Tarih Macerası: Bölüm 4
Gazneliler bitti! 🧑🏫
Şimdi Bölüm 4: Türk-İslam dünyasının yeni lideri: Büyük Selçuklu Devleti (Yükseliş ve Yıkılış).
Bu bölüm 4 kilit adımdan oluşuyor. 3'te 3 kuralı devam ediyor!
Hazır mısın?
Bölüm 4: Adımlar
Tahta geçer geçmez, bilge Fars vezir Nizamülmülk'ü vezirliğe atadı.
Alp Arslan, ilk büyük seferini Bizans'ın Doğu Anadolu'daki en müstahkem kalesi olan Ani Kalesi (Kars) üzerine yaptı.
Bu fetihten sonra Abbasi Halifesi, Sultan Alp Arslan'a "Ebu'l Feth" (Fetihlerin Babası) unvanını verdi.
Alp Arslan seferi yarıda bırakarak 50.000 kişilik ordusuyla Bizans ordusunu Malazgirt Ovası'nda (Muş) karşıladı.
- Anadolu'nun kapıları Türklere kesin olarak açıldı.
- Anadolu'da Türk yerleşimi (İskân) hızlandı ve "Türkiye Tarihi" resmen başladı.
- Kılıç Hakkı: Alp Arslan'ın "Fethettiğiniz toprak sizindir" demesi, Anadolu'da İlk Türk Beylikleri'nin (Saltuklular, Danişmentliler vb.) kurulmasını sağladı.
- Bizans, Papa'dan yardım istedi. Bu durum, Haçlı Seferleri'nin başlamasına neden oldu.
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas ve Adım B'nin kilidini aç!
Büyük Selçuklu Devleti'nin en geniş sınırlara ulaştığı "Altın Çağ" ve zirve dönemidir. Sınırlar Kaşgar'dan Marmara'ya uzanmıştır.
Bu başarının arkasındaki asıl mimar, Vezir Nizamülmülk'tür.
Nizamülmülk, devleti "göçebe" geleneğinden "yerleşik" (Fars/İran) devlet geleneğine geçirerek tam bir imparatorluk haline getirmiştir.
(Dönemin En Büyük Üniversiteleri)
- Dini/Siyasi: Şii Fâtımîlerin ve Batınilerin (Hasan Sabbah) yıkıcı propagandalarına karşı Sünni âlimler yetiştirmek.
- İdari: Devlete memur ve yönetici (devlet adamı) yetiştirmek.
- Siyasetname: Nizamülmülk'ün, Sultan Melikşah'a sunduğu, devlet yönetimi hakkında öğütler içeren ünlü eseridir. (Karahanlılardaki Kutadgu Bilig gibi).
- Celâlî Takvimi: Sultan Melikşah'ın emriyle, Ömer Hayyam başkanlığındaki bir heyet tarafından hazırlatılan, Güneş yılı esasına dayalı çok hassas bir takvimdir.
Haydi "Sınava Başla" ve Adım C'ye geç!
Melikşah döneminde, Sünni Selçuklu yönetimine karşı çıkan radikal Şii-İsmaili bir hareket doğdu. Lideri Hasan Sabbah idi.
💡 İlk ve en önemli kurbanları Vezir Nizamülmülk (1092) oldu.
Nizamülmülk'ün ve ardından Sultan Melikşah'ın (1092) ölümü, devleti kaosa sürükledi. Melikşah'ın oğulları (Mahmud, Berkyaruk, Mehmed Tapar, Sencer) arasında 26 yıl süren taht kavgaları (Fetret Devri) başladı.
- Devletin gücü zayıfladı.
- Batıniler (Hasan Sabbah) en güçlü dönemini yaşadı.
- I. Haçlı Seferi (1096-1099) bu kaos ortamı sayesinde başarılı oldu ve Kudüs, Haçlıların eline geçti.
- Anadolu Selçuklu Devleti bağımsız hareket etmeye başladı.
