ATATÜRK DÖNEMİ DIŞ POLİTİKASI
TEST - 5
Soru 1: Lozan Antlaşması'nda Türkiye ile Yunanistan arasında kararlaştırılan nüfus mübadelesi aşağıdaki adalardan hangilerini kapsamamıştır?
Doğru Cevap: A) Gökçeada (İmroz) ve Bozcaada
Açıklama: Nüfus Mübadelesi Antlaşması'na göre, Batı Trakya Türkleri ile İstanbul Rumları yerlerinde kalacaktı. Buna ek olarak, stratejik konumları nedeniyle Gökçeada ve Bozcaada'da yaşayan Rumlar da mübadele kapsamı dışında tutulmuştur.
Soru 2: 1926 Ankara Antlaşması ile Musul'un Irak'a bırakılması karşılığında Türkiye'ye tanınan petrol gelirlerinden pay alma hakkı, daha sonra hangi gerekçeyle paraya çevrilerek sonlandırılmıştır?
Doğru Cevap: C) Türkiye'nin acil nakit ihtiyacı ve bütçe açıkları
Açıklama: Türkiye, 25 yıl boyunca Musul petrollerinden alacağı %10'luk pay hakkını, dönemin ekonomik koşulları ve bütçenin acil nakit ihtiyacı nedeniyle 500.000 İngiliz Sterlini karşılığında peşin olarak alarak bu hakkından vazgeçmiştir.
Soru 3: 1934 Balkan Antantı'nın kurulmasında Türkiye'nin öncülük etmesi, dış politikasında hangi ilkeye verdiği önemi gösterir?
Doğru Cevap: B) Bölgesel barış ve kolektif güvenlik
Açıklama: Balkan Antantı, üye devletlerin (Türkiye, Yunanistan, Yugoslavya, Romanya) sınırlarını karşılıklı olarak güvence altına aldığı bir kolektif güvenlik paktıdır. Bu, Türkiye'nin sadece kendi güvenliğini değil, bölgesel barışı da önemsediğini ve sorunların ortak hareketle çözüleceğine inandığını gösterir.
Soru 4: Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nin imzalanmasıyla, Lozan Antlaşması'nda Boğazlar için kurulan uluslararası komisyonun başkanı olan Türk diplomat kimdir?
Doğru Cevap: E) Vasıf Temel
Açıklama: Lozan Antlaşması gereği kurulan Uluslararası Boğazlar Komisyonu'nun başkanlığını bir Türk temsilci yapacaktı. Bu göreve atanan ve komisyonun lağvedildiği 1936 yılına kadar bu görevi yürüten kişi Vasıf Temel Paşa'dır.
Soru 5: Hatay'ın anavatana katılması sürecinde yapılan halk oylaması ve seçimlerin güvenliğini sağlamak amacıyla bölgeye gönderilen Türk komutan kimdir?
Doğru Cevap: C) Şükrü Kanatlı
Açıklama: Hatay'daki seçimlerin adil ve güvenli bir ortamda yapılmasını sağlamak amacıyla, Albay Şükrü Kanatlı komutasındaki bir Türk birliği antlaşmalar gereği Hatay'a girmiştir. Bu, bölgedeki Türk nüfusuna moral vermiş ve seçimlerin Türkiye lehine sonuçlanmasında etkili olmuştur.
Soru 6: 1924 yılında Fener Rum Patrikhanesi'nin Ekümenik (Evrensel) iddialarını reddeden Türkiye'nin, Patrik VI. Konstantin'i sınır dışı etmesi hangi sorunla ilgilidir?
Doğru Cevap: A) Nüfus Mübadelesi
Açıklama: Türkiye, Patrik VI. Konstantin'in mübadele kapsamında Yunanistan'a gönderilmesi gerektiğini savunmuştur. Çünkü VI. Konstantin, etabli (yerleşik) tanımına uymuyordu. Bu olay, Patrikhane'nin statüsü ve Nüfus Mübadelesi sorununu birleştiren ciddi bir diplomatik krize yol açmıştır.
