Tarih Macerası: Bölüm 2 (Gerileme Dönemi)
Seriye devam! 🌷
Bölüm 2: Lale Devri (1718-1730).
Bu bölüm 3 kilit adımdan oluşuyor. 3'te 3 kuralı devam ediyor!
Hazır mısın?
Bölüm 2: Adımlar
▶️ A. Lale Devri ve İlk Geçici Elçilikler
🔒 B. Kültürel Islahatlar (İlk Matbaa)
🔒 C. Patrona Halil İsyanı (Devrin Sonu)
🌷
Adım A: LALE DEVRİ'NİN GENEL KARAKTERİ (1718 - 1730)
1. Dönemin Mimarları ve Temel Politika
Bu 12 yıllık barış dönemi nasıl başladı?
Bu 12 yıllık barış dönemi nasıl başladı?
- Başlangıç/Bitiş: Pasarofça Antlaşması (1718) ile başlar, Patrona Halil İsyanı (1730) ile sona erer.
- Padişah: III. Ahmed
- Sadrazam (Beyni): Nevşehirli Damat İbrahim Paşa
- Adı: İsim, Yahya Kemal Beyatlı tarafından sonradan verilmiştir.
- ⚠️ Temel Politika: Batı'nın (Avrupa) kültürel, bilimsel ve teknik üstünlüğünü örnek almaktır.
- ⚠️ TUZAK: Bu dönemde ASKERİ ALANDA HİÇBİR ISLAHAT YOKTUR!
2. İlk Geçici Elçilikler (Batı'yı Tanıma)
"Bu Avrupalılar nasıl bu kadar güçlendi?"
"Bu Avrupalılar nasıl bu kadar güçlendi?"
- Amaç: Avrupa'daki teknik, bilimsel ve diplomatik gelişmeleri öğrenmek ve İstanbul'a rapor etmek (Gözlem yapmak).
- Avrupa başkentlerine (Paris, Viyana, Moskova, Varşova) GEÇİCİ elçiler gönderildi. (Daimi elçilikler III. Selim döneminde).
- İlk ve En Önemli Elçi: Yirmisekiz Çelebi Mehmed Efendi. Paris'e gönderilmiştir.
- Eseri (Sefaretname): Döndüğünde, Paris'teki gözlemlerini anlattığı "Paris Sefaretnamesi"ni yazmıştır. Bu eser, Lale Devri'ndeki Batılılaşma hareketlerinin ilham kaynağı olmuştur.
🏆
Harika! Lale Devri'nin temel mantığını ve Batı'ya açılan ilk pencere olan elçilikleri öğrendik.
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
🖨️
Adım B: KÜLTÜREL VE SOSYAL ISLAHATLAR (YENİLİKLER)
1. İlk Türk Matbaası (1727) (En Önemlisi)
Avrupa'dan 300 yıl sonra...
Avrupa'dan 300 yıl sonra...
- Kuranlar: İbrahim Müteferrika ve Said Efendi (Yirmisekiz Çelebi'nin oğlu).
- İzin (Fetva): Şeyhülislam Yenişehirli Abdullah Efendi'den "Dini kitaplar (Kur'an, Hadis, Fıkıh) basılmamak kaydıyla" fetva (izin) alındı.
- Neden Dini Kitap Yasaklandı? 1) Binlerce hattatın (güzel yazı yazan) işsiz kalmasını engellemek. 2) Ulema'nın "matbaa hatası" endişesi.
- Basılan İlk Eser: Vankulu Lügati (Arapça-Türkçe bir sözlük). (Genellikle din dışı tarih, coğrafya kitapları basıldı).
2. Diğer Sosyal ve Kültürel Yenilikler
Batı tarzı yaşam başlıyor...
Batı tarzı yaşam başlıyor...
- Tulumbacılar Ocağı: İlk İtfaiye Teşkilatı kuruldu (Gerçek Davud Ağa).
- İlk Çiçek Aşısı: Devlet eliyle ilk sağlık (aşı) kampanyası başlatıldı (Avrupa'dan daha öncedir).
- Fabrikalar: Yalova'da ilk kâğıt fabrikası ve İstanbul'da Çini Fabrikası kuruldu.
