Cümlede Anlam Test 2
(I) Yıllardır bu şehirdeyim ama kimse beni bir gün arayıp sormadı. (II) Düğünüme çağırdığım halde en yakın dostum bile gelmedi. (III) Verdiği sözleri bugüne kadar bir kez bile tuttuğunu görmedim. (IV) Oysa insan, böyle günlerde yanında birilerini arıyor. (V) Keşke bu kadar fedakârlığı ondan beklemeseydim.
1. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisinde "sitem" anlamı vardır?
Doğru Cevap: B
Yakınma, bir durumdan şikayet etmektir (I ve III). Sitem ise bu şikayeti/kırgınlığı eylemi yapana (veya onun duyacağı şekilde) yöneltmektir. II. cümlede "en yakın dostum bile gelmedi" ifadesi, şikayetin ötesinde, o kişiye yönelik bir kırgınlığı, yani sitemi ifade eder. V, pişmanlıktır. IV, saptamadır.
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "hayıflanma" anlamı vardır?
Doğru Cevap: A
Pişmanlık, *yapılan* bir işten duyulan üzüntüdür (B seçeneği). Hayıflanma ise *yapılmayan*, kaçırılan bir fırsattan duyulan üzüntüdür. A seçeneğinde "kursa gitmeliydim" (ama gitmedim) diyerek kaçırılan bir fırsata üzülme, yani hayıflanma vardır.
(I) Yazar, son romanında Kurtuluş Savaşı yıllarını ele almış. (II) Olayları, cephede savaşan bir askerin gözünden aktarmayı tercih etmiş. (III) Ancak karakterlerin psikolojik tahlillerinde yeterince derine inememiş. (IV) Bu durum, romanın etkileyiciliğini azaltan önemli bir unsur olmuş.
3. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili hangisi yanlıştır?
Doğru Cevap: E
A, B, C ve D seçenekleri doğrudur. III ve IV değerlendirme (öznel), I ve II saptamadır (nesnel). I. cümle "Kurtuluş Savaşı yıllarını ele almış" derken, bu kanıtlanabilir, nesnel bir saptamadır. Öznel bir yargı değildir.
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "varsayım" anlamı vardır?
Doğru Cevap: A
Varsayım, "tut ki", "diyelim ki", "farz edelim" gibi ifadelerle, henüz gerçekleşmemiş bir olayı bir an için olmuş gibi kabul etmektir. A seçeneği bu tanıma uyar. B ve C olasılık/tahmin, D güçlü tahmin, E ise pişmanlık belirtir.
(I) Ekip, zirveye ulaşmak için gece yarısı yola koyuldu. (II) Hava raporlarına göre sabah saatlerinde fırtına bekleniyordu. (III) Bu koşullarda zirveye ulaşmaları pek mümkün görünmüyor. (IV) Muhtemelen öğlene doğru ana kampa geri dönerler. (V) Belki de fırtınayı bir sığınakta atlatmayı denerler.
5. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangilerinde "tahmin" veya "olasılık" anlamı vardır?
Doğru Cevap: E
I ve II saptama (durum tespiti) bildirir. III ("pek mümkün görünmüyor"), IV ("Muhtemelen...") ve V ("Belki de...") cümleleri ise kesinlik içermeyen, geleceğe veya o anki duruma dair beklenti ve ihtimalleri, yani tahmin/olasılık anlamlarını taşır.
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "çıkarım" yapılmıştır?
Doğru Cevap: B
Çıkarım, gözlemlenebilen (somut) bir veriden yola çıkarak gözlemlenemeyen (soyut) bir sonuca ulaşmaktır. B seçeneğinde "yüzünün bembeyaz olması" (somut veri), "başına kötü bir şey gelmiş" (soyut sonuç/çıkarım) yargısına varmayı sağlamıştır.
(I) Trafik yoğunluğu, bu şehrin kronik bir sorunu haline geldi. (II) Eskiden yarım saatte aldığımız yolu şimdi iki saatte alamıyoruz. (III) Yetkililerin bu konudaki vaatlerini artık kimse ciddiye almıyor. (IV) İnsanlar bu duruma o kadar alıştı ki kimse şikâyet bile etmiyor. (V) Belki de bu çileyi kabullenmekten başka çareleri kalmamıştır.
