Bölüm 2: Türkiye'de Ticaret 🛍️
Ulaşım, Ticaret ve Turizm Ünitesi
Ulaşım yollarını öğrendik, şimdi bu yolları kullanarak ne yaptığımıza bakacağız: Ticaret! Bu bölümde, ülke içindeki (İç Ticaret) ve ülkeler arasındaki (Dış Ticaret) mal alışverişini, en çok ne alıp ne sattığımızı ve sınır kapılarımızı inceleyeceğiz.
Hazır mısın? Alışveriş başlıyor!
Bölüm 2: Adımlar
Ticaret, kâr amacıyla mal ve hizmetlerin alınıp satılmasıdır. Ticaretin gelişmesi için bazı şartlar gerekir.
Bir yerde ticaret neden canlıdır?
- Bölgeler Arası Farklılıklar (İç Ticaret): Farklı bölgelerde farklı tarım ürünlerinin yetişmesi (Çay-Fındık / Pamuk-Turunçgil) veya sanayinin farklı yerlerde yoğunlaşması, bölgeler arası mal alışverişini zorunlu kılar.
- Sanayi Üretimi: Üretilen sanayi malı arttıkça ticaret artar.
- Gelişmiş Ulaşım Ağı: Ürünleri pazara ulaştırmanın kolay ve ucuz olması.
- Nüfus Miktarı ve Gelir Düzeyi: Nüfusun kalabalık (Pazar) ve alım gücünün yüksek olması ticareti çeker.
- Pazarlama ve E-Ticaret: Modern pazarlama ve internet (e-ticaret) ticaret hacmini artırır.
- Devlet Politikaları (Dış Ticaret): Gümrük vergileri ve ticaret anlaşmaları dış ticareti etkiler.
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas ve Adım B'ye geçerek "İç Ticaret" konusuna odaklanalım.
Ülke sınırları içinde yapılan mal ve hizmet alışverişidir.
Türkiye içinde mal akışı neden bu kadar yoğundur?
- Bölgeler Arası Üretim Farklılıkları: (En önemli nedenlerden biri). Örn: Rize'den çay, Adana'dan pamuk, Konya'dan tahıl alınır.
- Sanayinin Dengesiz Dağılışı: Sanayi ürünleri (örn: Otomotiv) Marmara'dan tüm ülkeye dağıtılır.
- Nüfus ve Tüketimin Dengesiz Dağılışı: Büyük şehirler (İstanbul, Ankara, İzmir) dev tüketim merkezleridir.
- Gelişmiş Ulaşım Ağı: Karayollarının yaygınlığı mal akışını kolaylaştırır.
Mallar nereden nereye gider?
- Tarım Ürünleri: Kırsal alanlardan -> Şehirlere (Pazar) ve Fabrikalara (Hammadde).
- Sanayi Ürünleri: Fabrikalardan (Marmara, Ege vb.) -> Tüm ülkeye (Pazar).
- Hammadde: Maden/Tarım alanlarından -> Sanayi tesislerine.
- Önemli İç Ticaret Merkezleri: İstanbul, İzmir, Ankara, Bursa, Adana, Gaziantep, Kayseri, Konya.
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas ve Adım C'ye geçerek "Dış Ticaret" konusuna başlayalım.
Ülkelerin birbirleriyle yaptıkları mal ve hizmet alışverişidir (İhracat ve İthalat).
İhracat, İthalat, Hacim ve Denge nedir?
- İhracat (Exports): Ülke dışına mal satmaktır. (Döviz girişi sağlar).
- İthalat (Imports): Ülke dışından mal almaktır. (Döviz çıkışına neden olur).
- Dış Ticaret Hacmi: İhracat + İthalat (Toplam alışveriş).
- Dış Ticaret Dengesi: İhracat - İthalat (Aradaki fark).
- Dış Ticaret Fazlası: İhracat > İthalat (Olumlu durum).
- Dış Ticaret Açığı: İthalat > İhracat (Olumsuz durum).
