Sözel Kafa

Sanatçı, eserini oluştururken kelimelerin bilinen anlamlarının ötesine geçmeyi hedefler. O, sözcüklerin herkesçe bilinen yüzeyini değil, altındaki derin ve sessiz boşlukları işlemeyi amaçlar. Bu yüzden gerçek sanatçı, sözcüklerin arasındaki havayı koklayan bir avcı gibidir; çünkü asıl anlam, açıkça söylenenlerde değil, o boşluklara ustaca gizlenenlerdedir. Yazar, bu boşlukları kullanarak okurun zihninde yeni dünyalar inşa eder.

Bu parçada altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

Dijital iletişim araçları, insanları fiziksel mesafelere rağmen birbirine ---- gibi görünse de, aslında derin ve anlamlı bağlar kurmanın önünde ---- bir engel oluşturarak modern bir paradoksa yol açıyor.

Bu cümlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?

İsveç'teki Karolinska Enstitüsü tarafından 2024 yılında yayınlanan ve 5.000 kentli bireyi kapsayan geniş ölçekli bir araştırma, doğa ile temasın zihinsel sağlık üzerindeki etkilerini net bir şekilde ortaya koydu. Araştırmaya göre, haftada en az üç kez, en az yarım saat boyunca ormanlık bir alanda yürüyüş yapan katılımcıların, bu aktiviteyi hiç yapmayanlara kıyasla kronik stresle ilişkili kortizol seviyelerinin %30 daha düşük olduğu saptanmıştır.

Bu cümleden kesin olarak çıkarılabilecek yargı aşağıdakilerden hangisidir?

(I)Hızlı adımlarla (II)eve (III)doğru yürürken (IV)aklındaki (V)tek şey, bu yorucu günü bitirmekti.

Bu cümledeki numaralanmış sözcüklerin türleri aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla doğru verilmiştir?

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "ile" sözcüğü bağlaç olarak kullanılmıştır?

Görüşlerini (I) çekinmeden (II) paylaşması, onun toplulukta (III) sevgi (IV) dolu bir insan olduğunu göstermişti (V).

Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerden hangisinin kökü, türü bakımından diğerlerinden farklıdır?

Modern dünyanın karmaşası içinde kaybolan birey, içsel bir denge kurabilmek için çoğu zaman sanata sığınır.

Bu cümlenin ögeleri, aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla doğru olarak verilmiştir?

Olayın üzerinden geçtikçe her şey değişiyordu. Artık vicdanının sesini reddetmesi imkânsızdı.

Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır?

Yazarın tek bir amacı vardı ( ) okuru sarsmak ( ) şaşırtmak ve düşündürmek ( ) Bunu başarabilirse ( ) görevini yapmış sayılacaktı.

Bu parçada ayraçlarla ( ) belirtilen yerlere sırasıyla aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangileri getirilmelidir?

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

(I) Bellek, genellikle bir video kamera gibi düşünülür; olup biteni tam olarak kaydeder ve biz de geri sardığımızda o anı yeniden yaşarız. (II) Oysa modern psikoloji, belleğin bu şekilde çalışmadığını, yanıltıcı olabileceğini kanıtlamıştır. (III) Bellek, bir kayıt cihazı değil, bir "yeniden inşa" sürecidir. (IV) Bir anıyı hatırladığımızda, o anının orijinal kaydına değil, en son hatırladığımız versiyonuna ulaşırız. (V) Her hatırlama eylemi, anıyı az da olsa değiştirir; araya yeni duygular, yeni bilgiler ve hatta yanlış detaylar eklenir. (VI) Bellek kaybı (amnezi) yaşayan hastalar üzerinde yapılan çalışmalar, bu mekanizmayı daha iyi anlamamızı sağlamıştır. (VII) Bu yüzden, dün gibi hatırladığımızı sandığımız çocukluk anılarımız, aslında yıllar içinde defalarca düzenlenmiş birer kurgudan ibaret olabilir.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır?

Neden hâlâ klasik romanları okuyoruz? Yüzlerce yıl önce yazılmış, günümüz teknolojisinden ve sosyal yapısından fersah fersah uzakta olan bu metinler, günümüzün karmaşık dünyasına ne söyleyebilir ki? Cevap aslında basittir: Teknoloji değişir, toplumlar dönüşür, siyasi sınırlar yeniden çizilir ama insanın temel duyguları ve ikilemleri değişmez. Aşk, nefret, hırs, kıskançlık, vicdan azabı ve adalet arayışı evrenseldir. Dostoyevski'nin Suç ve Ceza'sında Raskolnikov'un hissettiği o ikilem, bugün bizim de farklı bir bağlamda yaşadığımız ikilemdir. Klasikler, bize "insan olmanın" değişmez ve evrensel haritasını sunar.

Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

Sokrates, "Sorgulanmamış hayat yaşamaya değmez." der. Bu söz, felsefenin temel amacını özetler: Bize dayatılanları, alışkanlıklarımızı, inançlarımızı ve değerlerimizi körü körüne kabul etmek yerine onları akıl süzgecinden geçirmek. Felsefe, bize rahat ve hazır cevaplar sunmaz; aksine, en rahat olduğumuz yerlerde bile rahatsız edici sorular sormayı öğretir. Bizi entelektüel bir konfor alanından çıkarır ve dünyanın göründüğünden daha karmaşık olabileceğini gösterir. Bu sorgulama süreci acı verici olabilir, ancak bireyin kendi aklıyla düşünmesinin ve entelektüel olarak özgürleşmesinin de tek yoludur.

Bu parçadan felsefe ile ilgili aşağıdakilerden hangisine çıkarılamaz?

Eski fotoğraflara bakmak, zamanda donmuş bir anı ziyaret etmek gibidir. O soluk renkler, o artık var olmayan mekânlar, o ciddi yüz ifadeleri... Hepsi birer hikâye anlatır. Dijital fotoğrafların sonsuz ve anlık akışında kaybettiğimiz bir şeyi, basılı fotoğrafın "biricikliği" bize geri verir. Elimizde tuttuğumuz o karton, sadece bir görüntü değil, bir dönemin, bir anın ve o anı yaşayan insanların fiziksel bir kanıtıdır. Bu yüzden eski albümler, aile tarihinin sessiz vakanüvisleridir.

Bu parçada altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

Aşağıdaki parçaya göre 16, 17 ve 18. soruları cevaplayınız.

Stoacılık, yaklaşık 2300 yıl önce Kıbrıslı Zenon tarafından kurulan bir Helenistik felsefe okuludur. Bu felsefenin temelinde, "kontrol edebildiğimiz ve edemediğimiz şeyler" arasındaki keskin ayrım yatar. Dış dünyada olup bitenler (hava durumu, başka insanların hakkımızdaki düşünceleri, ekonomik krizler, hastalıklar) bizim kontrolümüzde değildir. Kontrolümüzde olan tek şey, bu dışsal olaylara verdiğimiz tepkiler, onlar hakkındaki yargılarımız ve bu yargılar sonucu ortaya çıkan eylemlerimizdir. Stoacılar, gerçek mutluluğa (eudaimonia) ulaşmanın yolunun, kontrol edemediğimiz şeyler için endişelenmeyi ve üzülmeyi bırakıp tüm enerjimizi sadece kontrol edebildiğimiz alana, yani kendi karakterimizi geliştirmeye (erdemli yaşamaya) odaklanmaktan geçtiğine inanırlar. Bu, dışsal olaylar karşısında pasif bir kabulleniş değil, aksine dışarıda fırtına koparken bile içsel bir sarsılmazlığı (apatheia) koruma çabasıdır.

Bu parçadan Stoacılık felsefesiyle ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi Stoacı bir bakış açısını yansıtmaz?

Bu parçada vurgulanmak istenen asıl düşünce aşağıdakilerden hangisidir?

Aşağıdaki parçaya göre 19, 20 ve 21. soruları cevaplayınız.

Yapay zekânın (YZ) sanat üretim sürecine dahil olması, "yaratıcılık" kavramını temelden sorgulatıyor. Geleneksel olarak yaratıcılık, insana özgü, derin bir duyarlılık, yaşanmışlık ve özgün bir bakış açısı gerektiren bir eylem olarak görülürdü. Oysa günümüzde YZ algoritmaları, saniyeler içinde karmaşık resimler üretebiliyor, şiirler yazabiliyor veya müzik besteleyebiliyor. Bu durum, bazı eleştirmenlerce "sanatın ölümü" ve "insan ruhunun değersizleşmesi" olarak yorumlanırken, bazılarınca da sanata dahil olan yeni ve devrimsel bir araç olarak görülüyor. Tıpkı fotoğraf makinesinin icadının, resim sanatını bitirmeyip aksine onu dönüştürmesi gibi. Bu ikinci görüşe göre YZ, bir sanatçı değil, sanatçının elindeki yeni bir fırçadır. Asıl soru, YZ'nin ürettiği eserin bir "ruha" sahip olup olmadığı değil, o eserin bizde bir duygu uyandırıp uyandırmadığıdır.

Bu parçadan yapay zekânın sanatta kullanımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

Bu parçada yapay zekâ ile ilgili vurgulanmak istenen asıl düşünce aşağıdakilerden hangisidir?

Bu parçada altı çizili sözle ("sanatçının elindeki yeni bir fırçadır") yapay zekâ hakkında anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

Aşağıdaki parçaya göre 22 ve 23. soruları cevaplayınız.

