Tarih Macerası: Bölüm 3 (Dağılma Dönemi)
Seriye devam! 🏛️
Bölüm 3: Tanzimat Dönemi ve Kırım Savaşı (1839-1856).
Bu bölüm 3 kilit adımdan oluşuyor. 3'te 3 kuralı devam ediyor!
Hazır mısın?
Bölüm 3: Adımlar
▶️ A. Tanzimat Fermanı (1839)
🔒 B. Mısır ve Boğazlar Sorunları (1840-41)
🔒 C. Kırım Savaşı ve Sinop Baskını
📜
Adım A: TANZİMAT FERMANI (GÜLHANE HATT-I HÜMAYUNU) (3 KASIM 1839)
1. Ferman Neden İlan Edildi?
II. Mahmud ölmüş, ordu yok, donanma yok, Kavalalı kapıdaydı...
II. Mahmud ölmüş, ordu yok, donanma yok, Kavalalı kapıdaydı...
16 yaşında tahta çıkan Sultan Abdülmecid adına Hariciye Nazırı Mustafa Reşit Paşa, Gülhane Parkı'nda bu fermanı okudu.
- 1. Dış Neden (En Acil): Mısır Sorunu'nda (Kavalalı) ve Boğazlar Sorunu'nda Avrupalı devletlerin (özellikle İngiltere'nin) desteğini almak.
- 2. Dış Neden (Genel): Fransız İhtilali'nin (Milliyetçilik) etkisini kırmak ve Avrupalıların azınlık haklarını bahane ederek iç işlerimize karışmasını engellemek.
- 3. İç Neden: "Osmanlıcılık" (İttihad-ı Anasır) fikriyle, din, dil, ırk fark etmeksizin tüm tebaayı "Osmanlı Vatandaşı" kimliğinde birleştirerek devletin dağılmasını önlemek.
2. Fermanın Maddeleri (Hukuk, Maliye, Askeri)
Kanun Padişahtan üstündür...
Kanun Padişahtan üstündür...
Temel İlke: "Kanun Gücü, Padişah Gücünün Üstündedir."
- Hukuk: Tüm halkın (Müslüman ve Gayrimüslim) CAN, MAL ve NAMUS GÜVENLİĞİ devlet garantisi altında olacaktır.
- Hukuk: Hiç kimse YARGILANMADAN idam edilmeyecektir (Müsadere kaldırılıyor). Kanun önünde HERKES EŞİT olacaktır.
- Ekonomi: Vergiler, herkesin GÜCÜNE GÖRE (Gelirine göre) alınacaktır. (İltizam kaldırılmaya çalışılacaktır).
- Askeri: Askerlik "Vatan Görevi" haline getirilecek ve belirli bir süreye (4-5 yıl) bağlanacaktır.
⚠️ Tanzimat Fermanı'nın Önemi (KPSS Yorumu):
- Bu, HUKUK DEVLETİ anlayışına geçişin ilk adımıdır.
- PADİŞAH, KENDİ YETKİLERİNİ (Kulluk Hakkı, Müsadere) KENDİ İSTEĞİYLE İLK KEZ KANUNLA KISITLAMIŞTIR.
- (Sened-i İttifak (1808) Ayanların zoruylaydı, bu ise Padişahın kendi ilanıdır).
- Tanzimat Fermanı, bir Anayasa DEĞİLDİR, ancak Anayasal Düzene GEÇİŞİN İLK AŞAMASIDIR.
- "Osmanlıcılık" fikrini resmileştirmiştir.
🏆
Harika! Padişahın yetkilerini ilk kez kendi isteğiyle kısıtladığı Tanzimat Fermanı'nı öğrendik.
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
🇬🇧
Adım B: MISIR VE BOĞAZLAR SORUNLARININ "ÇÖZÜMÜ" (1840-1841)
1. Londra Konferansı (Mısır Sorunu) (1840)
Kavalalı'ya karşı Avrupa desteği...
Kavalalı'ya karşı Avrupa desteği...
Tanzimat Fermanı'nı ilan ederek İngiltere'nin desteğini alan Osmanlı, Mısır sorununu uluslararası masaya taşıdı.