7. Bu parçada "kanıksama" (bir duruma alışma) anlamı taşıyan cümleler hangileridir?
Doğru Cevap: D
Kanıksama, olumsuz bir duruma çok sık maruz kalmaktan dolayı artık tepki vermeme, alışma halidir. III. cümlede "kimsenin ciddiye almaması" ve IV. cümlede "kimsenin şikâyet bile etmemesi / alışması" ifadeleri bu durumu net bir şekilde ortaya koyar.
8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "ön yargı" söz konusudur?
Doğru Cevap: A
Ön yargı, bir kişi veya durum hakkında, eylem gerçekleşmeden önce (peşin) varılan olumsuz veya olumlu hükümdür. A seçeneğinde, o kişinin kitabı yarım bırakacağı (eylem henüz gerçekleşmemiş) konusunda peşin ve olumsuz bir hüküm verilmiştir.
"Yazarın on yıl aradan sonra yayımladığı bu roman, onun en başarılı eseri olmasa da dil ve kurgu bakımından çıtayı yükselttiğini gösteriyor."
9. Bu cümleden aşağıdaki yargılardan hangisi kesin olarak çıkarılabilir?
Doğru Cevap: D
A) "en başarılı eseri olmasa da" ifadesi, "daha başarılı bir eseri" olduğunu kesinler. (Çeldirici, bu da doğru görünüyor). B) "on yıl aradan sonra" ifadesi, on yıldır *roman* yayımlamadığını belirtir, "hiç eser" yayımlamadığı kesin değildir. C) Tam tersi, çıtayı yükselttiği söyleniyor. D) "Çıtayı yükselttiğini gösteriyor" ifadesi, bir önceki durumundan (önceki eserlerinden) daha iyi olduğunu kesin olarak kanıtlar. E) Konuyla ilgili bilgi yoktur. (Not: A ve D çok yakın. Ancak "en başarılı eseri olmasa da" demek, daha başarılı en az 1 eseri olduğunu kesinler. "Çıtayı yükseltmek" de öncekilerden iyi olduğunu kesinler. D, "yükselttiğini" ifadesiyle ilerlemeyi vurgularken; A, "en başarılı olmasa da" ifadesiyle zirveyi kıyaslar. Her ikisi de çıkarılabilir, ancak "çıtayı yükseltmek" doğrudan bir ilerlemeyi ifade eder.)
(I) Sağlıklı yaşamak için beslenme düzeninize dikkat etmelisiniz. (II) Özellikle paketli gıdalardan uzak durmanız, yararınıza olacaktır. (III) Eğer bu şekilde beslenmeye devam ederseniz, ileride ciddi sorunlar yaşayabilirsiniz. (IV) Spor yapmak da en az beslenme kadar önemli bir faktördür.
10. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi "uyarı" anlamı taşımaktadır?
Doğru Cevap: C
Öneri, bir sorunu çözmek için sunulan yoldur. Uyarı ise, bir tehlikeye karşı dikkat çekmektir. I ve II numaralı cümleler "öneri" niteliğindedir. IV saptamadır. III numaralı cümle ise "eğer böyle devam edersen..." diyerek olası bir olumsuz sonuca (tehlikeye) karşı dikkat çektiği için "uyarı" anlamı taşır.
11. "Başkasının izinden gidenler, kendi ayak izlerini asla bırakamazlar."
Bu cümlede anlatılmak istenen temel düşünce aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: A
"Başkasının izinden gitmek" (taklit etmek) ile "kendi ayak izini bırakamamak" (kalıcı veya özgün olamamak) arasında bir ilişki kurulmuştur. Cümle, taklitçiliğin özgünlüğe ve gerçek başarıya engel olduğunu vurgulamaktadır.
12. "Bir eleştirmen, elindeki eseri bir mücevher gibi görmeli; onu hem toza toprağa bulamadan hem de parlaklığına aldanmadan incelemelidir."
Bu cümlede iyi bir eleştirmenden beklenen aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: D
"Toza toprağa bulamadan" (yersiz yere kötülemeden) ve "parlaklığına aldanmadan" (yersiz yere aşırı övmeden) ifadeleri, eleştirmenin hem olumlu hem de olumsuz ön yargılarından arınarak "yansız, tarafsız, objektif" olması gerektiğini vurgular.
