CUMHURİYET DÖNEMİ KÜLTÜR VE MEDENİYETİ (ÇIKMIŞ SORULAR)
TEST - 7
Soru 1: (2013) Türkiye Cumhuriyeti'nde azınlıkların özel hukuk alanına ilişkin farklı konum ve durumlarını sona erdiren yasal düzenleme aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: C) Türk Medeni Kanunu
Açıklama: Medeni Kanun ile hukuk birliği sağlanmıştır. Böylece hukuk alanında farklılıklar sona ermiştir. Daha önce Türkiye'de hukuk birliği olmadığı için patrikhanelerin mahkeme kurma hakkı bulunuyordu. Medeni Kanun ile bu duruma son verilmiş ve durumlardan kaynaklanan hukuksal farklılıklar ortadan kaldırılmıştır.
Soru 2: (2013) I. Cumhuriyet Halk Partisi
II. Terakkiperver Cumhuriyet Partisi
III. Serbest Cumhuriyet Partisi
Yukarıdakilerden hangilerinin kuruluşunda Atatürk'ün rolü ve katkısı vardır?
Doğru Cevap: D) I ve III
Açıklama: Atatürk Cumhuriyet Halk Partisi'ni bizzat kendisi kurmuştur. Serbest Cumhuriyet Partisi'ni ise çok partili hayata geçiş denemesi amacıyla yakın arkadaşı Fethi Okyar'a kurdurmuştur. Terakkiperver Cumhuriyet Partisi ise kendisine muhalif olan Kazım Karabekir ve arkadaşları tarafından kurulmuştur.
Soru 3: (2013) Atatürk, vasiyetinde Türkiye İş Bankasındaki kendisine ait hisse gelirlerinin bir kısmını Türk Tarih Kurumu ve Türk Dil Kurumuna bırakmıştır. Atatürk'ün, bu uygulamayla aşağıdakilerden hangisini amaçladığı savunulamaz?
Doğru Cevap: E) Kurumları siyasi iktidarın bir parçası hâline getirmeyi
Açıklama: Atatürk'ün bu kurumları siyasi iktidarın bir parçası haline getirme amacı yoktur. Aksine bu kurumların siyasi etkilerden uzak, bilimsel çalışmalarına devam etmesi için maddi bağımsızlıklarını koruma altına almak istemiştir.
Soru 4: (2013) Aşağıdakilerden hangisiyle Türkiye Cumhuriyeti'nin, ekonomik ve mali bağımsızlığını sınırlandıran engellerden kurtulduğu savunulamaz?
Doğru Cevap: B) Tekâlif-i Milliye Emirlerinin yayımlanmasıyla
Açıklama: Tekâlif-i Milliye, Kurtuluş Savaşı sırasında ordunun ihtiyaçlarını karşılamak için çıkarılmış bir iç yükümlülüktür. Diğer seçenekler ise yabancıların ekonomik ve mali alandaki egemenliğini kıran, bağımsızlığı pekiştiren adımlardır.
Soru 5: (2014) Atatürk Dönemi'nde, incelemeler yapmak ve raporlar hazırlamak üzere İsviçre'den davet edilen Prof. Malche tarafından verilen raporun ardından, kapatılarak yeniden yapılandırılmasına karar verilen kurum aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: A) İstanbul Darülfünunu
Açıklama: Atatürk Dönemi'nde Cenevre Üniversitesinden görevlendirilen Albert Malche'nin hazırladığı rapor çerçevesinde 1933'te Darülfünun'un yerine İstanbul Üniversitesi kurulmuştur.
