Tarih Macerası: Bölüm 3
Harika! Bölüm 2 tamamlandı. 🧑🏫
Şimdi Bölüm 3: Asya'ya Dönüş! Göktürk Kağanlıkları.
Bu bölüm 2 kilit adımdan oluşuyor. 3'te 3 kuralı devam ediyor!
Hazır mısın?
Bölüm 3: Adımlar
▶️ A. I. Göktürk Kağanlığı
🔒 B. II. Göktürk (Kutluk) Devleti
🐺
Adım A: I. GÖKTÜRK KAĞANLIĞI (552 - 630)
Kurucusu, Avarlara karşı isyan eden Bumin Kağan (İl Kağan)'dır. Merkezleri Ötüken'dir.
Kurucusu, Avarlara karşı isyan eden Bumin Kağan (İl Kağan)'dır. Merkezleri Ötüken'dir.
İkili Teşkilat (Bumin & İstemi)
Bu federatif yapıda, Doğu (Merkez) Bumin Kağan'da, Batı kanadı ise "Yabgu" unvanıyla kardeşi İstemi Yabgu'daydı.
💡 Bu sistem hızlı büyümeyi sağladı ancak taht kavgaları nedeniyle hızlı yıkılmaya da zemin hazırladı.
Bu federatif yapıda, Doğu (Merkez) Bumin Kağan'da, Batı kanadı ise "Yabgu" unvanıyla kardeşi İstemi Yabgu'daydı.
💡 Bu sistem hızlı büyümeyi sağladı ancak taht kavgaları nedeniyle hızlı yıkılmaya da zemin hazırladı.
Mukan Kağan Dönemi (En Parlak Dönem)
Bumin Kağan'dan sonra gelen Mukan Kağan, devletin en parlak dönemini yaşatmış ve devleti Asya Hunlarının sınırlarına ulaştırmıştır.
Bumin Kağan'dan sonra gelen Mukan Kağan, devletin en parlak dönemini yaşatmış ve devleti Asya Hunlarının sınırlarına ulaştırmıştır.
🗺️
İstemi Yabgu'nun Batı Politikası
(İpek Yolu Diplomasisi)
(İpek Yolu Diplomasisi)
⚠️
İpek Yolu İttifakları (KPSS Tuzağı!)
- Göktürkler + Sasaniler ⚔️ (Akhunlara karşı)
- Göktürkler + Bizans ⚔️ (Sasanilere karşı)
Diplomatik Sonuç: Göktürkler (İstemi Yabgu), Bizans'a elçi (Manyak) göndermiş ve Bizans ile diplomatik ilişki kuran ilk Orta Asya devleti olmuştur.
Zayıflama ve Yıkılış (630)
Tapo Kağan'ın Budizm'i benimsemeye çalışması halkın tepkisini çekti. Çin entrikaları ve taht kavgaları devleti zayıflattı ve devlet 630'da Çin esaretine girdi.
Tapo Kağan'ın Budizm'i benimsemeye çalışması halkın tepkisini çekti. Çin entrikaları ve taht kavgaları devleti zayıflattı ve devlet 630'da Çin esaretine girdi.
Esaret Dönemi (630 - 680)
(50 Yıllık Fetret Devri)
(50 Yıllık Fetret Devri)
Türk tarihindeki ilk organize bağımsızlık ayaklanmasıdır. Kürşad ve 40 çerisi, Çin imparatorunu kaçırmayı planlamış ama başarısız olmuştur.
💡 Bu isyan, bağımsızlık (Oksızlık) ateşini yakmış ve II. Göktürk Devleti'ne ilham kaynağı olmuştur.
💡 Bu isyan, bağımsızlık (Oksızlık) ateşini yakmış ve II. Göktürk Devleti'ne ilham kaynağı olmuştur.
🏆
Harika! I. Göktürkler bitti.
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas ve II. Göktürklerin kilidini aç!
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas ve II. Göktürklerin kilidini aç!
📖
Adım B: II. GÖKTÜRK (KUTLUK) DEVLETİ (682 - 744)
Çin esaretine son vererek Kutluk Kağan önderliğinde kurulmuştur. Merkez yine Ötüken'dir.