Soru 7: 1937 Sadabat Paktı'nın Tahran'da imzalanması, Türkiye'nin hangi komşusuyla olan sınırını güvence altına almamıştır?
Doğru Cevap: D) Sovyetler Birliği
Açıklama: Sadabat Paktı, Türkiye'nin doğu ve güneydoğu komşularıyla (İran, Irak) ve onlara komşu olan Afganistan ile yaptığı bir saldırmazlık antlaşmasıdır. Suriye Hatay sorunu nedeniyle, Sovyetler Birliği ise farklı bir siyasi blokta olduğu için bu pakta dahil değildi.
Soru 8: Atatürk'ün, Hatay sorununun çözümü için son aşamada askeri bir müdahaleye hazırlandığını gösteren ve "Asım Us" takma adıyla yazdığı eleştirel yazılar hangi gazetede yayımlanmıştır?
Doğru Cevap: E) Kurun
Açıklama: Atatürk, Hatay konusunda hükümetin dış politikasını eleştiren ve gerekirse askeri bir müdahalede bulunulması gerektiğini ima eden sert yazıları, kimliğini gizleyerek "Asım Us" takma adıyla Kurun gazetesinde yayımlamıştır. Bu, Fransa'ya yönelik diplomatik bir baskı unsuruydu.
Soru 9: 1925 yılında, Musul sorununun Milletler Cemiyeti'nde görüşüldüğü sırada, İngiltere'nin Türkiye'ye karşı kullandığı en önemli diplomatik koz aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: A) Şeyh Sait İsyanı'nı Türkiye'nin bir iç sorunu olarak göstermesi ve Türkiye'yi istikrarsızlıkla suçlaması
Açıklama: İngiltere, Milletler Cemiyeti'nde, Türkiye'nin kendi sınırları içinde bile asayişi sağlayamadığını, Şeyh Sait gibi isyanlarla uğraştığını ve bu nedenle Musul gibi karışık bir bölgeyi yönetemeyeceğini iddia ederek diplomatik olarak üstünlük sağlamaya çalışmıştır.
Soru 10: 1936 Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nin imzalanmasıyla, Boğazlar üzerindeki askeri kontrolün tamamen Türkiye'ye geçmesi, hangi antlaşmanın ilgili hükümlerini geçersiz kılmıştır?
Doğru Cevap: B) Lozan Antlaşması
Açıklama: Lozan Antlaşması ile Boğazların yönetimi uluslararası bir komisyona bırakılmış ve bölge askerden arındırılmıştı. Montrö Sözleşmesi, Lozan'ın Boğazlarla ilgili bu hükümlerini Türkiye lehine değiştirerek, askeri ve idari kontrolü tamamen Türkiye'ye devretmiştir.
Soru 11: Aşağıdakilerden hangisi, Türkiye'nin Milletler Cemiyeti'ne üye olduktan sonra bu kurum aracılığıyla çözmeye çalıştığı sorunlardan biridir?
Doğru Cevap: E) Hatay Sorunu
Açıklama: Türkiye, Yabancı Okullar ve Nüfus Mübadelesi sorunlarını birer iç mesele sayarak veya ikili görüşmelerle çözmüştür. Musul sorunu ise üye olmadan önce Milletler Cemiyeti'nde aleyhine çözülmüştür. Üye olduktan sonra, Hatay sorununun çözümü için Milletler Cemiyeti'ne başvurmuş ve sorunu barışçıl yollarla kendi lehine sonuçlandırmıştır.
Soru 12: Atatürk'ün "Yurtta sulh, cihanda sulh" ilkesi, dış politikada hangi temel anlayışı yansıtmaktadır?
