyeti başbakanı İsmet Paşa’ya bir mektup yazarak görüşlerini belirtmişlerdir. Bu mektupla aşağıdakilerden hangisi istenmiştir?
Doğru Cevap: A) Halifelik kurumunun korunması
Açıklama: Hindistan'dan gelen mektuplar halifeliğin kaldırılması ile ilgili bir durumdur.
Soru 19: (2023) 31. 20 Nisan 1924 tarihinde TBMM’de kabul edilen Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’nun hükümlerine ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisine ulaşılamaz?
Doğru Cevap: A) Yasama yetkisinin TBMM’ye ve alt organlarına ait olduğu
Açıklama: Soruda verilen B seçeneğindeki Anayasa Mahkemesi 1961 yılında kurulmuştur. Dolayısıyla bu 1924 Anayasası ile ilişkili değildir.
Soru 20: (2023) 38. Türkiye Cumhuriyeti’nin üçüncü Cumhurbaşkanı Celal Bayar, siyasi hayatında;
I. Başbakan,
II. TBMM Başkanı,
III. İktisat Vekili
görevlerinden hangilerini üstlenmiştir?
Doğru Cevap: E) I, II ve III
Açıklama: Celal Bayar Atatürk Dönemi'nin son Başbakanıdır. Aynı zamanda 1932-1937 yılları arasında İktisat Bakanlığı görevinde de bulunmuştur.
ATATÜRK DÖNEMİ İÇ POLİTİKA GELİŞMELERİ (ÇIKMIŞ SORULAR)
TEST - 7
Soru 1: (2013) Aşağıdakilerden hangisi, Mustafa Kemal Atatürk’ün hayatını anlatan biyografik bir eserdir?
Doğru Cevap: B) Tek Adam
Açıklama: Mustafa Kemal Atatürk'ün hayatını anlatan eser Şevket Süreyya Aydemir tarafından yazılan Tek Adam'dır. Üç Devirde Bir Adam, Ali Fethi Okyar'ın anılarını yazdığı romandır. Onlar da Çocuktu, Burhan Cahit Morkaya tarafından yazılan bazı anılardan oluşmaktadır. Türk'ün Ateşle İmtihanı ise Halide Edip Adıvar'ın anılarını çıkarak yazdığı romandır.
Soru 2: (2014) Türkiye’de, 1923-1938 yılları arasında 3.360 km yeni demir yolunun yapımı tamamlanmıştır. Aşağıdakilerden hangisi, 1923-1938 yılları arasında tamamlanmış bu demir yolu hatlarından biri değildir?
Doğru Cevap: E) Eskişehir - Ankara
Açıklama: Türkiye'de 1923-1938 yılları arasında 3.360 km yeni demir yolunun yapımı tamamlanmıştır. Samsun-Sivas, Sivas-Erzurum, Malatya-Diyarbakır, Zonguldak-Ankara demir yolu hatları bu dönemde yapılmıştır. Eskişehir-Ankara demir yolu hattı ise bu tarihlerden daha önce tamamlanmıştır.
Soru 3: (2015) Atatürk Nutuk’ta, “Bütün memleketi kaplayan bir isyan ateşi içerisinde her türlü karanlıklar bütün vatan semasını yoğun bir şekilde bırakmıştı.” demiştir. Bu sözle Atatürk, Millî Mücadele’yi etkileyen aşağıdaki gelişmelerden hangisine işaret etmiştir?
Doğru Cevap: A) İç isyanlara
Açıklama: Atatürk Nutuk'ta, “Bütün memlekette kaplayan bir isyan ateşi içerisinde her türlü karanlıklar bütün vatan semasını yoğun bir şekilde bırakmıştı.” sözü Millî Mücadele yıllarındaki iç isyanlara işaret etmektedir.
Soru 4: (2015) Mustafa Kemal’in 8 Nisan 1923’te açıkladığı “Dokuz Umde (Dokuz İlke)” aşağıdakilerden hangisinin varlığının esasını oluşturmuştur?
Doğru Cevap: B) Halk Fırkası’nın
Açıklama: Mustafa Kemal'in 8 Nisan 1923'te yayımladığı Dokuz Umde (Dokuz İlke), 9 Eylül 1923'te Halk Fırkası'nın (daha sonra Cumhuriyet Halk Partisi) programı olarak benimsendi.
Soru 5: (2015) Atıl İnan tarafından derlenen ve Atatürk’ün de devlet ve toplum hayatını ilgilendiren konularda yazıları bulunan eser aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: A) Medeni Bilgiler
Açıklama: "Medeni Bilgiler" adlı eser Afet İnan tarafından derlenen ve Atatürk'ün de belirli konularda yazılarının bulunduğu eserdir.
