SÖZCÜK TÜRLERİ TEST 1
1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, türü bakımından diğerlerinden farklıdır?
Doğru Cevap: B
A) Eski fotoğraf (Sıfat), C) Soğuk havalar (Sıfat), D) Zorlu süreç (Sıfat), E) Yalnız insanlar (Sıfat). B seçeneğinde ise "böyle" sözcüğü "düşünmen" fiilimsisini nitelediği için zarf görevindedir (Nasıl düşünmen? Böyle).
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir isim hem niteleme hem de belirtme sıfatı almıştır?
Doğru Cevap: D
D seçeneğinde "dost" ismi; "Nasıl dost?" sorusuna cevap veren "Eski" (Niteleme sıfatı) ve herhangi bir anlamı katan "bir" (Belgisiz sıfat - Belirtme sıfatı türüdür) sıfatlarını almıştır.
3. (I) İnsanların birçoğu değişime direnç gösterir. (II) Oysa değişim, hayatın kaçınılmaz bir parçasıdır. (III) Buna ayak uydurmak gerekir. (IV) Kimileri yeniliklere hemen adapte olurken kimileri zorlanır. (V) Önemli olan, kendimizi sürekli geliştirmektir.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?
Doğru Cevap: D
A) Belgisiz zamir: "birçoğu", "Kimileri".
B) İşaret zamiri: "Buna" (III. cümlede).
C) Dönüşlülük zamiri: "kendimizi" (V. cümlede).
D) Parçada (ben, sen, o, biz, siz, onlar) kişi zamiri kullanılmamıştır.
E) İsim-fiil: "geliştirmektir" (V. cümlede).
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf (belirteç) kullanılmamıştır?
Doğru Cevap: E
A) iyi (Durum zarfı). B) Yarın akşam (Zaman zarfı). C) biraz (Miktar zarfı), hızlı (Durum zarfı). D) epey (Miktar zarfı). E) Bu cümlede fiili, fiilimsiyi, sıfatı veya zarfı niteleyen/belirten bir sözcük (zarf) yoktur.
5. "İle" sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağlaç görevinde kullanılmıştır?
Doğru Cevap: C
"İle" sözcüğü cümlede "ve" anlamında kullanılabiliyorsa bağlaçtır. C seçeneğinde "Annesi ve babası" denilebildiği için bağlaçtır. Diğer seçeneklerde edattır (araç, durum, birliktelik anlamları katar).
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlam (zaman) kayması vardır?
Doğru Cevap: A
A seçeneğinde eylem geçmişte (1453'te) yapıldığı için geçmiş zaman (fethetti) kullanılması gerekirken, geniş zaman kipi (fetheder) kullanılmıştır. Bu bir anlam kaymasıdır.
7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde üç farklı türde fiilimsi bir arada kullanılmıştır?
Doğru Cevap: A
A seçeneğinde "okumayı" (İsim-fiil), "seven" (Sıfat-fiil) ve "konuşurken" (Zarf-fiil) olmak üzere üç farklı türde fiilimsi bulunmaktadır.
8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem, ek fiil almış isim soylu bir sözcükten oluşmuştur?
Doğru Cevap: B
B seçeneğinde yüklem "sürükleyiciydi" (sürükleyici idi). "Sürükleyici" isim soylu bir sözcüktür ve ek fiil (idi) alarak yüklem olmuştur. A, C, D, E seçeneklerinde yüklemler çekimli fiildir.
9. Aşağıdaki cümlelerin hangisi özne-yüklem ilişkisi bakımından diğerlerinden farklıdır?
Doğru Cevap: D
A, B, C ve E seçeneklerinde işi yapan belli değildir (Sözde özne vardır) ve yüklemler edilgen çatılıdır. D seçeneğinde ise "sevindi" yüklemdir. Sevinen kim? Çocuk (Gerçek özne). İşi yapan ve işten etkilenen aynı varlık olduğu için fiil dönüşlü çatılıdır.
10. "Bu şehrin sokaklarında yürürken geçmişin izlerine rastlamak mümkündür."
Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi yoktur?
Doğru Cevap: E
A) İsim tamlaması: "şehrin sokakları", "geçmişin izleri".
B) İsim-fiil: "rastlamak".
C) Zarf-fiil: "yürürken".
D) Belirtme sıfatı: "Bu şehir" (İşaret sıfatı, belirtme sıfatı türüdür).
E) Cümlede bağlaç (ve, veya, ama, de, ki vb.) yoktur.
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde adlaşmış sıfat kullanılmıştır?
Doğru Cevap: D
D seçeneğinde "Küçükler" (Küçük insanlar/çocuklar) ve "büyüklere" (Büyük insanlara) sözcükleri, önlerindeki isim düşerek adlaşmış sıfat olmuştur.
12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru anlamı farklı türde bir sözcükle sağlanmıştır?
Doğru Cevap: E
A) kimler (Soru zamiri). B) hangisini (Soru zamiri). C) nereden (Soru zamiri). D) ne (Soru zamiri). E) Nasıl bir ev (Soru sıfatı). E seçeneğinde soru anlamı sıfatla sağlanmıştır.