En çok kiminle ticaret yaparız ve durumumuz nedir?
- Türkiye'nin dış ticaret hacmi sürekli artmaktadır.
- Türkiye, genellikle dış ticaret açığı verir (İthalat > İhracat).
- Temel Neden: İthalatta enerji kaynaklarının (Petrol, Doğal Gaz) ve yüksek teknolojili ürünlerin payının büyük olması.
- En fazla dış ticaret yapılan ülke grubu Avrupa Birliği (AB) ülkeleridir (Başta Almanya).
- Dış ticarette en çok kullanılan yol, en ucuz olduğu için Denizyolu'dur.
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas ve Adım D'ye geçerek neleri alıp neleri sattığımıza bakalım.
Dış ticaret açığımızın nedenlerini anlamak için ne sattığımıza (İhracat) ve ne aldığımıza (İthalat) bakmalıyız. Grafiği inceleyiniz.
Ülkeye döviz getiren ürünlerimiz.
İhracatımızda sanayi ürünleri ezici bir üstünlüğe sahiptir.
- Otomotiv Endüstrisi (En Büyük Pay)
- Makine ve Aksamları
- Hazır Giyim ve Konfeksiyon (Tekstil)
- Demir-Çelik Ürünleri
- Elektrikli Makineler (Beyaz Eşya vb.)
- Kimyevi Maddeler
- Tarım ve Gıda Ürünleri (Fındık, Kuru Meyveler, Yaş Meyve/Sebze)
- Madenler (Mermer, Krom, Bor, Feldspat)
Dış ticaret açığının nedeni olan alımlarımız.
İthalatımızda enerji ve yüksek teknoloji başı çeker.
- Mineral Yakıtlar ve Yağlar (ENERJİ - Petrol, Doğal Gaz, Taş Kömürü) (En Büyük Pay)
- Makine ve Aksamları
- Elektrikli Makineler ve Elektronik Cihazlar (Telefon, Bilgisayar)
- Demir-Çelik
- Motorlu Kara Taşıtları (Otomotiv)
- Kimyasal Maddeler ve Ürünler
- İlaç ve Eczacılık Ürünleri
- Değerli Metaller (Altın)
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas ve Adım E'ye geçerek ticaretin kapılarını (Limanlar/Sınırlar) haritada görelim.
Harita yüklendi! Dış ticaretimizin %90'ından fazlası deniz ve kara yoluyla yapılır. Sağ üst köşeden Limanları (⚓) ve Sınır Kapılarını (🚧) seçebilirsiniz.
Kara ticaretimizin kapıları.
- Bulgaristan (Avrupa): Kapıkule (En işlek), Dereköy, Hamzabeyli
- Yunanistan (Avrupa): İpsala, Pazarkule, Uzunköprü (Demiryolu)
- Gürcistan (Kafkasya): Sarp, Türkgözü, Aktaş
- Ermenistan: Akyaka ve Alican (Kapalıdır)
- Nahçıvan (Azerbaycan): Dilucu (Umut)
- İran (Asya): Gürbulak (En işlek), Esendere, Kapıköy (Demiryolu)
- Irak (Orta Doğu): Habur (En işlek), Üzümlü
- Suriye (Orta Doğu): Cilvegözü, Öncüpınar, Karkamış (Durumları istikrarsızdır).
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas ve bu bölümün final testine geç!
Tebrikler! Türkiye'nin hem iç hem de dış ticaretini, ne alıp ne sattığımızı ve sınır kapılarımızı öğrendin.
Şimdi tüm bu konuları kapsayan 10 soruluk final testimizle bilgilerimizi kalıcı hale getirelim!
Test Sonucu
Harikasın!
Tüm soruları (3'te 3) doğru cevaplayarak bu bölümü başarıyla tamamladın.
Test Sonucu
Tekrar Deneyelim!
Bazı soruları yanlış cevapladın. (Skor: 3'te 2). Lütfen konuyu tekrar gözden geçirin.