Doğru Cevap: A) Ülkenin kendi sınırları içinde barış ve güvenliğini, dünya barışının bir parçası olarak görme
Açıklama: Bu ilke, Türkiye'nin kendi iç barışı ve istikrarının, ancak komşularıyla ve dünyayla barış içinde yaşamasıyla mümkün olacağını ifade eder. Bu nedenle Türkiye, hem kendi güvenliği hem de dünya barışı için kolektif güvenlik sistemlerini ve barışçıl diplomasiyi desteklemiştir.
Soru 13: 1926 Kabotaj Kanunu'nun çıkarılmasıyla, Türk karasularında yolcu ve yük taşıma hakkının Türk gemilerine verilmesi, hangi ülkenin ekonomik çıkarlarını en çok zedelemiştir?
Doğru Cevap: B) Fransa
Açıklama: Kapitülasyonlar döneminde Osmanlı limanları arasındaki deniz taşımacılığı büyük ölçüde yabancı, özellikle de Fransız şirketlerinin elindeydi. Kabotaj Kanunu, bu ayrıcalığa son vererek en çok bu şirketlerin ve dolayısıyla Fransa'nın ekonomik çıkarlarını olumsuz etkilemiştir.
Soru 14: 1930'lu yıllarda Türkiye'nin hem Balkan Antantı hem de Sadabat Paktı'na üye olması, hangi iki farklı coğrafyadaki sınırlarını güvence altına aldığını gösterir?
Doğru Cevap: D) Batı (Balkanlar) ve Doğu (Ortadoğu)
Açıklama: Balkan Antantı ile batı sınırını (Yunanistan, Yugoslavya, Romanya ile); Sadabat Paktı ile de doğu sınırını (İran, Irak, Afganistan ile) güvence altına alan Türkiye, iki farklı coğrafyadaki komşularıyla eş zamanlı olarak barış ve güvenlik paktları kurarak çok yönlü bir dış politika izlemiştir.
Soru 15: Türkiye Cumhuriyeti, Lozan Antlaşması'ndan kalan Osmanlı borçlarının kendi payına düşen kısmının son taksitini hangi yıl ödeyerek bu sorunu tamamen kapatmıştır?
Doğru Cevap: D) 1954
Açıklama: Atatürk Dönemi'nde yapılan anlaşmalarla taksitlendirilen Osmanlı borçlarının Türkiye'nin payına düşen son taksiti, Demokrat Parti iktidarı döneminde, 1954 yılında ödenerek bu yüz yıllık ekonomik mesele tamamen sona ermiştir.
Soru 16: Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nde, Türkiye'nin savaşan bir devlet olması durumunda Boğazlar üzerindeki yetkisi nasıl tanımlanmıştır?
Doğru Cevap: C) Boğazları istediği gibi açıp kapatma konusunda mutlak takdir yetkisine sahiptir
Açıklama: Montrö Sözleşmesi'nin en önemli maddelerinden biri, Türkiye'nin bir savaşa girmesi veya kendini çok yakın bir savaş tehlikesi altında hissetmesi durumunda, Boğazların kontrolü konusunda tamamen kendi takdirine göre hareket etme hakkına sahip olmasıdır. Bu, tam egemenliğin bir göstergesidir.
Soru 17: Hatay sorununun çözümünde, Fransa'nın manda yönetimi altında bulunan Suriye'nin, 1936'da bağımsız olması hangi önemli gelişmeye yol açmıştır?
Doğru Cevap: A) Türkiye'nin, Hatay'ın da bağımsız olması gerektiğini savunarak konuyu Milletler Cemiyeti'ne taşımasına
Açıklama: Fransa, Suriye'ye bağımsızlık verirken Hatay'ı Suriye'ye bırakmak istemiştir. Türkiye ise 1921 Ankara Antlaşması'na göre Hatay'ın özel bir statüsü olduğunu, dolayısıyla Suriye bağımsız oluyorsa Hatay'ın da geleceğine kendisinin karar vermesi gerektiğini savunarak sorunu uluslararası bir platform olan Milletler Cemiyeti'ne taşımıştır.
