CÜMLE BİLGİSİ TEST - 3
1. Aşağıdaki cümlelerden hangisi yapısı bakımından basittir?
Doğru Cevap: D
Basit cümlede tek yüklem bulunur ve fiilimsi bulunmaz.
A) Birleşik (açınca, çıkmaya).
B) Birleşik (çalışan).
C) Birleşik (gelirken, uğramayı).
D) Tek yüklem var (sohbet ettik) ve fiilimsi yok - Basit.
E) Birleşik (okuduktan sonra).
2. Aşağıdaki cümlelerden hangisi girişik birleşik bir cümledir?
Doğru Cevap: D
Girişik birleşik cümlede fiilimsi bulunur.
A) Bağlı cümle.
B) Şartlı birleşik cümle.
C) Ki'li birleşik cümle.
D) Anlamak (İsim-fiil) bulunduğu için Girişik birleşik cümledir.
E) Sıralı cümle.
3. (Zor Soru) Aşağıdakilerden hangisi bağımsız sıralı bir cümledir?
Doğru Cevap: E
Bağımsız sıralı cümlede öge ortaklığı olmaz. Gizli özne ortaklığı da cümleyi bağımlı yapar.
A) Özne ortak (Öğretmen). Bağımlı.
B) Özne ortak (Çocuklar). Bağımlı.
C) Gizli özne ortak (O). Bağımlı.
D) Gizli özne ortak (Ben). Bağımlı.
E) Güneş doğdu (Özne-Yüklem). Yeni bir gün başladı (Özne-Yüklem). Öge ortaklığı yoktur. Bağımsız sıralı cümledir.
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümlecik temel cümlenin öznesi görevindedir?
Doğru Cevap: E
Yan cümlecik (fiilimsi grubu) cümlenin öznesi olacak.
A) Gidince (ZT).
B) Okumayı (Nesne).
C) Kazanmak için (ZT).
D) Dinlemenizi (Nesne).
E) Yol alır (Yüklem). Kim yol alır? Erken kalkan (Özne - Adlaşmış sıfat-fiil grubu).
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisi yapısına göre bağlı bir cümledir?
Doğru Cevap: C
Bağlı cümle, birden fazla cümlenin bağlaçlarla bağlanmasıdır.
A) Girişik birleşik.
B) Sıralı cümle.
C) Çalışıyor (Yüklem), dinliyor (Yüklem). "hem... hem de" bağlacıyla bağlanmıştır. Bağlı cümledir.
D) Girişik birleşik.
E) Ki'li birleşik cümle.
6. (Zor Soru) "Öğretmenimiz 'Başarıya ulaşmak için çok çalışmalısınız.' dedi."
Bu cümlenin yapısı aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: C
Bir cümlenin içinde doğrudan anlatım şeklinde başka bir cümle yer alıyorsa, bu yapıya İç içe Birleşik Cümle denir. Alıntı cümle temel cümlenin nesnesidir.
7. (Zor Soru) (I) Güneş batarken gökyüzü kızıla boyandı. (II) Sahilde yürüyen insanlar evlerine dönüyordu. (III) Denizin sakinleştiğini fark ettim. (IV) Dalgalar kıyıya usulca vuruyordu. (V) Huzur veren bir akşamdı.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisi yapısı bakımından diğerlerinden farklıdır?
Doğru Cevap: D
I) Birleşik (Batarken - fiilimsi).
II) Birleşik (Yürüyen - fiilimsi).
III) Birleşik (Sakinleştiğini - fiilimsi).
IV) Basit (Fiilimsi yok, tek yüklem var).
V) Birleşik (Veren - fiilimsi).
8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden fazla yan cümlecik vardır?
Doğru Cevap: B
Yan cümlecik sayısı genellikle fiilimsi sayısıyla belirlenir.
A) Okuyup (1).
B) Gelince (1), arayacağını (1). Toplam 2 yan cümlecik.
C) Çalışan (1).
D) Görünce (1).
E) Olmak (1).