Bölüm 2: Türkiye'de Ticaret 🛍️
Ulaşım, Ticaret ve Turizm Ünitesi
Ulaşım yollarını öğrendik, şimdi bu yolları kullanarak ne yaptığımıza bakacağız: Ticaret! Bu bölümde, ülke içindeki (İç Ticaret) ve ülkeler arasındaki (Dış Ticaret) mal alışverişini, en çok ne alıp ne sattığımızı ve sınır kapılarımızı inceleyeceğiz.
Hazır mısın? Alışveriş başlıyor!
Bölüm 2: Adımlar
Ticaret, kâr amacıyla mal ve hizmetlerin alınıp satılmasıdır. Ticaretin gelişmesi için bazı şartlar gerekir.
Bir yerde ticaret neden canlıdır?
- Bölgeler Arası Farklılıklar (İç Ticaret): Farklı bölgelerde farklı tarım ürünlerinin yetişmesi (Çay-Fındık / Pamuk-Turunçgil) veya sanayinin farklı yerlerde yoğunlaşması, bölgeler arası mal alışverişini zorunlu kılar.
- Sanayi Üretimi: Üretilen sanayi malı arttıkça ticaret artar.
- Gelişmiş Ulaşım Ağı: Ürünleri pazara ulaştırmanın kolay ve ucuz olması.
- Nüfus Miktarı ve Gelir Düzeyi: Nüfusun kalabalık (Pazar) ve alım gücünün yüksek olması ticareti çeker.
- Pazarlama ve E-Ticaret: Modern pazarlama ve internet (e-ticaret) ticaret hacmini artırır.
- Devlet Politikaları (Dış Ticaret): Gümrük vergileri ve ticaret anlaşmaları dış ticareti etkiler.
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas ve Adım B'ye geçerek "İç Ticaret" konusuna odaklanalım.
Ülke sınırları içinde yapılan mal ve hizmet alışverişidir.
Türkiye içinde mal akışı neden bu kadar yoğundur?
- Bölgeler Arası Üretim Farklılıkları: (En önemli nedenlerden biri). Örn: Rize'den çay, Adana'dan pamuk, Konya'dan tahıl alınır.
- Sanayinin Dengesiz Dağılışı: Sanayi ürünleri (örn: Otomotiv) Marmara'dan tüm ülkeye dağıtılır.
- Nüfus ve Tüketimin Dengesiz Dağılışı: Büyük şehirler (İstanbul, Ankara, İzmir) dev tüketim merkezleridir.
- Gelişmiş Ulaşım Ağı: Karayollarının yaygınlığı mal akışını kolaylaştırır.
Mallar nereden nereye gider?
- Tarım Ürünleri: Kırsal alanlardan -> Şehirlere (Pazar) ve Fabrikalara (Hammadde).
- Sanayi Ürünleri: Fabrikalardan (Marmara, Ege vb.) -> Tüm ülkeye (Pazar).
- Hammadde: Maden/Tarım alanlarından -> Sanayi tesislerine.
- Önemli İç Ticaret Merkezleri: İstanbul, İzmir, Ankara, Bursa, Adana, Gaziantep, Kayseri, Konya.
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas ve Adım C'ye geçerek "Dış Ticaret" konusuna başlayalım.
Ülkelerin birbirleriyle yaptıkları mal ve hizmet alışverişidir (İhracat ve İthalat).
İhracat, İthalat, Hacim ve Denge nedir?
- İhracat (Exports): Ülke dışına mal satmaktır. (Döviz girişi sağlar).
- İthalat (Imports): Ülke dışından mal almaktır. (Döviz çıkışına neden olur).
- Dış Ticaret Hacmi: İhracat + İthalat (Toplam alışveriş).
- Dış Ticaret Dengesi: İhracat - İthalat (Aradaki fark).
- Dış Ticaret Fazlası: İhracat > İthalat (Olumlu durum).
- Dış Ticaret Açığı: İthalat > İhracat (Olumsuz durum).