Soru 18: Atatürk Dönemi'nde, Türkiye'nin Batılı devletlerle ilişkilerinde bir sorun olan ve Adana-Mersin demiryolu hattının millileştirilmesi hangi ülkeyle ilgilidir?
Doğru Cevap: C) Fransa
Açıklama: Kapitülasyonlar döneminde yapılmış olan ve bir Fransız şirketinin işlettiği Adana-Mersin demiryolu hattı, milli ekonomi ve tam bağımsızlık ilkeleri gereği Türkiye tarafından satın alınarak millileştirilmiştir. Bu durum, Fransa ile tazminat konusunda bir anlaşmazlığa yol açmıştır.
Soru 19: 1934 Balkan Antantı'nın zayıflamasına ve fiilen sona ermesine yol açan en önemli gelişme aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: D) II. Dünya Savaşı'nın başlaması ve Yugoslavya'nın Alman işgaline uğraması
Açıklama: Balkan Antantı, üye devletlerden birine yapılacak saldırıya karşı ortak hareket etmeyi öngörüyordu. Ancak II. Dünya Savaşı başlayıp, üye devletlerden Yugoslavya Alman işgaline uğrayınca pakt işlevsiz kalmış ve dağılmıştır.
Soru 20: Atatürk'ün "Komşularıyla ve bütün devletlerle iyi geçinmek Türkiye siyasetinin esasıdır." sözü, dış politikanın hangi iki temel ilkesini birleştirir?
Doğru Cevap: E) Barışçılık ve Milli Bağımsızlığa Saygı
Açıklama: Bu söz, Türkiye'nin barışçı bir politika izlediğini (iyi geçinmek) ancak bu politikanın temelinde kendi bağımsızlığına ve egemenlik haklarına tam saygı gösterilmesi şartının yattığını ifade eder. Bu, "Yurtta sulh, cihanda sulh" ilkesinin de bir özetidir.
ATATÜRK DÖNEMİ DIŞ POLİTİKASI
TEST - 5
Soru 1: Lozan Antlaşması'nda Türkiye ile Yunanistan arasında kararlaştırılan nüfus mübadelesi aşağıdaki adalardan hangilerini kapsamamıştır?
Doğru Cevap: A) Gökçeada (İmroz) ve Bozcaada
Açıklama: Nüfus Mübadelesi Antlaşması'na göre, Batı Trakya Türkleri ile İstanbul Rumları yerlerinde kalacaktı. Buna ek olarak, stratejik konumları nedeniyle Gökçeada ve Bozcaada'da yaşayan Rumlar da mübadele kapsamı dışında tutulmuştur.
Soru 2: 1926 Ankara Antlaşması ile Musul'un Irak'a bırakılması karşılığında Türkiye'ye tanınan petrol gelirlerinden pay alma hakkı, daha sonra hangi gerekçeyle paraya çevrilerek sonlandırılmıştır?
Doğru Cevap: C) Türkiye'nin acil nakit ihtiyacı ve bütçe açıkları
Açıklama: Türkiye, 25 yıl boyunca Musul petrollerinden alacağı %10'luk pay hakkını, dönemin ekonomik koşulları ve bütçenin acil nakit ihtiyacı nedeniyle 500.000 İngiliz Sterlini karşılığında peşin olarak alarak bu hakkından vazgeçmiştir.
Soru 3: 1934 Balkan Antantı'nın kurulmasında Türkiye'nin öncülük etmesi, dış politikasında hangi ilkeye verdiği önemi gösterir?
Doğru Cevap: B) Bölgesel barış ve kolektif güvenlik
Açıklama: Balkan Antantı, üye devletlerin (Türkiye, Yunanistan, Yugoslavya, Romanya) sınırlarını karşılıklı olarak güvence altına aldığı bir kolektif güvenlik paktıdır. Bu, Türkiye'nin sadece kendi güvenliğini değil, bölgesel barışı da önemsediğini ve sorunların ortak hareketle çözüleceğine inandığını gösterir.
