Tarih Macerası: Bölüm 6 (Dağılma Dönemi)
Serinin son bölümüne hoş geldin! 🏛️
Bölüm 6: Dağılma Dönemi "İlk"leri ve En Önemlileri (Genel Özet).
Bu bölüm 3 kilit adımdan oluşuyor. 3'te 3 kuralı devam ediyor!
Hazır mısın?
Bölüm 6: Adımlar
▶️ A. Siyasi ve Hukuki "İlk"ler (Yönetim)
🔒 B. Askeri ve Diplomatik "İlk"ler (Krizler)
🔒 C. Sosyal ve Ekonomik "İlk"ler (Modernleşme)
⚖️
Adım A: SİYASİ VE HUKUKİ "İLK"LER (YÖNETİM)
1. Padişah Yetkilerini Kısıtlayan İlk Belgeler
Mutlak Otorite nasıl sarsıldı?
Mutlak Otorite nasıl sarsıldı?
- Sened-i İttifak (1808 - II. Mahmud):
- Padişahın yetkilerini kısıtlayan İLK BELGEDİR.
- Padişah, Ayanların (derebeyler) zoruyla imzalamış ve onların varlığını resmen tanımıştır.
- Bu yönüyle İngiltere'deki Magna Carta'ya benzetilir. Feodal bir sözleşmedir.
- Tanzimat Fermanı (1839 - Abdülmecid):
- Padişahın, yetkilerini KENDİ İSTEĞİYLE KANUNLA kısıtladığı İLK BELGEDİR.
- "Kanunun üstünlüğü" kabul edilerek Hukuk Devleti anlayışına geçişin İLK adımıdır.
2. Anayasal ve Demokratik "İlk"ler
Halk yönetime katılıyor...
Halk yönetime katılıyor...
- Islahat Fermanı (1856 - Abdülmecid):
- İLK KEZ Gayrimüslimlere devlet memuru olma, mülk edinme (şirket/okul açma) hakları verildi. Cizye vergisi kaldırıldı.
- Kanun-i Esasi (1876 - II. Abdülhamid):
- İLK Türk Anayasası'dır.
- I. Meşrutiyet (1876 - II. Abdülhamid):
- İLK KEZ Halk, Padişahın yanında yönetime katılmıştır (Rejim Değişikliği: Mutlak Monarşi ➡️ Meşruti Monarşi).
- Meclis-i Mebusan adıyla İLK Halk Meclisi açılmıştır.
- Genç Osmanlılar (Jön Türkler):
- (Abdülaziz Dönemi) Devletin kurtuluşunu Meşrutiyet'te gören İLK aydın muhalefet grubudur.
🏆
Harika! Dağılma döneminin siyasi ve hukuki devrimlerini özetledik.
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
⚔️
Adım B: ASKERİ VE DİPLOMATİK "İLK"LER (KRİZLER)
1. Askeri Devrimler (II. Mahmud)
Yeniçerilerin sonu...
Yeniçerilerin sonu...
- Vaka-i Hayriye (1826): Yeniçeri Ocağı'nın (Kapıkulu) resmen kaldırılmasıdır. Islahatların önündeki en büyük engel kalkmıştır.
- Asâkir-i Mansûre-i Muhammediyye: Yeniçeri Ocağı yerine kurulan İLK Batı tarzı modern merkezi ordudur.
- Tımar Sistemi'nin Kaldırılması (1831): Yüzyıllardır süren Tımarlı Sipahi sistemi resmen bitmiştir.
- Redif Birlikleri: Tımar sistemi yerine taşrada kurulan İLK maaşlı, jandarma/yedek ordu birliğidir.
2. Diplomatik Krizler ve Kayıplar
Milliyetçilik ve Donanma faciaları...
Milliyetçilik ve Donanma faciaları...
- Sırp İsyanı (1804): Fransız İhtilali etkisiyle isyan eden İLK AZINLIK (Ulus).
- Bükreş Antlaşması (1812): Sırpların İLK İMTİYAZI (Ayrıcalık) kazandığı antlaşma.
- Yunan Bağımsızlığı (1829 Edirne Ant.): Milliyetçilik akımıyla İLK BAĞIMSIZ OLAN AZINLIK.
- Navarin Faciası (1827): Donanmanın ÜÇÜNCÜ KEZ (İng-Fra-Rus) yakılması.
- Hünkâr İskelesi Antlaşması (1833): "Boğazlar Sorunu"nun İLK KEZ uluslararası bir krize dönüşmesi.
- Londra Boğazlar Sözleşmesi (1841): Boğazların İLK KEZ ULUSLARARASI BİR STATÜ kazanması ve Osmanlı'nın mutlak egemenliğinin bitmesi.
- Sinop Baskını (1853): Donanmanın DÖRDÜNCÜ VE SON KEZ (Rusya) yakılması.
