Tarih Macerası: Bölüm 7 (Osmanlı Yükselme)
Bölüm 7'ye hoş geldin! ⚔️
Bölüm 7: Fatih'in Kanunları ve II. Bayezid Dönemi (1481-1512).
Bu bölüm 3 kilit adımdan oluşuyor. 3'te 3 kuralı devam ediyor!
Hazır mısın?
Bölüm 7: Adımlar
▶️ A. Fatih'in Kanunları (Kurumsallaşma)
🔒 B. Cem Sultan Olayı (Kriz Dönemi)
🔒 C. II. Bayezid: Diğer Olaylar ve Şahkulu
📜
Adım A: FATİH DÖNEMİ KURUMSALLAŞMA
(İMPARATORLUĞUN YASALARI)
(İMPARATORLUĞUN YASALARI)
1. Kanunname-i Al-i Osman (Büyük Kanun)
Fatih tarafından çıkarılan, ilk büyük Osmanlı (Örfî Hukuk) kanunnamesidir.
Amacı, MUTLAK MERKEZİ OTORİTEYİ sağlamaktır.
Fatih tarafından çıkarılan, ilk büyük Osmanlı (Örfî Hukuk) kanunnamesidir.
Amacı, MUTLAK MERKEZİ OTORİTEYİ sağlamaktır.
2. Kanunname'nin Kilit Maddeleri (Siyasi)
Merkeziyetçiliğin zirvesi...
Merkeziyetçiliğin zirvesi...
- Kardeş Katli: "Ve her kimseye evladımdan saltanat müyesser ola, karındaşların NİZÂM-I ÂLEM içün (Devletin bekası) katletmek münasiptir."
- Neden? Fetret Devri gibi bir felaketin (taht kavgası) bir daha yaşanmasını engellemek.
- Sancağa Çıkma Usulü: Şehzadelerin devlet tecrübesi kazanması için sancaklara vali olarak gönderilmesi yasal zorunluluk haline getirildi.
3. Kanunname'nin Kilit Maddeleri (Ekonomik/Askeri)
Hazine ve Ordu...
Hazine ve Ordu...
- Müsadere Sistemi: Devletin, haksız kazanç sağlayan veya ölen/isyan eden üst düzey memurların mal varlığına el koyması sistemidir.
- Neden? Çandarlı Halil Paşa gibi aşırı güçlenen Türkmen/Aristokrat ailelerin ortaya çıkmasını ve devlete rakip bir soylu sınıfı engellemek.
- Cülus Bahşişi: Padişah tahta çıktığında Yeniçerilere verdiği bahşiş yasal hale getirildi.
4. Divan, Saray ve Eğitim
İmparatorluğun yeni kurumları...
İmparatorluğun yeni kurumları...
- Divan Başkanlığı: Fatih, Divan başkanlığını Vezir-i Azam'a bıraktı. Padişah toplantıları "Kasr-ı Adl" (Adalet Kulesi) denilen kafesli bir pencereden izlemeye başladı.
- Enderun Mektebi: Topkapı Sarayı içinde, devşirme kökenli sadık devlet adamı yetiştirmek için kurulan profesyonel akademi.
- Sahn-ı Seman Medresesi: Fatih Külliyesi'ndeki dönemin en büyük üniversitesi. Ünlü astronom/matematikçi Ali Kuşçu buraya baş müderris (Rektör) olarak atandı.
🏆
Harika! Fatih'in imparatorluğu yönetmek için çıkardığı kanunları ve kurduğu kurumları öğrendik.
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
😔
Adım B: II. BAYEZİD DÖNEMİ VE CEM SULTAN OLAYI
(YÜKSELME İÇİNDEKİ DURAKLAMA)
(YÜKSELME İÇİNDEKİ DURAKLAMA)
1. Kriz Başlıyor (1481)
Fatih'in 1481'de ani vefatı üzerine, Amasya valisi Şehzade Bayezid (Devşirme/Yeniçeri destekli) ve Konya valisi Şehzade Cem (Türkmen/Anadolu Beyleri destekli) arasında taht kavgası başladı.
Fatih'in 1481'de ani vefatı üzerine, Amasya valisi Şehzade Bayezid (Devşirme/Yeniçeri destekli) ve Konya valisi Şehzade Cem (Türkmen/Anadolu Beyleri destekli) arasında taht kavgası başladı.
2. "İç Sorun"dan "Dış Sorun"a Evriliş
Cem Sultan'ın kaçışı...
Cem Sultan'ın kaçışı...