- Taraflar: İngiltere, Avusturya, Prusya ve Rusya. (Fransa, Kavalalı'yı desteklediği için katılmadı).
- Sonuç: Kavalalı'ya baskı yapıldı.
- Kazanım: Suriye, Adana ve Girit valilikleri Kavalalı'dan geri alındı ve Osmanlı'ya bağlandı.
- Kayıp: Mısır Valiliği'nin babadan oğula (Hidivlik) geçmesi şartıyla Kavalalı'da kalması kabul edildi.
- Önemi: Mısır Sorunu, bir "iç sorun" iken "Avrupa sorunu" (uluslararası) haline geldi.
2. Londra Boğazlar Sözleşmesi (1841)
Rusya ile imzalanan Hünkâr İskelesi Antlaşması (1833)'nın süresi dolmuştu. İngiltere, Rusya'nın Boğazlardaki bu üstünlüğünü bitirmek için tüm "Avrupa Devletleri"ni topladı.
⚠️ Kilit Madde:
Rusya ile imzalanan Hünkâr İskelesi Antlaşması (1833)'nın süresi dolmuştu. İngiltere, Rusya'nın Boğazlardaki bu üstünlüğünü bitirmek için tüm "Avrupa Devletleri"ni topladı.
⚠️ Kilit Madde:
- Boğazlar, Osmanlı egemenliğinde kalacaktır.
- Boğazlar, barış zamanında TÜM DEVLETLERİN SAVAŞ GEMİLERİNE KAPALI olacaktır.
- Rusya'nın Hünkâr İskelesi ile elde ettiği üstünlük SONA ERDİ (İngiltere kazandı).
- Boğazlar, İLK KEZ ULUSLARARASI BİR STATÜ kazandı.
- Osmanlı Devleti'nin Boğazlar üzerindeki MUTLAK EGEMENLİĞİ sona erdi. (Artık tek başına karar veremezdi).
🏆
Harika! Mısır ve Boğazlar sorunlarının Avrupalı devletlerin müdahalesiyle nasıl "çözüldüğünü" öğrendik.
Haydi "Sınava Başla" ve son adıma geç!
Haydi "Sınava Başla" ve son adıma geç!
🤒
Adım C: KIRIM SAVAŞI (1853 - 1856) ("HASTA ADAM" SAVAŞI)
1. Savaşın Nedenleri (Rusya'nın Hedefleri)
Hasta Adam ve Kutsal Yerler...
Hasta Adam ve Kutsal Yerler...
- "Hasta Adam" Tabiri: Rus Çarı I. Nikola, İngiliz elçisine "Kollarımızda hasta bir adam (Osmanlı) var, ölmeden mirasını paylaşalım" teklifinde bulundu. İngiltere (henüz) reddetti.
- Kutsal Yerler Sorunu (Bahane): Rusya'nın, Kudüs'teki Ortodoks Hristiyanların haklarının Katoliklerden (Fransa) fazla olduğunu iddia etmesi.
- Rus elçisi Prens Mençikof'un ağır taleplerinin (Ortodoksları himaye hakkı) Sultan Abdülmecid tarafından reddedilmesi üzerine savaş başladı.
2. Sinop Deniz Baskını (1853) - 4. Facia
Rus Karadeniz donanması, 1853'te Sinop Limanı'nda demirlemiş olan Osmanlı donanmasını bastı ve TAMAMEN YAKTI.
ÖNEMİ: Bu, Osmanlı donanmasının dördüncü ve son kez yakılmasıdır. (1. İnebahtı, 2. Çeşme, 3. Navarin, 4. Sinop).
Sonuç: Bu baskın, İngiltere, Fransa ve Piyemonte'nin (İtalya) Osmanlı'nın yanında savaşa girmesine neden oldu. Savaş Kırım'da (Sivastopol) yoğunlaştı.
Rus Karadeniz donanması, 1853'te Sinop Limanı'nda demirlemiş olan Osmanlı donanmasını bastı ve TAMAMEN YAKTI.
ÖNEMİ: Bu, Osmanlı donanmasının dördüncü ve son kez yakılmasıdır. (1. İnebahtı, 2. Çeşme, 3. Navarin, 4. Sinop).