Soru 4: Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nin imzalanmasıyla, Lozan Antlaşması'nda Boğazlar için kurulan uluslararası komisyonun başkanı olan Türk diplomat kimdir?
Doğru Cevap: E) Vasıf Temel
Açıklama: Lozan Antlaşması gereği kurulan Uluslararası Boğazlar Komisyonu'nun başkanlığını bir Türk temsilci yapacaktı. Bu göreve atanan ve komisyonun lağvedildiği 1936 yılına kadar bu görevi yürüten kişi Vasıf Temel Paşa'dır.
Soru 5: Hatay'ın anavatana katılması sürecinde yapılan halk oylaması ve seçimlerin güvenliğini sağlamak amacıyla bölgeye gönderilen Türk komutan kimdir?
Doğru Cevap: C) Şükrü Kanatlı
Açıklama: Hatay'daki seçimlerin adil ve güvenli bir ortamda yapılmasını sağlamak amacıyla, Albay Şükrü Kanatlı komutasındaki bir Türk birliği antlaşmalar gereği Hatay'a girmiştir. Bu, bölgedeki Türk nüfusuna moral vermiş ve seçimlerin Türkiye lehine sonuçlanmasında etkili olmuştur.
Soru 6: 1924 yılında Fener Rum Patrikhanesi'nin Ekümenik (Evrensel) iddialarını reddeden Türkiye'nin, Patrik VI. Konstantin'i sınır dışı etmesi hangi sorunla ilgilidir?
Doğru Cevap: A) Nüfus Mübadelesi
Açıklama: Türkiye, Patrik VI. Konstantin'in mübadele kapsamında Yunanistan'a gönderilmesi gerektiğini savunmuştur. Çünkü VI. Konstantin, etabli (yerleşik) tanımına uymuyordu. Bu olay, Patrikhane'nin statüsü ve Nüfus Mübadelesi sorununu birleştiren ciddi bir diplomatik krize yol açmıştır.
Soru 7: 1937 Sadabat Paktı'nın Tahran'da imzalanması, Türkiye'nin hangi komşusuyla olan sınırını güvence altına almamıştır?
Doğru Cevap: D) Sovyetler Birliği
Açıklama: Sadabat Paktı, Türkiye'nin doğu ve güneydoğu komşularıyla (İran, Irak) ve onlara komşu olan Afganistan ile yaptığı bir saldırmazlık antlaşmasıdır. Suriye Hatay sorunu nedeniyle, Sovyetler Birliği ise farklı bir siyasi blokta olduğu için bu pakta dahil değildi.
Soru 8: Atatürk'ün, Hatay sorununun çözümü için son aşamada askeri bir müdahaleye hazırlandığını gösteren ve "Asım Us" takma adıyla yazdığı eleştirel yazılar hangi gazetede yayımlanmıştır?
Doğru Cevap: E) Kurun
Açıklama: Atatürk, Hatay konusunda hükümetin dış politikasını eleştiren ve gerekirse askeri bir müdahalede bulunulması gerektiğini ima eden sert yazıları, kimliğini gizleyerek "Asım Us" takma adıyla Kurun gazetesinde yayımlamıştır. Bu, Fransa'ya yönelik diplomatik bir baskı unsuruydu.
Soru 9: 1925 yılında, Musul sorununun Milletler Cemiyeti'nde görüşüldüğü sırada, İngiltere'nin Türkiye'ye karşı kullandığı en önemli diplomatik koz aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: A) Şeyh Sait İsyanı'nı Türkiye'nin bir iç sorunu olarak göstermesi ve Türkiye'yi istikrarsızlıkla suçlaması
Açıklama: İngiltere, Milletler Cemiyeti'nde, Türkiye'nin kendi sınırları içinde bile asayişi sağlayamadığını, Şeyh Sait gibi isyanlarla uğraştığını ve bu nedenle Musul gibi karışık bir bölgeyi yönetemeyeceğini iddia ederek diplomatik olarak üstünlük sağlamaya çalışmıştır.