Soru 6: (2015) 17 Şubat 1923'te toplanan Türkiye İktisat Kongresi'nin başkanlığını aşağıdakilerden hangisi yapmıştır?
Doğru Cevap: A) Kâzım Karabekir
Açıklama: 17 Şubat 1923'te İzmir İktisat Kongresi'nin başkanlığını Kazım Karabekir yapmıştır. Kongrede ekonomik tam bağımsızlık kararı alınmıştır.
Soru 7: (2017) 1927 seçimlerine dair Atatürk tarafından kaleme alınan aşağıdaki metinde, “Milletin teveccühü, adayların liyakati, şahsi fedakârlıkları ve iyi niyetli çalışmaları önemlidir." ifadesi yer almaktadır. Bu ifadeye aşağıdakilerden hangisiyle ulaşılabilir?
Doğru Cevap: A) Karşılıklılık ilkesiyle hareket edildiğine
Açıklama: Mustafa Kemal bu sözü ile milletvekillerinin niteliklerini (güçlerini) ve kendilerine verilen yetkileri kullanarak çıkar sağlamamalarını istemiştir. Mustafa Kemal'e göre milletvekilleri tarım, ticaret, sanayi ve ekonomi gibi her alanda halka resmi yasalara bağlı kalarak Türk halkına hizmet etmek zorundadır.
Soru 8: (2019) Atatürk Dönemi’nde en uzun süre Dışişleri Bakanlığı görevinde bulunan ve Hatay sorununun çözümünde önemli katkıları olan devlet adamı aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: A) Tevfik Rüştü Aras
Açıklama: Atatürk Dönemi'nde içişleri bakanlığı yapan ve Hatay sorununun çözümünde etkili olan devlet adamı Tevfik Rüştü Aras'tır.
Soru 9: (2020) İngiltere, Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nin imzalanması sürecinde Türkiye'yi desteklemiştir. İngiltere’nin bu tutumunda, aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğu söylenemez?
Doğru Cevap: D) Bozkurt-Lotus Davası’nı Türkiye’nin kazanmasının
Açıklama: 1930'lu yıllardan itibaren Almanya ve İtalya saldırganlaşınca Türkiye-İngiliz yakınlaşması oluşmuştur. Bu durum sonucunda Türkiye Milletler Cemiyeti'ne girmiş, Akdeniz Paktı ve Sadabat Paktı'na katılmış ve Bozkurt-Lotus davasını Fransa'ya karşı kazanmıştır. İngiltere'nin Türkiye'yi desteklemesinde etkili bir neden değildir.
Soru 10: (2020) 1934'te kurulan Balkan Antantı'na Türkiye’nin tüm girişimlerine rağmen Bulgaristan'ın katılmasını istememesinin nedenleri arasında yer almaz?
Doğru Cevap: B) Yunan-Bulgar anlaşmazlığından yana tavır almak
Açıklama: Türkiye, Yunanistan, Yugoslavya ve Romanya arasında karşı 1934 yılında revizyonist politikalara karşı (Almanya ve İtalya'nın yayılmacı politikalarına karşı) Balkanlarda kalıcı barışı sağlamak, Bulgar-İtalyan yakınlaşmasını önlemek için girişimde bulunmuş ancak başarılı olamamıştır.
Soru 11: (2021) Yakın Dönem Türkiye tarihiyle ilgili aşağıdaki neden-sonuç ilişkisi kurulamaz?
Doğru Cevap: D) Mustafa Kemal’in suikast girişimi - Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının kapatılması
Açıklama: Soruda TBMM tarafından çıkarılan Halifeliğin kaldırılması ile Osmanlı hanedanı mensup kişilerin denetimden uzaklaştırılması kararı vurgusuna dikkat edilmelidir. Meclis kararı ile halifeliğin kaldırılması kastedilmektedir ki Osmanlı hanedanı mensup kişilerin denetimden alınması ve nereye sevk edileceği konusunda sonradan Osmanlı hanedanının sürgün kararı çıkarılmıştır.
Soru 12: (2022 İPTAL) Atatürk Dönemi Türk-Yunan ilişkilerinin temel sorunlarından biri de mübadele konusudur. Buna göre aşağıdakilerden hangisinin mübadele kapsamına alınması kararlaştırılmıştır?
