Tarih Macerası: Bölüm 10 (Osmanlı Yükselme)
Bölüm 10'a (Serinin Sonu) hoş geldin! ⚔️
Bölüm 10: Zirve (Denizler) ve Yükselmenin Sonu (1520-1579).
Bu bölüm 3 kilit adımdan oluşuyor. 3'te 3 kuralı devam ediyor!
Hazır mısın?
Bölüm 10: Adımlar
▶️ A. Kanuni: Akdeniz'in Fethi (Rodos ve Preveze)
🔒 B. Kanuni: Hint Okyanusu ve Son Sefer
🔒 C. Sokullu Dönemi ve Yükselmenin Sonu
🌊
Adım A: KANUNİ DÖNEMİ DENİZ SEFERLERİ
(HEDEF: AKDENİZ HÂKİMİYETİ)
(HEDEF: AKDENİZ HÂKİMİYETİ)
1. Rodos'un Fethi (1522)
Fatih'in alamadığı ikinci yer...
Fatih'in alamadığı ikinci yer...
- Neden: Sen Jan (St. Jean) Şövalyeleri'nin elindeki Rodos, bir korsan yuvasıydı. Osmanlı'nın Mısır (ticaret) ve Hac (din) yollarını tehdit ediyordu.
- Sonuç: 6 aylık zorlu bir kuşatma sonrası alındı (1522). Şövalyeler adadan ayrılıp Malta'ya yerleştirildi.
- Önemi: Doğu Akdeniz'in güvenliği sağlandı.
2. Barbaros Hayreddin Paşa'nın Katılımı (1533)
Donanma zirveye çıkıyor...
Donanma zirveye çıkıyor...
- Kuzey Afrika'da (Cezayir) İspanyollara karşı savaşan en büyük Türk denizcisi Hızır Reis (Barbaros) idi.
- Kanuni, Hızır Reis'i İstanbul'a davet etti ve onu Kaptan-ı Derya (Donanma Komutanı) yaptı.
- Bu katılım karşılığında Cezayir, barış yoluyla Osmanlı toprağı oldu (1533).
3. Preveze Deniz Savaşı (1538) - (Zirve!)
Papa'nın çağrısıyla toplanan (Komutan: Andrea Doria) devasa Haçlı Donanması ile Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı donanması Preveze'de karşılaştı.
Sonuç (ÇOK ÖNEMLİ!):
Papa'nın çağrısıyla toplanan (Komutan: Andrea Doria) devasa Haçlı Donanması ile Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı donanması Preveze'de karşılaştı.
Sonuç (ÇOK ÖNEMLİ!):
- Barbaros, Hilal Taktiği'ni denizde uygulayarak Haçlı donanmasını imha etti.
- AKDENİZ, KESİN OLARAK BİR "TÜRK GÖLÜ" HALİNE GELDİ.
- Bu zafer (28 Eylül), günümüzde "Türk Denizcilik Günü" olarak kutlanmaktadır.
🏆
Harika! Kanuni'nin Akdeniz'i nasıl Türk Gölü yaptığını öğrendik.
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
🗺️
Adım B: HİNT DENİZ SEFERLERİ VE KANUNİ'NİN SON SEFERİ
1. Hint Deniz Seferleri (1538 - 1553) (Başarısız)
Akdeniz'deki başarı okyanusta gelmedi...
Akdeniz'deki başarı okyanusta gelmedi...
- Ekonomik Neden: Portekizlilerin Ümit Burnu'nu bularak Baharat Yolu'nu by-pass etmesi. Osmanlı'nın bu yolu yeniden canlandırmak istemesi.
- Dini/Siyasi Neden: Hindistan'daki Müslüman Gucerat Sultanlığı'nın Portekizlilere karşı Kanuni'den (Halife olarak) yardım istemesi.
2. Neden Başarısız Olundu?
Seferler (Piri Reis, Seydi Ali Reis vb.) neden başarısız oldu?
Seferler (Piri Reis, Seydi Ali Reis vb.) neden başarısız oldu?
- Seferlere yeterli önem verilmemesi (Devlet adamları okyanusun önemini anlamadı).
- Osmanlı donanmasının (Kadırga - Kürekli), Okyanus'un fırtınalı sularına dayanıklı olmaması (Portekizliler Kanyon/Yelkenli kullanıyordu).
- Yardım isteyen Gucerat Sultanlığı'nın yeterli desteği vermemesi.
- Not: Piri Reis donanmayı Basra'da bıraktığı için idam edildi. Seydi Ali Reis ise macerasını "Mir'atü'l Memâlik" (Ülkelerin Aynası) eserinde anlattı.