Sonuç: Bu baskın, İngiltere, Fransa ve Piyemonte'nin (İtalya) Osmanlı'nın yanında savaşa girmesine neden oldu. Savaş Kırım'da (Sivastopol) yoğunlaştı.
3. Savaş Sırasındaki "İlk"ler (Çok Önemli)
Borç, Telgraf ve Hemşire...
Borç, Telgraf ve Hemşire...
- İlk Dış Borç (1854): Savaşın masraflarını karşılayamayan Osmanlı, tarihinde ilk kez DIŞ BORÇ aldı. (Kimden? İngiltere. Padişah: Sultan Abdülmecid).
- İlk Telgraf Hattı (1855): Avrupalı müttefikler, cephe (Kırım) ile İstanbul arasında hızlı haberleşmek için ilk telgraf hattını kurdular.
- Modern Hemşirelik: Florence Nightingale (Lambalı Kadın), Selimiye Kışlası'nda yaralı İngiliz askerlerine bakarak modern hemşireliğin kurucusu oldu.
🎉
DAĞILMA BÖLÜM 3 BİTTİ!
Tebrikler! Tanzimat, Boğazlar Sorunu ve Kırım Savaşı'nı öğrendin.
(Bölüm 4'te: Kırım Savaşı'nın sonu: Islahat Fermanı ve Paris Ant.)
Haydi Bölüm 3 Final Sınavı'na!
Tebrikler! Tanzimat, Boğazlar Sorunu ve Kırım Savaşı'nı öğrendin.
(Bölüm 4'te: Kırım Savaşı'nın sonu: Islahat Fermanı ve Paris Ant.)
Haydi Bölüm 3 Final Sınavı'na!
Test Sonucu
Tebrikler!
Tüm soruları (3'te 3) doğru cevaplayarak bu bölümü başarıyla tamamladınız.
Test Sonucu
Üzgünüz, Başarısız Oldunuz.
Bazı soruları yanlış cevapladınız. (Skor: 3'te 2). Lütfen konuyu tekrar gözden geçirin.
Tarih Macerası: Bölüm 3 (Dağılma Dönemi)
Seriye devam! 🏛️
Bölüm 3: Tanzimat Dönemi ve Kırım Savaşı (1839-1856).
Bu bölüm 3 kilit adımdan oluşuyor. 3'te 3 kuralı devam ediyor!
Hazır mısın?
Bölüm 3: Adımlar
▶️ A. Tanzimat Fermanı (1839)
🔒 B. Mısır ve Boğazlar Sorunları (1840-41)
🔒 C. Kırım Savaşı ve Sinop Baskını
📜
Adım A: TANZİMAT FERMANI (GÜLHANE HATT-I HÜMAYUNU) (3 KASIM 1839)
1. Ferman Neden İlan Edildi?
II. Mahmud ölmüş, ordu yok, donanma yok, Kavalalı kapıdaydı...
II. Mahmud ölmüş, ordu yok, donanma yok, Kavalalı kapıdaydı...
16 yaşında tahta çıkan Sultan Abdülmecid adına Hariciye Nazırı Mustafa Reşit Paşa, Gülhane Parkı'nda bu fermanı okudu.
- 1. Dış Neden (En Acil): Mısır Sorunu'nda (Kavalalı) ve Boğazlar Sorunu'nda Avrupalı devletlerin (özellikle İngiltere'nin) desteğini almak.
- 2. Dış Neden (Genel): Fransız İhtilali'nin (Milliyetçilik) etkisini kırmak ve Avrupalıların azınlık haklarını bahane ederek iç işlerimize karışmasını engellemek.
- 3. İç Neden: "Osmanlıcılık" (İttihad-ı Anasır) fikriyle, din, dil, ırk fark etmeksizin tüm tebaayı "Osmanlı Vatandaşı" kimliğinde birleştirerek devletin dağılmasını önlemek.
2. Fermanın Maddeleri (Hukuk, Maliye, Askeri)
Kanun Padişahtan üstündür...
Kanun Padişahtan üstündür...
Temel İlke: "Kanun Gücü, Padişah Gücünün Üstündedir."