SÖZCÜK TÜRLERİ TEST 1
1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, türü bakımından diğerlerinden farklıdır?
Doğru Cevap: B
A) Eski fotoğraf (Sıfat), C) Soğuk havalar (Sıfat), D) Zorlu süreç (Sıfat), E) Yalnız insanlar (Sıfat). B seçeneğinde ise "böyle" sözcüğü "düşünmen" fiilimsisini nitelediği için zarf görevindedir (Nasıl düşünmen? Böyle).
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir isim hem niteleme hem de belirtme sıfatı almıştır?
Doğru Cevap: D
D seçeneğinde "dost" ismi; "Nasıl dost?" sorusuna cevap veren "Eski" (Niteleme sıfatı) ve herhangi bir anlamı katan "bir" (Belgisiz sıfat - Belirtme sıfatı türüdür) sıfatlarını almıştır.
3. (I) İnsanların birçoğu değişime direnç gösterir. (II) Oysa değişim, hayatın kaçınılmaz bir parçasıdır. (III) Buna ayak uydurmak gerekir. (IV) Kimileri yeniliklere hemen adapte olurken kimileri zorlanır. (V) Önemli olan, kendimizi sürekli geliştirmektir.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?
Doğru Cevap: D
A) Belgisiz zamir: "birçoğu", "Kimileri".
B) İşaret zamiri: "Buna" (III. cümlede).
C) Dönüşlülük zamiri: "kendimizi" (V. cümlede).
D) Parçada (ben, sen, o, biz, siz, onlar) kişi zamiri kullanılmamıştır.
E) İsim-fiil: "geliştirmektir" (V. cümlede).
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf (belirteç) kullanılmamıştır?
Doğru Cevap: E
A) iyi (Durum zarfı). B) Yarın akşam (Zaman zarfı). C) biraz (Miktar zarfı), hızlı (Durum zarfı). D) epey (Miktar zarfı). E) Bu cümlede fiili, fiilimsiyi, sıfatı veya zarfı niteleyen/belirten bir sözcük (zarf) yoktur.
5. "İle" sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağlaç görevinde kullanılmıştır?
Doğru Cevap: C
"İle" sözcüğü cümlede "ve" anlamında kullanılabiliyorsa bağlaçtır. C seçeneğinde "Annesi ve babası" denilebildiği için bağlaçtır. Diğer seçeneklerde edattır (araç, durum, birliktelik anlamları katar).
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlam (zaman) kayması vardır?
Doğru Cevap: A
A seçeneğinde eylem geçmişte (1453'te) yapıldığı için geçmiş zaman (fethetti) kullanılması gerekirken, geniş zaman kipi (fetheder) kullanılmıştır. Bu bir anlam kaymasıdır.
7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde üç farklı türde fiilimsi bir arada kullanılmıştır?
Doğru Cevap: A
A seçeneğinde "okumayı" (İsim-fiil), "seven" (Sıfat-fiil) ve "konuşurken" (Zarf-fiil) olmak üzere üç farklı türde fiilimsi bulunmaktadır.
8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem, ek fiil almış isim soylu bir sözcükten oluşmuştur?
Doğru Cevap: B
B seçeneğinde yüklem "sürükleyiciydi" (sürükleyici idi). "Sürükleyici" isim soylu bir sözcüktür ve ek fiil (idi) alarak yüklem olmuştur. A, C, D, E seçeneklerinde yüklemler çekimli fiildir.
9. Aşağıdaki cümlelerin hangisi özne-yüklem ilişkisi bakımından diğerlerinden farklıdır?
Doğru Cevap: D
A, B, C ve E seçeneklerinde işi yapan belli değildir (Sözde özne vardır) ve yüklemler edilgen çatılıdır. D seçeneğinde ise "sevindi" yüklemdir. Sevinen kim? Çocuk (Gerçek özne). İşi yapan ve işten etkilenen aynı varlık olduğu için fiil dönüşlü çatılıdır.
10. "Bu şehrin sokaklarında yürürken geçmişin izlerine rastlamak mümkündür."
Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi yoktur?
Doğru Cevap: E
A) İsim tamlaması: "şehrin sokakları", "geçmişin izleri".
B) İsim-fiil: "rastlamak".
C) Zarf-fiil: "yürürken".
D) Belirtme sıfatı: "Bu şehir" (İşaret sıfatı, belirtme sıfatı türüdür).
E) Cümlede bağlaç (ve, veya, ama, de, ki vb.) yoktur.
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde adlaşmış sıfat kullanılmıştır?
Doğru Cevap: D
D seçeneğinde "Küçükler" (Küçük insanlar/çocuklar) ve "büyüklere" (Büyük insanlara) sözcükleri, önlerindeki isim düşerek adlaşmış sıfat olmuştur.
12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru anlamı farklı türde bir sözcükle sağlanmıştır?
Doğru Cevap: E
A) kimler (Soru zamiri). B) hangisini (Soru zamiri). C) nereden (Soru zamiri). D) ne (Soru zamiri). E) Nasıl bir ev (Soru sıfatı). E seçeneğinde soru anlamı sıfatla sağlanmıştır.