9. Aşağıdaki cümlelerin hangisi yapısına göre diğerlerinden farklıdır?
Doğru Cevap: D
A) Birleşik cümle (görünce).
B) Birleşik cümle (çalışan).
C) Birleşik cümle (gidip).
D) Bağlı cümle (İki yüklem "ve" ile bağlanmış).
E) Birleşik cümle (ağlamayan).
10. (Zor Soru) "Gülümseyerek yanımıza geldi, halimizi hatırımızı sordu."
Bu cümlenin özellikleri aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
Doğru Cevap: A
Yapısı: Geldi (Yüklem 1), sordu (Yüklem 2). Virgülle ayrılmış (Sıralı cümle). Gelen kim? O. Soran kim? O. (Özne ortak - Bağımlı sıralı). Cümlede fiilimsi (Gülümseyerek) olması sıralı yapıyı değiştirmez.
Yüklemin türü: Fiil cümlesi.
Öge dizilişi: Kurallı.
Anlamı: Olumlu.
Özellikler: Bağımlı sıralı cümle - Fiil cümlesi - Kurallı - Olumlu.
11. Aşağıdakilerden hangisi şartlı birleşik cümleye örnektir?
Doğru Cevap: B
Şartlı birleşik cümle, temel cümleye şart anlamıyla bağlanan yan cümlecikten oluşur ve genellikle -se/-sa kipi kullanılır.
B) "Hava güzel olursa" yan cümlesi, "dışarı çıkarız" temel cümlesine şart anlamıyla bağlanmıştır.
12. (Zor Soru) "Sanatçı, toplumu anlatan ve ona yol gösteren kişidir."
Bu cümle yapısına göre aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: B
Cümlede tek yüklem vardır (Toplumu anlatan ve ona yol gösteren kişidir). Cümlenin yükleminin içinde fiilimsiler (anlatan, gösteren) bulunmaktadır. İçinde fiilimsi bulunan cümleler girişik birleşik cümledir. Fiilimsilerin yüklem içinde yer alması bu durumu değiştirmez.
CÜMLE BİLGİSİ TEST - 3
1. Aşağıdaki cümlelerden hangisi yapısı bakımından basittir?
Doğru Cevap: D
Basit cümlede tek yüklem bulunur ve fiilimsi bulunmaz.
A) Birleşik (açınca, çıkmaya).
B) Birleşik (çalışan).
C) Birleşik (gelirken, uğramayı).
D) Tek yüklem var (sohbet ettik) ve fiilimsi yok - Basit.
E) Birleşik (okuduktan sonra).
2. Aşağıdaki cümlelerden hangisi girişik birleşik bir cümledir?
Doğru Cevap: D
Girişik birleşik cümlede fiilimsi bulunur.
A) Bağlı cümle.
B) Şartlı birleşik cümle.
C) Ki'li birleşik cümle.
D) Anlamak (İsim-fiil) bulunduğu için Girişik birleşik cümledir.
E) Sıralı cümle.
3. (Zor Soru) Aşağıdakilerden hangisi bağımsız sıralı bir cümledir?
Doğru Cevap: E
Bağımsız sıralı cümlede öge ortaklığı olmaz. Gizli özne ortaklığı da cümleyi bağımlı yapar.
A) Özne ortak (Öğretmen). Bağımlı.
B) Özne ortak (Çocuklar). Bağımlı.
C) Gizli özne ortak (O). Bağımlı.
D) Gizli özne ortak (Ben). Bağımlı.
E) Güneş doğdu (Özne-Yüklem). Yeni bir gün başladı (Özne-Yüklem). Öge ortaklığı yoktur. Bağımsız sıralı cümledir.
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümlecik temel cümlenin öznesi görevindedir?
Doğru Cevap: E
Yan cümlecik (fiilimsi grubu) cümlenin öznesi olacak.
A) Gidince (ZT).
B) Okumayı (Nesne).
C) Kazanmak için (ZT).
D) Dinlemenizi (Nesne).
E) Yol alır (Yüklem). Kim yol alır? Erken kalkan (Özne - Adlaşmış sıfat-fiil grubu).