- Mimari: Avrupa (Fransız) mimari tarzları olan "Barok" ve "Rokoko" ilk kez Osmanlı mimarisine girdi.
- Saraylar: Sadabad Kasrı (Kağıthane) ve Çırağan Sarayı gibi eğlence köşkleri (Kasr) inşa edildi.
- Sanatçılar: Dönemin şairi Nedim, minyatürcüsü (Nakkaş) Levnî'dir.
🏆
Harika! Lale Devri'ndeki en önemli yenilik olan matbaayı ve diğer sosyal değişimleri öğrendik.
Haydi "Sınava Başla" ve son adıma geç!
Haydi "Sınava Başla" ve son adıma geç!
🔥
Adım C: LALE DEVRİ'NİN SONU: PATRONA HALİL İSYANI (1730)
1. İsyanın Nedenleri
Halk neden isyan etti?
Halk neden isyan etti?
- Sosyal (Zevk ve Sefahat): Devlet adamları (III. Ahmed, Nevşehirli Damat İbrahim) Sadabad'da lüks, israf ve sefahat içinde yaşarken, halkın fakirlik içinde olması (Toplumsal kopukluk).
- Ekonomik: Savaşların (İran Savaşları) finansmanı için ağır vergilerin (Avarız) konulması ve paranın değer kaybetmesi.
- Askeri/Dini: Ulema ve Yeniçerilerin bu lüks düzenden ve yeniliklerden (dine aykırı görmeleri) rahatsız olması.
- Bahane: İran Seferlerindeki başarısızlıklar (Tebriz'in kaybı).
2. İsyan ve Sonuçları (1730)
İsyan, hamam tellaklığı yapan ve eski bir Yeniçeri olan Patrona Halil liderliğinde İstanbul'da başladı. Esnaf ve Yeniçeriler saraya yürüdü.
Sonuçları:
İsyan, hamam tellaklığı yapan ve eski bir Yeniçeri olan Patrona Halil liderliğinde İstanbul'da başladı. Esnaf ve Yeniçeriler saraya yürüdü.
Sonuçları:
- Lale Devri (1718-1730) sona erdi.
- Sadrazam Nevşehirli Damat İbrahim Paşa ve 37 devlet adamı idam edilerek isyancılara teslim edildi.
- Padişah III. Ahmed tahttan indirildi.
- Yerine (Ekber ve Erşed gereği) yeğeni I. Mahmud tahta çıktı.
- Sadabad Kasrı gibi lüks eğlence yerleri isyancılar tarafından yağmalandı ve yıkıldı.
💡 KPSS TUZAK BİLGİSİ
Patrona Halil İsyanı, Batılılaşma (yenilik) karşıtı DEĞİLDİR; lüks, israf ve ağır vergilere karşı bir sosyal/ekonomik tepkidir.
Bunun kanıtı: İsyancılar, Matbaa'ya DOKUNMAMIŞTIR.
Patrona Halil İsyanı, Batılılaşma (yenilik) karşıtı DEĞİLDİR; lüks, israf ve ağır vergilere karşı bir sosyal/ekonomik tepkidir.
Bunun kanıtı: İsyancılar, Matbaa'ya DOKUNMAMIŞTIR.
🎉
GERİLEME BÖLÜM 2 BİTTİ!
Tebrikler! Osmanlı'nın ilk Batılılaşma dönemini ve sonunu öğrendin.
(Bölüm 3'te: I. Mahmud'un Askeri Islahatları)
Haydi Bölüm 2 Final Sınavı'na!
Tebrikler! Osmanlı'nın ilk Batılılaşma dönemini ve sonunu öğrendin.
(Bölüm 3'te: I. Mahmud'un Askeri Islahatları)
Haydi Bölüm 2 Final Sınavı'na!
Test Sonucu
Tebrikler!
Tüm soruları (3'te 3) doğru cevaplayarak bu bölümü başarıyla tamamladınız.
Test Sonucu
Üzgünüz, Başarısız Oldunuz.
Bazı soruları yanlış cevapladınız. (Skor: 3'te 2). Lütfen konuyu tekrar gözden geçirin.
