Tarih Macerası: Bölüm 5 (Duraklama Dönemi)
Serinin son bölümüne hoş geldin! 🏛️
Bölüm 5: Büyük Felaket ve Dönemin Sonu (1683-1699).
Bu bölüm 3 kilit adımdan oluşuyor. 3'te 3 kuralı devam ediyor!
Hazır mısın?
Bölüm 5: Adımlar
▶️ A. II. Viyana Kuşatması (Bozgun)
🔒 B. Kutsal İttifak Savaşları (16 Yıl)
🔒 C. Karlofça ve İstanbul Ant. (Son)
🏰
Adım A: II. VİYANA KUŞATMASI (1683) - ZİRVEDEN DÜŞÜŞ
1. Kuşatmanın Nedenleri
Osmanlı neden Viyana'yı tekrar kuşattı?
Osmanlı neden Viyana'yı tekrar kuşattı?
- Temel Neden: Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa'nın, Kanuni'nin (1529) başaramadığını başararak Fatih veya Kanuni gibi tarihe geçme hırsı.
- Görünen Neden (Bahane): Avusturya'ya bağlı Macar (Protestan) lideri Tökeli İmre'nin, Avusturya'nın Katolik baskısına karşı Osmanlı'dan (IV. Mehmed) yardım istemesi.
2. Kuşatma ve Bozgun (Kırım Hanı'nın Hatası)
Viyana, 2 ay kuşatıldı ancak Merzifonlu, şehrin "teslim olmasını" beklediği için son taarruzu geciktirdi. Bu sırada Papa, Lehistan Kralı Jan Sobieski'yi yardıma çağırdı.
⚠️ Kırılma Anı: Merzifonlu'nun, Leh ordusunun Tuna'yı geçmesini engellemekle görevlendirdiği Kırım Hanı Murad Giray, (kişisel kin/rüşvet nedeniyle) Leh ordusunun Tuna'yı geçmesine kasten izin verdi.
Viyana, 2 ay kuşatıldı ancak Merzifonlu, şehrin "teslim olmasını" beklediği için son taarruzu geciktirdi. Bu sırada Papa, Lehistan Kralı Jan Sobieski'yi yardıma çağırdı.
⚠️ Kırılma Anı: Merzifonlu'nun, Leh ordusunun Tuna'yı geçmesini engellemekle görevlendirdiği Kırım Hanı Murad Giray, (kişisel kin/rüşvet nedeniyle) Leh ordusunun Tuna'yı geçmesine kasten izin verdi.
3. Bozgun ve İdam
Osmanlı ordusu, Kahlenberg (Almandağı) Tepeleri'nde, kale (Avusturya) ile Lehistan ordusu arasında iki ateş arasında kalarak tarihi bir bozgun yaşadı.
Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, Belgrad'a kaçtı ancak IV. Mehmed'in emriyle orada idam edildi.
Osmanlı ordusu, Kahlenberg (Almandağı) Tepeleri'nde, kale (Avusturya) ile Lehistan ordusu arasında iki ateş arasında kalarak tarihi bir bozgun yaşadı.
Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, Belgrad'a kaçtı ancak IV. Mehmed'in emriyle orada idam edildi.
🏆
Harika! Duraklama döneminin zirvesinden (Bucaş) en büyük felaketine (Viyana Bozgunu) giden yolu öğrendik.
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
✝️
Adım B: KUTSAL İTTİFAK SAVAŞLARI (1683 - 1699)
1. Avrupa Birleşiyor
II. Viyana Bozgunu, Avrupa'da "Türklerin yenilebilir olduğunu" gösterdi. Papa'nın (XI. Innocent) önderliğinde, Osmanlı'yı Avrupa'dan (Balkanlar'dan) tamamen atmak amacıyla tarihin en büyük Haçlı ittifaklarından biri kuruldu.
