Tarih Macerası: Bölüm 1 (Dağılma Dönemi)
Yeni bir seriye başlıyoruz! 🏛️
Bölüm 1: Kaos ve İlk Kopuş (1807-1829).
Bu bölüm 3 kilit adımdan oluşuyor. 3'te 3 kuralı devam ediyor!
Hazır mısın?
Bölüm 1: Adımlar
▶️ A. Otorite Boşluğu (1807-1808)
🔒 B. Sened-i İttifak ve Sırp İsyanı
🔒 C. Yunan İsyanı ve İlk Bağımsızlık
🌪️
Adım A: KABAKÇİ İSYANI SONRASI OTORİTE BOŞLUĞU (1807-1808)
1. IV. Mustafa Dönemi (İrtica)
III. Selim'in (Gerileme Bölüm 5) tahttan indirilmesiyle, isyancılar (Kabakçı Mustafa ve Yeniçeriler) IV. Mustafa'yı tahta çıkardı.
IV. Mustafa'nın ilk işi Nizâm-ı Cedid ordusunu ve tüm ıslahatları lağvetmek (kaldırmak) oldu. Bu dönem, yeniliklerin tamamen durduğu bir kaos dönemidir.
III. Selim'in (Gerileme Bölüm 5) tahttan indirilmesiyle, isyancılar (Kabakçı Mustafa ve Yeniçeriler) IV. Mustafa'yı tahta çıkardı.
IV. Mustafa'nın ilk işi Nizâm-ı Cedid ordusunu ve tüm ıslahatları lağvetmek (kaldırmak) oldu. Bu dönem, yeniliklerin tamamen durduğu bir kaos dönemidir.
2. Alemdar Mustafa Paşa'nın Müdahalesi (1808)
Islahat yanlısı bir Ayan...
Islahat yanlısı bir Ayan...
- III. Selim'in reformlarını destekleyen ve Rusçuk'ta güçlü bir orduya sahip olan Ayan (Bölge ağası) Alemdar Mustafa Paşa, bu duruma son vermek için ordusuyla İstanbul'a yürüdü (1808).
- Amacı: III. Selim'i tekrar tahta çıkarmaktı.
- Trajedi: Alemdar saraya ulaştığında, IV. Mustafa, Kafes'te tutulan III. Selim'i ve kardeşi Şehzade Mahmud'u öldürtme emri verdi. III. Selim öldürüldü, ancak Şehzade Mahmud (II. Mahmud) saray görevlileri tarafından damdan dama kaçırılarak kurtarıldı.
- Sonuç: Alemdar, IV. Mustafa'yı tahttan indirdi ve hayatta kalan tek hanedan üyesi olan II. Mahmud'u tahta çıkardı. Kendisi de Sadrazam oldu.
🏆
Harika! Dağılma dönemini başlatan kaosu ve II. Mahmud'un tahta çıkışını öğrendik.
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
📜
Adım B: SENED-İ İTTİFAK (1808) VE SIRP İSYANI
1. Sened-i İttifak (1808) - Osmanlı'nın "Magna Carta"sı
Padişah yetkilerini kaybediyor...
Padişah yetkilerini kaybediyor...
Sadrazam Alemdar Mustafa Paşa, devleti kurtarmak için Padişah (II. Mahmud) ile Anadolu ve Rumeli'nin güçlü Ayanlarını (Derebeyleri) İstanbul'da topladı.
- Amaç: Ayanların devlete (Padişaha) sadakatini sağlamak ve merkezi otoriteyi (Ayanların desteğiyle) yeniden kurmak.
- Kilit Maddeler: Ayanlar Padişahı tanıyacak, Padişah da Ayanların varlığını resmen tanıyacak. Padişah adil vergi alacak.
⚠️ Sened-i İttifak'ın Önemi (KPSS Yorumu):
- Sened-i İttifak, Osmanlı Padişahının YETKİLERİNİ KISITLAYAN İLK BELGEDİR. (Anayasal düzenin ilk adımı).
- Padişah (II. Mahmud), Ayanların siyasi varlığını resmen tanımak zorunda kalmıştır.
- Bu yönüyle, İngiltere'deki Magna Carta (1215)'ya benzetilir. (Kralın, soyluların varlığını tanıması).