Tarih Macerası: Bölüm 2 (Gerileme Dönemi)
Seriye devam! 🌷
Bölüm 2: Lale Devri (1718-1730).
Bu bölüm 3 kilit adımdan oluşuyor. 3'te 3 kuralı devam ediyor!
Hazır mısın?
Bölüm 2: Adımlar
▶️ A. Lale Devri ve İlk Geçici Elçilikler
🔒 B. Kültürel Islahatlar (İlk Matbaa)
🔒 C. Patrona Halil İsyanı (Devrin Sonu)
🌷
Adım A: LALE DEVRİ'NİN GENEL KARAKTERİ (1718 - 1730)
1. Dönemin Mimarları ve Temel Politika
Bu 12 yıllık barış dönemi nasıl başladı?
Bu 12 yıllık barış dönemi nasıl başladı?
- Başlangıç/Bitiş: Pasarofça Antlaşması (1718) ile başlar, Patrona Halil İsyanı (1730) ile sona erer.
- Padişah: III. Ahmed
- Sadrazam (Beyni): Nevşehirli Damat İbrahim Paşa
- Adı: İsim, Yahya Kemal Beyatlı tarafından sonradan verilmiştir.
- ⚠️ Temel Politika: Batı'nın (Avrupa) kültürel, bilimsel ve teknik üstünlüğünü örnek almaktır.
- ⚠️ TUZAK: Bu dönemde ASKERİ ALANDA HİÇBİR ISLAHAT YOKTUR!
2. İlk Geçici Elçilikler (Batı'yı Tanıma)
"Bu Avrupalılar nasıl bu kadar güçlendi?"
"Bu Avrupalılar nasıl bu kadar güçlendi?"
- Amaç: Avrupa'daki teknik, bilimsel ve diplomatik gelişmeleri öğrenmek ve İstanbul'a rapor etmek (Gözlem yapmak).
- Avrupa başkentlerine (Paris, Viyana, Moskova, Varşova) GEÇİCİ elçiler gönderildi. (Daimi elçilikler III. Selim döneminde).
- İlk ve En Önemli Elçi: Yirmisekiz Çelebi Mehmed Efendi. Paris'e gönderilmiştir.
- Eseri (Sefaretname): Döndüğünde, Paris'teki gözlemlerini anlattığı "Paris Sefaretnamesi"ni yazmıştır. Bu eser, Lale Devri'ndeki Batılılaşma hareketlerinin ilham kaynağı olmuştur.
🏆
Harika! Lale Devri'nin temel mantığını ve Batı'ya açılan ilk pencere olan elçilikleri öğrendik.
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
🖨️
Adım B: KÜLTÜREL VE SOSYAL ISLAHATLAR (YENİLİKLER)
1. İlk Türk Matbaası (1727) (En Önemlisi)
Avrupa'dan 300 yıl sonra...
Avrupa'dan 300 yıl sonra...
- Kuranlar: İbrahim Müteferrika ve Said Efendi (Yirmisekiz Çelebi'nin oğlu).
- İzin (Fetva): Şeyhülislam Yenişehirli Abdullah Efendi'den "Dini kitaplar (Kur'an, Hadis, Fıkıh) basılmamak kaydıyla" fetva (izin) alındı.
- Neden Dini Kitap Yasaklandı? 1) Binlerce hattatın (güzel yazı yazan) işsiz kalmasını engellemek. 2) Ulema'nın "matbaa hatası" endişesi.
- Basılan İlk Eser: Vankulu Lügati (Arapça-Türkçe bir sözlük). (Genellikle din dışı tarih, coğrafya kitapları basıldı).
2. Diğer Sosyal ve Kültürel Yenilikler
Batı tarzı yaşam başlıyor...
Batı tarzı yaşam başlıyor...
- Tulumbacılar Ocağı: İlk İtfaiye Teşkilatı kuruldu (Gerçek Davud Ağa).
- İlk Çiçek Aşısı: Devlet eliyle ilk sağlık (aşı) kampanyası başlatıldı (Avrupa'dan daha öncedir).
- Fabrikalar: Yalova'da ilk kâğıt fabrikası ve İstanbul'da Çini Fabrikası kuruldu.