II. Viyana Bozgunu, Avrupa'da "Türklerin yenilebilir olduğunu" gösterdi. Papa'nın (XI. Innocent) önderliğinde, Osmanlı'yı Avrupa'dan (Balkanlar'dan) tamamen atmak amacıyla tarihin en büyük Haçlı ittifaklarından biri kuruldu.
2. Kutsal İttifak Üyeleri (Kod: MALVAR)
Osmanlı'ya karşı 5 devlet...
Osmanlı'ya karşı 5 devlet...
- Avusturya (Karadan - Macaristan)
- Venedik (Denizden - Mora ve Dalmaçya)
- Lehistan (Polonya) (Kuzeyden - Ukrayna/Podolya)
- Malta Şövalyeleri (Denizden - Venedik'e destek)
- Rusya (1686'da katıldı) (Kuzeyden - Azak/Karadeniz)
3. 16 Yıllık Savaş ve Hezimet
Osmanlı Devleti, 4 cephede (Avusturya, Venedik, Lehistan, Rusya) aynı anda savaşmak zorunda kaldı.
Peş peşe yenilgiler alındı (Salankamen, Zenta). Macaristan ve Erdel tamamen kaybedildi.
Bu süreçte IV. Mehmed (Avcı) tahttan indirildi (1687), yerine II. Süleyman ve II. Ahmed geçti.
Osmanlı Devleti, 4 cephede (Avusturya, Venedik, Lehistan, Rusya) aynı anda savaşmak zorunda kaldı.
Peş peşe yenilgiler alındı (Salankamen, Zenta). Macaristan ve Erdel tamamen kaybedildi.
Bu süreçte IV. Mehmed (Avcı) tahttan indirildi (1687), yerine II. Süleyman ve II. Ahmed geçti.
4. Zenta Faciası (1697)
1695'te tahta çıkan II. Mustafa, ordunun başına geçerek (son sefere çıkan padişahtır) durumu düzeltmek istedi.
Ancak Zenta Faciası'nda (1697) ordu, Prens Eugen tarafından tamamen imha edildi. Artık barıştan başka çare kalmamıştı.
1695'te tahta çıkan II. Mustafa, ordunun başına geçerek (son sefere çıkan padişahtır) durumu düzeltmek istedi.
Ancak Zenta Faciası'nda (1697) ordu, Prens Eugen tarafından tamamen imha edildi. Artık barıştan başka çare kalmamıştı.
🏆
Harika! Viyana bozgununun 16 yıllık bir felakete nasıl dönüştüğünü öğrendik.
Haydi "Sınava Başla" ve son adıma geç!
Haydi "Sınava Başla" ve son adıma geç!
📜
Adım C: KARLOFÇA VE İSTANBUL ANTLAŞMALARI (SON)
1. Karlofça Antlaşması (1699)
Duraklama Bitti, Gerileme Başladı...
Duraklama Bitti, Gerileme Başladı...
16 yıllık savaşlar, İngiltere ve Hollanda'nın arabuluculuğuyla Karlofça'da sona erdi. (Rusya hariç tüm Kutsal İttifak üyeleriyle).
Toprak Kayıpları (Çok Ağır):
Toprak Kayıpları (Çok Ağır):
- Avusturya'ya (En kârlı): Macaristan ve Erdel'in tamamı verildi. (Orta Avrupa hâkimiyeti bitti).
- Venedik'e: Mora Yarımadası ve Dalmaçya kıyıları verildi. (Akdeniz'de darbe).
- Lehistan'a (Polonya): Podolya ve Ukrayna geri verildi. (Batıdaki en geniş sınırlar kaybedildi).
⚠️ Karlofça'nın Önemi (KPSS'de Çıkar!)
- Osmanlı Devleti, Batı'da İLK KEZ BÜYÜK ÇAPTA toprak kaybetti.
- Duraklama Dönemi (17. YY) resmen bitti, GERİLEME DÖNEMİ (18. YY) resmen başladı.
- Osmanlı'nın taarruz (fetih) politikası sona erdi; savunma ve "kaybedilen toprakları geri alma" (Revizyonist) politikası başladı.
