Tarih Macerası: Bölüm 9 (Osmanlı Yükselme)
Bölüm 9'a hoş geldin! ⚔️
Bölüm 9: Kanuni Dönemi (Kara Savaşları) (1520-1566).
Bu bölüm 3 kilit adımdan oluşuyor. 3'te 3 kuralı devam ediyor!
Hazır mısın?
Bölüm 9: Adımlar
▶️ A. İktidarın Güçlenmesi (İç İsyanlar ve Belgrad)
🔒 B. Orta Avrupa Hâkimiyeti (Mohaç ve Viyana)
🔒 C. Doğu (İran) ve Batı (Fransa) Siyaseti
🔥
Adım A: İKTİDARIN GÜÇLENMESİ (İÇ İSYANLAR VE BELGRAD)
1. İç İsyanların Bastırılması (1521-1524)
Kanuni, tahta çıkar çıkmaz otoritesini sınıyan isyanlarla uğraştı.
Kanuni, tahta çıkar çıkmaz otoritesini sınıyan isyanlarla uğraştı.
- Canberdi Gazali İsyanı (1521): Yavuz'un atadığı Suriye valisi, Memlük Devleti'ni yeniden kurmak için isyan etti. Bastırıldı.
- Ahmet Paşa ("Hain") İsyanı (1524): Sadrazamlık beklerken Mısır'a vali atandı. Gururu kırıldığı için Mısır'da adına hutbe okutup isyan etti. İdam edildi.
- Baba Zünnun ve Kalenderoğlu İsyanları: Anadolu'da (Yozgat, Konya) çıkan, Tımar bozulmaları, vergiler ve Safevi propagandası etkili, dini/ekonomik Türkmen isyanlarıdır.
2. Belgrad'ın Fethi (1521)
Kanuni'nin ilk hedefi, Fatih Sultan Mehmed'in (Bölüm 6) kuşatıp alamadığı tek yer olan Belgrad'dı.
Önemi: Belgrad, Orta Avrupa'nın (Macaristan ve Avusturya) kapısı ve kilididir. Bu fetihten sonra Osmanlı'nın Orta Avrupa seferleri için yolu açılmıştır.
Kanuni'nin ilk hedefi, Fatih Sultan Mehmed'in (Bölüm 6) kuşatıp alamadığı tek yer olan Belgrad'dı.
Önemi: Belgrad, Orta Avrupa'nın (Macaristan ve Avusturya) kapısı ve kilididir. Bu fetihten sonra Osmanlı'nın Orta Avrupa seferleri için yolu açılmıştır.
🏆
Harika! Kanuni'nin otoritesini sağlamlaştırmasını ve Avrupa'nın kapısını açmasını öğrendik.
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
🏰
Adım B: ORTA AVRUPA HÂKİMİYETİ (MOHAÇ VE VİYANA)
1. Mohaç Meydan Muharebesi (1526)
Avrupa'daki son büyük kara gücüyle hesaplaşma...
Avrupa'daki son büyük kara gücüyle hesaplaşma...
- Olay: Kanuni'nin ordusu, Mohaç Ovası'nda Macar ordusuyla (Kral II. Layoş) karşılaştı.
- Sonuç: Savaş, Osmanlı Topçu ve Yeniçeri gücünün, ağır Macar şövalyelerini imha etmesiyle 2 saatte bitti. (Dünyanın en kısa süren meydan savaşlarından biridir).
- Önemi: Macaristan Krallığı fiilen sona erdi ve Osmanlı Devleti'ne bağlı bir eyalete dönüştü (Budin Beylerbeyliği kuruldu).
2. I. Viyana Kuşatması (1529)
Avrupa'nın kalbine yürüyüş...
Avrupa'nın kalbine yürüyüş...
- Neden: Mohaç Zaferi, Osmanlı'yı Avusturya Arşidükü Ferdinand (ve abisi Şarlken) ile doğrudan karşı karşıya getirdi. Ferdinand, Macaristan'ı işgal etti.