Şimdi "Sınava Başla" ve son adım olan Adım D'ye geç!
Fetret Devri'ne son vererek devleti yeniden toparlayan "Son Büyük Selçuklu Sultanı" Sultan Sencer'dir.
Sultan Sencer'in kaderini belirleyen savaş, doğudan gelen Moğol kökenli Karahıtaylar (Kitanlar) ile 1141'de yapılan Katvan Savaşı oldu.
- Sultan Sencer, Moğollara karşı ağır bir yenilgi aldı.
- Selçuklular, Maveraünnehir (Orta Asya) bölgesini tamamen kaybetti.
- Devletin askeri gücü tükendi ve Büyük Selçuklu Devleti fiilen yıkılma sürecine girdi (Dandanakan'ın tam tersidir).
Katvan'da gücünü kaybeden Sultan Sencer, devlete bağlı göçebe Oğuzlar (Türkmenler) tarafından (ağır vergiler ve devletin İranlılaşması nedeniyle) çıkarılan isyanda esir düştü (1153).
Sultan Sencer'in 1157'de vefatı, Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun resmen sona ermesi olarak kabul edilir.
Selçuklu Kolları (Hanedan):
- Irak, Suriye, Kirman Selçukluları
- Anadolu Selçukluları (Bir sonraki konumuz)
- Zengîler (Musul), Börîler (Şam), İldenizliler (Azerbaycan), Salgurlular (Fars)
Tebrikler! Büyük Selçuklu Devleti'nin yükselişini ve yıkılışını öğrendin.
Haydi Bölüm 4 Final Sınavı'na!
Test Sonucu
Tebrikler!
Tüm soruları (3'te 3) doğru cevaplayarak bu bölümü başarıyla tamamladınız.
Test Sonucu
Üzgünüz, Başarısız Oldunuz.
Bazı soruları yanlış cevapladınız. (Skor: 3'te 2). Lütfen konuyu tekrar gözden geçirin.
Tarih Macerası: Bölüm 4
Gazneliler bitti! 🧑🏫
Şimdi Bölüm 4: Türk-İslam dünyasının yeni lideri: Büyük Selçuklu Devleti (Yükseliş ve Yıkılış).
Bu bölüm 4 kilit adımdan oluşuyor. 3'te 3 kuralı devam ediyor!
Hazır mısın?
Bölüm 4: Adımlar
Tahta geçer geçmez, bilge Fars vezir Nizamülmülk'ü vezirliğe atadı.
Alp Arslan, ilk büyük seferini Bizans'ın Doğu Anadolu'daki en müstahkem kalesi olan Ani Kalesi (Kars) üzerine yaptı.
Bu fetihten sonra Abbasi Halifesi, Sultan Alp Arslan'a "Ebu'l Feth" (Fetihlerin Babası) unvanını verdi.
Alp Arslan seferi yarıda bırakarak 50.000 kişilik ordusuyla Bizans ordusunu Malazgirt Ovası'nda (Muş) karşıladı.
- Anadolu'nun kapıları Türklere kesin olarak açıldı.
- Anadolu'da Türk yerleşimi (İskân) hızlandı ve "Türkiye Tarihi" resmen başladı.
- Kılıç Hakkı: Alp Arslan'ın "Fethettiğiniz toprak sizindir" demesi, Anadolu'da İlk Türk Beylikleri'nin (Saltuklular, Danişmentliler vb.) kurulmasını sağladı.
- Bizans, Papa'dan yardım istedi. Bu durum, Haçlı Seferleri'nin başlamasına neden oldu.
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas ve Adım B'nin kilidini aç!
Büyük Selçuklu Devleti'nin en geniş sınırlara ulaştığı "Altın Çağ" ve zirve dönemidir. Sınırlar Kaşgar'dan Marmara'ya uzanmıştır.
Bu başarının arkasındaki asıl mimar, Vezir Nizamülmülk'tür.