3. Savaş ve Siyaset "İlk"leri
- Denge Politikası (İlk Kez): III. Selim'in, Napolyon'un Mısır'ı işgalinde (1798) İngiltere ve Rusya'dan yardım istemesi.
- Kırım Savaşı (1854): Osmanlı'nın tarihinde İLK KEZ DIŞ BORÇ alması (İngiltere'den - Abdülmecid).
- Paris Antlaşması (1856): Osmanlı'nın İLK KEZ "Avrupa Devleti" sayılması ve toprak bütünlüğünün "Avrupa Garantisi" altına alınması (Kendi kendini koruyamadığının ilanı).
- Sultan Abdülaziz (1867): Avrupa'ya (Yurt Dışı) geziye çıkan İLK Padişah.
- Berlin Antlaşması (1878): "Ermeni Meselesi"nin İLK KEZ uluslararası bir belgeye girmesi.
🏆
Harika! Askeri devrimleri ve 19. yüzyılın diplomatik krizlerini (ilkler) özetledik.
Haydi "Sınava Başla" ve son adıma geç!
Haydi "Sınava Başla" ve son adıma geç!
📰
Adım C: SOSYAL VE EKONOMİK "İLK"LER (MODERNLEŞME)
1. II. Mahmud'un Sosyal "İlk"leri (1808-1839)
Gündelik hayat değişiyor...
Gündelik hayat değişiyor...
- Takvim-i Vekayi (1831): İLK Resmi Gazete çıkarıldı.
- İlköğretim: İstanbul'da İLK KEZ zorunlu hale getirildi.
- Avrupa'ya Öğrenci: İLK KEZ devlet bursuyla (Jön Türklerin temeli) öğrenci gönderildi.
- Karantina (Tıbbi Tecrit): İLK KEZ bulaşıcı hastalıklara karşı uygulandı.
- Mürur Teskeresi (İç Pasaport): İstanbul'a göçü kontrol etmek için İLK pasaport uygulaması.
- Posta Teşkilatı (1834): İLK KEZ kuruldu (merkezi otorite için).
- Portre: İLK KEZ resmini (portresini) devlet dairelerine astıran Padişahtır.
- Kıyafet Reformu: Memurlara İLK KEZ Fes, Pantolon ve Ceket giyme zorunluluğu getirdi.
- Müsadere Usulü: İLK KEZ (kısmen) kaldırıldı (Özel mülkiyet güvencesi).
2. Ekonomik ve Kültürel "İlk"ler (Tanzimat ve Sonrası)
İflas ve Modernleşme...
İflas ve Modernleşme...
- İlk Dış Borç (1854 - Abdülmecid): Kırım Savaşı sırasında İngiltere'den alındı.
- İlk Telgraf Hattı (1855 - Abdülmecid): Kırım Savaşı sırasında (Varna-Kırım) kuruldu.
- Mecelle (Abdülaziz): Ahmet Cevdet Paşa'nın hazırladığı İLK Osmanlı Medeni Kanunu.
- Galatasaray Sultanisi (Abdülaziz): İLK Avrupa tarzı Lise.
- Darülfünun (Abdülaziz): İLK Üniversite denemesi.
- Ramazan Kararnamesi (1875 - Abdülaziz): Osmanlı'nın İLK İflas (Moratoryum) açıklaması.
- Düyûn-ı Umûmiye (1881 - II. Abdülhamid): İLK KEZ Ekonomik Bağımsızlığın kaybedilmesi.
- Sanayi-i Nefise Mektebi (1882 - II. Abdülhamid): İLK Güzel Sanatlar Fakültesi (Osman Hamdi Bey).
- Asar-ı Atika (II. Abdülhamid): İLK Arkeoloji Müzesi (Osman Hamdi Bey).
- Hamidiye Etfal (II. Abdülhamid): İLK modern Çocuk Hastanesi.
🎉
DAĞILMA DÖNEMİ SERİSİ BİTTİ!
Tebrikler! Dağılma Dönemi'nin tüm "İLK"lerini özetledin.
Artık XX. Yüzyıl (II. Meşrutiyet) konusuna hazırsın!
Haydi Final Sınavı'na!
Tebrikler! Dağılma Dönemi'nin tüm "İLK"lerini özetledin.
Artık XX. Yüzyıl (II. Meşrutiyet) konusuna hazırsın!
Haydi Final Sınavı'na!
Test Sonucu
Tebrikler!
Tüm soruları (3'te 3) doğru cevaplayarak bu bölümü başarıyla tamamladınız.
Test Sonucu
Üzgünüz, Başarısız Oldunuz.
Bazı soruları yanlış cevapladınız. (Skor: 3'te 2). Lütfen konuyu tekrar gözden geçirin.