- Amaç: Kanuni, Ferdinand'ı cezalandırmak ve Avrupa'nın kalbine girmek için Viyana'yı kuşattı.
- Başarısızlık: Kuşatma başarısız oldu. Çünkü; kış yaklaşıyordu ve kuşatma için gerekli ağır toplar (Şahi) getirilmemişti.
3. Almanya Seferi (1532)
Kanuni, 1532'de Viyana'da karşısına çıkmayan Ferdinand'ı ve asıl rakibi Şarlken'i (Almanya İmparatoru) büyük bir meydan savaşına zorlamak için "Almanya Seferi"ne çıktı.
Ancak ne Şarlken (Protestan/Luther isyanlarıyla uğraşıyordu) ne de Ferdinand, Kanuni'nin karşısına çıkmaya cesaret edemedi.
Kanuni, 1532'de Viyana'da karşısına çıkmayan Ferdinand'ı ve asıl rakibi Şarlken'i (Almanya İmparatoru) büyük bir meydan savaşına zorlamak için "Almanya Seferi"ne çıktı.
Ancak ne Şarlken (Protestan/Luther isyanlarıyla uğraşıyordu) ne de Ferdinand, Kanuni'nin karşısına çıkmaya cesaret edemedi.
⚠️ İstanbul (İbrahim Paşa) Antlaşması (1533) - (Zirve!)
Avrupa'da karşısına rakip bulamayan Kanuni'nin gücünü gören Ferdinand, barış istedi.
Kilit Maddesi: Avusturya Arşidükü (Kralı), protokol (denklik) bakımından Osmanlı Sadrazamı (Vezir-i Azam) sayılacaktır.
Anlamı: "Benim kralım, senin 2 numaralı adamına (vezirime) eşittir." Bu, Osmanlı'nın Avrupa (Habsburg) üzerindeki siyasi üstünlüğünün diplomatik belgesidir.
Avrupa'da karşısına rakip bulamayan Kanuni'nin gücünü gören Ferdinand, barış istedi.
Kilit Maddesi: Avusturya Arşidükü (Kralı), protokol (denklik) bakımından Osmanlı Sadrazamı (Vezir-i Azam) sayılacaktır.
Anlamı: "Benim kralım, senin 2 numaralı adamına (vezirime) eşittir." Bu, Osmanlı'nın Avrupa (Habsburg) üzerindeki siyasi üstünlüğünün diplomatik belgesidir.
🏆
Harika! Osmanlı'nın Avrupa'daki siyasi ve askeri zirvesini öğrendik.
Haydi "Sınava Başla" ve son adıma geç!
Haydi "Sınava Başla" ve son adıma geç!
🌍
Adım C: DOĞU (İRAN) VE BATI (FRANSA) SİYASETİ
1. Doğu Politikası (Safevilerle Mücadele)
Batı'daki barış, Doğu'ya seferi getirdi...
Batı'daki barış, Doğu'ya seferi getirdi...
- Neden: Kanuni'nin Batı'da meşgul olmasını fırsat bilen Safevi Şahı Tahmasb'ın Doğu Anadolu'da sorun çıkarması.
- Irakeyn Seferi (1534): "Irakeyn" (İki Irak) Seferi ile Bağdat (Irak-ı Arap) ve Tebriz (Irak-ı Acem) fethedildi.
- Amasya Antlaşması (1555): Yıllar süren seferler sonunda Safeviler barış istedi.
- Önemi: Bu, Osmanlı Devleti ile Safevi (İran) Devleti arasındaki İLK RESMİ ANTLAŞMADIR.
2. Batı İle İlişkiler (Kapitülasyonlar)
Avrupa'yı bölme stratejisi...
Avrupa'yı bölme stratejisi...
- Strateji: Kanuni'nin en büyük rakibi Kutsal Roma-Germen İmparatoru Şarlken idi. (Avusturya + Almanya + İspanya). Kanuni'nin amacı bu Haçlı birliğini parçalamaktı.
