Tarih Macerası: Bölüm 2 (XX. Yüzyıl Osmanlı)

Seriye devam! ⚔️
Bölüm 2: Trablusgarp ve Balkan Savaşları (1911-1913).
Bu bölüm 3 kilit adımdan oluşuyor. 3'te 3 kuralı devam ediyor!

Hazır mısın?

🇮🇹 Adım A: TRABLUSGARP SAVAŞI (1911 - 1912)

1. Savaşın Nedenleri (İtalya'nın Hedefleri)
İtalya neden Trablusgarp'ı (Libya) seçti?

Sömürgecilik Yarışı: Siyasi birliğini geç tamamlayan (1870) İtalya, sömürge arıyordu.
Savunmasızlık (En Önemli Neden):
- Donanma Yoktu: Osmanlı donanması Haliç'te çürütülmüştü. Denizden yardım imkânsızdı.
- Kara Bağlantısı Yoktu: Tek kara bağlantısı olan Mısır, 1882'den beri İngiliz işgali altındaydı ve İngiltere yolu kapattı.
Diplomatik Destek: İtalya, 1909'da Rusya ile yaptığı "Racconigi Antlaşması" ile Rusya'nın (Boğazlar karşılığı) onayını almıştı.

2. Savaşın Gelişimi ve Gönüllü Subaylar
Mustafa Kemal'in emperyalizme karşı ilk mücadelesi...

Osmanlı, ordu ve donanma gönderemeyince, İTC üyesi vatansever subaylar gizlice bölgeye gitti:

Mustafa Kemal Paşa: "Gazeteci Şerif" takma adıyla gitti. Derne ve Tobruk'ta yerel halkı (Senûsi Tarikatı) örgütledi. (İlk askeri başarısı).
Enver Paşa (Bey): "Tüccar Hamdi" takma adıyla gitti. Bingazi'de direnişi örgütledi.
Sonuç: Bu subaylar, İtalyanları sahil şeridine sıkıştırdı. İtalya karada başarılı olamadı.

3. Uşi Antlaşması (1912) ve Savaşın Kaybedilmesi
İtalya, karada kazanamayınca barışa zorlamak için On İki Ada'yı işgal etti ve Çanakkale'yi ablukaya aldı. Tam bu sırada I. BALKAN SAVAŞI BAŞLADI.

Osmanlı, iki cephede savaşamayacağını anlayarak Uşi Antlaşması'nı imzaladı.

⚠️ Maddeleri ve Yorumları:

Trablusgarp ve Bingazi (Libya), İtalya'ya bırakılacaktır.
- YORUM: Osmanlı, KUZEY AFRİKA'daki SON TOPRAK PARÇASINI kaybetmiştir.
On İki Ada (Rodos), Balkan Savaşı bitene kadar "GEÇİCİ" olarak İtalya'ya bırakılacaktır.
- YORUM: Osmanlı, adaları Yunan işgalinden korumak için İtalya'ya "emanet" etmiştir. Bu adalar BİR DAHA ASLA geri alınamamıştır.
Trablusgarp halkı, dini açıdan Osmanlı Halifesi'ne bağlı kalacaktır.
- YORUM: Bu, Kırım'dan sonra Halifeliğin siyasi bir araç olarak kullanıldığı İKİNCİ antlaşmadır.

🏆 Harika! Kuzey Afrika'daki son toprağımızın nasıl kaybedildiğini öğrendik.
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!

📉 Adım B: I. BALKAN SAVAŞI (1912-1913) VE BÂB-I ÂLİ BASKINI

1. I. Balkan Savaşı (Büyük Hezimet)
Trablusgarp'taki zayıflık fırsat bilindi...

Savaşanlar (Osmanlı'ya Karşı): Bulgaristan, Yunanistan, Sırbistan, Karadağ. (Savaşı Karadağ başlattı).
Savaşta OLMAYAN: Romanya (I. Balkan Savaşı'na katılmamıştır).
Hezimetin Nedenleri (ÇOK ÖNEMLİ!):
- 1. Ordunun Siyasete Karışması (En Önemli Neden): Ordu, "İttihatçı Subaylar (Mektepli)" ve "Muhalif Subaylar (Alaylı)" olarak ikiye bölünmüştü ve birbirlerine destek göndermediler.
- 2. Lojistik Eksikliği: Donanma yetersiz kaldı, cephelere ikmal yapılamadı.
- 3. Terhis Hatası: Savaşın çıkmayacağını düşünen Hükümet, 65.000 tecrübeli Balkan askerini terhis etmişti.
Sonuç: Edirne, Kırklareli, Selanik, Arnavutluk kaybedildi. Ordu, İstanbul kapılarına, Çatalca Hattı'na kadar çekildi.