"Biyofili" hipotezi, insanların doğaya ve diğer canlı sistemlere karşı içgüdüsel bir yakınlık duyduğunu öne sürer. Bu teoriye göre, milyonlarca yıllık evrim sürecimiz avcı-toplayıcı olarak doğayla iç içe geçtiği için, genlerimizde doğaya karşı bir sevgi ve derin bir ihtiyaç kodlanmıştır. Modern kent yaşamının beton ve camdan oluşan yapay çevreleri, bu temel ve kadim ihtiyacı karşılamakta çoğu zaman yetersiz kalır. Bir parkta çıplak ayakla yürümek, bir saksıda çiçek yetiştirmek veya sadece bir pencereden ağaçları izlemek bile bu içgüdüsel bağı besler ve stresi azaltır. Bu bağın tamamen kopması ise psikolojik olarak yabancılaşma, kaygı ve kronik strese yol açar.

Bu parçadan hareketle "biyofili" hipotezi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

Aşağıdaki parçaya göre 24, 25 ve 26. soruları cevaplayınız.

(I) Eleştiri ile sansür, genellikle birbiriyle karıştırılan ancak amaç ve yöntem bakımından temelde zıt iki kavramdır. (II) Eleştiri, bir eseri veya düşünceyi daha iyi anlamak, onu analiz etmek, güçlü ve zayıf yönlerini tartışmak amacıyla yapılır; doğası gereği diyaloğa açıktır. (III) Eleştiri’nin amacı, eseri veya düşünceyi yok etmek değil, onu entelektüel bir zemine taşıyarak geliştirmektir. (IV) Sansür ise bir eserin veya düşüncenin ifade edilmesini, yayılmasını veya okunmasını "engellemek" üzerine kuruludur. (V) Sansür, diyaloğu reddeder ve tek amacı susturmaktır. (VI) Sansürün temel motivasyonu genellikle korkudur: Farklı fikrin yayılmasından, yerleşik düzenin bozulmasından veya otoritenin sorgulanmasından duyulan korku. (VII) Tarih boyunca birçok değerli eserin, bu korkunun bir sonucu olarak sansürün kurbanı olduğu bilinmektedir.

Bu parçaya göre eleştiri ile sansür arasındaki temel fark aşağıdakilerden hangisidir?

Bu parçadan sansür ile ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi, kendinden önceki cümlenin açıklaması niteliğindedir?

Aşağıdaki bilgilere göre 27, 28, 29 ve 30. soruları birbirinden bağımsız olarak cevaplayınız.

Kadir, Leman, Metin, Nergis, Pınar ve Selim (K, L, M, N, P, S) adlı altı uzman, bir seminerde **Sabah** ve **Öğleden Sonra** oturumlarında sunum yapacaktır. Her oturumda üçer uzman sunum yapacaktır.

• Kadir ve Leman aynı oturumda sunum yapacaktır.
• Nergis ve Pınar farklı oturumlarda sunum yapacaktır.
• Metin, Sabah oturumunda sunum yapacaktır.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi kesin olarak doğrudur?

Aşağıdaki uzman çiftlerinden hangisi hiçbir koşulda aynı oturumda bulunamaz?

Nergis'in, Öğleden Sonra oturumunda olduğu biliniyorsa, aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

Selim ve Pınar'ın aynı oturumda olduğu biliniyorsa, Öğleden Sonra oturumunda kimler vardır?

a, b ve c pozitif tam sayılar olmak üzere a² + 2b² + 3c² ifadesi bir çift sayıdır.

Buna göre,
I. a * b
II. a + c
III. a + b + c
ifadelerinden hangileri her zaman bir çift sayıdır?

İki basamaklı AB doğal sayısı, rakamları toplamının 5 katına eşittir.

Buna göre, AB sayısı kaçtır?

(10! + 9!) / (10! - 9!) işleminin sonucu kaçtır?

(0,5 / 0,05) + (1,2 / 0,3) - (0,08 / 0,8) işleminin sonucu kaçtır?

3 + (10 / (1 + (6 / (x-1)))) = 5 denklemini sağlayan x değeri kaçtır?

a, b ve c gerçel sayıları için a < 0 < b < c olduğu bilinmektedir.

Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi kesinlikle yanlıştır?

x < 0 < y olmak üzere, (|x| - |x - y|) / |y| ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?

(2¹² + 2¹⁰) / (2⁸ + 2⁶) işleminin sonucu kaçtır?

(3^a + 3^a + 3^a) / 9^a = 1/27 eşitliğini sağlayan a değeri kaçtır?

(√50 + √18) / √8 işleminin sonucu kaçtır?

x ve y pozitif gerçel sayılar olmak üzere √(x * y) = 3
√x + √y = 4 olduğuna göre, x + y toplamı kaçtır?

((a² - ab - 2b²) / (a² - 4b²)) : ((a + b) / (a + 2b)) ifadesinin en sade hali aşağıdakilerden hangisidir?

15 kişilik bir grubun yaş ortalaması 20'dir. Bu gruba 5 kişi daha katılınca grubun yeni yaş ortalaması 22 oluyor.

Buna göre, gruba sonradan katılan 5 kişinin yaş ortalaması kaçtır?

Bir kargo şirketi, 5 kg'a kadar olan kargolar için bir sabit ücret, 5 kg'ı aşan kargolar için ise aşılan her kg başına ek ücret almaktadır.
Bu şirketle 8 kg'lık bir kargo göndermek için 44 TL, 12 kg'lık bir kargo göndermek için 60 TL ödenmiştir.

