⚔️ KPSS TARİH (KURTULUŞ SAVAŞI HAZIRLIK) - BÖLÜM 3: ERZURUM KONGRESİ (TEMMUZ 1919) ⚔️
💡 6 Bölümlük Serimizin 3. Bölümü:
Bölüm 2'de, Amasya Genelgesi (22 Haziran 1919) ile Milli Mücadele'nin "ihtilal beyannamesinin" yayınlandığını gördük. Bu genelge, İstanbul Hükümeti'ni (Damat Ferit) ve İngilizleri çileden çıkardı. Mustafa Kemal, 9. Ordu Müfettişliği görevinden azledildi.
Bu bölümde, Mustafa Kemal'in bu azle cevabını (Askerlikten İstifa - Sine-i Millet), sivil bir vatandaş olarak Erzurum Kongresi'ne nasıl katıldığını (Kazım Karabekir'in desteği), bölgesel toplanan bu kongreden nasıl ulusal kararlar çıkardığını, Manda ve Himaye'nin İLK KEZ nasıl reddedildiğini ve Temsil Heyeti'nin nasıl kurulduğunu detaylıca işleyeceğiz.
Bölüm 3: Adımlar
Mustafa Kemal, 8-9 Temmuz 1919 gecesi, Padişah Vahdettin'e çektiği telgrafla, "görevden alınma" utancını yaşamamak için onlardan önce davrandı:
ÖNEMİ: Mustafa Kemal, artık resmi bir paşa değil, hakkında tutuklama emri olan sivil bir vatandaştır.
Hakkında tutuklama emri olan sivil Mustafa Kemal, Erzurum'a ulaştığında, 15. Kolordu Komutanı Kazım Karabekir Paşa'yı karşısında buldu.
"Paşam! Ben ve kolordum, emrinizdeyiz!"
Yorumu: Bu hareket, Milli Mücadele'nin kaderini değiştirmiştir. Ordu (en azından 15. Kolordu), İstanbul'un değil, Mustafa Kemal'in emrine girmiştir. Bu, Mustafa Kemal'e kongreyi toplama gücünü vermiştir.
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
Kongre, Amasya Genelgesi'nde (Bölüm 2) belirtildiği gibi, Şark Vilayetleri (Doğu Anadolu) Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti (Bölüm 1) ve Trabzon Cemiyeti tarafından toplanmıştır.
- ➡️ Toplanma Amacı (BÖLGESEL): Doğu Anadolu'yu (Vilâyât-ı Sitte) Ermeni (Taşnak) ve Karadeniz'i Pontus Rum tehdidine karşı korumak.
- ➡️ Toplanma Şekli (BÖLGESEL): Kongreye sadece Doğu illerinden (Erzurum, Sivas, Van, Bitlis, Trabzon) delegeler katılmıştır.
Sivil M. Kemal kongreye nasıl katıldı?
Erzurum Kongresi "Toplanış Amacı ve Yöntemi" bakımından BÖLGESEL, ancak aldığı "Kararlar" bakımından ULUSAL (Milli) bir kongredir.
Haydi "Sınava Başla" ve o ulusal kararlara geç!
MADDE 1 (Vatanın Bütünlüğü):
"Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür, parçalanamaz (bölünemez)."
YORUMU: "MİLLİ SINIRLAR" kavramı İLK KEZ burada çizilmiştir. (Misak-ı Milli'nin (Bölüm 6) temeli atıldı). Bu, Mondros'a (Bölüm 5) ve işgallere (Bölüm 1) karşı bir meydan okumadır.
MADDE 2 (İstanbul Hükümeti):
"İstanbul Hükümeti vatanı koruyamaz ve istiklali sağlayamazsa, geçici bir hükümet kurulacaktır."
YORUMU: İLK KEZ, İstanbul Hükümeti'ne alternatif bir hükümet (Temsil Heyeti) kurma fikri resmen karara bağlanmıştır.
MADDE 3 (Milli Egemenlik):
"Kuvâ-yi Milliye'yi tek kuvvet olarak tanımak ve MİLLİ İRADEYİ hâkim kılmak esastır."
YORUMU: Amasya Genelgesi'ndeki (Bölüm 2) "Milletin azim ve kararı" (Milli Egemenlik) fikri, İLK KEZ bir kongre kararı haline gelmiştir. (Saltanata ve İstanbul'a üstü kapalı bir tehdittir).
MADDE 4 (MANDA VE HİMAYE - EN ÖNEMLİSİ):
"Manda ve Himaye KABUL EDİLEMEZ."
YORUMU: Manda ve Himaye (İngiliz/Amerikan himayesi), İLK KEZ Erzurum Kongresi'nde REDDEDİLMİŞTİR. Bu, "Tam Bağımsızlık" ilkesinin net ilanıdır.
MADDE 5 (Azınlıklar):
"Hristiyan azınlıklara (Rum, Ermeni), bizim siyasi hâkimiyetimizi ve sosyal dengemizi bozacak ayrıcalıklar (imtiyazlar) verilemez."