3. Cerbe (1560) ve Malta (1565)
Akdeniz'de son hamleler...
Akdeniz'de son hamleler...
- Cerbe Deniz Savaşı (1560): Preveze'nin rövanşını almak isteyen Haçlı donanmasının, Piyale Paşa ve Turgut Reis tarafından Tunus/Cerbe'de tekrar imha edilmesidir. (Üstünlük pekişti).
- Malta Kuşatması (1565): Rodos'tan kaçıp Malta'ya yerleşen Şövalyelere karşı yapıldı. Kuşatma başarısız oldu ve büyük denizci Turgut Reis burada şehit düştü.
4. Kanuni'nin Son Seferi: Zigetvar (1566)
Kanuni, 72 yaşında, Avusturya'nın 1533 Antlaşması'nı bozması üzerine 13. ve son seferine çıktı.
Macaristan'daki Zigetvar Kalesi kuşatıldı. Kale alınmak üzereyken Kanuni, otağında vefat etti (1566).
Ordunun morali bozulmasın diye Sadrazam Sokullu Mehmed Paşa, Kanuni'nin ölümünü gizledi. Kale fethedildi ve yerine oğlu II. Selim (Sarı Selim) geçti.
Kanuni, 72 yaşında, Avusturya'nın 1533 Antlaşması'nı bozması üzerine 13. ve son seferine çıktı.
Macaristan'daki Zigetvar Kalesi kuşatıldı. Kale alınmak üzereyken Kanuni, otağında vefat etti (1566).
Ordunun morali bozulmasın diye Sadrazam Sokullu Mehmed Paşa, Kanuni'nin ölümünü gizledi. Kale fethedildi ve yerine oğlu II. Selim (Sarı Selim) geçti.
🏆
Harika! Kanuni döneminin denizlerdeki başarısızlıklarını ve sonunu öğrendik.
Haydi "Sınava Başla" ve son adıma geç!
Haydi "Sınava Başla" ve son adıma geç!
🏛️
Adım C: SOKULLU MEHMED PAŞA DÖNEMİ (1566 - 1579)
(YÜKSELMENİN SONU)
(YÜKSELMENİN SONU)
1. Yükselmenin Son Parlak Yılları
Kanuni'den sonra tahta geçen oğlu II. Selim (Sarı Selim) ve onun oğlu III. Murad, ordunun başında sefere çıkma geleneğini terk eden ilk padişahlardır.
Bu dönemde (1566-1579), imparatorluk fiilen Enderun'dan yetişme (Devşirme) bilge Sadrazam Sokullu Mehmed Paşa tarafından yönetilmiştir.
Kanuni'den sonra tahta geçen oğlu II. Selim (Sarı Selim) ve onun oğlu III. Murad, ordunun başında sefere çıkma geleneğini terk eden ilk padişahlardır.
Bu dönemde (1566-1579), imparatorluk fiilen Enderun'dan yetişme (Devşirme) bilge Sadrazam Sokullu Mehmed Paşa tarafından yönetilmiştir.
2. Kıbrıs'ın Fethi (1571) ve İnebahtı Faciası
Kolumuzu kestiniz, sakalımızı tıraş ettik...
Kolumuzu kestiniz, sakalımızı tıraş ettik...
- Kıbrıs'ın Fethi (1571): II. Selim'in emriyle, Doğu Akdeniz'in kilidi ve Mısır yolunu tehdit eden Venedik'in elindeki Kıbrıs, Lala Mustafa Paşa tarafından fethedildi.
- İnebahtı Deniz Faciası (1571): Kıbrıs'ın fethine tepki olarak toplanan Haçlı Donanması (Komutan: Don Juan), İnebahtı'da (Lepanto) Osmanlı donanmasını tamamen yaktı (imha etti).
- Sokullu'nun Sözü: Venedik Elçisine: "Siz Kıbrıs'ı alarak bizim kolumuzu kestiniz, biz İnebahtı'da donanmamızı yakarak sizin sakalınızı tıraş ettik. Kesilen kol geri gelmez, ama kesilen sakal daha gür çıkar."
- Tunus'un Fethi (1574): Sokullu, 6 ayda yeni donanmayı kurdu ve Tunus'u fethetti. Kuzey Afrika'daki (Fas hariç) Osmanlı hâkimiyeti kesinleşti.
3. Sokullu'nun Vizyoner Kanal Projeleri
Yüzyıllar ötesini gören projeler...
Yüzyıllar ötesini gören projeler...