Buna göre, 5 kg'a kadar olan kargolar için alınan sabit ücret kaç TL'dir?

Bir fırıncı, elindeki unun 1/3'ü ile ekmek, kalan unun 1/2'si ile simit yapmıştır. Geriye 20 kg un kaldığına göre, ekmek yapmak için kaç kg un kullanmıştır?

Bir annenin bugünkü yaşı, iki çocuğunun bugünkü yaşları toplamından 4 fazladır. 5 yıl önce, annenin yaşı bu iki çocuğunun o günkü yaşları toplamının 2 katıydı.

Buna göre, annenin bugünkü yaşı kaçtır?

Boş bir havuzu A musluğu tek başına doldururken, havuzun dibindeki B musluğu ise dolu havuzu tek başına boşaltmaktadır. A musluğunun havuzu doldurma kapasitesi (hızı), B musluğunun boşaltma kapasitesinin 3 katıdır. İki musluk aynı anda açıldığında boş havuz 12 saatte dolmaktadır.

Buna göre, A musluğu boş havuzu tek başına kaç saatte doldurur?

Aşağıdaki doğrusal grafik, 500 km'lik bir yolu gitmek için yola çıkan bir aracın kalan yolunun zamana göre değişimini göstermektedir. Araç, 1 saat boyunca grafikteki gibi sabit hızla gittikten sonra hızını yarıya düşürerek yoluna devam ediyor.

Buna göre, araç yolun tamamını toplam kaç saatte almıştır?

Bir ankete katılanların %60'ı kadındır. Kadınların %40'ı "Evet" oyu kullanırken, erkeklerin %70'i "Hayır" oyu kullanmıştır. "Evet" diyen kadınların sayısı, "Evet" diyen erkeklerin sayısından 30 fazladır.

Buna göre, ankete katılan toplam kişi sayısı kaçtır?

Bir mağaza A ve B ürünlerini satmaktadır. Mağaza, A ürününü %20 kârla, B ürününü %10 zararla satmaktadır. Bu iki satışın sonunda mağazanın toplam kârı %8 olmuştur. A ürününün maliyeti, B ürününün maliyetinden 20 TL fazladır.

Buna göre, A ürününün maliyeti kaç TL'dir?

A kabında şeker oranı %10 olan 20 litre, B kabında ise şeker oranı %30 olan 30 litre şekerli su bulunmaktadır. Bu iki kaptan eşit miktarlarda karışım alınarak yeni bir karışım oluşturuluyor.

Buna göre, oluşan yeni karışımın şeker oranı yüzde kaçtır?

Her öğrencinin piyano (P), keman (K) veya gitar (G) enstrümanlarından en az birini çalabildiği 24 kişilik bir sınıfta;
* Piyano çalabilen fakat keman çalamayan öğrenci sayısı 9'dur.
* Keman çalabilenlerin sayısı, yalnızca gitar çalabilenlerin sayısının 2 katıdır.

Buna göre, keman çalabilen öğrenci sayısı kaçtır?

Gerçel sayılar kümesi üzerinde * (yıldız) işlemi,
a * b = 2*a + b²
biçiminde tanımlanıyor.

Buna göre, 5 * (3 * 1) işleminin sonucu kaçtır?

Bir torbada 4 kırmızı ve 5 beyaz top bulunmaktadır.

Torbaya geri atılmamak şartıyla, rastgele çekilen iki topun ikisinin de beyaz olma olasılığı kaçtır?

B(n) = n sayısının pozitif tek bölenlerinin toplamı.
Ç(n) = n sayısının pozitif çift bölenlerinin toplamı.
Buna göre, B(10) + Ç(10) toplamı kaçtır?

B(n) = 4 eşitliğini sağlayan n sayısı aşağıdakilerden hangisi olabilir?

Ç(n) = 12 eşitliğini sağlayan n sayısı aşağıdakilerden hangisidir?

Şekildeki ABC üçgeninde |AB| = |AC|, m(ABC) = 50° ve m(DAC) = 20° dir. D noktası [BC] kenarı üzerindedir.

Buna göre, m(ADB) = x kaç derecedir?

Şekildeki ABCD bir karedir. E noktası, [BC] kenarı üzerinde bir noktadır.
|BE| = 5 cm ve |EC| = 3 cm'dir.

Buna göre, ADE üçgeninin alanı kaç cm²'dir?

Analitik düzlemde A(1, 3) ve B(4, 9) noktalarından geçen doğrunun eğimi kaçtır?

İslamiyet öncesi Türk devletlerinde hükümdar olma yetkisinin "Kut" anlayışı ile ilahi bir kaynağa dayandırıldığına inanılırdı. Ancak bu yetki, hanedanın tüm erkek üyelerine verilmiş sayılırdı.

Bu durumun aşağıdakilerden hangisine yol açtığı savunulamaz?