Cem Sultan, abisine yenildi ve kaçtı:
- Karamanoğulları'na sığındı. (Anadolu)
- Memlük Sultanı'na sığındı. (Mısır)
- Tekrar yenildi ve Rodos'taki Sen Jan (St. Jean) Şövalyeleri'ne sığındı (1482). (KIRILMA ANI)
- Şövalyeler, Cem'i Fransa'ya, oradan da Papalığa (Vatikan) teslim etti.
⚠️ Cem Sultan Olayı'nın Sonuçları (ÇOK ÖNEMLİ!)
- "İç Sorun" (taht kavgası), Cem'in Rodos'a sığınmasıyla "Dış Sorun" (Haçlı meselesi) haline geldi.
- Papa ve Haçlılar, Cem'i "rehine" olarak tuttular ve Osmanlı'ya şantaj yaptılar.
- Osmanlı, Cem'in masrafları için Papa'ya yıllarca haraç (vergi) ödemek zorunda kaldı.
- En Önemli Sonuç: II. Bayezid dönemi tamamen pasif geçti. Avrupa fetihleri durdu. Fatih'in Otranto (İtalya) seferi iptal edildi. Bu döneme "Yükselme Dönemi İçindeki Duraklama" denir.
🏆
Harika! Bir taht kavgasının, devleti nasıl felç ettiğini öğrendik.
Haydi "Sınava Başla" ve son adıma geç!
Haydi "Sınava Başla" ve son adıma geç!
🕊️
Adım C: II. BAYEZİD DÖNEMİ DİĞER OLAYLARI (1481-1512)
1. Osmanlı-Memlük Savaşları (1485-1491)
İki büyük Türk-İslam devleti karşı karşıya...
İki büyük Türk-İslam devleti karşı karşıya...
- Nedenleri: Cem Sultan'a verdikleri destek, Dulkadiroğulları (tampon bölge) üzerindeki hâkimiyet mücadelesi ve Hicaz Su Yolları meselesi.
- Sonuç: 6 yıl süren savaşlarda kesin bir sonuç alınamadı (pat durumu) ve her iki devlet de yıprandı.
2. İspanya Yahudilerinin Getirilmesi (1492)
İspanya'da zulme uğrayan (Engizisyon) Müslümanlar ve Yahudiler, II. Bayezid'in gönderdiği Kemal Reis komutasındaki donanmayla kurtarıldı.
Kurtarılan Yahudiler (Sefarad Yahudileri), İstanbul, Selanik ve İzmir'e yerleştirilerek şehir ekonomisine katkı sağladılar.
İspanya'da zulme uğrayan (Engizisyon) Müslümanlar ve Yahudiler, II. Bayezid'in gönderdiği Kemal Reis komutasındaki donanmayla kurtarıldı.
Kurtarılan Yahudiler (Sefarad Yahudileri), İstanbul, Selanik ve İzmir'e yerleştirilerek şehir ekonomisine katkı sağladılar.
3. Yükselen Tehlike: ŞAHKULU İSYANI (1511)
Saltanatın sonu...
Saltanatın sonu...
- Neden: İran'da kurulan Safevi Devleti (Şah İsmail)'nin, Anadolu'daki (özellikle Antalya/Teke) göçebe ve dışlanmış Türkmenleri (Kızılbaş) kışkırtması.
- Nitelik: Anadolu'daki en büyük Şii/Safevi ayaklanmasıdır. (Lider: Şahkulu).
⚠️ Şahkulu İsyanı'nın Sonuçları
- İsyan, Bursa'ya kadar yayıldı ve Osmanlı orduları tarafından çok zor bastırıldı.
- İsyan, II. Bayezid'in pasif politikasının çöktüğünü gösterdi.
- Bu tehlikeyi Trabzon'da bizzat gören Şehzade Selim (Yavuz), Yeniçerilerin desteğini alarak 1512'de babası II. Bayezid'i tahttan çekilmeye zorladı.
🎉
BÖLÜM 7 BİTTİ!
Tebrikler! Yükselme içindeki Duraklama dönemini ve sonunu öğrendin.
(Bölüm 8'de: Yavuz Sultan Selim ve Doğu'nun Fethi)
Haydi Bölüm 7 Final Sınavı'na!
Tebrikler! Yükselme içindeki Duraklama dönemini ve sonunu öğrendin.
(Bölüm 8'de: Yavuz Sultan Selim ve Doğu'nun Fethi)
Haydi Bölüm 7 Final Sınavı'na!
Test Sonucu
Tebrikler!
Tüm soruları (3'te 3) doğru cevaplayarak bu bölümü başarıyla tamamladınız.
Test Sonucu
Üzgünüz, Başarısız Oldunuz.
Bazı soruları yanlış cevapladınız. (Skor: 3'te 2). Lütfen konuyu tekrar gözden geçirin.