- I. Fransuva (Fransa Kralı): Şarlken'e esir düşünce, annesi Kanuni'den yardım istedi. (Mohaç Seferi'nin nedenlerinden biri).
💡 Fransız Kapitülasyonları (1535)
Kanuni, Şarlken'e karşı Avrupa'da kalıcı bir müttefik edinebilmek için Fransa'ya "Kapitülasyon" (Ticari Ayrıcalık) verdi.
Verilme Nedenleri (O Dönem İçin):
Kanuni, Şarlken'e karşı Avrupa'da kalıcı bir müttefik edinebilmek için Fransa'ya "Kapitülasyon" (Ticari Ayrıcalık) verdi.
Verilme Nedenleri (O Dönem İçin):
- Siyasi (En Önemlisi): Haçlı Birliği'ni (Habsburg) parçalamak ve Fransa'yı Osmanlı yanına çekmek.
- Ekonomik: Coğrafi Keşifler ile Atlas Okyanusu'na kayan ticareti, yeniden Akdeniz limanlarına (Osmanlı) çekmek.
🎉
BÖLÜM 9 BİTTİ!
Tebrikler! Kanuni'nin kara seferlerini ve diplomasi dehasını öğrendin.
(Bölüm 10'da: Kanuni Dönemi Deniz Savaşları)
Haydi Bölüm 9 Final Sınavı'na!
Tebrikler! Kanuni'nin kara seferlerini ve diplomasi dehasını öğrendin.
(Bölüm 10'da: Kanuni Dönemi Deniz Savaşları)
Haydi Bölüm 9 Final Sınavı'na!
Test Sonucu
Tebrikler!
Tüm soruları (3'te 3) doğru cevaplayarak bu bölümü başarıyla tamamladınız.
Test Sonucu
Üzgünüz, Başarısız Oldunuz.
Bazı soruları yanlış cevapladınız. (Skor: 3'te 2). Lütfen konuyu tekrar gözden geçirin.
Tarih Macerası: Bölüm 9 (Osmanlı Yükselme)
Bölüm 9'a hoş geldin! ⚔️
Bölüm 9: Kanuni Dönemi (Kara Savaşları) (1520-1566).
Bu bölüm 3 kilit adımdan oluşuyor. 3'te 3 kuralı devam ediyor!
Hazır mısın?
Bölüm 9: Adımlar
▶️ A. İktidarın Güçlenmesi (İç İsyanlar ve Belgrad)
🔒 B. Orta Avrupa Hâkimiyeti (Mohaç ve Viyana)
🔒 C. Doğu (İran) ve Batı (Fransa) Siyaseti
🔥
Adım A: İKTİDARIN GÜÇLENMESİ (İÇ İSYANLAR VE BELGRAD)
1. İç İsyanların Bastırılması (1521-1524)
Kanuni, tahta çıkar çıkmaz otoritesini sınıyan isyanlarla uğraştı.
Kanuni, tahta çıkar çıkmaz otoritesini sınıyan isyanlarla uğraştı.
- Canberdi Gazali İsyanı (1521): Yavuz'un atadığı Suriye valisi, Memlük Devleti'ni yeniden kurmak için isyan etti. Bastırıldı.
- Ahmet Paşa ("Hain") İsyanı (1524): Sadrazamlık beklerken Mısır'a vali atandı. Gururu kırıldığı için Mısır'da adına hutbe okutup isyan etti. İdam edildi.
- Baba Zünnun ve Kalenderoğlu İsyanları: Anadolu'da (Yozgat, Konya) çıkan, Tımar bozulmaları, vergiler ve Safevi propagandası etkili, dini/ekonomik Türkmen isyanlarıdır.
2. Belgrad'ın Fethi (1521)
Kanuni'nin ilk hedefi, Fatih Sultan Mehmed'in (Bölüm 6) kuşatıp alamadığı tek yer olan Belgrad'dı.