Soru 6: (2014) Türk dilinin halk arasında yaşayan sözcüklerini araştırmak, folklor üzerinde çalışmak, ulusal tarihin yerel olaylarına ilişkin belgeleri araştırmak gibi işleri yapmak için kurulan kurum aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: A) Halkevleri
Açıklama: Halkevleri Atatürk Dönemi’nde Türk dilinin halk arasında yaşayan sözcüklerini araştırmak, folklor üzerinde çalışma yapmak, ulusal tarihin yerel olaylarına ilişkin belgeleri araştırmak, güzel sanatlar dallarında kurslar açmak, köylerin sağlık ve sosyal alanlarda gelişmelerine yardımcı olmak amacıyla açılmıştır.
Soru 7: (2015) I. 1921 Anayasası'nı yapması
II. Osmanlı saltanatını yıkması
III. Mustafa Kemal'e "Gazi" unvanını vermesi
Yukarıdakilerden hangileri, I. TBMM'nin kuruculuk ve inkılapçılık niteliklerine örnek olarak gösterilebilir?
Doğru Cevap: D) I ve II
Açıklama: Kurucu meclis anayasa hazırlayan meclistir. I. TBMM'nin 1921 Anayasası'nı yapması kurucu meclis olduğunu gösterir. I. TBMM'nin yaptığı tek inkılap saltanatın kaldırılmasıdır. I. TBMM'nin yaptığı tek inkılap saltanatın kaldırılması ise inkılapçı olduğunu gösterir.
Soru 8: (2016) Atatürk Dönemi'nde kadınlar, aşağıdaki görev ve mesleklerden hangisinde diğerlerinden daha önce yer almaya başlamıştır?
Doğru Cevap: B) Cerrahlık
Açıklama: Kadınlar, belediye başkanlığı görevini sonradan getirmişlerdir. Cerrahlık, savaş pilotluğu, muhtarlık ve milletvekilliği görevlerine sonradan gelmişlerdir.
Soru 9: (2016) XX. yüzyılda kurulan, Batı tiyatrosu anlayışıyla pek çok eser sergileyen ve 1934 yılında adı İstanbul Şehir Tiyatrosu olarak değişen kurum, aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: A) Darülbedayi
Açıklama: Darülbedayi, İstanbul Şehir Tiyatrosu demektir.
Soru 10: (2017) Aşağıda Mustafa Kemal’in farklı iki dönemde attığı imza örnekleri verilmiştir. Mustafa Kemal’in imzasının bu şekilde değişmesinde etkili olan gelişme aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: E) TBMM tarafından kendisine bir soyadı verilmesi
Açıklama: TBMM tarafından 1934'te çıkarılan kanun ile Mustafa Kemal'e "Atatürk" soyadının verilmesi ile Mustafa Kemal'in imzası da değişmiştir.
Soru 11: (2018) Aşağıdaki kurumlardan hangisi Atatürk Dönemi’nde açılmıştır?
Doğru Cevap: E) Ankara Hukuk Mektebi
Açıklama: Ankara Hukuk Mektebi, 1925’te Atatürk Dönemi’nde açılmıştır. Darülfünun, Tanzimat Dönemi’nde; Mülkiye Mektebi, Tanzimat Dönemi’nde; Türk Ocakları, 1912’de Osmanlı Devleti’nde; Sanayi-i Nefise Mektebi, Osmanlı Devleti’nde açılmıştır.
Soru 12: (2019) Aşağıdaki gelişmelerden hangisi, Sivas Kongresi kararlarından 24 Ekim 1923’te 1933 yılına kadar “Hâkimiyet Bayramı” olarak kutlanmıştır?
Doğru Cevap: A) Maarif Teşkilatıyla ilgili bir kanun çıkarılması
Açıklama: 1926 yılında Maarif Teşkilatıyla ilgili bir kanun çıkarılmıştır.
Soru 13: (2019) TBMM tarafından Osmanlı ailesine mensup kişilerin yurt dışına çıkarılması kararı, aşağıdaki gelişmelerden hangisine bağlı olarak alınmıştır?
Doğru Cevap: B) Halifeliğin kaldırılması
Açıklama: Halifeliğin kaldırılması sonrasında Osmanlı hanedanı üyelerinin yurt dışına çıkarılmasına karar verilmiştir.