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisi yapısına göre bağlı bir cümledir?
Doğru Cevap: C
Bağlı cümle, birden fazla cümlenin bağlaçlarla bağlanmasıdır.
A) Girişik birleşik.
B) Sıralı cümle.
C) Çalışıyor (Yüklem), dinliyor (Yüklem). "hem... hem de" bağlacıyla bağlanmıştır. Bağlı cümledir.
D) Girişik birleşik.
E) Ki'li birleşik cümle.
6. (Zor Soru) "Öğretmenimiz 'Başarıya ulaşmak için çok çalışmalısınız.' dedi."
Bu cümlenin yapısı aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: C
Bir cümlenin içinde doğrudan anlatım şeklinde başka bir cümle yer alıyorsa, bu yapıya İç içe Birleşik Cümle denir. Alıntı cümle temel cümlenin nesnesidir.
7. (Zor Soru) (I) Güneş batarken gökyüzü kızıla boyandı. (II) Sahilde yürüyen insanlar evlerine dönüyordu. (III) Denizin sakinleştiğini fark ettim. (IV) Dalgalar kıyıya usulca vuruyordu. (V) Huzur veren bir akşamdı.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisi yapısı bakımından diğerlerinden farklıdır?
Doğru Cevap: D
I) Birleşik (Batarken - fiilimsi).
II) Birleşik (Yürüyen - fiilimsi).
III) Birleşik (Sakinleştiğini - fiilimsi).
IV) Basit (Fiilimsi yok, tek yüklem var).
V) Birleşik (Veren - fiilimsi).
8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden fazla yan cümlecik vardır?
Doğru Cevap: B
Yan cümlecik sayısı genellikle fiilimsi sayısıyla belirlenir.
A) Okuyup (1).
B) Gelince (1), arayacağını (1). Toplam 2 yan cümlecik.
C) Çalışan (1).
D) Görünce (1).
E) Olmak (1).
9. Aşağıdaki cümlelerin hangisi yapısına göre diğerlerinden farklıdır?
Doğru Cevap: D
A) Birleşik cümle (görünce).
B) Birleşik cümle (çalışan).
C) Birleşik cümle (gidip).
D) Bağlı cümle (İki yüklem "ve" ile bağlanmış).
E) Birleşik cümle (ağlamayan).
10. (Zor Soru) "Gülümseyerek yanımıza geldi, halimizi hatırımızı sordu."
Bu cümlenin özellikleri aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
Doğru Cevap: A
Yapısı: Geldi (Yüklem 1), sordu (Yüklem 2). Virgülle ayrılmış (Sıralı cümle). Gelen kim? O. Soran kim? O. (Özne ortak - Bağımlı sıralı). Cümlede fiilimsi (Gülümseyerek) olması sıralı yapıyı değiştirmez.
Yüklemin türü: Fiil cümlesi.
Öge dizilişi: Kurallı.
Anlamı: Olumlu.
Özellikler: Bağımlı sıralı cümle - Fiil cümlesi - Kurallı - Olumlu.
11. Aşağıdakilerden hangisi şartlı birleşik cümleye örnektir?
Doğru Cevap: B
Şartlı birleşik cümle, temel cümleye şart anlamıyla bağlanan yan cümlecikten oluşur ve genellikle -se/-sa kipi kullanılır.
B) "Hava güzel olursa" yan cümlesi, "dışarı çıkarız" temel cümlesine şart anlamıyla bağlanmıştır.
12. (Zor Soru) "Sanatçı, toplumu anlatan ve ona yol gösteren kişidir."
Bu cümle yapısına göre aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: B
Cümlede tek yüklem vardır (Toplumu anlatan ve ona yol gösteren kişidir). Cümlenin yükleminin içinde fiilimsiler (anlatan, gösteren) bulunmaktadır. İçinde fiilimsi bulunan cümleler girişik birleşik cümledir. Fiilimsilerin yüklem içinde yer alması bu durumu değiştirmez.