2. Bâb-ı Âli Baskını (1913) (İttihat ve Terakki Darbesi)
Avrupa, Londra Antlaşması (1913) ile Midye-Enez Hattı'nı sınır kabul ettirdi (Edirne ve Kırklareli kaybedildi).

Olay: İttihat ve Terakki (Enver Paşa, Talat Paşa), Londra Antlaşması'ndaki ağır yenilgiyi ve özellikle "Edirne'nin kaybını" bahane olarak kullandı.

Enver Paşa, 23 Ocak 1913'te Hükümet Binası'nı (Bâb-ı Âli) bastı. Harbiye Nazırı Nazım Paşa'yı vurdu ve Sadrazam Kâmil Paşa'yı istifa ettirdi.

SONUÇ:

Bu, doğrudan Hükümete yapılmış bir ASKERİ DARBEDİR.
İttihat ve Terakki Cemiyeti, yönetimi tamamen ele geçirdi. (1913-1918 arası "Üç Paşalar" dönemi başladı).

🏆 Harika! I. Balkan Savaşı'ndaki büyük hezimeti ve İTC'nin askeri darbe ile yönetimi nasıl ele geçirdiğini öğrendik.
Haydi "Sınava Başla" ve son adıma geç!

🇧🇬 Adım C: II. BALKAN SAVAŞI (1913) VE SONUÇLARI

1. Savaşın Nedeni (Paylaşım Kavgası)
Müttefikler birbirine düştü...

Neden: I. Balkan Savaşı'nda aslan payını (en çok toprağı, Edirne ve Makedonya'yı) Bulgaristan almıştı.
Savaşanlar: Bu durumu kıskanan Yunanistan, Sırbistan, Karadağ ve I. Savaş'a katılmayan Romanya, Bulgaristan'a karşı birleşti.

2. Osmanlı'nın Fırsatı ve Sonuç Antlaşmaları
Edirne geri alınıyor...

Edirne'nin Geri Alınışı: Bulgaristan'ın 4 cephede savaşmasını fırsat bilen Enver Paşa (yeni İTC Hükümeti), Londra Antlaşması'nı tanımayarak Midye-Enez hattını geçti ve Edirne ve Kırklareli'ni geri aldı. (Enver Paşa, "Edirne Fatihi" unvanını aldı).
Antlaşmalar:
- Bükreş Antlaşması (1913): Balkan devletlerinin kendi arasında (Osmanlı yok).
- İstanbul Antlaşması (1913): Osmanlı ile Bulgaristan arasında. Meriç Nehri sınır kabul edildi. (Edirne bizde kaldı).
- Atina Antlaşması (1913): Osmanlı ile Yunanistan arasında. Girit, Selanik ve Yanya'nın Yunanistan'a ait olduğu kabul edildi. Ege Adaları'nın durumu "Büyük Devletler"in kararına bırakıldı (ve adalar kaybedildi).

⚠️ Balkan Savaşlarının Genel Sonuçları:

Osmanlı Devleti, Balkanlardaki (Rumeli) topraklarının %80'inden fazlasını kaybetti.
Kaybedilen Balkan topraklarından Anadolu'ya büyük bir TÜRK GÖÇÜ (Muhacir Sorunu) başladı.
Osmanlıcılık ve İslamcılık fikir akımları (Balkan Hristiyanları ve Arnavutların isyanıyla) tamamen çöktü.
Bu çöküş, İttihat ve Terakki yönetiminde "TÜRKÇÜLÜK (Pan-Türkizm)" akımının tek kurtuluş yolu olarak güçlenmesine neden oldu.
Arnavutluk, Osmanlı'dan ayrılan SON BALKAN DEVLETİ oldu (1912).

🎉 XX. YÜZYIL BÖLÜM 2 BİTTİ!
Tebrikler! Trablusgarp ve Balkan Savaşları felaketlerini öğrendin.
(Bölüm 3'te: I. Dünya Savaşı)
Haydi Bölüm 2 Final Sınavı'na!

Test Sonucu

Tebrikler!

Tüm soruları (3'te 3) doğru cevaplayarak bu bölümü başarıyla tamamladınız.

Test Sonucu

Üzgünüz, Başarısız Oldunuz.

Bazı soruları yanlış cevapladınız. (Skor: 3'te 2). Lütfen konuyu tekrar gözden geçirin.

Tarih Macerası: Bölüm 2 (XX. Yüzyıl Osmanlı)

Bölüm 2: Adımlar

Test Sonucu

Tebrikler!

Test Sonucu

Üzgünüz, Başarısız Oldunuz.

Tarih Macerası: Bölüm 2 (XX. Yüzyıl Osmanlı)

Bölüm 2: Adımlar

Test Sonucu

Tebrikler!

Test Sonucu

Üzgünüz, Başarısız Oldunuz.