- Antlaşma, Avusturya'nın garantörlüğünde (kefil) imzalandı. Bu, Osmanlı'nın müzakere gücünü kaybettiğini gösterir.
2. İstanbul Antlaşması (1700) - Rusya ile
Karadeniz tehlikeye giriyor...
Karadeniz tehlikeye giriyor...
Karlofça'da barışa yanaşmayan Rusya ile savaş bir yıl daha devam etti. Rusya, Azak Kalesi'ni ele geçirince, 1700'de ayrı bir antlaşma imzalandı.
Maddeler:
Maddeler:
- Azak Kalesi, Rusya'ya verilecektir.
- Rusya, İstanbul'da daimi elçi bulundurabilecektir.
- RUSYA, KARADENİZ'E (Sıcak Denizlere) İNMEK İÇİN İLK ADIMI (ÜSSÜ) ATMIŞ OLDU. (Fatih'in "Türk Gölü" yaptığı Karadeniz tehlikeye girdi).
- Rus elçisi, İstanbul'da kalarak Osmanlı'nın iç işlerine karışma fırsatı buldu.
🎉
DURAKLAMA DÖNEMİ SERİSİ BİTTİ!
Tebrikler! Osmanlı'nın duraklamasını ve büyük toprak kaybını öğrendin.
(Yeni Seri: Gerileme Dönemi)
Haydi Bölüm 5 Final Sınavı'na!
Tebrikler! Osmanlı'nın duraklamasını ve büyük toprak kaybını öğrendin.
(Yeni Seri: Gerileme Dönemi)
Haydi Bölüm 5 Final Sınavı'na!
Test Sonucu
Tebrikler!
Tüm soruları (3'te 3) doğru cevaplayarak bu bölümü başarıyla tamamladınız.
Test Sonucu
Üzgünüz, Başarısız Oldunuz.
Bazı soruları yanlış cevapladınız. (Skor: 3'te 2). Lütfen konuyu tekrar gözden geçirin.
Tarih Macerası: Bölüm 5 (Duraklama Dönemi)
Serinin son bölümüne hoş geldin! 🏛️
Bölüm 5: Büyük Felaket ve Dönemin Sonu (1683-1699).
Bu bölüm 3 kilit adımdan oluşuyor. 3'te 3 kuralı devam ediyor!
Hazır mısın?
Bölüm 5: Adımlar
▶️ A. II. Viyana Kuşatması (Bozgun)
🔒 B. Kutsal İttifak Savaşları (16 Yıl)
🔒 C. Karlofça ve İstanbul Ant. (Son)
🏰
Adım A: II. VİYANA KUŞATMASI (1683) - ZİRVEDEN DÜŞÜŞ
1. Kuşatmanın Nedenleri
Osmanlı neden Viyana'yı tekrar kuşattı?
Osmanlı neden Viyana'yı tekrar kuşattı?
- Temel Neden: Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa'nın, Kanuni'nin (1529) başaramadığını başararak Fatih veya Kanuni gibi tarihe geçme hırsı.
- Görünen Neden (Bahane): Avusturya'ya bağlı Macar (Protestan) lideri Tökeli İmre'nin, Avusturya'nın Katolik baskısına karşı Osmanlı'dan (IV. Mehmed) yardım istemesi.
2. Kuşatma ve Bozgun (Kırım Hanı'nın Hatası)
Viyana, 2 ay kuşatıldı ancak Merzifonlu, şehrin "teslim olmasını" beklediği için son taarruzu geciktirdi. Bu sırada Papa, Lehistan Kralı Jan Sobieski'yi yardıma çağırdı.
⚠️ Kırılma Anı: Merzifonlu'nun, Leh ordusunun Tuna'yı geçmesini engellemekle görevlendirdiği Kırım Hanı Murad Giray, (kişisel kin/rüşvet nedeniyle) Leh ordusunun Tuna'yı geçmesine kasten izin verdi.