Soru 10: 1936 Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nin imzalanmasıyla, Boğazlar üzerindeki askeri kontrolün tamamen Türkiye'ye geçmesi, hangi antlaşmanın ilgili hükümlerini geçersiz kılmıştır?
Doğru Cevap: B) Lozan Antlaşması
Açıklama: Lozan Antlaşması ile Boğazların yönetimi uluslararası bir komisyona bırakılmış ve bölge askerden arındırılmıştı. Montrö Sözleşmesi, Lozan'ın Boğazlarla ilgili bu hükümlerini Türkiye lehine değiştirerek, askeri ve idari kontrolü tamamen Türkiye'ye devretmiştir.
Soru 11: Aşağıdakilerden hangisi, Türkiye'nin Milletler Cemiyeti'ne üye olduktan sonra bu kurum aracılığıyla çözmeye çalıştığı sorunlardan biridir?
Doğru Cevap: E) Hatay Sorunu
Açıklama: Türkiye, Yabancı Okullar ve Nüfus Mübadelesi sorunlarını birer iç mesele sayarak veya ikili görüşmelerle çözmüştür. Musul sorunu ise üye olmadan önce Milletler Cemiyeti'nde aleyhine çözülmüştür. Üye olduktan sonra, Hatay sorununun çözümü için Milletler Cemiyeti'ne başvurmuş ve sorunu barışçıl yollarla kendi lehine sonuçlandırmıştır.
Soru 12: Atatürk'ün "Yurtta sulh, cihanda sulh" ilkesi, dış politikada hangi temel anlayışı yansıtmaktadır?
Doğru Cevap: A) Ülkenin kendi sınırları içinde barış ve güvenliğini, dünya barışının bir parçası olarak görme
Açıklama: Bu ilke, Türkiye'nin kendi iç barışı ve istikrarının, ancak komşularıyla ve dünyayla barış içinde yaşamasıyla mümkün olacağını ifade eder. Bu nedenle Türkiye, hem kendi güvenliği hem de dünya barışı için kolektif güvenlik sistemlerini ve barışçıl diplomasiyi desteklemiştir.
Soru 13: 1926 Kabotaj Kanunu'nun çıkarılmasıyla, Türk karasularında yolcu ve yük taşıma hakkının Türk gemilerine verilmesi, hangi ülkenin ekonomik çıkarlarını en çok zedelemiştir?
Doğru Cevap: B) Fransa
Açıklama: Kapitülasyonlar döneminde Osmanlı limanları arasındaki deniz taşımacılığı büyük ölçüde yabancı, özellikle de Fransız şirketlerinin elindeydi. Kabotaj Kanunu, bu ayrıcalığa son vererek en çok bu şirketlerin ve dolayısıyla Fransa'nın ekonomik çıkarlarını olumsuz etkilemiştir.
Soru 14: 1930'lu yıllarda Türkiye'nin hem Balkan Antantı hem de Sadabat Paktı'na üye olması, hangi iki farklı coğrafyadaki sınırlarını güvence altına aldığını gösterir?
Doğru Cevap: D) Batı (Balkanlar) ve Doğu (Ortadoğu)
Açıklama: Balkan Antantı ile batı sınırını (Yunanistan, Yugoslavya, Romanya ile); Sadabat Paktı ile de doğu sınırını (İran, Irak, Afganistan ile) güvence altına alan Türkiye, iki farklı coğrafyadaki komşularıyla eş zamanlı olarak barış ve güvenlik paktları kurarak çok yönlü bir dış politika izlemiştir.
Soru 15: Türkiye Cumhuriyeti, Lozan Antlaşması'ndan kalan Osmanlı borçlarının kendi payına düşen kısmının son taksitini hangi yıl ödeyerek bu sorunu tamamen kapatmıştır?