Çin esaretine son vererek Kutluk Kağan önderliğinde kurulmuştur. Merkez yine Ötüken'dir.
1. Kutluk Kağan (İlteriş) Dönemi
Dağınık boyları toplayıp devleti yeniden kurduğu için "Devleti Derleyen, Toparlayan" anlamına gelen "İlteriş" unvanını almıştır.
💡 En büyük destekçisi bilge Vezir Tonyukuk (Apa Tarkan) olmuştur.
Dağınık boyları toplayıp devleti yeniden kurduğu için "Devleti Derleyen, Toparlayan" anlamına gelen "İlteriş" unvanını almıştır.
💡 En büyük destekçisi bilge Vezir Tonyukuk (Apa Tarkan) olmuştur.
2. Kapgan Kağan Dönemi
Devleti askeri olarak en geniş sınırlara ulaştırmıştır. Türk boylarını "demir yumruk" ile bir arada tutmaya çalışmıştır.
Devleti askeri olarak en geniş sınırlara ulaştırmıştır. Türk boylarını "demir yumruk" ile bir arada tutmaya çalışmıştır.
3. Bilge Kağan Dönemi (En Parlak Dönem)
Devletin siyasi, askeri ve kültürel zirvesidir. Devleti, kardeşi Kültigin (Ordu Komutanı) ve Vezir Tonyukuk (Başdanışman) ile yönetmiştir.
Devletin siyasi, askeri ve kültürel zirvesidir. Devleti, kardeşi Kültigin (Ordu Komutanı) ve Vezir Tonyukuk (Başdanışman) ile yönetmiştir.
💡 Tonyukuk'un Uyarısı (Asimilasyon)
Bilge Kağan'ın Budizm'i kabul etme ve şehirleri surla çevirme teklifine Vezir Tonyukuk; bu dinin Türklerin savaşçılık (Alplık) özelliğini yok edeceğini söyleyerek karşı çıkmış ve asimilasyonu engellemiştir.
Bilge Kağan'ın Budizm'i kabul etme ve şehirleri surla çevirme teklifine Vezir Tonyukuk; bu dinin Türklerin savaşçılık (Alplık) özelliğini yok edeceğini söyleyerek karşı çıkmış ve asimilasyonu engellemiştir.
🗿
ORHUN ABİDELERİ
(Göktürk Kitabeleri)
(Göktürk Kitabeleri)
⚠️
Orhun Abideleri (KPSS Bilgileri)
- Alfabe: Göktürk Alfabesi (38 harfli, ilk milli alfabe).
- İlk Siyasetname: Devlet yönetimi hakkında öğütler verir.
- Kimler Adına Dikildi: Sırasıyla 1. Vezir Tonyukuk, 2. Kültigin, 3. Bilge Kağan.
- Yazar: Yollug Tigin (İlk Türk yazarı/tarihçisi). --------------------
- Çözen Kişi: Danimarkalı Vilhelm Thomsen.
- İçerik: Çin entrikalarına karşı uyarılar ve "Sosyal Devlet" anlayışı ("Açları doyurdum, çıplakları giydirdim").
Yıkılış (744)
Bilge Kağan'ın ölümünden sonra zayıflayan devlete Basmil, Karluk ve Uygur boyları birleşerek son vermiştir.
Bilge Kağan'ın ölümünden sonra zayıflayan devlete Basmil, Karluk ve Uygur boyları birleşerek son vermiştir.
🎉
BÖLÜM 3 BİTTİ!
Tebrikler! Orta Asya'daki ikinci büyük devleti de öğrendin.
Haydi Bölüm 3 Final Sınavı'na!
Tebrikler! Orta Asya'daki ikinci büyük devleti de öğrendin.
Haydi Bölüm 3 Final Sınavı'na!
Test Sonucu
Tebrikler!
Tüm soruları (3'te 3) doğru cevaplayarak bu bölümü başarıyla tamamladınız.
Test Sonucu
Üzgünüz, Başarısız Oldunuz.
Bazı soruları yanlış cevapladınız. (Skor: 3'te 2). Lütfen konuyu tekrar gözden geçirin.