- Demokratik bir hareket değil, feodal (aristokratik) bir sözleşmedir.
- Alemdar Mustafa Paşa'nın bir isyanda öldürülmesiyle "ölü doğmuş" bir belge olarak kaldı, tam olarak uygulanamadı.
2. Bükreş Antlaşması (1812) ve Sırp İsyanı
II. Mahmud, Rusya ile devam eden savaşı (Napolyon'un Rusya'yı işgali fırsatıyla) Bükreş Antlaşması (1812) ile bitirdi.
ÖNEMLİ MADDE: Fransız İhtilali (Milliyetçilik) etkisiyle 1804'te Kara Yorgi liderliğinde isyan eden İLK AZINLIK OLAN SIRPLAR, bu antlaşma ile ilk kez "İmtiyaz" (Ayrıcalık) elde etmişlerdir.
II. Mahmud, Rusya ile devam eden savaşı (Napolyon'un Rusya'yı işgali fırsatıyla) Bükreş Antlaşması (1812) ile bitirdi.
ÖNEMLİ MADDE: Fransız İhtilali (Milliyetçilik) etkisiyle 1804'te Kara Yorgi liderliğinde isyan eden İLK AZINLIK OLAN SIRPLAR, bu antlaşma ile ilk kez "İmtiyaz" (Ayrıcalık) elde etmişlerdir.
🏆
Harika! Padişah yetkilerini kısıtlayan ilk belgeyi ve ilk azınlık imtiyazını öğrendik.
Haydi "Sınava Başla" ve son adıma geç!
Haydi "Sınava Başla" ve son adıma geç!
🇬🇷
Adım C: BÜYÜK KOPUŞ: YUNAN İSYANI (1821-1829)
1. İsyanın Nedenleri (Diğerlerinden Farkı)
Bağımsızlıkla sonuçlanan ilk isyan...
Bağımsızlıkla sonuçlanan ilk isyan...
- Fransız İhtilali (Milliyetçilik): (Sırplar gibi tüm isyanların ana nedeni).
- Avrupa Desteği (Rönesans Etkisi): Avrupalıların, Antik Yunan kültürüne (Helenizm) "Rönesans"tan beri duydukları sempati. (Örn: Lord Byron).
- Etnik-i Eterya Cemiyeti: Rusya'da kurulan, "Megali İdea" (Bizans'ı diriltme) amaçlı gizli örgüt.
- Rus Kışkırtması: (Ortodoks) desteği.
2. Mısır Sorununun Doğuşu (1821-1827)
II. Mahmud, Mora'da çıkan isyanı bastıramayınca...
II. Mahmud, Mora'da çıkan isyanı bastıramayınca...
- II. Mahmud, Mısır Valisi Kavalalı Mehmed Ali Paşa'dan yardım istedi.
- Kavalalı'nın Şartı: Modern bir orduya sahip olan Kavalalı, "İsyan bastırılırsa, Mora ve Girit Valilikleri bana verilecek" şartını koştu.
- Kavalalı'nın oğlu İbrahim Paşa, Mısır ordusuyla Mora'ya çıktı ve isyanı kanlı bir şekilde bastırdı (1826).
3. Navarin Faciası (Deniz Baskını) (1827)
Yunan İsyanı'nın bastırılması Avrupa'yı harekete geçirdi. İngiltere, Fransa ve Rusya, Yunanistan'a bağımsızlık verilmesini istedi. II. Mahmud reddedince...
Birleşik İngiliz-Fransız-Rus donanması, "barışı korumak" bahanesiyle geldikleri Navarin Limanı'nda demirlemiş olan Osmanlı-Mısır ortak donanmasını baskın yaparak TAMAMEN YAKTI (1827).
ÖNEMİ: Bu, Osmanlı donanmasının İnebahtı (1571) ve Çeşme (1770)'den sonra yakıldığı üçüncü büyük faciasıdır.
Yunan İsyanı'nın bastırılması Avrupa'yı harekete geçirdi. İngiltere, Fransa ve Rusya, Yunanistan'a bağımsızlık verilmesini istedi. II. Mahmud reddedince...
Birleşik İngiliz-Fransız-Rus donanması, "barışı korumak" bahanesiyle geldikleri Navarin Limanı'nda demirlemiş olan Osmanlı-Mısır ortak donanmasını baskın yaparak TAMAMEN YAKTI (1827).