- Hukuk: Tüm halkın (Müslüman ve Gayrimüslim) CAN, MAL ve NAMUS GÜVENLİĞİ devlet garantisi altında olacaktır.
- Hukuk: Hiç kimse YARGILANMADAN idam edilmeyecektir (Müsadere kaldırılıyor). Kanun önünde HERKES EŞİT olacaktır.
- Ekonomi: Vergiler, herkesin GÜCÜNE GÖRE (Gelirine göre) alınacaktır. (İltizam kaldırılmaya çalışılacaktır).
- Askeri: Askerlik "Vatan Görevi" haline getirilecek ve belirli bir süreye (4-5 yıl) bağlanacaktır.
⚠️ Tanzimat Fermanı'nın Önemi (KPSS Yorumu):
- Bu, HUKUK DEVLETİ anlayışına geçişin ilk adımıdır.
- PADİŞAH, KENDİ YETKİLERİNİ (Kulluk Hakkı, Müsadere) KENDİ İSTEĞİYLE İLK KEZ KANUNLA KISITLAMIŞTIR.
- (Sened-i İttifak (1808) Ayanların zoruylaydı, bu ise Padişahın kendi ilanıdır).
- Tanzimat Fermanı, bir Anayasa DEĞİLDİR, ancak Anayasal Düzene GEÇİŞİN İLK AŞAMASIDIR.
- "Osmanlıcılık" fikrini resmileştirmiştir.
🏆
Harika! Padişahın yetkilerini ilk kez kendi isteğiyle kısıtladığı Tanzimat Fermanı'nı öğrendik.
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
🇬🇧
Adım B: MISIR VE BOĞAZLAR SORUNLARININ "ÇÖZÜMÜ" (1840-1841)
1. Londra Konferansı (Mısır Sorunu) (1840)
Kavalalı'ya karşı Avrupa desteği...
Kavalalı'ya karşı Avrupa desteği...
Tanzimat Fermanı'nı ilan ederek İngiltere'nin desteğini alan Osmanlı, Mısır sorununu uluslararası masaya taşıdı.
- Taraflar: İngiltere, Avusturya, Prusya ve Rusya. (Fransa, Kavalalı'yı desteklediği için katılmadı).
- Sonuç: Kavalalı'ya baskı yapıldı.
- Kazanım: Suriye, Adana ve Girit valilikleri Kavalalı'dan geri alındı ve Osmanlı'ya bağlandı.
- Kayıp: Mısır Valiliği'nin babadan oğula (Hidivlik) geçmesi şartıyla Kavalalı'da kalması kabul edildi.
- Önemi: Mısır Sorunu, bir "iç sorun" iken "Avrupa sorunu" (uluslararası) haline geldi.
2. Londra Boğazlar Sözleşmesi (1841)
Rusya ile imzalanan Hünkâr İskelesi Antlaşması (1833)'nın süresi dolmuştu. İngiltere, Rusya'nın Boğazlardaki bu üstünlüğünü bitirmek için tüm "Avrupa Devletleri"ni topladı.
⚠️ Kilit Madde:
Rusya ile imzalanan Hünkâr İskelesi Antlaşması (1833)'nın süresi dolmuştu. İngiltere, Rusya'nın Boğazlardaki bu üstünlüğünü bitirmek için tüm "Avrupa Devletleri"ni topladı.
⚠️ Kilit Madde:
- Boğazlar, Osmanlı egemenliğinde kalacaktır.
- Boğazlar, barış zamanında TÜM DEVLETLERİN SAVAŞ GEMİLERİNE KAPALI olacaktır.
- Rusya'nın Hünkâr İskelesi ile elde ettiği üstünlük SONA ERDİ (İngiltere kazandı).
- Boğazlar, İLK KEZ ULUSLARARASI BİR STATÜ kazandı.
- Osmanlı Devleti'nin Boğazlar üzerindeki MUTLAK EGEMENLİĞİ sona erdi. (Artık tek başına karar veremezdi).
🏆
Harika! Mısır ve Boğazlar sorunlarının Avrupalı devletlerin müdahalesiyle nasıl "çözüldüğünü" öğrendik.
