Doğru Cevap: A) Milletler Cemiyeti

Açıklama: Lozan'da çözülemeyen Musul sorunu, Milletler Cemiyeti'ne götürülmüştür. Cemiyet, İngiltere'nin etkisiyle Musul'un Irak'a bırakılması yönünde bir tavsiye kararı almış, Türkiye de içerideki Şeyh Sait İsyanı nedeniyle bu kararı kabul etmek zorunda kalmıştır.

Doğru Cevap: C) Yaklaşan II. Dünya Savaşı tehlikesine karşı sınır güvenliğini sağlamak

Açıklama: Almanya ve İtalya'nın saldırgan politikaları nedeniyle Avrupa'da yeni bir savaşın çıkacağı öngörüsü, Türkiye'yi "Yurtta sulh, cihanda sulh" ilkesi doğrultusunda, komşularıyla karşılıklı saldırmazlık ve işbirliği antlaşmaları yaparak sınırlarını güvence altına almaya yöneltmiştir.

Doğru Cevap: B) Sovyetler Birliği

Açıklama: Sovyetler Birliği, Karadeniz'i kendi güvenlik sahası olarak gördüğü için, rakip donanmaların (özellikle İngiliz ve Fransız) Karadeniz'e girmesini istemiyordu. Bu nedenle, Boğazlar üzerinde tam Türk egemenliğini ve geçişlerin Türkiye'nin kontrolünde olmasını kendi güvenliği açısından desteklemiştir.

Doğru Cevap: E) Abdurrahman Melek

Açıklama: Bağımsız Hatay Cumhuriyeti'nin ilk ve tek cumhurbaşkanı Tayfur Sökmen iken, hükümeti kurmakla görevlendirilen ilk başbakanı ise Abdurrahman Melek olmuştur.

Doğru Cevap: C) İspanya ve Yunanistan

Açıklama: Türkiye'nin barışçı dış politikası ve uluslararası sorunların çözümüne katkısı, dünya kamuoyunda takdir toplamıştır. Bu durum üzerine İspanya'nın teklifi ve eski düşman Yunanistan'ın desteğiyle Türkiye, Milletler Cemiyeti'ne özel bir davetle üye olmuştur.

Doğru Cevap: A) Haliç Konferansı

Açıklama: Lozan Antlaşması'nın ilgili maddesi gereği, Musul sorununun çözümü için Türk ve İngiliz heyetleri İstanbul'da Haliç Konferansı'nda bir araya gelmişlerdir. Ancak İngiltere'nin uzlaşmaz tutumu nedeniyle bu konferanstan bir sonuç alınamamış ve konu Milletler Cemiyeti'ne taşınmıştır.

Doğru Cevap: D) Nöyyi Antlaşması

Açıklama: Bulgaristan, I. Dünya Savaşı sonunda İtilaf Devletleri ile imzaladığı Nöyyi Antlaşması ile Batı Trakya'yı ve Ege Denizi'ne çıkışını kaybetmişti. Balkan Antantı mevcut sınırları korumayı amaçladığı için, bu sınırları değiştirmek isteyen Bulgaristan pakta katılmamıştır.

Doğru Cevap: E) Hatay (Sancak)

Açıklama: Atatürk, Misak-ı Millî sınırları içinde gördüğü Hatay'ın (Sancak) anavatana katılması için hayatının son yıllarında büyük bir diplomatik çaba göstermiştir. Hastalığına rağmen bu konuyu yakından takip etmiş ve bu sözüyle konuya verdiği önemi belirtmiştir.

Doğru Cevap: A) İstanbul'da kalacak Rumların kimler olacağının tespiti

Açıklama: Nüfus Mübadelesi Antlaşması'na göre İstanbul'da 1918'den önce yerleşmiş (etabli) Rumlar mübadele dışı kalacaktı. Ancak Yunanistan, İstanbul'a sonradan gelmiş birçok Rumu da "etabli" sayarak İstanbul'daki Rum nüfusunu artırmaya çalışınca iki ülke arasında ciddi bir kriz yaşanmıştır.

Doğru Cevap: B) Mustafa Kemal ve Venizelos

Açıklama: Kurtuluş Savaşı'nın iki rakip lideri olan Atatürk ve Yunan Başbakanı Venizelos, 1930'dan sonra geçmişteki düşmanlıkları bir kenara bırakarak barışçı bir politika izlemişlerdir. Bu yakınlaşma, Nüfus Mübadelesi sorununun çözümüne ve Balkan Antantı'nın kurulmasına zemin hazırlamıştır. Hatta Venizelos, Atatürk'ü Nobel Barış Ödülü'ne aday göstermiştir.