ÖNEMİ: Bu, Osmanlı donanmasının İnebahtı (1571) ve Çeşme (1770)'den sonra yakıldığı üçüncü büyük faciasıdır.
4. Edirne Antlaşması (1829) ve İlk Bağımsızlık
Navarin'den sonra Rusya savaş açtı (1828-1829). Donanması yok olan ve Yeniçeri Ocağı yeni kaldırılan Osmanlı (ordusuz yakalandı) yenildi. Rus ordusu Edirne'ye kadar geldi.
Edirne Antlaşması (1829) Maddeleri:
Navarin'den sonra Rusya savaş açtı (1828-1829). Donanması yok olan ve Yeniçeri Ocağı yeni kaldırılan Osmanlı (ordusuz yakalandı) yenildi. Rus ordusu Edirne'ye kadar geldi.
Edirne Antlaşması (1829) Maddeleri:
- YUNANİSTAN BAĞIMSIZ OLACAKTIR.
- SIRBİSTAN'A ÖZERKLİK (İç işlerinde serbestlik) verilecektir.
- Eflak ve Boğdan'a ayrıcalık verilecektir.
🎉
DAĞILMA BÖLÜM 1 BİTTİ!
Tebrikler! Dağılmanın ilk büyük şoklarını (Sened-i İttifak ve Yunan Bağımsızlığı) öğrendin.
(Bölüm 2'de: II. Mahmud'un Islahatları)
Haydi Bölüm 1 Final Sınavı'na!
Tebrikler! Dağılmanın ilk büyük şoklarını (Sened-i İttifak ve Yunan Bağımsızlığı) öğrendin.
(Bölüm 2'de: II. Mahmud'un Islahatları)
Haydi Bölüm 1 Final Sınavı'na!
Test Sonucu
Tebrikler!
Tüm soruları (3'te 3) doğru cevaplayarak bu bölümü başarıyla tamamladınız.
Test Sonucu
Üzgünüz, Başarısız Oldunuz.
Bazı soruları yanlış cevapladınız. (Skor: 3'te 2). Lütfen konuyu tekrar gözden geçirin.
Tarih Macerası: Bölüm 1 (Dağılma Dönemi)
Yeni bir seriye başlıyoruz! 🏛️
Bölüm 1: Kaos ve İlk Kopuş (1807-1829).
Bu bölüm 3 kilit adımdan oluşuyor. 3'te 3 kuralı devam ediyor!
Hazır mısın?
Bölüm 1: Adımlar
▶️ A. Otorite Boşluğu (1807-1808)
🔒 B. Sened-i İttifak ve Sırp İsyanı
🔒 C. Yunan İsyanı ve İlk Bağımsızlık
🌪️
Adım A: KABAKÇİ İSYANI SONRASI OTORİTE BOŞLUĞU (1807-1808)
1. IV. Mustafa Dönemi (İrtica)
III. Selim'in (Gerileme Bölüm 5) tahttan indirilmesiyle, isyancılar (Kabakçı Mustafa ve Yeniçeriler) IV. Mustafa'yı tahta çıkardı.
IV. Mustafa'nın ilk işi Nizâm-ı Cedid ordusunu ve tüm ıslahatları lağvetmek (kaldırmak) oldu. Bu dönem, yeniliklerin tamamen durduğu bir kaos dönemidir.
III. Selim'in (Gerileme Bölüm 5) tahttan indirilmesiyle, isyancılar (Kabakçı Mustafa ve Yeniçeriler) IV. Mustafa'yı tahta çıkardı.
IV. Mustafa'nın ilk işi Nizâm-ı Cedid ordusunu ve tüm ıslahatları lağvetmek (kaldırmak) oldu. Bu dönem, yeniliklerin tamamen durduğu bir kaos dönemidir.
2. Alemdar Mustafa Paşa'nın Müdahalesi (1808)
Islahat yanlısı bir Ayan...
Islahat yanlısı bir Ayan...
- III. Selim'in reformlarını destekleyen ve Rusçuk'ta güçlü bir orduya sahip olan Ayan (Bölge ağası) Alemdar Mustafa Paşa, bu duruma son vermek için ordusuyla İstanbul'a yürüdü (1808).
- Amacı: III. Selim'i tekrar tahta çıkarmaktı.