Uygurlara ait olan bu destanda, Türklerin kutsal bir taşı (Yada Taşı) Çinlilere vermesi üzerine tanrının gazabına uğramaları, kuraklık ve kıtlık yaşamaları ve sonunda kutsal yurtlarını terk ederek yeni bir bölgeye yerleşmeleri anlatılır.

Sözü edilen bu destan aşağıdakilerden hangisidir?

İslamiyet öncesi Türklerde bir çocuğun doğumu, ad konulması, evlenmesi, ölümü gibi yaşamın dönüm noktaları için törenler düzenlenirdi. Bu törenler, Türklerin geleneksel inançlarına göre "kötü ruhları" kovmak, "iyi ruhları" davet etmek amacıyla yapılırdı.

Bu durum, Türk toplumunda aşağıdakilerden hangisinin önemini göstermektedir?

Türkler, Göktürk Devleti Dönemi'nde Budizm'e yönelmiş olsalar da, göçebe yaşam tarzına uymadığı için bu dini kısa sürede terk etmişlerdir. Ancak Uygurlar döneminde yerleşik hayata geçilmesiyle Budizm yaygınlaşmıştır.

Bu durum, Türk devletlerinde din seçimini etkileyen temel faktörün aşağıdakilerden hangisi olduğunu göstermektedir?

Orhun Yazıtları'nda, Türklerin Çinlilerle ilişkileri sırasında yaşadıkları zorluklar ve Çin esaretinden kurtuluşları anlatılır. Bilge Kağan, yazıtlarında Çinlilerin Türkleri nasıl kandırdığını ve Türk milletini nasıl yok etmeye çalıştığını vurgular.

Bu yazıtlar, Türk tarihi açısından aşağıdakilerden hangisine kaynaklık eder?

İslamiyet öncesi Türk toplumunda kadınlar, erkeklerle eşit haklara sahipti. Kadınlar, savaşlara katılabilir, elçi olabilir, hatta kağan naibi olarak devleti yönetebilirdi.

Bu durum, Türk toplumunda aşağıdakilerden hangisinin gelişmiş olduğunu gösterir?

İslamiyet öncesi Türk devletlerinde devletin doğu ve batı olarak iki idari birime ayrılmasına "İkili Teşkilat" denirdi. Bu sistemde doğuyu asıl hükümdar (Kağan) yönetirken, batı kanadını hanedan üyesi bir "Yabgu" yönetirdi.

Bu uygulamanın temel amacı aşağıdakilerden hangisidir?

Türklerin İslamiyet'i kitleler halinde kabul etmesinde birçok faktör etkili olmuştur.

Aşağıdakilerden hangisinin bu faktörler arasında diğerlerine göre en az etkiye sahip olduğu söylenebilir?

751 yılındaki Talas Savaşı, Türk-İslam tarihi açısından bir dönüm noktası olmuş; bu savaşta Karluk Türkleri, Abbasilerin yanında Çinlilere karşı savaşmıştır.

Aşağıdakilerden hangisi bu savaşın sonuçlarından biri olarak gösterilemez?

Orta Asya'da kurulan ilk Müslüman Türk devleti olan Karahanlılar, İslamiyet'i kabul etmelerine rağmen birçok alanda eski Türk geleneklerini devam ettirmişlerdir.

Aşağıdakilerden hangisi, Karahanlıların ulusal kimliklerini (Türklük özelliklerini) koruduklarına kanıt olarak gösterilemez?

Gazneli Mahmut, Hindistan'a düzenlediği 17 seferle İslamiyet'in bu bölgede yayılmasını sağlamış ve "Sultan" unvanını kullanan ilk Türk hükümdarı olmuştur. Ancak Gazneliler, Karahanlılar ve Selçuklulara kıyasla daha kısa sürede yıkılmıştır.

Bu durumun temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

Büyük Selçuklu Devleti Sultanı Alparslan Dönemi'nde (1063-1072) yaşanan aşağıdaki gelişmelerden hangisi, hem Anadolu'nun Türkleşme sürecini başlatmış hem de Bizans'ın Papalık'tan yardım istemesine (Haçlı Seferleri) zemin hazırlamıştır?

Anadolu Selçuklu Devleti, Haçlı Seferleri'nin yarattığı tahribata rağmen, özellikle I. Gıyaseddin Keyhüsrev döneminde önemli ticari hamleler yapmıştır.

Bu dönemde Antalya'nın fethi (1207) ve Venediklilerle ticaret antlaşması yapılmasının temel amacı aşağıdakilerden hangisidir?

1243 yılında Moğol (İlhanlı) orduları ile Anadolu Selçuklu Devleti arasında yapılan Kösedağ Savaşı, Anadolu tarihi için bir dönüm noktası olmuştur.

Aşağıdakilerden hangisi bu savaşın sonuçlarından biri değildir?

Osmanlı Devleti, Kuruluş Dönemi'nde Balkanlar'da fethettiği topraklara Anadolu'dan getirdiği Konar-göçer Türkmenleri yerleştirmiştir (İskân Politikası).