Haydi "Sınava Başla" ve son adıma geç!
Haydi "Sınava Başla" ve son adıma geç!
🤒
Adım C: KIRIM SAVAŞI (1853 - 1856) ("HASTA ADAM" SAVAŞI)
1. Savaşın Nedenleri (Rusya'nın Hedefleri)
Hasta Adam ve Kutsal Yerler...
Hasta Adam ve Kutsal Yerler...
- "Hasta Adam" Tabiri: Rus Çarı I. Nikola, İngiliz elçisine "Kollarımızda hasta bir adam (Osmanlı) var, ölmeden mirasını paylaşalım" teklifinde bulundu. İngiltere (henüz) reddetti.
- Kutsal Yerler Sorunu (Bahane): Rusya'nın, Kudüs'teki Ortodoks Hristiyanların haklarının Katoliklerden (Fransa) fazla olduğunu iddia etmesi.
- Rus elçisi Prens Mençikof'un ağır taleplerinin (Ortodoksları himaye hakkı) Sultan Abdülmecid tarafından reddedilmesi üzerine savaş başladı.
2. Sinop Deniz Baskını (1853) - 4. Facia
Rus Karadeniz donanması, 1853'te Sinop Limanı'nda demirlemiş olan Osmanlı donanmasını bastı ve TAMAMEN YAKTI.
ÖNEMİ: Bu, Osmanlı donanmasının dördüncü ve son kez yakılmasıdır. (1. İnebahtı, 2. Çeşme, 3. Navarin, 4. Sinop).
Sonuç: Bu baskın, İngiltere, Fransa ve Piyemonte'nin (İtalya) Osmanlı'nın yanında savaşa girmesine neden oldu. Savaş Kırım'da (Sivastopol) yoğunlaştı.
Rus Karadeniz donanması, 1853'te Sinop Limanı'nda demirlemiş olan Osmanlı donanmasını bastı ve TAMAMEN YAKTI.
ÖNEMİ: Bu, Osmanlı donanmasının dördüncü ve son kez yakılmasıdır. (1. İnebahtı, 2. Çeşme, 3. Navarin, 4. Sinop).
Sonuç: Bu baskın, İngiltere, Fransa ve Piyemonte'nin (İtalya) Osmanlı'nın yanında savaşa girmesine neden oldu. Savaş Kırım'da (Sivastopol) yoğunlaştı.
3. Savaş Sırasındaki "İlk"ler (Çok Önemli)
Borç, Telgraf ve Hemşire...
Borç, Telgraf ve Hemşire...
- İlk Dış Borç (1854): Savaşın masraflarını karşılayamayan Osmanlı, tarihinde ilk kez DIŞ BORÇ aldı. (Kimden? İngiltere. Padişah: Sultan Abdülmecid).
- İlk Telgraf Hattı (1855): Avrupalı müttefikler, cephe (Kırım) ile İstanbul arasında hızlı haberleşmek için ilk telgraf hattını kurdular.
- Modern Hemşirelik: Florence Nightingale (Lambalı Kadın), Selimiye Kışlası'nda yaralı İngiliz askerlerine bakarak modern hemşireliğin kurucusu oldu.
🎉
DAĞILMA BÖLÜM 3 BİTTİ!
Tebrikler! Tanzimat, Boğazlar Sorunu ve Kırım Savaşı'nı öğrendin.
(Bölüm 4'te: Kırım Savaşı'nın sonu: Islahat Fermanı ve Paris Ant.)
Haydi Bölüm 3 Final Sınavı'na!
Tebrikler! Tanzimat, Boğazlar Sorunu ve Kırım Savaşı'nı öğrendin.
(Bölüm 4'te: Kırım Savaşı'nın sonu: Islahat Fermanı ve Paris Ant.)
Haydi Bölüm 3 Final Sınavı'na!
Test Sonucu
Tebrikler!
Tüm soruları (3'te 3) doğru cevaplayarak bu bölümü başarıyla tamamladınız.
Test Sonucu
Üzgünüz, Başarısız Oldunuz.
Bazı soruları yanlış cevapladınız. (Skor: 3'te 2). Lütfen konuyu tekrar gözden geçirin.