- Trajedi: Alemdar saraya ulaştığında, IV. Mustafa, Kafes'te tutulan III. Selim'i ve kardeşi Şehzade Mahmud'u öldürtme emri verdi. III. Selim öldürüldü, ancak Şehzade Mahmud (II. Mahmud) saray görevlileri tarafından damdan dama kaçırılarak kurtarıldı.
- Sonuç: Alemdar, IV. Mustafa'yı tahttan indirdi ve hayatta kalan tek hanedan üyesi olan II. Mahmud'u tahta çıkardı. Kendisi de Sadrazam oldu.
🏆
Harika! Dağılma dönemini başlatan kaosu ve II. Mahmud'un tahta çıkışını öğrendik.
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
📜
Adım B: SENED-İ İTTİFAK (1808) VE SIRP İSYANI
1. Sened-i İttifak (1808) - Osmanlı'nın "Magna Carta"sı
Padişah yetkilerini kaybediyor...
Padişah yetkilerini kaybediyor...
Sadrazam Alemdar Mustafa Paşa, devleti kurtarmak için Padişah (II. Mahmud) ile Anadolu ve Rumeli'nin güçlü Ayanlarını (Derebeyleri) İstanbul'da topladı.
- Amaç: Ayanların devlete (Padişaha) sadakatini sağlamak ve merkezi otoriteyi (Ayanların desteğiyle) yeniden kurmak.
- Kilit Maddeler: Ayanlar Padişahı tanıyacak, Padişah da Ayanların varlığını resmen tanıyacak. Padişah adil vergi alacak.
⚠️ Sened-i İttifak'ın Önemi (KPSS Yorumu):
- Sened-i İttifak, Osmanlı Padişahının YETKİLERİNİ KISITLAYAN İLK BELGEDİR. (Anayasal düzenin ilk adımı).
- Padişah (II. Mahmud), Ayanların siyasi varlığını resmen tanımak zorunda kalmıştır.
- Bu yönüyle, İngiltere'deki Magna Carta (1215)'ya benzetilir. (Kralın, soyluların varlığını tanıması).
- Demokratik bir hareket değil, feodal (aristokratik) bir sözleşmedir.
- Alemdar Mustafa Paşa'nın bir isyanda öldürülmesiyle "ölü doğmuş" bir belge olarak kaldı, tam olarak uygulanamadı.
2. Bükreş Antlaşması (1812) ve Sırp İsyanı
II. Mahmud, Rusya ile devam eden savaşı (Napolyon'un Rusya'yı işgali fırsatıyla) Bükreş Antlaşması (1812) ile bitirdi.
ÖNEMLİ MADDE: Fransız İhtilali (Milliyetçilik) etkisiyle 1804'te Kara Yorgi liderliğinde isyan eden İLK AZINLIK OLAN SIRPLAR, bu antlaşma ile ilk kez "İmtiyaz" (Ayrıcalık) elde etmişlerdir.
II. Mahmud, Rusya ile devam eden savaşı (Napolyon'un Rusya'yı işgali fırsatıyla) Bükreş Antlaşması (1812) ile bitirdi.
ÖNEMLİ MADDE: Fransız İhtilali (Milliyetçilik) etkisiyle 1804'te Kara Yorgi liderliğinde isyan eden İLK AZINLIK OLAN SIRPLAR, bu antlaşma ile ilk kez "İmtiyaz" (Ayrıcalık) elde etmişlerdir.
🏆
Harika! Padişah yetkilerini kısıtlayan ilk belgeyi ve ilk azınlık imtiyazını öğrendik.
Haydi "Sınava Başla" ve son adıma geç!
Haydi "Sınava Başla" ve son adıma geç!
🇬🇷
Adım C: BÜYÜK KOPUŞ: YUNAN İSYANI (1821-1829)
1. İsyanın Nedenleri (Diğerlerinden Farkı)
Bağımsızlıkla sonuçlanan ilk isyan...
Bağımsızlıkla sonuçlanan ilk isyan...
- Fransız İhtilali (Milliyetçilik): (Sırplar gibi tüm isyanların ana nedeni).
- Avrupa Desteği (Rönesans Etkisi): Avrupalıların, Antik Yunan kültürüne (Helenizm) "Rönesans"tan beri duydukları sempati. (Örn: Lord Byron).