Soru 14: (2020) Aşağıdakilerden hangisi Atatürk Dönemi'nde eğitim alanında yapılan yeniliklerde eğitim ve öğretim birliğini sağlamak amacıyla yapılan düzenlemelerden biri değildir?
Doğru Cevap: D) Köy Enstitülerinin açılması
Açıklama: Köy Enstitüleri 1940 yılında açılmış olup Atatürk Dönemi değildir.
Soru 15: (2021) Yeni Türk Devleti'nin 1923-1930 yılları arasındaki iktisat politikasını araştıran bir öğrencinin, aşağıdaki gelişmelerden hangisini bu döneme örnek göstermesi beklenemez?
Doğru Cevap: E) I. Beş Yıllık Sanayi Planı'nın uygulanması
Açıklama: I. Beş Yıllık Sanayi Planı'nın hazırlanması 1933 yılında, uygulanmaya başlaması 1934 yılında olmuştur.
Soru 16: (2021) Atatürk Dönemi’nde hukuk alanında yapılan yeniliklerden biri değildir?
Doğru Cevap: E) Aile Hukuku Kararnamesi'nin çıkarılması
Açıklama: Aile Hukuku Kararnamesi 1917 yılında yani II. Meşrutiyet Dönemi gelişmelerindendir.
Soru 17: (2022 İPTAL) Misak-ı İktisadi Kararları’nın yayım lanması aşağıdaki gelişmelerden hangisiyle özel mülkiyetin güçlendirilmesi yönünde bir adım atılmıştır?
Doğru Cevap: B) Türk Medeni Kanunu'nun kabul edilmesi
Açıklama: Misak-ı İktisadi kararlarının yayınlanması, Toprak Mahsulleri Vergisi ve Aşar vergisinin kaldırılması, Yüksek Ziraat Enstitüsünün kurulması gibi faaliyetler Atatürk Dönemi'nde ekonomi ve tarım alanında gerçekleştirilmiştir. Türk Medeni Kanunu'nun kabul edilmesi ise sosyal alanda özel mülkiyetin güçlendirilmesi için yapılan bir düzenlemedir.
Soru 18: (2022) 27-21 Haziran 1934’te çıkarılan Soyadı Kanunu’na göre aşağıdakilerden hangisi, soyadı olarak alınmasında bir sakınca yoktur?
Doğru Cevap: E) Şehir ve coğrafi mekân isimleri
Açıklama: Soyadı Kanunu'na göre rütbe, memuriyet, aşiret ve yabancı ırk isimleri kullanılmamıştır.
Soru 19: (2022) Saltanatın kaldırılması ve 17 Kasım 1922'de Vahdettin'in yurttan ayrılması sonrasında Abdülmecid Efendi'nin halifelik makamına geçişi aşağıdakilerden hangisiyle gerçekleşmiştir?
Doğru Cevap: E) TBMM'de yapılan seçimle
Açıklama: 1 Kasım 1922 Saltanatın kaldırılmasından sonra 17 Kasım 1922'de si son padişah Vahdettin 17 Kasım 1922'de ülkeden ayrılmıştır. Şartlar gereği hilafeti devam ettirmek isteyen Meclis Abdülmecid Efendi'yi halife ilan etmiştir.
Soru 20: (2023) 1930’da kadınlara yapılan belediye seçimleriyle ilgili;
I. Kadınlar oy kullanmıştır.
II. Genel seçimlerle birleştirilmiştir.
III. Birden fazla siyasal parti katılmıştır.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
Doğru Cevap: D) I ve III
Açıklama: 1930 yılında yapılan belediye seçimlerine Halk Fırkası'nın yanında yeni kurulan Serbest Cumhuriyet Fırkası da katılmıştır. Ayrıca kadınlar da oy kullanmışlardır.