Viyana, 2 ay kuşatıldı ancak Merzifonlu, şehrin "teslim olmasını" beklediği için son taarruzu geciktirdi. Bu sırada Papa, Lehistan Kralı Jan Sobieski'yi yardıma çağırdı.
⚠️ Kırılma Anı: Merzifonlu'nun, Leh ordusunun Tuna'yı geçmesini engellemekle görevlendirdiği Kırım Hanı Murad Giray, (kişisel kin/rüşvet nedeniyle) Leh ordusunun Tuna'yı geçmesine kasten izin verdi.
3. Bozgun ve İdam
Osmanlı ordusu, Kahlenberg (Almandağı) Tepeleri'nde, kale (Avusturya) ile Lehistan ordusu arasında iki ateş arasında kalarak tarihi bir bozgun yaşadı.
Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, Belgrad'a kaçtı ancak IV. Mehmed'in emriyle orada idam edildi.
Osmanlı ordusu, Kahlenberg (Almandağı) Tepeleri'nde, kale (Avusturya) ile Lehistan ordusu arasında iki ateş arasında kalarak tarihi bir bozgun yaşadı.
Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, Belgrad'a kaçtı ancak IV. Mehmed'in emriyle orada idam edildi.
🏆
Harika! Duraklama döneminin zirvesinden (Bucaş) en büyük felaketine (Viyana Bozgunu) giden yolu öğrendik.
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
✝️
Adım B: KUTSAL İTTİFAK SAVAŞLARI (1683 - 1699)
1. Avrupa Birleşiyor
II. Viyana Bozgunu, Avrupa'da "Türklerin yenilebilir olduğunu" gösterdi. Papa'nın (XI. Innocent) önderliğinde, Osmanlı'yı Avrupa'dan (Balkanlar'dan) tamamen atmak amacıyla tarihin en büyük Haçlı ittifaklarından biri kuruldu.
II. Viyana Bozgunu, Avrupa'da "Türklerin yenilebilir olduğunu" gösterdi. Papa'nın (XI. Innocent) önderliğinde, Osmanlı'yı Avrupa'dan (Balkanlar'dan) tamamen atmak amacıyla tarihin en büyük Haçlı ittifaklarından biri kuruldu.
2. Kutsal İttifak Üyeleri (Kod: MALVAR)
Osmanlı'ya karşı 5 devlet...
Osmanlı'ya karşı 5 devlet...
- Avusturya (Karadan - Macaristan)
- Venedik (Denizden - Mora ve Dalmaçya)
- Lehistan (Polonya) (Kuzeyden - Ukrayna/Podolya)
- Malta Şövalyeleri (Denizden - Venedik'e destek)
- Rusya (1686'da katıldı) (Kuzeyden - Azak/Karadeniz)
3. 16 Yıllık Savaş ve Hezimet
Osmanlı Devleti, 4 cephede (Avusturya, Venedik, Lehistan, Rusya) aynı anda savaşmak zorunda kaldı.
Peş peşe yenilgiler alındı (Salankamen, Zenta). Macaristan ve Erdel tamamen kaybedildi.
Bu süreçte IV. Mehmed (Avcı) tahttan indirildi (1687), yerine II. Süleyman ve II. Ahmed geçti.
Osmanlı Devleti, 4 cephede (Avusturya, Venedik, Lehistan, Rusya) aynı anda savaşmak zorunda kaldı.
Peş peşe yenilgiler alındı (Salankamen, Zenta). Macaristan ve Erdel tamamen kaybedildi.
Bu süreçte IV. Mehmed (Avcı) tahttan indirildi (1687), yerine II. Süleyman ve II. Ahmed geçti.
4. Zenta Faciası (1697)
1695'te tahta çıkan II. Mustafa, ordunun başına geçerek (son sefere çıkan padişahtır) durumu düzeltmek istedi.
Ancak Zenta Faciası'nda (1697) ordu, Prens Eugen tarafından tamamen imha edildi. Artık barıştan başka çare kalmamıştı.