Doğru Cevap: D) 1954
Açıklama: Atatürk Dönemi'nde yapılan anlaşmalarla taksitlendirilen Osmanlı borçlarının Türkiye'nin payına düşen son taksiti, Demokrat Parti iktidarı döneminde, 1954 yılında ödenerek bu yüz yıllık ekonomik mesele tamamen sona ermiştir.
Soru 16: Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nde, Türkiye'nin savaşan bir devlet olması durumunda Boğazlar üzerindeki yetkisi nasıl tanımlanmıştır?
Doğru Cevap: C) Boğazları istediği gibi açıp kapatma konusunda mutlak takdir yetkisine sahiptir
Açıklama: Montrö Sözleşmesi'nin en önemli maddelerinden biri, Türkiye'nin bir savaşa girmesi veya kendini çok yakın bir savaş tehlikesi altında hissetmesi durumunda, Boğazların kontrolü konusunda tamamen kendi takdirine göre hareket etme hakkına sahip olmasıdır. Bu, tam egemenliğin bir göstergesidir.
Soru 17: Hatay sorununun çözümünde, Fransa'nın manda yönetimi altında bulunan Suriye'nin, 1936'da bağımsız olması hangi önemli gelişmeye yol açmıştır?
Doğru Cevap: A) Türkiye'nin, Hatay'ın da bağımsız olması gerektiğini savunarak konuyu Milletler Cemiyeti'ne taşımasına
Açıklama: Fransa, Suriye'ye bağımsızlık verirken Hatay'ı Suriye'ye bırakmak istemiştir. Türkiye ise 1921 Ankara Antlaşması'na göre Hatay'ın özel bir statüsü olduğunu, dolayısıyla Suriye bağımsız oluyorsa Hatay'ın da geleceğine kendisinin karar vermesi gerektiğini savunarak sorunu uluslararası bir platform olan Milletler Cemiyeti'ne taşımıştır.
Soru 18: Atatürk Dönemi'nde, Türkiye'nin Batılı devletlerle ilişkilerinde bir sorun olan ve Adana-Mersin demiryolu hattının millileştirilmesi hangi ülkeyle ilgilidir?
Doğru Cevap: C) Fransa
Açıklama: Kapitülasyonlar döneminde yapılmış olan ve bir Fransız şirketinin işlettiği Adana-Mersin demiryolu hattı, milli ekonomi ve tam bağımsızlık ilkeleri gereği Türkiye tarafından satın alınarak millileştirilmiştir. Bu durum, Fransa ile tazminat konusunda bir anlaşmazlığa yol açmıştır.
Soru 19: 1934 Balkan Antantı'nın zayıflamasına ve fiilen sona ermesine yol açan en önemli gelişme aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: D) II. Dünya Savaşı'nın başlaması ve Yugoslavya'nın Alman işgaline uğraması
Açıklama: Balkan Antantı, üye devletlerden birine yapılacak saldırıya karşı ortak hareket etmeyi öngörüyordu. Ancak II. Dünya Savaşı başlayıp, üye devletlerden Yugoslavya Alman işgaline uğrayınca pakt işlevsiz kalmış ve dağılmıştır.
Soru 20: Atatürk'ün "Komşularıyla ve bütün devletlerle iyi geçinmek Türkiye siyasetinin esasıdır." sözü, dış politikanın hangi iki temel ilkesini birleştirir?
Doğru Cevap: E) Barışçılık ve Milli Bağımsızlığa Saygı
Açıklama: Bu söz, Türkiye'nin barışçı bir politika izlediğini (iyi geçinmek) ancak bu politikanın temelinde kendi bağımsızlığına ve egemenlik haklarına tam saygı gösterilmesi şartının yattığını ifade eder. Bu, "Yurtta sulh, cihanda sulh" ilkesinin de bir özetidir.