CUMHURİYET DÖNEMİ KÜLTÜR VE MEDENİYETİ (ÇIKMIŞ SORULAR)
TEST - 7
Soru 1: (2013) Türkiye Cumhuriyeti'nde azınlıkların özel hukuk alanına ilişkin farklı konum ve durumlarını sona erdiren yasal düzenleme aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: C) Türk Medeni Kanunu
Açıklama: Medeni Kanun ile hukuk birliği sağlanmıştır. Böylece hukuk alanında farklılıklar sona ermiştir. Daha önce Türkiye'de hukuk birliği olmadığı için patrikhanelerin mahkeme kurma hakkı bulunuyordu. Medeni Kanun ile bu duruma son verilmiş ve durumlardan kaynaklanan hukuksal farklılıklar ortadan kaldırılmıştır.
Soru 2: (2013) I. Cumhuriyet Halk Partisi
II. Terakkiperver Cumhuriyet Partisi
III. Serbest Cumhuriyet Partisi
Yukarıdakilerden hangilerinin kuruluşunda Atatürk'ün rolü ve katkısı vardır?
Doğru Cevap: D) I ve III
Açıklama: Atatürk Cumhuriyet Halk Partisi'ni bizzat kendisi kurmuştur. Serbest Cumhuriyet Partisi'ni ise çok partili hayata geçiş denemesi amacıyla yakın arkadaşı Fethi Okyar'a kurdurmuştur. Terakkiperver Cumhuriyet Partisi ise kendisine muhalif olan Kazım Karabekir ve arkadaşları tarafından kurulmuştur.
Soru 3: (2013) Atatürk, vasiyetinde Türkiye İş Bankasındaki kendisine ait hisse gelirlerinin bir kısmını Türk Tarih Kurumu ve Türk Dil Kurumuna bırakmıştır. Atatürk'ün, bu uygulamayla aşağıdakilerden hangisini amaçladığı savunulamaz?
Doğru Cevap: E) Kurumları siyasi iktidarın bir parçası hâline getirmeyi
Açıklama: Atatürk'ün bu kurumları siyasi iktidarın bir parçası haline getirme amacı yoktur. Aksine bu kurumların siyasi etkilerden uzak, bilimsel çalışmalarına devam etmesi için maddi bağımsızlıklarını koruma altına almak istemiştir.
Soru 4: (2013) Aşağıdakilerden hangisiyle Türkiye Cumhuriyeti'nin, ekonomik ve mali bağımsızlığını sınırlandıran engellerden kurtulduğu savunulamaz?
Doğru Cevap: B) Tekâlif-i Milliye Emirlerinin yayımlanmasıyla
Açıklama: Tekâlif-i Milliye, Kurtuluş Savaşı sırasında ordunun ihtiyaçlarını karşılamak için çıkarılmış bir iç yükümlülüktür. Diğer seçenekler ise yabancıların ekonomik ve mali alandaki egemenliğini kıran, bağımsızlığı pekiştiren adımlardır.
Soru 5: (2014) Atatürk Dönemi'nde, incelemeler yapmak ve raporlar hazırlamak üzere İsviçre'den davet edilen Prof. Malche tarafından verilen raporun ardından, kapatılarak yeniden yapılandırılmasına karar verilen kurum aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: A) İstanbul Darülfünunu
Açıklama: Atatürk Dönemi'nde Cenevre Üniversitesinden görevlendirilen Albert Malche'nin hazırladığı rapor çerçevesinde 1933'te Darülfünun'un yerine İstanbul Üniversitesi kurulmuştur.