YORUMU: İLK KEZ, Islahat Fermanı (Dağılma Bölüm 4) gibi antlaşmalarla verilen azınlık ayrıcalıklarına karşı çıkılmıştır. (Eşitlik vurgusu).
MADDE 6 (Meclis):
"Mebusan Meclisi'nin DERHAL toplanması ve Hükümet işlerinin Meclis denetimine girmesi sağlanmalıdır."
YORUMU: Milli iradenin tecelli etmesi ve teslimiyetçi Damat Ferit Hükümeti'nin denetlenmesi amaçlanmıştır.
MADDE 7 (Temsil Heyeti):
"Doğu illerini temsil etmek üzere 9 kişilik bir TEMSİL HEYETİ (Temsil Kurulu) seçilmiştir. Başkanı Mustafa Kemal'dir."
YORUMU: Amasya Genelgesi'nde (Bölüm 2) fikri ortaya atılan Temsil Heyeti, İLK KEZ Erzurum'da kurulmuştur. Ancak burada BÖLGESELDİR (Sadece Doğu illerini temsil eder). (Sivas'ta ulusal hale gelecektir).
- Erzurum Kongresi, toplanış şekli bakımından bölgesel olsa da, aldığı kararlar (Milli Sınırlar, Manda'nın Reddi, Milli İrade, Temsil Heyeti) bakımından ulusal (milli) bir kongredir.
- Mustafa Kemal'in sivil olarak (istifa sonrası) katıldığı ilk çalışmadır ve ilk kez Kongre Başkanlığı yapmıştır.
- İstanbul Hükümeti (Damat Ferit), kongreyi "kanunsuz" ilan etmiş ve Mustafa Kemal ile Rauf Orbay hakkında "tutuklama" (tevkif) emrini resmen yayınlamıştır.
Tebrikler! "Milli Sınırlar" çizildi, "Manda" ilk kez reddedildi ve "Temsil Heyeti" ilk kez (bölgesel de olsa) kuruldu.
Artık sıra bu kararları ulusallaştırmakta (Bölüm 4: Sivas Kongresi).
Haydi Bölüm 3 Final Sınavı'na!
Test Sonucu
Tebrikler!
Tüm soruları (3'te 3) doğru cevaplayarak bu bölümü başarıyla tamamladınız.
Test Sonucu
Üzgünüz, Başarısız Oldunuz.
Bazı soruları yanlış cevapladınız. (Skor: 3'te 2). Lütfen konuyu tekrar gözden geçirin.
⚔️ KPSS TARİH (KURTULUŞ SAVAŞI HAZIRLIK) - BÖLÜM 3: ERZURUM KONGRESİ (TEMMUZ 1919) ⚔️
💡 6 Bölümlük Serimizin 3. Bölümü:
Bölüm 2'de, Amasya Genelgesi (22 Haziran 1919) ile Milli Mücadele'nin "ihtilal beyannamesinin" yayınlandığını gördük. Bu genelge, İstanbul Hükümeti'ni (Damat Ferit) ve İngilizleri çileden çıkardı. Mustafa Kemal, 9. Ordu Müfettişliği görevinden azledildi.
Bu bölümde, Mustafa Kemal'in bu azle cevabını (Askerlikten İstifa - Sine-i Millet), sivil bir vatandaş olarak Erzurum Kongresi'ne nasıl katıldığını (Kazım Karabekir'in desteği), bölgesel toplanan bu kongreden nasıl ulusal kararlar çıkardığını, Manda ve Himaye'nin İLK KEZ nasıl reddedildiğini ve Temsil Heyeti'nin nasıl kurulduğunu detaylıca işleyeceğiz.
Bölüm 3: Adımlar
Mustafa Kemal, 8-9 Temmuz 1919 gecesi, Padişah Vahdettin'e çektiği telgrafla, "görevden alınma" utancını yaşamamak için onlardan önce davrandı:
ÖNEMİ: Mustafa Kemal, artık resmi bir paşa değil, hakkında tutuklama emri olan sivil bir vatandaştır.
Hakkında tutuklama emri olan sivil Mustafa Kemal, Erzurum'a ulaştığında, 15. Kolordu Komutanı Kazım Karabekir Paşa'yı karşısında buldu.
"Paşam! Ben ve kolordum, emrinizdeyiz!"
Yorumu: Bu hareket, Milli Mücadele'nin kaderini değiştirmiştir. Ordu (en azından 15. Kolordu), İstanbul'un değil, Mustafa Kemal'in emrine girmiştir. Bu, Mustafa Kemal'e kongreyi toplama gücünü vermiştir.
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
Kongre, Amasya Genelgesi'nde (Bölüm 2) belirtildiği gibi, Şark Vilayetleri (Doğu Anadolu) Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti (Bölüm 1) ve Trabzon Cemiyeti tarafından toplanmıştır.
- ➡️ Toplanma Amacı (BÖLGESEL): Doğu Anadolu'yu (Vilâyât-ı Sitte) Ermeni (Taşnak) ve Karadeniz'i Pontus Rum tehdidine karşı korumak.