- Mimari: Avrupa (Fransız) mimari tarzları olan "Barok" ve "Rokoko" ilk kez Osmanlı mimarisine girdi.
- Saraylar: Sadabad Kasrı (Kağıthane) ve Çırağan Sarayı gibi eğlence köşkleri (Kasr) inşa edildi.
- Sanatçılar: Dönemin şairi Nedim, minyatürcüsü (Nakkaş) Levnî'dir.
🏆
Harika! Lale Devri'ndeki en önemli yenilik olan matbaayı ve diğer sosyal değişimleri öğrendik.
Haydi "Sınava Başla" ve son adıma geç!
Haydi "Sınava Başla" ve son adıma geç!
🔥
Adım C: LALE DEVRİ'NİN SONU: PATRONA HALİL İSYANI (1730)
1. İsyanın Nedenleri
Halk neden isyan etti?
Halk neden isyan etti?
- Sosyal (Zevk ve Sefahat): Devlet adamları (III. Ahmed, Nevşehirli Damat İbrahim) Sadabad'da lüks, israf ve sefahat içinde yaşarken, halkın fakirlik içinde olması (Toplumsal kopukluk).
- Ekonomik: Savaşların (İran Savaşları) finansmanı için ağır vergilerin (Avarız) konulması ve paranın değer kaybetmesi.
- Askeri/Dini: Ulema ve Yeniçerilerin bu lüks düzenden ve yeniliklerden (dine aykırı görmeleri) rahatsız olması.
- Bahane: İran Seferlerindeki başarısızlıklar (Tebriz'in kaybı).
2. İsyan ve Sonuçları (1730)
İsyan, hamam tellaklığı yapan ve eski bir Yeniçeri olan Patrona Halil liderliğinde İstanbul'da başladı. Esnaf ve Yeniçeriler saraya yürüdü.
Sonuçları:
İsyan, hamam tellaklığı yapan ve eski bir Yeniçeri olan Patrona Halil liderliğinde İstanbul'da başladı. Esnaf ve Yeniçeriler saraya yürüdü.
Sonuçları:
- Lale Devri (1718-1730) sona erdi.
- Sadrazam Nevşehirli Damat İbrahim Paşa ve 37 devlet adamı idam edilerek isyancılara teslim edildi.
- Padişah III. Ahmed tahttan indirildi.
- Yerine (Ekber ve Erşed gereği) yeğeni I. Mahmud tahta çıktı.
- Sadabad Kasrı gibi lüks eğlence yerleri isyancılar tarafından yağmalandı ve yıkıldı.
💡 KPSS TUZAK BİLGİSİ
Patrona Halil İsyanı, Batılılaşma (yenilik) karşıtı DEĞİLDİR; lüks, israf ve ağır vergilere karşı bir sosyal/ekonomik tepkidir.
Bunun kanıtı: İsyancılar, Matbaa'ya DOKUNMAMIŞTIR.
Patrona Halil İsyanı, Batılılaşma (yenilik) karşıtı DEĞİLDİR; lüks, israf ve ağır vergilere karşı bir sosyal/ekonomik tepkidir.
Bunun kanıtı: İsyancılar, Matbaa'ya DOKUNMAMIŞTIR.
🎉
GERİLEME BÖLÜM 2 BİTTİ!
Tebrikler! Osmanlı'nın ilk Batılılaşma dönemini ve sonunu öğrendin.
(Bölüm 3'te: I. Mahmud'un Askeri Islahatları)
Haydi Bölüm 2 Final Sınavı'na!
Tebrikler! Osmanlı'nın ilk Batılılaşma dönemini ve sonunu öğrendin.
(Bölüm 3'te: I. Mahmud'un Askeri Islahatları)
Haydi Bölüm 2 Final Sınavı'na!
Test Sonucu
Tebrikler!
Tüm soruları (3'te 3) doğru cevaplayarak bu bölümü başarıyla tamamladınız.
Test Sonucu
Üzgünüz, Başarısız Oldunuz.
Bazı soruları yanlış cevapladınız. (Skor: 3'te 2). Lütfen konuyu tekrar gözden geçirin.