Soru 6: (2014) Türk dilinin halk arasında yaşayan sözcüklerini araştırmak, folklor üzerinde çalışmak, ulusal tarihin yerel olaylarına ilişkin belgeleri araştırmak gibi işleri yapmak için kurulan kurum aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: A) Halkevleri
Açıklama: Halkevleri Atatürk Dönemi’nde Türk dilinin halk arasında yaşayan sözcüklerini araştırmak, folklor üzerinde çalışma yapmak, ulusal tarihin yerel olaylarına ilişkin belgeleri araştırmak, güzel sanatlar dallarında kurslar açmak, köylerin sağlık ve sosyal alanlarda gelişmelerine yardımcı olmak amacıyla açılmıştır.
Soru 7: (2015) I. 1921 Anayasası'nı yapması
II. Osmanlı saltanatını yıkması
III. Mustafa Kemal'e "Gazi" unvanını vermesi
Yukarıdakilerden hangileri, I. TBMM'nin kuruculuk ve inkılapçılık niteliklerine örnek olarak gösterilebilir?
Doğru Cevap: D) I ve II
Açıklama: Kurucu meclis anayasa hazırlayan meclistir. I. TBMM'nin 1921 Anayasası'nı yapması kurucu meclis olduğunu gösterir. I. TBMM'nin yaptığı tek inkılap saltanatın kaldırılmasıdır. I. TBMM'nin yaptığı tek inkılap saltanatın kaldırılması ise inkılapçı olduğunu gösterir.
Soru 8: (2016) Atatürk Dönemi'nde kadınlar, aşağıdaki görev ve mesleklerden hangisinde diğerlerinden daha önce yer almaya başlamıştır?
Doğru Cevap: B) Cerrahlık
Açıklama: Kadınlar, belediye başkanlığı görevini sonradan getirmişlerdir. Cerrahlık, savaş pilotluğu, muhtarlık ve milletvekilliği görevlerine sonradan gelmişlerdir.
Soru 9: (2016) XX. yüzyılda kurulan, Batı tiyatrosu anlayışıyla pek çok eser sergileyen ve 1934 yılında adı İstanbul Şehir Tiyatrosu olarak değişen kurum, aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: A) Darülbedayi
Açıklama: Darülbedayi, İstanbul Şehir Tiyatrosu demektir.
Soru 10: (2017) Aşağıda Mustafa Kemal’in farklı iki dönemde attığı imza örnekleri verilmiştir. Mustafa Kemal’in imzasının bu şekilde değişmesinde etkili olan gelişme aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: E) TBMM tarafından kendisine bir soyadı verilmesi
Açıklama: TBMM tarafından 1934'te çıkarılan kanun ile Mustafa Kemal'e "Atatürk" soyadının verilmesi ile Mustafa Kemal'in imzası da değişmiştir.
Soru 11: (2018) Aşağıdaki kurumlardan hangisi Atatürk Dönemi’nde açılmıştır?
Doğru Cevap: E) Ankara Hukuk Mektebi
Açıklama: Ankara Hukuk Mektebi, 1925’te Atatürk Dönemi’nde açılmıştır. Darülfünun, Tanzimat Dönemi’nde; Mülkiye Mektebi, Tanzimat Dönemi’nde; Türk Ocakları, 1912’de Osmanlı Devleti’nde; Sanayi-i Nefise Mektebi, Osmanlı Devleti’nde açılmıştır.
Soru 12: (2019) Aşağıdaki gelişmelerden hangisi, Sivas Kongresi kararlarından 24 Ekim 1923’te 1933 yılına kadar “Hâkimiyet Bayramı” olarak kutlanmıştır?
Doğru Cevap: A) Maarif Teşkilatıyla ilgili bir kanun çıkarılması
Açıklama: 1926 yılında Maarif Teşkilatıyla ilgili bir kanun çıkarılmıştır.
Soru 13: (2019) TBMM tarafından Osmanlı ailesine mensup kişilerin yurt dışına çıkarılması kararı, aşağıdaki gelişmelerden hangisine bağlı olarak alınmıştır?
Doğru Cevap: B) Halifeliğin kaldırılması
Açıklama: Halifeliğin kaldırılması sonrasında Osmanlı hanedanı üyelerinin yurt dışına çıkarılmasına karar verilmiştir.