- Etnik-i Eterya Cemiyeti: Rusya'da kurulan, "Megali İdea" (Bizans'ı diriltme) amaçlı gizli örgüt.
- Rus Kışkırtması: (Ortodoks) desteği.
2. Mısır Sorununun Doğuşu (1821-1827)
II. Mahmud, Mora'da çıkan isyanı bastıramayınca...
II. Mahmud, Mora'da çıkan isyanı bastıramayınca...
- II. Mahmud, Mısır Valisi Kavalalı Mehmed Ali Paşa'dan yardım istedi.
- Kavalalı'nın Şartı: Modern bir orduya sahip olan Kavalalı, "İsyan bastırılırsa, Mora ve Girit Valilikleri bana verilecek" şartını koştu.
- Kavalalı'nın oğlu İbrahim Paşa, Mısır ordusuyla Mora'ya çıktı ve isyanı kanlı bir şekilde bastırdı (1826).
3. Navarin Faciası (Deniz Baskını) (1827)
Yunan İsyanı'nın bastırılması Avrupa'yı harekete geçirdi. İngiltere, Fransa ve Rusya, Yunanistan'a bağımsızlık verilmesini istedi. II. Mahmud reddedince...
Birleşik İngiliz-Fransız-Rus donanması, "barışı korumak" bahanesiyle geldikleri Navarin Limanı'nda demirlemiş olan Osmanlı-Mısır ortak donanmasını baskın yaparak TAMAMEN YAKTI (1827).
ÖNEMİ: Bu, Osmanlı donanmasının İnebahtı (1571) ve Çeşme (1770)'den sonra yakıldığı üçüncü büyük faciasıdır.
Yunan İsyanı'nın bastırılması Avrupa'yı harekete geçirdi. İngiltere, Fransa ve Rusya, Yunanistan'a bağımsızlık verilmesini istedi. II. Mahmud reddedince...
Birleşik İngiliz-Fransız-Rus donanması, "barışı korumak" bahanesiyle geldikleri Navarin Limanı'nda demirlemiş olan Osmanlı-Mısır ortak donanmasını baskın yaparak TAMAMEN YAKTI (1827).
ÖNEMİ: Bu, Osmanlı donanmasının İnebahtı (1571) ve Çeşme (1770)'den sonra yakıldığı üçüncü büyük faciasıdır.
4. Edirne Antlaşması (1829) ve İlk Bağımsızlık
Navarin'den sonra Rusya savaş açtı (1828-1829). Donanması yok olan ve Yeniçeri Ocağı yeni kaldırılan Osmanlı (ordusuz yakalandı) yenildi. Rus ordusu Edirne'ye kadar geldi.
Edirne Antlaşması (1829) Maddeleri:
Navarin'den sonra Rusya savaş açtı (1828-1829). Donanması yok olan ve Yeniçeri Ocağı yeni kaldırılan Osmanlı (ordusuz yakalandı) yenildi. Rus ordusu Edirne'ye kadar geldi.
Edirne Antlaşması (1829) Maddeleri:
- YUNANİSTAN BAĞIMSIZ OLACAKTIR.
- SIRBİSTAN'A ÖZERKLİK (İç işlerinde serbestlik) verilecektir.
- Eflak ve Boğdan'a ayrıcalık verilecektir.
🎉
DAĞILMA BÖLÜM 1 BİTTİ!
Tebrikler! Dağılmanın ilk büyük şoklarını (Sened-i İttifak ve Yunan Bağımsızlığı) öğrendin.
(Bölüm 2'de: II. Mahmud'un Islahatları)
Haydi Bölüm 1 Final Sınavı'na!
Tebrikler! Dağılmanın ilk büyük şoklarını (Sened-i İttifak ve Yunan Bağımsızlığı) öğrendin.
(Bölüm 2'de: II. Mahmud'un Islahatları)
Haydi Bölüm 1 Final Sınavı'na!
Test Sonucu
Tebrikler!
Tüm soruları (3'te 3) doğru cevaplayarak bu bölümü başarıyla tamamladınız.
Test Sonucu
Üzgünüz, Başarısız Oldunuz.
Bazı soruları yanlış cevapladınız. (Skor: 3'te 2). Lütfen konuyu tekrar gözden geçirin.