Tarih Macerası: Bölüm 6 (Dağılma Dönemi)
Serinin son bölümüne hoş geldin! 🏛️
Bölüm 6: Dağılma Dönemi "İlk"leri ve En Önemlileri (Genel Özet).
Bu bölüm 3 kilit adımdan oluşuyor. 3'te 3 kuralı devam ediyor!
Hazır mısın?
Bölüm 6: Adımlar
▶️ A. Siyasi ve Hukuki "İlk"ler (Yönetim)
🔒 B. Askeri ve Diplomatik "İlk"ler (Krizler)
🔒 C. Sosyal ve Ekonomik "İlk"ler (Modernleşme)
⚖️
Adım A: SİYASİ VE HUKUKİ "İLK"LER (YÖNETİM)
1. Padişah Yetkilerini Kısıtlayan İlk Belgeler
Mutlak Otorite nasıl sarsıldı?
Mutlak Otorite nasıl sarsıldı?
- Sened-i İttifak (1808 - II. Mahmud):
- Padişahın yetkilerini kısıtlayan İLK BELGEDİR.
- Padişah, Ayanların (derebeyler) zoruyla imzalamış ve onların varlığını resmen tanımıştır.
- Bu yönüyle İngiltere'deki Magna Carta'ya benzetilir. Feodal bir sözleşmedir.
- Tanzimat Fermanı (1839 - Abdülmecid):
- Padişahın, yetkilerini KENDİ İSTEĞİYLE KANUNLA kısıtladığı İLK BELGEDİR.
- "Kanunun üstünlüğü" kabul edilerek Hukuk Devleti anlayışına geçişin İLK adımıdır.
2. Anayasal ve Demokratik "İlk"ler
Halk yönetime katılıyor...
Halk yönetime katılıyor...
- Islahat Fermanı (1856 - Abdülmecid):
- İLK KEZ Gayrimüslimlere devlet memuru olma, mülk edinme (şirket/okul açma) hakları verildi. Cizye vergisi kaldırıldı.
- Kanun-i Esasi (1876 - II. Abdülhamid):
- İLK Türk Anayasası'dır.
- I. Meşrutiyet (1876 - II. Abdülhamid):
- İLK KEZ Halk, Padişahın yanında yönetime katılmıştır (Rejim Değişikliği: Mutlak Monarşi ➡️ Meşruti Monarşi).
- Meclis-i Mebusan adıyla İLK Halk Meclisi açılmıştır.
- Genç Osmanlılar (Jön Türkler):
- (Abdülaziz Dönemi) Devletin kurtuluşunu Meşrutiyet'te gören İLK aydın muhalefet grubudur.
🏆
Harika! Dağılma döneminin siyasi ve hukuki devrimlerini özetledik.
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
⚔️
Adım B: ASKERİ VE DİPLOMATİK "İLK"LER (KRİZLER)
1. Askeri Devrimler (II. Mahmud)
Yeniçerilerin sonu...
Yeniçerilerin sonu...
- Vaka-i Hayriye (1826): Yeniçeri Ocağı'nın (Kapıkulu) resmen kaldırılmasıdır. Islahatların önündeki en büyük engel kalkmıştır.
- Asâkir-i Mansûre-i Muhammediyye: Yeniçeri Ocağı yerine kurulan İLK Batı tarzı modern merkezi ordudur.
- Tımar Sistemi'nin Kaldırılması (1831): Yüzyıllardır süren Tımarlı Sipahi sistemi resmen bitmiştir.
- Redif Birlikleri: Tımar sistemi yerine taşrada kurulan İLK maaşlı, jandarma/yedek ordu birliğidir.
2. Diplomatik Krizler ve Kayıplar
Milliyetçilik ve Donanma faciaları...
Milliyetçilik ve Donanma faciaları...
- Sırp İsyanı (1804): Fransız İhtilali etkisiyle isyan eden İLK AZINLIK (Ulus).
- Bükreş Antlaşması (1812): Sırpların İLK İMTİYAZI (Ayrıcalık) kazandığı antlaşma.
- Yunan Bağımsızlığı (1829 Edirne Ant.): Milliyetçilik akımıyla İLK BAĞIMSIZ OLAN AZINLIK.
- Navarin Faciası (1827): Donanmanın ÜÇÜNCÜ KEZ (İng-Fra-Rus) yakılması.
- Hünkâr İskelesi Antlaşması (1833): "Boğazlar Sorunu"nun İLK KEZ uluslararası bir krize dönüşmesi.
- Londra Boğazlar Sözleşmesi (1841): Boğazların İLK KEZ ULUSLARARASI BİR STATÜ kazanması ve Osmanlı'nın mutlak egemenliğinin bitmesi.
- Sinop Baskını (1853): Donanmanın DÖRDÜNCÜ VE SON KEZ (Rusya) yakılması.