Soru 14: (2020) Aşağıdakilerden hangisi Atatürk Dönemi'nde eğitim alanında yapılan yeniliklerde eğitim ve öğretim birliğini sağlamak amacıyla yapılan düzenlemelerden biri değildir?
Doğru Cevap: D) Köy Enstitülerinin açılması
Açıklama: Köy Enstitüleri 1940 yılında açılmış olup Atatürk Dönemi değildir.
Soru 15: (2021) Yeni Türk Devleti'nin 1923-1930 yılları arasındaki iktisat politikasını araştıran bir öğrencinin, aşağıdaki gelişmelerden hangisini bu döneme örnek göstermesi beklenemez?
Doğru Cevap: E) I. Beş Yıllık Sanayi Planı'nın uygulanması
Açıklama: I. Beş Yıllık Sanayi Planı'nın hazırlanması 1933 yılında, uygulanmaya başlaması 1934 yılında olmuştur.
Soru 16: (2021) Atatürk Dönemi’nde hukuk alanında yapılan yeniliklerden biri değildir?
Doğru Cevap: E) Aile Hukuku Kararnamesi'nin çıkarılması
Açıklama: Aile Hukuku Kararnamesi 1917 yılında yani II. Meşrutiyet Dönemi gelişmelerindendir.
Soru 17: (2022 İPTAL) Misak-ı İktisadi Kararları’nın yayım lanması aşağıdaki gelişmelerden hangisiyle özel mülkiyetin güçlendirilmesi yönünde bir adım atılmıştır?
Doğru Cevap: B) Türk Medeni Kanunu'nun kabul edilmesi
Açıklama: Misak-ı İktisadi kararlarının yayınlanması, Toprak Mahsulleri Vergisi ve Aşar vergisinin kaldırılması, Yüksek Ziraat Enstitüsünün kurulması gibi faaliyetler Atatürk Dönemi'nde ekonomi ve tarım alanında gerçekleştirilmiştir. Türk Medeni Kanunu'nun kabul edilmesi ise sosyal alanda özel mülkiyetin güçlendirilmesi için yapılan bir düzenlemedir.
Soru 18: (2022) 27-21 Haziran 1934’te çıkarılan Soyadı Kanunu’na göre aşağıdakilerden hangisi, soyadı olarak alınmasında bir sakınca yoktur?
Doğru Cevap: E) Şehir ve coğrafi mekân isimleri
Açıklama: Soyadı Kanunu'na göre rütbe, memuriyet, aşiret ve yabancı ırk isimleri kullanılmamıştır.
Soru 19: (2022) Saltanatın kaldırılması ve 17 Kasım 1922'de Vahdettin'in yurttan ayrılması sonrasında Abdülmecid Efendi'nin halifelik makamına geçişi aşağıdakilerden hangisiyle gerçekleşmiştir?
Doğru Cevap: E) TBMM'de yapılan seçimle
Açıklama: 1 Kasım 1922 Saltanatın kaldırılmasından sonra 17 Kasım 1922'de si son padişah Vahdettin 17 Kasım 1922'de ülkeden ayrılmıştır. Şartlar gereği hilafeti devam ettirmek isteyen Meclis Abdülmecid Efendi'yi halife ilan etmiştir.
Soru 20: (2023) 1930’da kadınlara yapılan belediye seçimleriyle ilgili;
I. Kadınlar oy kullanmıştır.
II. Genel seçimlerle birleştirilmiştir.
III. Birden fazla siyasal parti katılmıştır.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
Doğru Cevap: D) I ve III
Açıklama: 1930 yılında yapılan belediye seçimlerine Halk Fırkası'nın yanında yeni kurulan Serbest Cumhuriyet Fırkası da katılmıştır. Ayrıca kadınlar da oy kullanmışlardır.