En çok kiminle ticaret yaparız ve durumumuz nedir?
- Türkiye'nin dış ticaret hacmi sürekli artmaktadır.
- Türkiye, genellikle dış ticaret açığı verir (İthalat > İhracat).
- Temel Neden: İthalatta enerji kaynaklarının (Petrol, Doğal Gaz) ve yüksek teknolojili ürünlerin payının büyük olması.
- En fazla dış ticaret yapılan ülke grubu Avrupa Birliği (AB) ülkeleridir (Başta Almanya).
- Dış ticarette en çok kullanılan yol, en ucuz olduğu için Denizyolu'dur.
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas ve Adım D'ye geçerek neleri alıp neleri sattığımıza bakalım.
Dış ticaret açığımızın nedenlerini anlamak için ne sattığımıza (İhracat) ve ne aldığımıza (İthalat) bakmalıyız. Grafiği inceleyiniz.
Ülkeye döviz getiren ürünlerimiz.
İhracatımızda sanayi ürünleri ezici bir üstünlüğe sahiptir.
- Otomotiv Endüstrisi (En Büyük Pay)
- Makine ve Aksamları
- Hazır Giyim ve Konfeksiyon (Tekstil)
- Demir-Çelik Ürünleri
- Elektrikli Makineler (Beyaz Eşya vb.)
- Kimyevi Maddeler
- Tarım ve Gıda Ürünleri (Fındık, Kuru Meyveler, Yaş Meyve/Sebze)
- Madenler (Mermer, Krom, Bor, Feldspat)
Dış ticaret açığının nedeni olan alımlarımız.
İthalatımızda enerji ve yüksek teknoloji başı çeker.
- Mineral Yakıtlar ve Yağlar (ENERJİ - Petrol, Doğal Gaz, Taş Kömürü) (En Büyük Pay)
- Makine ve Aksamları
- Elektrikli Makineler ve Elektronik Cihazlar (Telefon, Bilgisayar)
- Demir-Çelik
- Motorlu Kara Taşıtları (Otomotiv)
- Kimyasal Maddeler ve Ürünler
- İlaç ve Eczacılık Ürünleri
- Değerli Metaller (Altın)
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas ve Adım E'ye geçerek ticaretin kapılarını (Limanlar/Sınırlar) haritada görelim.
Harita yüklendi! Dış ticaretimizin %90'ından fazlası deniz ve kara yoluyla yapılır. Sağ üst köşeden Limanları (⚓) ve Sınır Kapılarını (🚧) seçebilirsiniz.
Kara ticaretimizin kapıları.
- Bulgaristan (Avrupa): Kapıkule (En işlek), Dereköy, Hamzabeyli
- Yunanistan (Avrupa): İpsala, Pazarkule, Uzunköprü (Demiryolu)
- Gürcistan (Kafkasya): Sarp, Türkgözü, Aktaş
- Ermenistan: Akyaka ve Alican (Kapalıdır)
- Nahçıvan (Azerbaycan): Dilucu (Umut)
- İran (Asya): Gürbulak (En işlek), Esendere, Kapıköy (Demiryolu)
- Irak (Orta Doğu): Habur (En işlek), Üzümlü
- Suriye (Orta Doğu): Cilvegözü, Öncüpınar, Karkamış (Durumları istikrarsızdır).
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas ve bu bölümün final testine geç!
Tebrikler! Türkiye'nin hem iç hem de dış ticaretini, ne alıp ne sattığımızı ve sınır kapılarımızı öğrendin.
Şimdi tüm bu konuları kapsayan 10 soruluk final testimizle bilgilerimizi kalıcı hale getirelim!
Test Sonucu
Harikasın!
Tüm soruları (3'te 3) doğru cevaplayarak bu bölümü başarıyla tamamladın.
Test Sonucu
Tekrar Deneyelim!
Bazı soruları yanlış cevapladın. (Skor: 3'te 2). Lütfen konuyu tekrar gözden geçirin.