Tarih Macerası: Bölüm 3
Harika! Bölüm 2 tamamlandı. 🧑🏫
Şimdi Bölüm 3: Asya'ya Dönüş! Göktürk Kağanlıkları.
Bu bölüm 2 kilit adımdan oluşuyor. 3'te 3 kuralı devam ediyor!
Hazır mısın?
Bölüm 3: Adımlar
▶️ A. I. Göktürk Kağanlığı
🔒 B. II. Göktürk (Kutluk) Devleti
🐺
Adım A: I. GÖKTÜRK KAĞANLIĞI (552 - 630)
Kurucusu, Avarlara karşı isyan eden Bumin Kağan (İl Kağan)'dır. Merkezleri Ötüken'dir.
Kurucusu, Avarlara karşı isyan eden Bumin Kağan (İl Kağan)'dır. Merkezleri Ötüken'dir.
İkili Teşkilat (Bumin & İstemi)
Bu federatif yapıda, Doğu (Merkez) Bumin Kağan'da, Batı kanadı ise "Yabgu" unvanıyla kardeşi İstemi Yabgu'daydı.
💡 Bu sistem hızlı büyümeyi sağladı ancak taht kavgaları nedeniyle hızlı yıkılmaya da zemin hazırladı.
Bu federatif yapıda, Doğu (Merkez) Bumin Kağan'da, Batı kanadı ise "Yabgu" unvanıyla kardeşi İstemi Yabgu'daydı.
💡 Bu sistem hızlı büyümeyi sağladı ancak taht kavgaları nedeniyle hızlı yıkılmaya da zemin hazırladı.
Mukan Kağan Dönemi (En Parlak Dönem)
Bumin Kağan'dan sonra gelen Mukan Kağan, devletin en parlak dönemini yaşatmış ve devleti Asya Hunlarının sınırlarına ulaştırmıştır.
Bumin Kağan'dan sonra gelen Mukan Kağan, devletin en parlak dönemini yaşatmış ve devleti Asya Hunlarının sınırlarına ulaştırmıştır.
🗺️
İstemi Yabgu'nun Batı Politikası
(İpek Yolu Diplomasisi)
(İpek Yolu Diplomasisi)
⚠️
İpek Yolu İttifakları (KPSS Tuzağı!)
- Göktürkler + Sasaniler ⚔️ (Akhunlara karşı)
- Göktürkler + Bizans ⚔️ (Sasanilere karşı)
Diplomatik Sonuç: Göktürkler (İstemi Yabgu), Bizans'a elçi (Manyak) göndermiş ve Bizans ile diplomatik ilişki kuran ilk Orta Asya devleti olmuştur.
Zayıflama ve Yıkılış (630)
Tapo Kağan'ın Budizm'i benimsemeye çalışması halkın tepkisini çekti. Çin entrikaları ve taht kavgaları devleti zayıflattı ve devlet 630'da Çin esaretine girdi.
Tapo Kağan'ın Budizm'i benimsemeye çalışması halkın tepkisini çekti. Çin entrikaları ve taht kavgaları devleti zayıflattı ve devlet 630'da Çin esaretine girdi.
Esaret Dönemi (630 - 680)
(50 Yıllık Fetret Devri)
(50 Yıllık Fetret Devri)
Türk tarihindeki ilk organize bağımsızlık ayaklanmasıdır. Kürşad ve 40 çerisi, Çin imparatorunu kaçırmayı planlamış ama başarısız olmuştur.
💡 Bu isyan, bağımsızlık (Oksızlık) ateşini yakmış ve II. Göktürk Devleti'ne ilham kaynağı olmuştur.
💡 Bu isyan, bağımsızlık (Oksızlık) ateşini yakmış ve II. Göktürk Devleti'ne ilham kaynağı olmuştur.
🏆
Harika! I. Göktürkler bitti.
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas ve II. Göktürklerin kilidini aç!
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas ve II. Göktürklerin kilidini aç!
📖
Adım B: II. GÖKTÜRK (KUTLUK) DEVLETİ (682 - 744)
Çin esaretine son vererek Kutluk Kağan önderliğinde kurulmuştur. Merkez yine Ötüken'dir.