- Don-Volga Kanal Projesi (1569): (Karadeniz-Hazar)
- Amaçlar: 1) Rusya'nın güneye inmesini engellemek. 2) Orta Asya Türkleri ile bağlantı kurmak. 3) İpek Yolu'nu canlandırmak. (Başarısız oldu).
- Süveyş Kanal Projesi (1568): (Akdeniz-Kızıldeniz)
- Amaçlar: 1) Baharat Yolu'nu yeniden canlandırmak. 2) Portekizlileri Hint Okyanusu'ndan atmak. (Başarısız oldu).
4. Yükselme Dönemi'nin Sonu (1579)
Sokullu Mehmed Paşa'nın 1579'da bir suikast sonucu (saray entrikalarıyla) öldürülmesi, imparatorluğun "altın çağı"nı fiilen sona erdirmiştir.
Bu tarih, sembolik olarak Yükselme Dönemi'nin Sonu ve Duraklama Dönemi'nin başlangıcı olarak kabul edilir.
Sokullu Mehmed Paşa'nın 1579'da bir suikast sonucu (saray entrikalarıyla) öldürülmesi, imparatorluğun "altın çağı"nı fiilen sona erdirmiştir.
Bu tarih, sembolik olarak Yükselme Dönemi'nin Sonu ve Duraklama Dönemi'nin başlangıcı olarak kabul edilir.
🎉
BÖLÜM 10 BİTTİ!
Tebrikler! Osmanlı'nın denizlerdeki zirvesini ve Yükselme Dönemi'nin sonunu öğrendin.
Artık Duraklama Dönemi'ne hazırsın.
Haydi Bölüm 10 Final Sınavı'na!
Tebrikler! Osmanlı'nın denizlerdeki zirvesini ve Yükselme Dönemi'nin sonunu öğrendin.
Artık Duraklama Dönemi'ne hazırsın.
Haydi Bölüm 10 Final Sınavı'na!
Test Sonucu
Tebrikler!
Tüm soruları (3'te 3) doğru cevaplayarak bu bölümü başarıyla tamamladınız.
Test Sonucu
Üzgünüz, Başarısız Oldunuz.
Bazı soruları yanlış cevapladınız. (Skor: 3'te 2). Lütfen konuyu tekrar gözden geçirin.
Tarih Macerası: Bölüm 10 (Osmanlı Yükselme)
Bölüm 10'a (Serinin Sonu) hoş geldin! ⚔️
Bölüm 10: Zirve (Denizler) ve Yükselmenin Sonu (1520-1579).
Bu bölüm 3 kilit adımdan oluşuyor. 3'te 3 kuralı devam ediyor!
Hazır mısın?
Bölüm 10: Adımlar
▶️ A. Kanuni: Akdeniz'in Fethi (Rodos ve Preveze)
🔒 B. Kanuni: Hint Okyanusu ve Son Sefer
🔒 C. Sokullu Dönemi ve Yükselmenin Sonu
🌊
Adım A: KANUNİ DÖNEMİ DENİZ SEFERLERİ
(HEDEF: AKDENİZ HÂKİMİYETİ)
(HEDEF: AKDENİZ HÂKİMİYETİ)
1. Rodos'un Fethi (1522)
Fatih'in alamadığı ikinci yer...
Fatih'in alamadığı ikinci yer...
- Neden: Sen Jan (St. Jean) Şövalyeleri'nin elindeki Rodos, bir korsan yuvasıydı. Osmanlı'nın Mısır (ticaret) ve Hac (din) yollarını tehdit ediyordu.
- Sonuç: 6 aylık zorlu bir kuşatma sonrası alındı (1522). Şövalyeler adadan ayrılıp Malta'ya yerleştirildi.
- Önemi: Doğu Akdeniz'in güvenliği sağlandı.
2. Barbaros Hayreddin Paşa'nın Katılımı (1533)
Donanma zirveye çıkıyor...
Donanma zirveye çıkıyor...
- Kuzey Afrika'da (Cezayir) İspanyollara karşı savaşan en büyük Türk denizcisi Hızır Reis (Barbaros) idi.
- Kanuni, Hızır Reis'i İstanbul'a davet etti ve onu Kaptan-ı Derya (Donanma Komutanı) yaptı.
- Bu katılım karşılığında Cezayir, barış yoluyla Osmanlı toprağı oldu (1533).
3. Preveze Deniz Savaşı (1538) - (Zirve!)
Papa'nın çağrısıyla toplanan (Komutan: Andrea Doria) devasa Haçlı Donanması ile Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı donanması Preveze'de karşılaştı.