Nizamülmülk, devleti "göçebe" geleneğinden "yerleşik" (Fars/İran) devlet geleneğine geçirerek tam bir imparatorluk haline getirmiştir.
(Dönemin En Büyük Üniversiteleri)
- Dini/Siyasi: Şii Fâtımîlerin ve Batınilerin (Hasan Sabbah) yıkıcı propagandalarına karşı Sünni âlimler yetiştirmek.
- İdari: Devlete memur ve yönetici (devlet adamı) yetiştirmek.
- Siyasetname: Nizamülmülk'ün, Sultan Melikşah'a sunduğu, devlet yönetimi hakkında öğütler içeren ünlü eseridir. (Karahanlılardaki Kutadgu Bilig gibi).
- Celâlî Takvimi: Sultan Melikşah'ın emriyle, Ömer Hayyam başkanlığındaki bir heyet tarafından hazırlatılan, Güneş yılı esasına dayalı çok hassas bir takvimdir.
Haydi "Sınava Başla" ve Adım C'ye geç!
Melikşah döneminde, Sünni Selçuklu yönetimine karşı çıkan radikal Şii-İsmaili bir hareket doğdu. Lideri Hasan Sabbah idi.
💡 İlk ve en önemli kurbanları Vezir Nizamülmülk (1092) oldu.
Nizamülmülk'ün ve ardından Sultan Melikşah'ın (1092) ölümü, devleti kaosa sürükledi. Melikşah'ın oğulları (Mahmud, Berkyaruk, Mehmed Tapar, Sencer) arasında 26 yıl süren taht kavgaları (Fetret Devri) başladı.
- Devletin gücü zayıfladı.
- Batıniler (Hasan Sabbah) en güçlü dönemini yaşadı.
- I. Haçlı Seferi (1096-1099) bu kaos ortamı sayesinde başarılı oldu ve Kudüs, Haçlıların eline geçti.
- Anadolu Selçuklu Devleti bağımsız hareket etmeye başladı.
Şimdi "Sınava Başla" ve son adım olan Adım D'ye geç!
Fetret Devri'ne son vererek devleti yeniden toparlayan "Son Büyük Selçuklu Sultanı" Sultan Sencer'dir.
Sultan Sencer'in kaderini belirleyen savaş, doğudan gelen Moğol kökenli Karahıtaylar (Kitanlar) ile 1141'de yapılan Katvan Savaşı oldu.
- Sultan Sencer, Moğollara karşı ağır bir yenilgi aldı.
- Selçuklular, Maveraünnehir (Orta Asya) bölgesini tamamen kaybetti.
- Devletin askeri gücü tükendi ve Büyük Selçuklu Devleti fiilen yıkılma sürecine girdi (Dandanakan'ın tam tersidir).
Katvan'da gücünü kaybeden Sultan Sencer, devlete bağlı göçebe Oğuzlar (Türkmenler) tarafından (ağır vergiler ve devletin İranlılaşması nedeniyle) çıkarılan isyanda esir düştü (1153).
Sultan Sencer'in 1157'de vefatı, Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun resmen sona ermesi olarak kabul edilir.
Selçuklu Kolları (Hanedan):
- Irak, Suriye, Kirman Selçukluları
- Anadolu Selçukluları (Bir sonraki konumuz)
- Zengîler (Musul), Börîler (Şam), İldenizliler (Azerbaycan), Salgurlular (Fars)
Tebrikler! Büyük Selçuklu Devleti'nin yükselişini ve yıkılışını öğrendin.
Haydi Bölüm 4 Final Sınavı'na!
Test Sonucu
Tebrikler!
Tüm soruları (3'te 3) doğru cevaplayarak bu bölümü başarıyla tamamladınız.
Test Sonucu
Üzgünüz, Başarısız Oldunuz.
Bazı soruları yanlış cevapladınız. (Skor: 3'te 2). Lütfen konuyu tekrar gözden geçirin.