Tarih Macerası: Bölüm 7 (Osmanlı Yükselme)
Bölüm 7'ye hoş geldin! ⚔️
Bölüm 7: Fatih'in Kanunları ve II. Bayezid Dönemi (1481-1512).
Bu bölüm 3 kilit adımdan oluşuyor. 3'te 3 kuralı devam ediyor!
Hazır mısın?
Bölüm 7: Adımlar
▶️ A. Fatih'in Kanunları (Kurumsallaşma)
🔒 B. Cem Sultan Olayı (Kriz Dönemi)
🔒 C. II. Bayezid: Diğer Olaylar ve Şahkulu
📜
Adım A: FATİH DÖNEMİ KURUMSALLAŞMA
(İMPARATORLUĞUN YASALARI)
(İMPARATORLUĞUN YASALARI)
1. Kanunname-i Al-i Osman (Büyük Kanun)
Fatih tarafından çıkarılan, ilk büyük Osmanlı (Örfî Hukuk) kanunnamesidir.
Amacı, MUTLAK MERKEZİ OTORİTEYİ sağlamaktır.
Fatih tarafından çıkarılan, ilk büyük Osmanlı (Örfî Hukuk) kanunnamesidir.
Amacı, MUTLAK MERKEZİ OTORİTEYİ sağlamaktır.
2. Kanunname'nin Kilit Maddeleri (Siyasi)
Merkeziyetçiliğin zirvesi...
Merkeziyetçiliğin zirvesi...
- Kardeş Katli: "Ve her kimseye evladımdan saltanat müyesser ola, karındaşların NİZÂM-I ÂLEM içün (Devletin bekası) katletmek münasiptir."
- Neden? Fetret Devri gibi bir felaketin (taht kavgası) bir daha yaşanmasını engellemek.
- Sancağa Çıkma Usulü: Şehzadelerin devlet tecrübesi kazanması için sancaklara vali olarak gönderilmesi yasal zorunluluk haline getirildi.
3. Kanunname'nin Kilit Maddeleri (Ekonomik/Askeri)
Hazine ve Ordu...
Hazine ve Ordu...
- Müsadere Sistemi: Devletin, haksız kazanç sağlayan veya ölen/isyan eden üst düzey memurların mal varlığına el koyması sistemidir.
- Neden? Çandarlı Halil Paşa gibi aşırı güçlenen Türkmen/Aristokrat ailelerin ortaya çıkmasını ve devlete rakip bir soylu sınıfı engellemek.
- Cülus Bahşişi: Padişah tahta çıktığında Yeniçerilere verdiği bahşiş yasal hale getirildi.
4. Divan, Saray ve Eğitim
İmparatorluğun yeni kurumları...
İmparatorluğun yeni kurumları...
- Divan Başkanlığı: Fatih, Divan başkanlığını Vezir-i Azam'a bıraktı. Padişah toplantıları "Kasr-ı Adl" (Adalet Kulesi) denilen kafesli bir pencereden izlemeye başladı.
- Enderun Mektebi: Topkapı Sarayı içinde, devşirme kökenli sadık devlet adamı yetiştirmek için kurulan profesyonel akademi.
- Sahn-ı Seman Medresesi: Fatih Külliyesi'ndeki dönemin en büyük üniversitesi. Ünlü astronom/matematikçi Ali Kuşçu buraya baş müderris (Rektör) olarak atandı.
🏆
Harika! Fatih'in imparatorluğu yönetmek için çıkardığı kanunları ve kurduğu kurumları öğrendik.
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
😔
Adım B: II. BAYEZİD DÖNEMİ VE CEM SULTAN OLAYI
(YÜKSELME İÇİNDEKİ DURAKLAMA)
(YÜKSELME İÇİNDEKİ DURAKLAMA)
1. Kriz Başlıyor (1481)
Fatih'in 1481'de ani vefatı üzerine, Amasya valisi Şehzade Bayezid (Devşirme/Yeniçeri destekli) ve Konya valisi Şehzade Cem (Türkmen/Anadolu Beyleri destekli) arasında taht kavgası başladı.
Fatih'in 1481'de ani vefatı üzerine, Amasya valisi Şehzade Bayezid (Devşirme/Yeniçeri destekli) ve Konya valisi Şehzade Cem (Türkmen/Anadolu Beyleri destekli) arasında taht kavgası başladı.
2. "İç Sorun"dan "Dış Sorun"a Evriliş
Cem Sultan'ın kaçışı...
Cem Sultan'ın kaçışı...