Çin esaretine son vererek Kutluk Kağan önderliğinde kurulmuştur. Merkez yine Ötüken'dir.
1. Kutluk Kağan (İlteriş) Dönemi
Dağınık boyları toplayıp devleti yeniden kurduğu için "Devleti Derleyen, Toparlayan" anlamına gelen "İlteriş" unvanını almıştır.
💡 En büyük destekçisi bilge Vezir Tonyukuk (Apa Tarkan) olmuştur.
Dağınık boyları toplayıp devleti yeniden kurduğu için "Devleti Derleyen, Toparlayan" anlamına gelen "İlteriş" unvanını almıştır.
💡 En büyük destekçisi bilge Vezir Tonyukuk (Apa Tarkan) olmuştur.
2. Kapgan Kağan Dönemi
Devleti askeri olarak en geniş sınırlara ulaştırmıştır. Türk boylarını "demir yumruk" ile bir arada tutmaya çalışmıştır.
Devleti askeri olarak en geniş sınırlara ulaştırmıştır. Türk boylarını "demir yumruk" ile bir arada tutmaya çalışmıştır.
3. Bilge Kağan Dönemi (En Parlak Dönem)
Devletin siyasi, askeri ve kültürel zirvesidir. Devleti, kardeşi Kültigin (Ordu Komutanı) ve Vezir Tonyukuk (Başdanışman) ile yönetmiştir.
Devletin siyasi, askeri ve kültürel zirvesidir. Devleti, kardeşi Kültigin (Ordu Komutanı) ve Vezir Tonyukuk (Başdanışman) ile yönetmiştir.
💡 Tonyukuk'un Uyarısı (Asimilasyon)
Bilge Kağan'ın Budizm'i kabul etme ve şehirleri surla çevirme teklifine Vezir Tonyukuk; bu dinin Türklerin savaşçılık (Alplık) özelliğini yok edeceğini söyleyerek karşı çıkmış ve asimilasyonu engellemiştir.
Bilge Kağan'ın Budizm'i kabul etme ve şehirleri surla çevirme teklifine Vezir Tonyukuk; bu dinin Türklerin savaşçılık (Alplık) özelliğini yok edeceğini söyleyerek karşı çıkmış ve asimilasyonu engellemiştir.
🗿
ORHUN ABİDELERİ
(Göktürk Kitabeleri)
(Göktürk Kitabeleri)
⚠️
Orhun Abideleri (KPSS Bilgileri)
- Alfabe: Göktürk Alfabesi (38 harfli, ilk milli alfabe).
- İlk Siyasetname: Devlet yönetimi hakkında öğütler verir.
- Kimler Adına Dikildi: Sırasıyla 1. Vezir Tonyukuk, 2. Kültigin, 3. Bilge Kağan.
- Yazar: Yollug Tigin (İlk Türk yazarı/tarihçisi). --------------------
- Çözen Kişi: Danimarkalı Vilhelm Thomsen.
- İçerik: Çin entrikalarına karşı uyarılar ve "Sosyal Devlet" anlayışı ("Açları doyurdum, çıplakları giydirdim").
Yıkılış (744)
Bilge Kağan'ın ölümünden sonra zayıflayan devlete Basmil, Karluk ve Uygur boyları birleşerek son vermiştir.
Bilge Kağan'ın ölümünden sonra zayıflayan devlete Basmil, Karluk ve Uygur boyları birleşerek son vermiştir.
🎉
BÖLÜM 3 BİTTİ!
Tebrikler! Orta Asya'daki ikinci büyük devleti de öğrendin.
Haydi Bölüm 3 Final Sınavı'na!
Tebrikler! Orta Asya'daki ikinci büyük devleti de öğrendin.
Haydi Bölüm 3 Final Sınavı'na!
Test Sonucu
Tebrikler!
Tüm soruları (3'te 3) doğru cevaplayarak bu bölümü başarıyla tamamladınız.
Test Sonucu
Üzgünüz, Başarısız Oldunuz.
Bazı soruları yanlış cevapladınız. (Skor: 3'te 2). Lütfen konuyu tekrar gözden geçirin.