Cümlede Anlam Test 2
(I) Yıllardır bu şehirdeyim ama kimse beni bir gün arayıp sormadı. (II) Düğünüme çağırdığım halde en yakın dostum bile gelmedi. (III) Verdiği sözleri bugüne kadar bir kez bile tuttuğunu görmedim. (IV) Oysa insan, böyle günlerde yanında birilerini arıyor. (V) Keşke bu kadar fedakârlığı ondan beklemeseydim.
1. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisinde "sitem" anlamı vardır?
Doğru Cevap: B
Yakınma, bir durumdan şikayet etmektir (I ve III). Sitem ise bu şikayeti/kırgınlığı eylemi yapana (veya onun duyacağı şekilde) yöneltmektir. II. cümlede "en yakın dostum bile gelmedi" ifadesi, şikayetin ötesinde, o kişiye yönelik bir kırgınlığı, yani sitemi ifade eder. V, pişmanlıktır. IV, saptamadır.
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "hayıflanma" anlamı vardır?
Doğru Cevap: A
Pişmanlık, *yapılan* bir işten duyulan üzüntüdür (B seçeneği). Hayıflanma ise *yapılmayan*, kaçırılan bir fırsattan duyulan üzüntüdür. A seçeneğinde "kursa gitmeliydim" (ama gitmedim) diyerek kaçırılan bir fırsata üzülme, yani hayıflanma vardır.
(I) Yazar, son romanında Kurtuluş Savaşı yıllarını ele almış. (II) Olayları, cephede savaşan bir askerin gözünden aktarmayı tercih etmiş. (III) Ancak karakterlerin psikolojik tahlillerinde yeterince derine inememiş. (IV) Bu durum, romanın etkileyiciliğini azaltan önemli bir unsur olmuş.
3. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili hangisi yanlıştır?
Doğru Cevap: E
A, B, C ve D seçenekleri doğrudur. III ve IV değerlendirme (öznel), I ve II saptamadır (nesnel). I. cümle "Kurtuluş Savaşı yıllarını ele almış" derken, bu kanıtlanabilir, nesnel bir saptamadır. Öznel bir yargı değildir.
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "varsayım" anlamı vardır?
Doğru Cevap: A
Varsayım, "tut ki", "diyelim ki", "farz edelim" gibi ifadelerle, henüz gerçekleşmemiş bir olayı bir an için olmuş gibi kabul etmektir. A seçeneği bu tanıma uyar. B ve C olasılık/tahmin, D güçlü tahmin, E ise pişmanlık belirtir.
(I) Ekip, zirveye ulaşmak için gece yarısı yola koyuldu. (II) Hava raporlarına göre sabah saatlerinde fırtına bekleniyordu. (III) Bu koşullarda zirveye ulaşmaları pek mümkün görünmüyor. (IV) Muhtemelen öğlene doğru ana kampa geri dönerler. (V) Belki de fırtınayı bir sığınakta atlatmayı denerler.
5. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangilerinde "tahmin" veya "olasılık" anlamı vardır?
Doğru Cevap: E
I ve II saptama (durum tespiti) bildirir. III ("pek mümkün görünmüyor"), IV ("Muhtemelen...") ve V ("Belki de...") cümleleri ise kesinlik içermeyen, geleceğe veya o anki duruma dair beklenti ve ihtimalleri, yani tahmin/olasılık anlamlarını taşır.
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "çıkarım" yapılmıştır?
Doğru Cevap: B
Çıkarım, gözlemlenebilen (somut) bir veriden yola çıkarak gözlemlenemeyen (soyut) bir sonuca ulaşmaktır. B seçeneğinde "yüzünün bembeyaz olması" (somut veri), "başına kötü bir şey gelmiş" (soyut sonuç/çıkarım) yargısına varmayı sağlamıştır.
(I) Trafik yoğunluğu, bu şehrin kronik bir sorunu haline geldi. (II) Eskiden yarım saatte aldığımız yolu şimdi iki saatte alamıyoruz. (III) Yetkililerin bu konudaki vaatlerini artık kimse ciddiye almıyor. (IV) İnsanlar bu duruma o kadar alıştı ki kimse şikâyet bile etmiyor. (V) Belki de bu çileyi kabullenmekten başka çareleri kalmamıştır.