Doğru Cevap: D) Anadolu Rumları
Açıklama: Değerli öğrencimiz, Misakımilli sınırları çizilirken Mondros öncesi sınırlara dikkat edilmemiştir, perşembenin mübadele konusunda yerleşik (etabli) sayılması kabul etmemiştir.
Soru 13: (2022 İPTAL) Aşağıdakilerden hangisi, İkinci Dünya Savaşı öncesinde Almanya’ya karşı yayılmacı politikası nedeniyle Fransa’nın Türkiye’ye yakınlaşarak gerçekleştirdiği bir parça olmuştur?
Doğru Cevap: A) Hatay sorununun Türkiye lehine çözümlenmesi
Açıklama: İkinci Dünya Savaşı öncesi Fransa'nın yakınlaşmasında, Hatay sorununun Türkiye lehine çözümlenmesi etkili olmuştur.
Soru 14: (2022) Atatürk Dönemi sanayi yatırımları iç kaynaklarla karşılanmaya çalışılmıştır. Orta Doğu’da yaşanan sanayi hamlesinden sonra İstanbul’a göçler artmıştır. Bu bilgi ve dönemin koşulları dikkate alındığında aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
Doğru Cevap: D) Yabancı sermayeye açık bir iktisat politikası izlendiğine
Açıklama: Atatürk Dönemi'nde içe dönük bir iktisat politikası izlendiğine ulaşılabilinir.
Soru 15: (2023) Aşağıdakilerden hangisi, Türkiye’nin iki Savaş Arası Dönem’de elde ettiği dış politika kazanımlarından biri değildir?
Doğru Cevap: E) Avrupa Konseyine üye olunması
Açıklama: Türkiye Cumhuriyeti'nin Avrupa Konseyine üye olması 1949 yılında yani II. Dünya Savaşı sonrasındadır.
Soru 16: (2023) 36. İki Savaş Arası Dönem’de, İzolasyon politikası izlediğince az ilgilenme yoluyla na giden ABD, bu politikasında köklü bir değişiklik yaparak uluslararası ilişkilerin merkezine yerleşmiştir. Bu süreçte ABD’nin dünya siyasetine yön koyduğu başkan aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: A) Roosevelt
Açıklama: II. Dünya Savaşı sırasında ABD'nin başkanı olan Roosevelt'tir. Truman Doktrini ile ABD ilk olarak Yunanistan'a 300 milyon dolar, Türkiye'ye ise 100 milyon dolar yardım yapmıştır. ABD, Truman Doktrini ile SSCB arasında bloklaşmayı artırmıştır. ABD, Marshall Planı ile yapmıştır.
Soru 17: (2023) 1930’larda kadınlara yapılan belediye seçimleriyle ilgili;
I. Kadınlar oy kullanmıştır.
II. Genel seçimlerle birleştirilmiştir.
III. Birden fazla siyasal parti katılmıştır.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
Doğru Cevap: A) Yalnız I
Açıklama: 1930 yılında yapılan belediye seçimlerine Halk Fırkası'nın yanında yeni kurulan Serbest Cumhuriyet Fırkası da katılmıştır. Ayrıca kadınlar da oy kullanmışlardır.
Soru 18: (2023) 30. Hindistan’daki Müslüman liderler-den Ağa Han ve Emir Ali, aşağıdaki cumhuriyeti başbakanı İsmet Paşa’ya bir mektup yazarak görüşlerini belirtmişlerdir. Bu mektupla aşağıdakilerden hangisi istenmiştir?
Doğru Cevap: A) Halifelik kurumunun korunması
Açıklama: Hindistan'dan gelen mektuplar halifeliğin kaldırılması ile ilgili bir durumdur.
Soru 19: (2023) 31. 20 Nisan 1924 tarihinde TBMM’de kabul edilen Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’nun hükümlerine ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisine ulaşılamaz?
Doğru Cevap: A) Yasama yetkisinin TBMM’ye ve alt organlarına ait olduğu
Açıklama: Soruda verilen B seçeneğindeki Anayasa Mahkemesi 1961 yılında kurulmuştur. Dolayısıyla bu 1924 Anayasası ile ilişkili değildir.
Soru 20: (2023) 38. Türkiye Cumhuriyeti’nin üçüncü Cumhurbaşkanı Celal Bayar, siyasi hayatında;
I. Başbakan,
II. TBMM Başkanı,
III. İktisat Vekili
görevlerinden hangilerini üstlenmiştir?
Doğru Cevap: E) I, II ve III
Açıklama: Celal Bayar Atatürk Dönemi'nin son Başbakanıdır. Aynı zamanda 1932-1937 yılları arasında İktisat Bakanlığı görevinde de bulunmuştur.