1695'te tahta çıkan II. Mustafa, ordunun başına geçerek (son sefere çıkan padişahtır) durumu düzeltmek istedi.
Ancak Zenta Faciası'nda (1697) ordu, Prens Eugen tarafından tamamen imha edildi. Artık barıştan başka çare kalmamıştı.
🏆
Harika! Viyana bozgununun 16 yıllık bir felakete nasıl dönüştüğünü öğrendik.
Haydi "Sınava Başla" ve son adıma geç!
Haydi "Sınava Başla" ve son adıma geç!
📜
Adım C: KARLOFÇA VE İSTANBUL ANTLAŞMALARI (SON)
1. Karlofça Antlaşması (1699)
Duraklama Bitti, Gerileme Başladı...
Duraklama Bitti, Gerileme Başladı...
16 yıllık savaşlar, İngiltere ve Hollanda'nın arabuluculuğuyla Karlofça'da sona erdi. (Rusya hariç tüm Kutsal İttifak üyeleriyle).
Toprak Kayıpları (Çok Ağır):
Toprak Kayıpları (Çok Ağır):
- Avusturya'ya (En kârlı): Macaristan ve Erdel'in tamamı verildi. (Orta Avrupa hâkimiyeti bitti).
- Venedik'e: Mora Yarımadası ve Dalmaçya kıyıları verildi. (Akdeniz'de darbe).
- Lehistan'a (Polonya): Podolya ve Ukrayna geri verildi. (Batıdaki en geniş sınırlar kaybedildi).
⚠️ Karlofça'nın Önemi (KPSS'de Çıkar!)
- Osmanlı Devleti, Batı'da İLK KEZ BÜYÜK ÇAPTA toprak kaybetti.
- Duraklama Dönemi (17. YY) resmen bitti, GERİLEME DÖNEMİ (18. YY) resmen başladı.
- Osmanlı'nın taarruz (fetih) politikası sona erdi; savunma ve "kaybedilen toprakları geri alma" (Revizyonist) politikası başladı.
- Antlaşma, Avusturya'nın garantörlüğünde (kefil) imzalandı. Bu, Osmanlı'nın müzakere gücünü kaybettiğini gösterir.
2. İstanbul Antlaşması (1700) - Rusya ile
Karadeniz tehlikeye giriyor...
Karadeniz tehlikeye giriyor...
Karlofça'da barışa yanaşmayan Rusya ile savaş bir yıl daha devam etti. Rusya, Azak Kalesi'ni ele geçirince, 1700'de ayrı bir antlaşma imzalandı.
Maddeler:
Maddeler:
- Azak Kalesi, Rusya'ya verilecektir.
- Rusya, İstanbul'da daimi elçi bulundurabilecektir.
- RUSYA, KARADENİZ'E (Sıcak Denizlere) İNMEK İÇİN İLK ADIMI (ÜSSÜ) ATMIŞ OLDU. (Fatih'in "Türk Gölü" yaptığı Karadeniz tehlikeye girdi).
- Rus elçisi, İstanbul'da kalarak Osmanlı'nın iç işlerine karışma fırsatı buldu.
🎉
DURAKLAMA DÖNEMİ SERİSİ BİTTİ!
Tebrikler! Osmanlı'nın duraklamasını ve büyük toprak kaybını öğrendin.
(Yeni Seri: Gerileme Dönemi)
Haydi Bölüm 5 Final Sınavı'na!
Tebrikler! Osmanlı'nın duraklamasını ve büyük toprak kaybını öğrendin.
(Yeni Seri: Gerileme Dönemi)
Haydi Bölüm 5 Final Sınavı'na!
Test Sonucu
Tebrikler!
Tüm soruları (3'te 3) doğru cevaplayarak bu bölümü başarıyla tamamladınız.
Test Sonucu
Üzgünüz, Başarısız Oldunuz.
Bazı soruları yanlış cevapladınız. (Skor: 3'te 2). Lütfen konuyu tekrar gözden geçirin.