Doğru Cevap: E) Karadeniz'e kıyısı olmayan tüm devletlerin savaş gemilerinin geçişini yasaklama hakkı

Açıklama: Montrö, Karadeniz'e kıyısı olmayan devletlerin savaş gemilerinin geçişini tamamen yasaklamaz. Belirli bir tonajı ve süreyi aşmamak kaydıyla, barış zamanında bu gemilerin geçişine izin verir. Türkiye'nin yetkisi, bu kuralları uygulamak ve denetlemektir.

Doğru Cevap: A) Ali Fethi Okyar

Açıklama: Dönemin Başbakanı olan Ali Fethi (Okyar), Haliç Konferansı'nda Türk heyetine başkanlık ederek Musul'un Misak-ı Millî sınırları içinde olduğu tezini savunmuştur. Ancak konferans sonuçsuz kalmıştır.

Doğru Cevap: B) Bir Fransız şirketinde Türkçe konuşan memura kötü muamele yapılması

Açıklama: İstanbul'da faaliyet gösteren bir Fransız demir yolu şirketi olan Vagon-Li'de, bir Türk memurun telefonda Türkçe konuştuğu için işten atılması, halk arasında ve özellikle üniversite gençliği arasında büyük bir tepkiye yol açmış, şirket önünde gösteriler yapılmış ve olay iki ülke arasında diplomatik bir sorun haline gelmiştir.

Doğru Cevap: D) Tevfik Rüştü Aras

Açıklama: 1925'ten 1938'e kadar aralıksız Dışişleri Bakanlığı yapan Tevfik Rüştü Aras, Musul'dan Montrö'ye, Balkan Antantı'ndan Sadabat Paktı'na kadar Atatürk döneminin tüm önemli dış politika gelişmelerinde kilit rol oynamıştır.

Doğru Cevap: D) Yayılmacı ve maceracı politikaları

Açıklama: Bu ilke, Türkiye'nin Misak-ı Millî ile çizilen sınırları içinde barış içinde yaşamasını ve başka devletlerin topraklarında gözü olmadığını ifade eder. Bu, irredentist (yayılmacı) ve maceracı dış politika anlayışlarının tamamen karşısında, barış ve istikrara dayalı bir politikadır.

Doğru Cevap: C) Razgrad Olayı

Açıklama: Bu olay, Cumhuriyet gençliğinin milli konulardaki duyarlılığını gösteren önemli bir örnektir. Türk mezarlığına yapılan saldırı, İstanbul'da büyük bir tepkiyle karşılanmış ve Bulgaristan aleyhine büyük gösteriler düzenlenmiştir.

Doğru Cevap: A) Avrupa'da Almanya tehlikesinin artması ve Fransa'nın yeni bir cephe istememesi

Açıklama: Yaklaşan II. Dünya Savaşı tehlikesi karşısında, Fransa, Akdeniz'de güçlü bir müttefik olan Türkiye'yi kaybetmek ve güney sınırında yeni bir sorun yaşamak istememiştir. Bu durum, Fransa'nın Hatay konusunda daha uzlaşmacı bir tavır takınmasına ve sorunun barışçıl yollarla çözülmesine olanak tanımıştır.

Doğru Cevap: C) Bu okulların bir iç mesele olduğu ve Türk kanunlarına uymak zorunda oldukları

Açıklama: Türkiye, kapitülasyonların kaldırıldığını ve ülkesindeki tüm kurumların Türk kanunlarına tabi olduğunu belirtmiştir. Özellikle Fransa ve Papalık'ın itirazlarına rağmen, yabancı okulları bir iç mesele sayarak bu konuda dış müdahaleyi reddetmiş ve okulları Tevhid-i Tedrisat Kanunu'na uymaya zorlamıştır.

Doğru Cevap: D) İtalya'nın Akdeniz'i bir "Roma Gölü" yapma hedefi ve Bulgaristan'ın yayılmacılığı

Açıklama: Hem İtalya'nın Akdeniz ve Balkanlar'daki yayılmacı politikaları hem de Bulgaristan'ın Balkan Savaşları'nda kaybettiği toprakları geri alma isteği, Türkiye ve Yunanistan için ortak bir tehdit oluşturmuştur. Bu ortak tehdit algısı, iki ülkeyi geçmişteki düşmanlıkları bırakıp Balkan Antantı'nda birleşmeye itmiştir.

Doğru Cevap: E) İtalya'nın Habeşistan'ı işgalinde

Açıklama: Milletler Cemiyeti üyesi olan İtalya'nın, bir başka üye olan Habeşistan'ı işgal etmesine rağmen, cemiyetin İtalya'ya karşı etkili bir yaptırım uygulayamaması, Atatürk'ün bu kuruma olan güvensizliğini artırmış ve kolektif güvenlik sisteminin zayıflığını görmesine neden olmuştur.