Bu politikanın amaçları arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?

Orhan Bey Dönemi'nde, Karesioğulları Beyliği'nin alınmasıyla Osmanlı Devleti donanma gücüne kavuşmuştur.

Bu gelişmenin sağladığı en önemli stratejik sonuç aşağıdakilerden hangisidir?

I. Murat Dönemi'nde Haçlı ordularına karşı Sırpsındığı (1364) ve I. Kosova (1389) Savaşları kazanılmış, Balkanlar'daki Osmanlı hakimiyeti büyük ölçüde pekişmiştir.

Bu hızlı genişlemeye paralel olarak, I. Murat'ın aşağıdaki sistemlerden hangisinin temellerini atması zorunlu hale gelmiştir?

Yıldırım Bayezid Dönemi'nde (1389-1402) Anadolu'da Türk siyasi birliği büyük ölçüde sağlanmış ve İstanbul kuşatılmıştır. Ancak 1402'de yaşanan Ankara Savaşı, bu başarıları gölgede bırakmıştır.

Aşağıdakilerden hangisi, Ankara Savaşı'nın sonuçlarından biri değildir?

Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'u fethetmesinin ardından Papalık'ın önderliğinde birleşen Avrupa devletleri ile Osmanlı Devleti arasında yıllarca süren (1463-1479) deniz ve kara savaşları yapılmıştır. Bu savaşlar sonucunda Venedik ile bir antlaşma imzalanmıştır.

Bu antlaşmayla Venedik'e, İstanbul'da "Balyos" adıyla elçi bulundurma hakkı ve ticari imtiyazlar verilmesinin temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

Yavuz Sultan Selim Dönemi'nde (1512-1520) yapılan Mercidabık (1516) ve Ridaniye (1517) Savaşları ile Memlûk Devleti'ne son verilmiştir.

Aşağıdakilerden hangisi, Mısır Seferi'nin sonuçları arasında yer almaz?

Kanuni Sultan Süleyman Dönemi'nde, Osmanlı Devleti'nin Avrupa siyasetindeki en büyük rakibi Kutsal Roma İmparatorluğu (Habsburg Hanedanı) olmuştur. Kanuni, bu hanedanın Avrupa'da kurmaya çalıştığı tek güç olma siyasetine karşı aktif bir strateji izlemiştir.

Aşağıdakilerden hangisi, Kanuni'nin bu stratejisi doğrultusunda Habsburgların gücünü kırmak amacıyla attığı adımlardan biridir?

1538'de kazanılan Preveze Deniz Zaferi, Osmanlı donanmasının Akdeniz'deki gücünü zirveye çıkarmıştır.

Aşağıdakilerden hangisi, bu zaferin Osmanlı Devleti'ne sağladığı en önemli stratejik sonuçtur?

Osmanlı Devleti'nde Tımar Sistemi, devletin hem askerî hem de idari yapısının temel taşlarından biri olmuştur. Bu sistemde, dirlik sahibi (Tımarlı Sipahi), kendisine tahsis edilen topraklarda devlet adına vergi toplar, asayişi sağlar ve "Cebelü" adı verilen atlı askerleri beslerdi.

Buna göre Tımar Sistemi'nin faydaları arasında aşağıdakilerden hangisi gösterilemez?

Osmanlı Devleti'nde Kapıkulu Ocağı'na asker ve Enderun Mektebi'ne yönetici adayı yetiştirmek amacıyla Devşirme Sistemi uygulanmıştır.

Bu sistemin temel amacı aşağıdakilerden hangisidir?

Osmanlı Devleti'nde, 1718 Pasarofça Antlaşması ile başlayıp 1730 Patrona Halil İsyanı ile sona eren dönem Lale Devri olarak bilinir. Bu dönem, Batı'nın üstünlüğünün kısmen kabul edildiği ve kültürel yeniliklerin yaşandığı bir "zevk ve sefa" dönemi olmuştur.

Aşağıdakilerden hangisi Lale Devri'nde yaşanan gelişmelerden biri değildir?

1839'da ilan edilen Tanzimat Fermanı (Gülhane Hatt-ı Hümayunu), Osmanlı tarihinde bir dönüm noktasıdır. Fermanın en önemli maddesi, "Tüm tebaanın can, mal ve namus güvenliğinin kanun güvencesi altına alınmasıdır."

Bu madde ile Osmanlı Devleti'nin aşağıdakilerden hangisini ilk kez kabul ettiği söylenebilir?

1856 yılında ilan edilen Islahat Fermanı, Kırım Savaşı sonrasında Avrupalı devletlerin baskısıyla hazırlanmış ve Paris Antlaşması'nda yer almıştır. Ferman, gayrimüslim tebaaya Müslümanlarla tam bir eşitlik getirmeyi, cizye vergisini kaldırmayı ve onlara devlet memuru olma yolunu açmayı vaat etmiştir.