Cem Sultan, abisine yenildi ve kaçtı:
- Karamanoğulları'na sığındı. (Anadolu)
- Memlük Sultanı'na sığındı. (Mısır)
- Tekrar yenildi ve Rodos'taki Sen Jan (St. Jean) Şövalyeleri'ne sığındı (1482). (KIRILMA ANI)
- Şövalyeler, Cem'i Fransa'ya, oradan da Papalığa (Vatikan) teslim etti.
⚠️ Cem Sultan Olayı'nın Sonuçları (ÇOK ÖNEMLİ!)
- "İç Sorun" (taht kavgası), Cem'in Rodos'a sığınmasıyla "Dış Sorun" (Haçlı meselesi) haline geldi.
- Papa ve Haçlılar, Cem'i "rehine" olarak tuttular ve Osmanlı'ya şantaj yaptılar.
- Osmanlı, Cem'in masrafları için Papa'ya yıllarca haraç (vergi) ödemek zorunda kaldı.
- En Önemli Sonuç: II. Bayezid dönemi tamamen pasif geçti. Avrupa fetihleri durdu. Fatih'in Otranto (İtalya) seferi iptal edildi. Bu döneme "Yükselme Dönemi İçindeki Duraklama" denir.
🏆
Harika! Bir taht kavgasının, devleti nasıl felç ettiğini öğrendik.
Haydi "Sınava Başla" ve son adıma geç!
Haydi "Sınava Başla" ve son adıma geç!
🕊️
Adım C: II. BAYEZİD DÖNEMİ DİĞER OLAYLARI (1481-1512)
1. Osmanlı-Memlük Savaşları (1485-1491)
İki büyük Türk-İslam devleti karşı karşıya...
İki büyük Türk-İslam devleti karşı karşıya...
- Nedenleri: Cem Sultan'a verdikleri destek, Dulkadiroğulları (tampon bölge) üzerindeki hâkimiyet mücadelesi ve Hicaz Su Yolları meselesi.
- Sonuç: 6 yıl süren savaşlarda kesin bir sonuç alınamadı (pat durumu) ve her iki devlet de yıprandı.
2. İspanya Yahudilerinin Getirilmesi (1492)
İspanya'da zulme uğrayan (Engizisyon) Müslümanlar ve Yahudiler, II. Bayezid'in gönderdiği Kemal Reis komutasındaki donanmayla kurtarıldı.
Kurtarılan Yahudiler (Sefarad Yahudileri), İstanbul, Selanik ve İzmir'e yerleştirilerek şehir ekonomisine katkı sağladılar.
İspanya'da zulme uğrayan (Engizisyon) Müslümanlar ve Yahudiler, II. Bayezid'in gönderdiği Kemal Reis komutasındaki donanmayla kurtarıldı.
Kurtarılan Yahudiler (Sefarad Yahudileri), İstanbul, Selanik ve İzmir'e yerleştirilerek şehir ekonomisine katkı sağladılar.
3. Yükselen Tehlike: ŞAHKULU İSYANI (1511)
Saltanatın sonu...
Saltanatın sonu...
- Neden: İran'da kurulan Safevi Devleti (Şah İsmail)'nin, Anadolu'daki (özellikle Antalya/Teke) göçebe ve dışlanmış Türkmenleri (Kızılbaş) kışkırtması.
- Nitelik: Anadolu'daki en büyük Şii/Safevi ayaklanmasıdır. (Lider: Şahkulu).
⚠️ Şahkulu İsyanı'nın Sonuçları
- İsyan, Bursa'ya kadar yayıldı ve Osmanlı orduları tarafından çok zor bastırıldı.
- İsyan, II. Bayezid'in pasif politikasının çöktüğünü gösterdi.
- Bu tehlikeyi Trabzon'da bizzat gören Şehzade Selim (Yavuz), Yeniçerilerin desteğini alarak 1512'de babası II. Bayezid'i tahttan çekilmeye zorladı.
🎉
BÖLÜM 7 BİTTİ!
Tebrikler! Yükselme içindeki Duraklama dönemini ve sonunu öğrendin.
(Bölüm 8'de: Yavuz Sultan Selim ve Doğu'nun Fethi)
Haydi Bölüm 7 Final Sınavı'na!
Tebrikler! Yükselme içindeki Duraklama dönemini ve sonunu öğrendin.
(Bölüm 8'de: Yavuz Sultan Selim ve Doğu'nun Fethi)
Haydi Bölüm 7 Final Sınavı'na!
Test Sonucu
Tebrikler!
Tüm soruları (3'te 3) doğru cevaplayarak bu bölümü başarıyla tamamladınız.
Test Sonucu
Üzgünüz, Başarısız Oldunuz.
Bazı soruları yanlış cevapladınız. (Skor: 3'te 2). Lütfen konuyu tekrar gözden geçirin.