3. Savaş ve Siyaset "İlk"leri
- Denge Politikası (İlk Kez): III. Selim'in, Napolyon'un Mısır'ı işgalinde (1798) İngiltere ve Rusya'dan yardım istemesi.
- Kırım Savaşı (1854): Osmanlı'nın tarihinde İLK KEZ DIŞ BORÇ alması (İngiltere'den - Abdülmecid).
- Paris Antlaşması (1856): Osmanlı'nın İLK KEZ "Avrupa Devleti" sayılması ve toprak bütünlüğünün "Avrupa Garantisi" altına alınması (Kendi kendini koruyamadığının ilanı).
- Sultan Abdülaziz (1867): Avrupa'ya (Yurt Dışı) geziye çıkan İLK Padişah.
- Berlin Antlaşması (1878): "Ermeni Meselesi"nin İLK KEZ uluslararası bir belgeye girmesi.
🏆
Harika! Askeri devrimleri ve 19. yüzyılın diplomatik krizlerini (ilkler) özetledik.
Haydi "Sınava Başla" ve son adıma geç!
Haydi "Sınava Başla" ve son adıma geç!
📰
Adım C: SOSYAL VE EKONOMİK "İLK"LER (MODERNLEŞME)
1. II. Mahmud'un Sosyal "İlk"leri (1808-1839)
Gündelik hayat değişiyor...
Gündelik hayat değişiyor...
- Takvim-i Vekayi (1831): İLK Resmi Gazete çıkarıldı.
- İlköğretim: İstanbul'da İLK KEZ zorunlu hale getirildi.
- Avrupa'ya Öğrenci: İLK KEZ devlet bursuyla (Jön Türklerin temeli) öğrenci gönderildi.
- Karantina (Tıbbi Tecrit): İLK KEZ bulaşıcı hastalıklara karşı uygulandı.
- Mürur Teskeresi (İç Pasaport): İstanbul'a göçü kontrol etmek için İLK pasaport uygulaması.
- Posta Teşkilatı (1834): İLK KEZ kuruldu (merkezi otorite için).
- Portre: İLK KEZ resmini (portresini) devlet dairelerine astıran Padişahtır.
- Kıyafet Reformu: Memurlara İLK KEZ Fes, Pantolon ve Ceket giyme zorunluluğu getirdi.
- Müsadere Usulü: İLK KEZ (kısmen) kaldırıldı (Özel mülkiyet güvencesi).
2. Ekonomik ve Kültürel "İlk"ler (Tanzimat ve Sonrası)
İflas ve Modernleşme...
İflas ve Modernleşme...
- İlk Dış Borç (1854 - Abdülmecid): Kırım Savaşı sırasında İngiltere'den alındı.
- İlk Telgraf Hattı (1855 - Abdülmecid): Kırım Savaşı sırasında (Varna-Kırım) kuruldu.
- Mecelle (Abdülaziz): Ahmet Cevdet Paşa'nın hazırladığı İLK Osmanlı Medeni Kanunu.
- Galatasaray Sultanisi (Abdülaziz): İLK Avrupa tarzı Lise.
- Darülfünun (Abdülaziz): İLK Üniversite denemesi.
- Ramazan Kararnamesi (1875 - Abdülaziz): Osmanlı'nın İLK İflas (Moratoryum) açıklaması.
- Düyûn-ı Umûmiye (1881 - II. Abdülhamid): İLK KEZ Ekonomik Bağımsızlığın kaybedilmesi.
- Sanayi-i Nefise Mektebi (1882 - II. Abdülhamid): İLK Güzel Sanatlar Fakültesi (Osman Hamdi Bey).
- Asar-ı Atika (II. Abdülhamid): İLK Arkeoloji Müzesi (Osman Hamdi Bey).
- Hamidiye Etfal (II. Abdülhamid): İLK modern Çocuk Hastanesi.
🎉
DAĞILMA DÖNEMİ SERİSİ BİTTİ!
Tebrikler! Dağılma Dönemi'nin tüm "İLK"lerini özetledin.
Artık XX. Yüzyıl (II. Meşrutiyet) konusuna hazırsın!
Haydi Final Sınavı'na!
Tebrikler! Dağılma Dönemi'nin tüm "İLK"lerini özetledin.
Artık XX. Yüzyıl (II. Meşrutiyet) konusuna hazırsın!
Haydi Final Sınavı'na!
Test Sonucu
Tebrikler!
Tüm soruları (3'te 3) doğru cevaplayarak bu bölümü başarıyla tamamladınız.
Test Sonucu
Üzgünüz, Başarısız Oldunuz.
Bazı soruları yanlış cevapladınız. (Skor: 3'te 2). Lütfen konuyu tekrar gözden geçirin.