Sonuç (ÇOK ÖNEMLİ!):
Papa'nın çağrısıyla toplanan (Komutan: Andrea Doria) devasa Haçlı Donanması ile Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı donanması Preveze'de karşılaştı.
Sonuç (ÇOK ÖNEMLİ!):
- Barbaros, Hilal Taktiği'ni denizde uygulayarak Haçlı donanmasını imha etti.
- AKDENİZ, KESİN OLARAK BİR "TÜRK GÖLÜ" HALİNE GELDİ.
- Bu zafer (28 Eylül), günümüzde "Türk Denizcilik Günü" olarak kutlanmaktadır.
🏆
Harika! Kanuni'nin Akdeniz'i nasıl Türk Gölü yaptığını öğrendik.
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
🗺️
Adım B: HİNT DENİZ SEFERLERİ VE KANUNİ'NİN SON SEFERİ
1. Hint Deniz Seferleri (1538 - 1553) (Başarısız)
Akdeniz'deki başarı okyanusta gelmedi...
Akdeniz'deki başarı okyanusta gelmedi...
- Ekonomik Neden: Portekizlilerin Ümit Burnu'nu bularak Baharat Yolu'nu by-pass etmesi. Osmanlı'nın bu yolu yeniden canlandırmak istemesi.
- Dini/Siyasi Neden: Hindistan'daki Müslüman Gucerat Sultanlığı'nın Portekizlilere karşı Kanuni'den (Halife olarak) yardım istemesi.
2. Neden Başarısız Olundu?
Seferler (Piri Reis, Seydi Ali Reis vb.) neden başarısız oldu?
Seferler (Piri Reis, Seydi Ali Reis vb.) neden başarısız oldu?
- Seferlere yeterli önem verilmemesi (Devlet adamları okyanusun önemini anlamadı).
- Osmanlı donanmasının (Kadırga - Kürekli), Okyanus'un fırtınalı sularına dayanıklı olmaması (Portekizliler Kanyon/Yelkenli kullanıyordu).
- Yardım isteyen Gucerat Sultanlığı'nın yeterli desteği vermemesi.
- Not: Piri Reis donanmayı Basra'da bıraktığı için idam edildi. Seydi Ali Reis ise macerasını "Mir'atü'l Memâlik" (Ülkelerin Aynası) eserinde anlattı.
3. Cerbe (1560) ve Malta (1565)
Akdeniz'de son hamleler...
Akdeniz'de son hamleler...
- Cerbe Deniz Savaşı (1560): Preveze'nin rövanşını almak isteyen Haçlı donanmasının, Piyale Paşa ve Turgut Reis tarafından Tunus/Cerbe'de tekrar imha edilmesidir. (Üstünlük pekişti).
- Malta Kuşatması (1565): Rodos'tan kaçıp Malta'ya yerleşen Şövalyelere karşı yapıldı. Kuşatma başarısız oldu ve büyük denizci Turgut Reis burada şehit düştü.
4. Kanuni'nin Son Seferi: Zigetvar (1566)
Kanuni, 72 yaşında, Avusturya'nın 1533 Antlaşması'nı bozması üzerine 13. ve son seferine çıktı.
Macaristan'daki Zigetvar Kalesi kuşatıldı. Kale alınmak üzereyken Kanuni, otağında vefat etti (1566).
Ordunun morali bozulmasın diye Sadrazam Sokullu Mehmed Paşa, Kanuni'nin ölümünü gizledi. Kale fethedildi ve yerine oğlu II. Selim (Sarı Selim) geçti.
Kanuni, 72 yaşında, Avusturya'nın 1533 Antlaşması'nı bozması üzerine 13. ve son seferine çıktı.
Macaristan'daki Zigetvar Kalesi kuşatıldı. Kale alınmak üzereyken Kanuni, otağında vefat etti (1566).
Ordunun morali bozulmasın diye Sadrazam Sokullu Mehmed Paşa, Kanuni'nin ölümünü gizledi. Kale fethedildi ve yerine oğlu II. Selim (Sarı Selim) geçti.
🏆
Harika! Kanuni döneminin denizlerdeki başarısızlıklarını ve sonunu öğrendik.
Haydi "Sınava Başla" ve son adıma geç!
Haydi "Sınava Başla" ve son adıma geç!
🏛️
Adım C: SOKULLU MEHMED PAŞA DÖNEMİ (1566 - 1579)
(YÜKSELMENİN SONU)
(YÜKSELMENİN SONU)
1. Yükselmenin Son Parlak Yılları
Kanuni'den sonra tahta geçen oğlu II. Selim (Sarı Selim) ve onun oğlu III. Murad, ordunun başında sefere çıkma geleneğini terk eden ilk padişahlardır.