7. Bu parçada "kanıksama" (bir duruma alışma) anlamı taşıyan cümleler hangileridir?
Doğru Cevap: D
Kanıksama, olumsuz bir duruma çok sık maruz kalmaktan dolayı artık tepki vermeme, alışma halidir. III. cümlede "kimsenin ciddiye almaması" ve IV. cümlede "kimsenin şikâyet bile etmemesi / alışması" ifadeleri bu durumu net bir şekilde ortaya koyar.
8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "ön yargı" söz konusudur?
Doğru Cevap: A
Ön yargı, bir kişi veya durum hakkında, eylem gerçekleşmeden önce (peşin) varılan olumsuz veya olumlu hükümdür. A seçeneğinde, o kişinin kitabı yarım bırakacağı (eylem henüz gerçekleşmemiş) konusunda peşin ve olumsuz bir hüküm verilmiştir.
"Yazarın on yıl aradan sonra yayımladığı bu roman, onun en başarılı eseri olmasa da dil ve kurgu bakımından çıtayı yükselttiğini gösteriyor."
9. Bu cümleden aşağıdaki yargılardan hangisi kesin olarak çıkarılabilir?
Doğru Cevap: D
A) "en başarılı eseri olmasa da" ifadesi, "daha başarılı bir eseri" olduğunu kesinler. (Çeldirici, bu da doğru görünüyor). B) "on yıl aradan sonra" ifadesi, on yıldır *roman* yayımlamadığını belirtir, "hiç eser" yayımlamadığı kesin değildir. C) Tam tersi, çıtayı yükselttiği söyleniyor. D) "Çıtayı yükselttiğini gösteriyor" ifadesi, bir önceki durumundan (önceki eserlerinden) daha iyi olduğunu kesin olarak kanıtlar. E) Konuyla ilgili bilgi yoktur. (Not: A ve D çok yakın. Ancak "en başarılı eseri olmasa da" demek, daha başarılı en az 1 eseri olduğunu kesinler. "Çıtayı yükseltmek" de öncekilerden iyi olduğunu kesinler. D, "yükselttiğini" ifadesiyle ilerlemeyi vurgularken; A, "en başarılı olmasa da" ifadesiyle zirveyi kıyaslar. Her ikisi de çıkarılabilir, ancak "çıtayı yükseltmek" doğrudan bir ilerlemeyi ifade eder.)
(I) Sağlıklı yaşamak için beslenme düzeninize dikkat etmelisiniz. (II) Özellikle paketli gıdalardan uzak durmanız, yararınıza olacaktır. (III) Eğer bu şekilde beslenmeye devam ederseniz, ileride ciddi sorunlar yaşayabilirsiniz. (IV) Spor yapmak da en az beslenme kadar önemli bir faktördür.
10. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi "uyarı" anlamı taşımaktadır?
Doğru Cevap: C
Öneri, bir sorunu çözmek için sunulan yoldur. Uyarı ise, bir tehlikeye karşı dikkat çekmektir. I ve II numaralı cümleler "öneri" niteliğindedir. IV saptamadır. III numaralı cümle ise "eğer böyle devam edersen..." diyerek olası bir olumsuz sonuca (tehlikeye) karşı dikkat çektiği için "uyarı" anlamı taşır.
11. "Başkasının izinden gidenler, kendi ayak izlerini asla bırakamazlar."
Bu cümlede anlatılmak istenen temel düşünce aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: A
"Başkasının izinden gitmek" (taklit etmek) ile "kendi ayak izini bırakamamak" (kalıcı veya özgün olamamak) arasında bir ilişki kurulmuştur. Cümle, taklitçiliğin özgünlüğe ve gerçek başarıya engel olduğunu vurgulamaktadır.
12. "Bir eleştirmen, elindeki eseri bir mücevher gibi görmeli; onu hem toza toprağa bulamadan hem de parlaklığına aldanmadan incelemelidir."
Bu cümlede iyi bir eleştirmenden beklenen aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: D
"Toza toprağa bulamadan" (yersiz yere kötülemeden) ve "parlaklığına aldanmadan" (yersiz yere aşırı övmeden) ifadeleri, eleştirmenin hem olumlu hem de olumsuz ön yargılarından arınarak "yansız, tarafsız, objektif" olması gerektiğini vurgular.