Önemi: Belgrad, Orta Avrupa'nın (Macaristan ve Avusturya) kapısı ve kilididir. Bu fetihten sonra Osmanlı'nın Orta Avrupa seferleri için yolu açılmıştır.
Kanuni'nin ilk hedefi, Fatih Sultan Mehmed'in (Bölüm 6) kuşatıp alamadığı tek yer olan Belgrad'dı.
Önemi: Belgrad, Orta Avrupa'nın (Macaristan ve Avusturya) kapısı ve kilididir. Bu fetihten sonra Osmanlı'nın Orta Avrupa seferleri için yolu açılmıştır.
🏆
Harika! Kanuni'nin otoritesini sağlamlaştırmasını ve Avrupa'nın kapısını açmasını öğrendik.
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
🏰
Adım B: ORTA AVRUPA HÂKİMİYETİ (MOHAÇ VE VİYANA)
1. Mohaç Meydan Muharebesi (1526)
Avrupa'daki son büyük kara gücüyle hesaplaşma...
Avrupa'daki son büyük kara gücüyle hesaplaşma...
- Olay: Kanuni'nin ordusu, Mohaç Ovası'nda Macar ordusuyla (Kral II. Layoş) karşılaştı.
- Sonuç: Savaş, Osmanlı Topçu ve Yeniçeri gücünün, ağır Macar şövalyelerini imha etmesiyle 2 saatte bitti. (Dünyanın en kısa süren meydan savaşlarından biridir).
- Önemi: Macaristan Krallığı fiilen sona erdi ve Osmanlı Devleti'ne bağlı bir eyalete dönüştü (Budin Beylerbeyliği kuruldu).
2. I. Viyana Kuşatması (1529)
Avrupa'nın kalbine yürüyüş...
Avrupa'nın kalbine yürüyüş...
- Neden: Mohaç Zaferi, Osmanlı'yı Avusturya Arşidükü Ferdinand (ve abisi Şarlken) ile doğrudan karşı karşıya getirdi. Ferdinand, Macaristan'ı işgal etti.
- Amaç: Kanuni, Ferdinand'ı cezalandırmak ve Avrupa'nın kalbine girmek için Viyana'yı kuşattı.
- Başarısızlık: Kuşatma başarısız oldu. Çünkü; kış yaklaşıyordu ve kuşatma için gerekli ağır toplar (Şahi) getirilmemişti.
3. Almanya Seferi (1532)
Kanuni, 1532'de Viyana'da karşısına çıkmayan Ferdinand'ı ve asıl rakibi Şarlken'i (Almanya İmparatoru) büyük bir meydan savaşına zorlamak için "Almanya Seferi"ne çıktı.
Ancak ne Şarlken (Protestan/Luther isyanlarıyla uğraşıyordu) ne de Ferdinand, Kanuni'nin karşısına çıkmaya cesaret edemedi.
Kanuni, 1532'de Viyana'da karşısına çıkmayan Ferdinand'ı ve asıl rakibi Şarlken'i (Almanya İmparatoru) büyük bir meydan savaşına zorlamak için "Almanya Seferi"ne çıktı.
Ancak ne Şarlken (Protestan/Luther isyanlarıyla uğraşıyordu) ne de Ferdinand, Kanuni'nin karşısına çıkmaya cesaret edemedi.
⚠️ İstanbul (İbrahim Paşa) Antlaşması (1533) - (Zirve!)
Avrupa'da karşısına rakip bulamayan Kanuni'nin gücünü gören Ferdinand, barış istedi.
Kilit Maddesi: Avusturya Arşidükü (Kralı), protokol (denklik) bakımından Osmanlı Sadrazamı (Vezir-i Azam) sayılacaktır.
Anlamı: "Benim kralım, senin 2 numaralı adamına (vezirime) eşittir." Bu, Osmanlı'nın Avrupa (Habsburg) üzerindeki siyasi üstünlüğünün diplomatik belgesidir.
Avrupa'da karşısına rakip bulamayan Kanuni'nin gücünü gören Ferdinand, barış istedi.