Bu bilgilere dayanarak Islahat Fermanı ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

Türkiye, 36° - 42° Kuzey paralelleri ile 26° - 45° Doğu meridyenleri arasında yer alır. Bu konum, Türkiye'nin hem "mutlak (matematiksel)" hem de "göreceli (özel)" konum özelliklerini belirler.

Aşağıdakilerden hangisi, Türkiye'nin "göreceli (özel) konumu"nun bir sonucudur?

Türkiye, Alp-Himalaya kıvrım kuşağı üzerinde yer alan genç oluşumlu bir ülkedir. Bu durumun, Türkiye'nin yer şekilleri üzerinde belirgin etkileri vardır.

Aşağıdakilerden hangisi, Türkiye'nin bu jeolojik özelliğinin bir sonucu olarak gösterilemez?

Aşağıdaki haritada Türkiye'deki bazı dağ sıraları ve tek dağlar numaralandırılarak gösterilmiştir.

Haritadaki numaralı dağlardan hangileri, orojenez bakımından Ege Bölgesi'ndeki Menteşe Dağları ile benzer bir oluşuma sahiptir?

Türkiye'de akarsuların hidroelektrik potansiyeli yüksektir. Ancak Ege Bölgesi'ndeki akarsuların potansiyeli, Doğu Anadolu Bölgesi'ndeki akarsulara göre çok daha düşüktür.

Ege akarsularının potansiyelinin düşük olmasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

Aşağıdaki haritada Türkiye'de görülen bazı kıyı tiplerinin bulunduğu alanlar numaralandırılmıştır.

Haritada gösterilen Ria, Dalmaçya ve Enine kıyı tipleri, hangi numaralarla doğru eşleştirilmiştir?

Türkiye'de, Karadeniz ikliminin etkili olduğu alanlarda orman örtüsü, İç Anadolu'da ise bozkır bitki örtüsü hâkimdir.

Bu farklılığın ortaya çıkmasındaki temel etken aşağıdakilerden hangisidir?

Aşağıdaki haritada Türkiye'de nüfusun seyrek olduğu bazı alanlar numaralandırılmıştır.

Numaralı alanların nüfus bakımından seyrek olmasının temel nedenleri sırasıyla hangileridir?

Doğu Anadolu Bölgesi, Türkiye'nin en yüksek ve engebeli bölgesidir. Bu bölgede yaz yağışları görülür ve yaz mevsimi serin geçer. Bu durum, bölgedeki tarımsal faaliyetleri ve hayvancılık türünü doğrudan etkilemiştir.

Aşağıdakilerden hangisi, bu iklim ve yer şekillerinin bölgedeki tarım ve hayvancılık faaliyetleri üzerindeki etkisidir?

Türkiye'de bazı tarım ürünlerinin yetiştirilme alanları, belirli bölgelerde yoğunlaşmışken; bazı ürünler hemen her bölgede yetiştirilebilmektedir.

Buğday ve üzüm gibi ürünlerin Türkiye genelinde yaygın olarak yetiştirilebilmesinin temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

Aşağıdaki bar grafik, Türkiye'nin 2023 yılı tarımsal ihracat gelirlerinin bazı ürünlere göre oransal dağılımını göstermektedir.

Grafiğe göre, Türkiye'nin ihracatında en büyük paya sahip olan ve ikinci sırada yer alan ürünler sırasıyla hangileridir?

Aşağıdaki haritada Türkiye'de çıkarılan bazı madenlerin başlıca çıkarım alanları numaralandırılmıştır.

Haritada I, II, III ve IV numara ile gösterilen madenler sırasıyla aşağıdakilerden hangisidir?

Aşağıdaki haritada, Türkiye'deki bazı termik ve alternatif enerji santrallerinin yerleri numaralarla gösterilmiştir.

Haritada I, II ve III ile gösterilen santrallerin kullandığı enerji kaynakları sırasıyla hangileridir?

Karstik araziler, kalker, jips gibi eriyebilen kayaçların yaygın olduğu sahalardır. Bu sahalarda lapya, dolin, uvala, polye gibi aşınım; sarkıt, dikit, traverten gibi birikim şekilleri görülür.

Bu tür yer şekillerinin Türkiye'de en yaygın olarak görüldüğü bölge aşağıdakilerden hangisidir?

Türkiye'de nüfus artış hızı, dönemsel olarak değişiklik göstermiştir. Cumhuriyet'in ilk yıllarından 1960'lara kadar nüfus artış hızını yükseltici politikalar izlenirken, 1960'lardan sonra nüfus artış hızını düşürücü politikalar uygulanmıştır.

1960 sonrası dönemde nüfus artış hızını düşürmeye yönelik politikaların benimsenmesinin temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

Türkiye'de sanayi tesislerinin dağılımı büyük ölçüde ham maddeye yakınlık, ulaşım olanakları ve pazar koşullarına bağlıdır.

Aşağıdaki sanayi kollarından hangisinin kuruluş yerinin belirlenmesinde "ham maddeye yakınlık" zorunluluğu en fazladır?