- ➡️ Toplanma Şekli (BÖLGESEL): Kongreye sadece Doğu illerinden (Erzurum, Sivas, Van, Bitlis, Trabzon) delegeler katılmıştır.
Sivil M. Kemal kongreye nasıl katıldı?
Erzurum Kongresi "Toplanış Amacı ve Yöntemi" bakımından BÖLGESEL, ancak aldığı "Kararlar" bakımından ULUSAL (Milli) bir kongredir.
Haydi "Sınava Başla" ve o ulusal kararlara geç!
MADDE 1 (Vatanın Bütünlüğü):
"Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür, parçalanamaz (bölünemez)."
YORUMU: "MİLLİ SINIRLAR" kavramı İLK KEZ burada çizilmiştir. (Misak-ı Milli'nin (Bölüm 6) temeli atıldı). Bu, Mondros'a (Bölüm 5) ve işgallere (Bölüm 1) karşı bir meydan okumadır.
MADDE 2 (İstanbul Hükümeti):
"İstanbul Hükümeti vatanı koruyamaz ve istiklali sağlayamazsa, geçici bir hükümet kurulacaktır."
YORUMU: İLK KEZ, İstanbul Hükümeti'ne alternatif bir hükümet (Temsil Heyeti) kurma fikri resmen karara bağlanmıştır.
MADDE 3 (Milli Egemenlik):
"Kuvâ-yi Milliye'yi tek kuvvet olarak tanımak ve MİLLİ İRADEYİ hâkim kılmak esastır."
YORUMU: Amasya Genelgesi'ndeki (Bölüm 2) "Milletin azim ve kararı" (Milli Egemenlik) fikri, İLK KEZ bir kongre kararı haline gelmiştir. (Saltanata ve İstanbul'a üstü kapalı bir tehdittir).
MADDE 4 (MANDA VE HİMAYE - EN ÖNEMLİSİ):
"Manda ve Himaye KABUL EDİLEMEZ."
YORUMU: Manda ve Himaye (İngiliz/Amerikan himayesi), İLK KEZ Erzurum Kongresi'nde REDDEDİLMİŞTİR. Bu, "Tam Bağımsızlık" ilkesinin net ilanıdır.
MADDE 5 (Azınlıklar):
"Hristiyan azınlıklara (Rum, Ermeni), bizim siyasi hâkimiyetimizi ve sosyal dengemizi bozacak ayrıcalıklar (imtiyazlar) verilemez."
YORUMU: İLK KEZ, Islahat Fermanı (Dağılma Bölüm 4) gibi antlaşmalarla verilen azınlık ayrıcalıklarına karşı çıkılmıştır. (Eşitlik vurgusu).
MADDE 6 (Meclis):
"Mebusan Meclisi'nin DERHAL toplanması ve Hükümet işlerinin Meclis denetimine girmesi sağlanmalıdır."
YORUMU: Milli iradenin tecelli etmesi ve teslimiyetçi Damat Ferit Hükümeti'nin denetlenmesi amaçlanmıştır.
MADDE 7 (Temsil Heyeti):
"Doğu illerini temsil etmek üzere 9 kişilik bir TEMSİL HEYETİ (Temsil Kurulu) seçilmiştir. Başkanı Mustafa Kemal'dir."
YORUMU: Amasya Genelgesi'nde (Bölüm 2) fikri ortaya atılan Temsil Heyeti, İLK KEZ Erzurum'da kurulmuştur. Ancak burada BÖLGESELDİR (Sadece Doğu illerini temsil eder). (Sivas'ta ulusal hale gelecektir).
- Erzurum Kongresi, toplanış şekli bakımından bölgesel olsa da, aldığı kararlar (Milli Sınırlar, Manda'nın Reddi, Milli İrade, Temsil Heyeti) bakımından ulusal (milli) bir kongredir.
- Mustafa Kemal'in sivil olarak (istifa sonrası) katıldığı ilk çalışmadır ve ilk kez Kongre Başkanlığı yapmıştır.
- İstanbul Hükümeti (Damat Ferit), kongreyi "kanunsuz" ilan etmiş ve Mustafa Kemal ile Rauf Orbay hakkında "tutuklama" (tevkif) emrini resmen yayınlamıştır.
Tebrikler! "Milli Sınırlar" çizildi, "Manda" ilk kez reddedildi ve "Temsil Heyeti" ilk kez (bölgesel de olsa) kuruldu.
Artık sıra bu kararları ulusallaştırmakta (Bölüm 4: Sivas Kongresi).
Haydi Bölüm 3 Final Sınavı'na!
Test Sonucu
Tebrikler!
Tüm soruları (3'te 3) doğru cevaplayarak bu bölümü başarıyla tamamladınız.
Test Sonucu
Üzgünüz, Başarısız Oldunuz.
Bazı soruları yanlış cevapladınız. (Skor: 3'te 2). Lütfen konuyu tekrar gözden geçirin.