Kilit Maddesi: Avusturya Arşidükü (Kralı), protokol (denklik) bakımından Osmanlı Sadrazamı (Vezir-i Azam) sayılacaktır.
Anlamı: "Benim kralım, senin 2 numaralı adamına (vezirime) eşittir." Bu, Osmanlı'nın Avrupa (Habsburg) üzerindeki siyasi üstünlüğünün diplomatik belgesidir.
🏆
Harika! Osmanlı'nın Avrupa'daki siyasi ve askeri zirvesini öğrendik.
Haydi "Sınava Başla" ve son adıma geç!
Haydi "Sınava Başla" ve son adıma geç!
🌍
Adım C: DOĞU (İRAN) VE BATI (FRANSA) SİYASETİ
1. Doğu Politikası (Safevilerle Mücadele)
Batı'daki barış, Doğu'ya seferi getirdi...
Batı'daki barış, Doğu'ya seferi getirdi...
- Neden: Kanuni'nin Batı'da meşgul olmasını fırsat bilen Safevi Şahı Tahmasb'ın Doğu Anadolu'da sorun çıkarması.
- Irakeyn Seferi (1534): "Irakeyn" (İki Irak) Seferi ile Bağdat (Irak-ı Arap) ve Tebriz (Irak-ı Acem) fethedildi.
- Amasya Antlaşması (1555): Yıllar süren seferler sonunda Safeviler barış istedi.
- Önemi: Bu, Osmanlı Devleti ile Safevi (İran) Devleti arasındaki İLK RESMİ ANTLAŞMADIR.
2. Batı İle İlişkiler (Kapitülasyonlar)
Avrupa'yı bölme stratejisi...
Avrupa'yı bölme stratejisi...
- Strateji: Kanuni'nin en büyük rakibi Kutsal Roma-Germen İmparatoru Şarlken idi. (Avusturya + Almanya + İspanya). Kanuni'nin amacı bu Haçlı birliğini parçalamaktı.
- I. Fransuva (Fransa Kralı): Şarlken'e esir düşünce, annesi Kanuni'den yardım istedi. (Mohaç Seferi'nin nedenlerinden biri).
💡 Fransız Kapitülasyonları (1535)
Kanuni, Şarlken'e karşı Avrupa'da kalıcı bir müttefik edinebilmek için Fransa'ya "Kapitülasyon" (Ticari Ayrıcalık) verdi.
Verilme Nedenleri (O Dönem İçin):
Kanuni, Şarlken'e karşı Avrupa'da kalıcı bir müttefik edinebilmek için Fransa'ya "Kapitülasyon" (Ticari Ayrıcalık) verdi.
Verilme Nedenleri (O Dönem İçin):
- Siyasi (En Önemlisi): Haçlı Birliği'ni (Habsburg) parçalamak ve Fransa'yı Osmanlı yanına çekmek.
- Ekonomik: Coğrafi Keşifler ile Atlas Okyanusu'na kayan ticareti, yeniden Akdeniz limanlarına (Osmanlı) çekmek.
🎉
BÖLÜM 9 BİTTİ!
Tebrikler! Kanuni'nin kara seferlerini ve diplomasi dehasını öğrendin.
(Bölüm 10'da: Kanuni Dönemi Deniz Savaşları)
Haydi Bölüm 9 Final Sınavı'na!
Tebrikler! Kanuni'nin kara seferlerini ve diplomasi dehasını öğrendin.
(Bölüm 10'da: Kanuni Dönemi Deniz Savaşları)
Haydi Bölüm 9 Final Sınavı'na!
Test Sonucu
Tebrikler!
Tüm soruları (3'te 3) doğru cevaplayarak bu bölümü başarıyla tamamladınız.
Test Sonucu
Üzgünüz, Başarısız Oldunuz.
Bazı soruları yanlış cevapladınız. (Skor: 3'te 2). Lütfen konuyu tekrar gözden geçirin.