Erozyon, toprağın üst verimli kısmının su veya rüzgâr tarafından taşınarak yok olmasıdır. Türkiye, erozyon tehlikesinin yüksek olduğu bir ülkedir.

Aşağıdakilerden hangisi, Türkiye'de erozyonu artıran faktörlerden biri değildir?

Aşağıdaki haritada Türkiye'de yer alan bazı plato alanları numaralandırılarak gösterilmiştir.

Haritada I, II ve III ile gösterilen platoların oluşum türleri sırasıyla aşağıdakilerden hangisidir?

Aşağıdaki haritada, Türkiye'de kırsal bölgelerde kullanılan baskın yapı malzemelerinin bulunduğu üç alan numaralandırılmıştır.

Haritada I, II ve III ile gösterilen yerlerdeki yaygın kırsal yapı malzemeleri sırasıyla hangileridir?

Hukuk kurallarının taraflara, aksini kararlaştırabilme imkânı tanımadığı, mutlaka uyulması zorunlu olan kurallarına ne ad verilir?

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'na göre, henüz ergin olmamış veya ergin olmakla birlikte kısıtlanmış olan çocuklar üzerinde ana ve babaya tanınan hak ve yükümlülüklere ne ad verilir?

1982 Anayasası'nın 2. maddesinde belirtilen "Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, millî dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, lâik ve sosyal bir hukuk Devletidir." ifadesi yer almaktadır.

Aşağıdakilerden hangisi, bu maddede belirtilen "Hukuk Devleti" ilkesinin gereklerinden biri değildir?

1982 Anayasası'na göre, yasama yetkisi Türk Milleti adına Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) tarafından kullanılır ve bu yetki devredilemez.

Aşağıdakilerden hangisi, TBMM'nin yasama yetkisi kapsamında yaptığı işlemlerden biri değildir?

1982 Anayasası'nda 2017 yılında yapılan değişiklikle, yürütme yetkisi ve görevi Cumhurbaşkanına verilmiştir.

Aşağıdakilerden hangisi, Cumhurbaşkanının yürütme alanındaki görev ve yetkilerinden biri değildir?

1982 Anayasası'na göre, idarenin her türlü eylem ve işlemine karşı yargı yolu açıktır. Ancak, bazı işlemler bu denetimin dışında tutulmuştur.

Aşağıdakilerden hangisi, Anayasa'da belirtilen yargı denetimi dışındaki bu istisnai durumlardan biridir?

1982 Anayasası'nın 2. maddesi, Türkiye Cumhuriyeti'ni "sosyal bir hukuk devleti" olarak tanımlar.

Devletin, ekonomik ve sosyal hayata müdahale ederek zayıf kesimleri koruması, fırsat eşitliğini sağlaması ve vergi adaletini gözetmesi, Anayasa'nın hangi temel ilkesinin bir gereğidir?

1982 Anayasası'nın 13. maddesi, temel hak ve hürriyetlerin sınırlandırılmasına ilişkin temel kuralları belirlemiştir.

Aşağıdakilerden hangisi, bu kurallardan biri değildir?

1982 Anayasası, savaş ve olağanüstü hâl gibi durumlarda bile dokunulamayacak "sert çekirdek haklar"ı güvence altına almıştır.

Aşağıdakilerden hangisi bu "sert çekirdek haklar"dan biri değildir?

1982 Anayasası, Madde 25'te "Düşünce ve Kanaat Hürriyeti"ni, Madde 26'da ise "Düşünceyi Açıklama ve Yayma Hürriyeti"ni düzenlemiştir.

Bu iki madde arasındaki temel farka dayanarak, aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

1982 Anayasası'nın Lâiklik ilkesi gereği, din ve devlet işleri birbirinden ayrılmıştır.

Aşağıdaki ifadelerden hangisi, Anayasa'nın Lâiklik ilkesiyle ilgili getirdiği düzenlemelerden biri değildir?

1982 Anayasası'nda 2017 yılında yapılan değişikliklerle, TBMM'nin Hükûmeti denetleme yolları yeniden düzenlenmiş ve bazıları kaldırılmıştır.

Aşağıdakilerden hangisi, 2017 değişikliği ile parlamenter sistemden Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi'ne geçişle birlikte TBMM'nin denetim araçları arasından çıkarılmıştır?

1982 Anayasası'na göre, TBMM ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri normal şartlarda beş yılda bir ve aynı gün yapılır.

Aşağıdakilerden hangisi, seçimlerin "yenilenmesi" kararı alma yetkisine sahiptir?

İdare Hukukuna göre, Türkiye'nin idari yapısı merkezden yönetim ve yerinden yönetim esaslarına dayanır.

Aşağıdakilerden hangisi, 1982 Anayasası'nda belirtilen "mahallî idare" birimlerinden biri değildir?

2024 yılında "İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsilî Listesi"ne eklenen ve Türkiye'nin de ortak dosya sunduğu kültürel miras aşağıdakilerden hangisidir?