Bu dönemde (1566-1579), imparatorluk fiilen Enderun'dan yetişme (Devşirme) bilge Sadrazam Sokullu Mehmed Paşa tarafından yönetilmiştir.
Kanuni'den sonra tahta geçen oğlu II. Selim (Sarı Selim) ve onun oğlu III. Murad, ordunun başında sefere çıkma geleneğini terk eden ilk padişahlardır.
Bu dönemde (1566-1579), imparatorluk fiilen Enderun'dan yetişme (Devşirme) bilge Sadrazam Sokullu Mehmed Paşa tarafından yönetilmiştir.
2. Kıbrıs'ın Fethi (1571) ve İnebahtı Faciası
Kolumuzu kestiniz, sakalımızı tıraş ettik...
Kolumuzu kestiniz, sakalımızı tıraş ettik...
- Kıbrıs'ın Fethi (1571): II. Selim'in emriyle, Doğu Akdeniz'in kilidi ve Mısır yolunu tehdit eden Venedik'in elindeki Kıbrıs, Lala Mustafa Paşa tarafından fethedildi.
- İnebahtı Deniz Faciası (1571): Kıbrıs'ın fethine tepki olarak toplanan Haçlı Donanması (Komutan: Don Juan), İnebahtı'da (Lepanto) Osmanlı donanmasını tamamen yaktı (imha etti).
- Sokullu'nun Sözü: Venedik Elçisine: "Siz Kıbrıs'ı alarak bizim kolumuzu kestiniz, biz İnebahtı'da donanmamızı yakarak sizin sakalınızı tıraş ettik. Kesilen kol geri gelmez, ama kesilen sakal daha gür çıkar."
- Tunus'un Fethi (1574): Sokullu, 6 ayda yeni donanmayı kurdu ve Tunus'u fethetti. Kuzey Afrika'daki (Fas hariç) Osmanlı hâkimiyeti kesinleşti.
3. Sokullu'nun Vizyoner Kanal Projeleri
Yüzyıllar ötesini gören projeler...
Yüzyıllar ötesini gören projeler...
- Don-Volga Kanal Projesi (1569): (Karadeniz-Hazar)
- Amaçlar: 1) Rusya'nın güneye inmesini engellemek. 2) Orta Asya Türkleri ile bağlantı kurmak. 3) İpek Yolu'nu canlandırmak. (Başarısız oldu).
- Süveyş Kanal Projesi (1568): (Akdeniz-Kızıldeniz)
- Amaçlar: 1) Baharat Yolu'nu yeniden canlandırmak. 2) Portekizlileri Hint Okyanusu'ndan atmak. (Başarısız oldu).
4. Yükselme Dönemi'nin Sonu (1579)
Sokullu Mehmed Paşa'nın 1579'da bir suikast sonucu (saray entrikalarıyla) öldürülmesi, imparatorluğun "altın çağı"nı fiilen sona erdirmiştir.
Bu tarih, sembolik olarak Yükselme Dönemi'nin Sonu ve Duraklama Dönemi'nin başlangıcı olarak kabul edilir.
Sokullu Mehmed Paşa'nın 1579'da bir suikast sonucu (saray entrikalarıyla) öldürülmesi, imparatorluğun "altın çağı"nı fiilen sona erdirmiştir.
Bu tarih, sembolik olarak Yükselme Dönemi'nin Sonu ve Duraklama Dönemi'nin başlangıcı olarak kabul edilir.
🎉
BÖLÜM 10 BİTTİ!
Tebrikler! Osmanlı'nın denizlerdeki zirvesini ve Yükselme Dönemi'nin sonunu öğrendin.
Artık Duraklama Dönemi'ne hazırsın.
Haydi Bölüm 10 Final Sınavı'na!
Tebrikler! Osmanlı'nın denizlerdeki zirvesini ve Yükselme Dönemi'nin sonunu öğrendin.
Artık Duraklama Dönemi'ne hazırsın.
Haydi Bölüm 10 Final Sınavı'na!
Test Sonucu
Tebrikler!
Tüm soruları (3'te 3) doğru cevaplayarak bu bölümü başarıyla tamamladınız.
Test Sonucu
Üzgünüz, Başarısız Oldunuz.
Bazı soruları yanlış cevapladınız. (Skor: 3'te 2). Lütfen konuyu tekrar gözden geçirin.