⚔️ KPSS TARİH (KURTULUŞ SAVAŞI HAZIRLIK) - BÖLÜM 5: AMASYA GÖRÜŞMELERİ VE MEBUSAN MECLİSİ (EKİM 1919 - OCAK 1920) ⚔️
💡 6 Bölümlük Serimizin 5. Bölümü:
Bölüm 4'te, Sivas Kongresi'nin (Eylül 1919) Temsil Heyeti'ni ulusal bir güç haline getirdiğini ve İstanbul'daki Damat Ferit Hükümeti'ni istifaya zorladığını (ilk siyasi zafer) gördük. Padişah Vahdettin, bu baskı üzerine Ali Rıza Paşa'yı (Milli Mücadele'ye ılımlı) Sadrazam atadı.
Bu bölümde, Ali Rıza Paşa Hükümeti'nin Anadolu'daki bu yeni güçle (Temsil Heyeti) uzlaşmak için yaptığı Amasya Görüşmeleri'ni (Temsil Heyeti'nin resmen tanınması), Komutanlar Toplantısı'nı, Temsil Heyeti'nin Ankara'ya Gelişi'ni (27 Aralık 1919) ve Son Osmanlı Mebusan Meclisi'nin toplanmasını detaylıca işleyeceğiz.
Bölüm 5: Adımlar
- İstanbul Hükümeti adına: Bahriye Nazırı Salih Paşa.
- Temsil Heyeti adına: Mustafa Kemal Paşa (Başkan), Rauf Orbay, Bekir Sami Kunduh.
⚠️ Amasya Görüşmeleri'nin ÖNEMİ:
Bu görüşme, İstanbul Hükümeti'nin (Ali Rıza Paşa), Temsil Heyeti'ni (Anadolu Hareketini) RESMEN VE HUKUKEN TANIDIĞI İLK OLAYDIR.
Bu, Temsil Heyeti'nin Sivas Kongresi'nden sonraki ikinci büyük siyasi zaferidir.
Görüşmeler sonucunda 5 protokol (tutanak) imzalandı. Bunların çoğu gizliydi.
(Mustafa Kemal'in Sivas (Bölüm 4) ve Erzurum (Bölüm 3) Kongresi kararlarını Salih Paşa'ya kabul ettirmesidir).
- Vatanın bütünlüğü ve bağımsızlığı (Milli Sınırlar) korunacaktır.
- Azınlıklara (Rum/Ermeni) devletin dengesini bozacak ayrıcalıklar verilmeyecektir.
- Müslüman olmayan toplulukların cemiyet kurması engellenecektir.
- Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti (A-RMHC), İstanbul Hükümeti tarafından resmen tanınacaktır.
- MEBUSAN MECLİSİ DERHAL TOPLANACAKTIR.
İstanbul Hükümeti'nin KABUL ETMEDİĞİ Tek Madde:
Mustafa Kemal'in En Önemli İsteği: "Mebusan Meclisi, Padişahın ve İtilaf Devletleri'nin baskısı altında olduğu için İstanbul'da TOPLANAMAZ. Anadolu'da (Temsil Heyeti'nin belirleyeceği) güvenli bir yerde toplanmalıdır."
Salih Paşa'nın Cevabı: Salih Paşa bu maddeyi kabul etti ("Padişahı ikna edeceğim") ancak İstanbul'a döndüğünde, Kanun-i Esasi (Anayasa) gereği (Meclis Başkentte toplanır) bu maddeyi Hükümete kabul ettiremedi.
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
Amasya Görüşmeleri'nden sonra Mustafa Kemal, Sivas'ta Kazım Karabekir, Ali Fuat Paşa gibi komutanlarla bir "Komutanlar Toplantısı" yaptı.
Meclis nerede toplanacak? İstanbul mu, Anadolu mu?
Mustafa Kemal, İstanbul'un "düşman işgali altında ve güvensiz" olduğunu, Meclis'in orada rahat karar alamayacağını ve basılacağını savundu. Ancak komutanların çoğu ve seçilen yeni mebuslar, Padişah'a (Saltanata) bağlı oldukları ve Anayasa'ya (Kanun-i Esasi) karşı gelmek istemedikleri için İstanbul'da toplanılmasında ısrar ettiler.
Sonuç: Mustafa Kemal, çoğunluğun kararına uymak zorunda kaldı. Son Osmanlı Mebusan Meclisi'nin İstanbul'da toplanması kararlaştırıldı.
Mebusan Meclisi'nin İstanbul'da toplanması kararı alınınca, Mustafa Kemal ve Temsil Heyeti, Sivas'tan Ankara'ya taşınma kararı aldı.
- Stratejik/Askeri Neden: Batı Cephesi'ne (Yunan işgali) yakındı.
- Ulaşım/Haberleşme Nedenleri:
- İstanbul'u Anadolu'ya bağlayan Demiryolu (Geyve-Ankara) hattı üzerindeydi.
- İşgal edilmemiş, en gelişmiş Telgraf merkezine sahipti.
- Güvenlik Nedenleri:
- İşgal altında değildi (Merkezde ve korunaklıydı).
- Ali Fuat Paşa'nın (20. Kolordu) komuta merkeziydi ve halkı Milli Mücadele'ye tam destek veriyordu.
- Siyasi Neden: İstanbul'da açılacak olan Mebusan Meclisi çalışmalarını yakından takip etmek için ideal bir konumdaydı.
Haydi "Sınava Başla" ve son adıma geç!
Mustafa Kemal, İstanbul'a gitmek üzere Ankara'dan geçen (Milli Mücadele yanlısı) mebuslarla bir toplantı yaptı ve onlardan 3 şey istedi:
- Beni Meclis'e Başkan seçin. (Amaç: Meclis Başkanı sıfatıyla Meclis'i Anadolu'ya, Ankara'ya taşıma yetkisini elde etmek).
- Meclis'te "Müdafaa-i Hukuk Grubu" kurun. (Amaç: Milli Mücadele'yi Meclis'te tek bir grup olarak örgütlemek).
- Erzurum ve Sivas Kongresi kararlarını (Milli Sınırlar) Meclis'te kabul edin (Misak-ı Millî).
İstanbul'a (İtilaf donanmasının gölgesine) giden mebuslar, Padişah'ın ve İngilizlerin baskısından çekindiler:
Başarısızlık 1: Mustafa Kemal'i Başkan seçmediler. Yerine Padişah'a yakın Reşat Hikmet Bey'i seçtiler.
Başarısızlık 2: "Müdafaa-i Hukuk" adının (isyancı) olduğunu düşünüp, bu ismi kullanmaktan korktular. Yerine daha ılımlı olan "Fellah-ı Vatan Grubu" (Vatanın Kurtuluşu Grubu)'nu kurdular. (Başkanı Rauf Orbay).
TEK BÜYÜK BAŞARI (28 Ocak 1920):
Mustafa Kemal'in 3. isteğini yerine getirdiler. Felah-ı Vatan Grubu, Erzurum ve Sivas Kongresi kararlarını temel alan "MİSAK-I MİLLÎ" (Milli Yemin / Ulusal Ant) belgesini Meclis'te (kapalı oturumda) kabul edip dünyaya ilan ettiler.
Tebrikler! Ankara merkez oldu, Meclis toplandı ve 2 başarısızlığa rağmen 1 büyük zafer (Misak-ı Millî) kazanıldı.
Artık sıra bu yeminin bedelinde (Bölüm 6: Misak-ı Milli'nin Sonuçları ve İstanbul'un İşgali).
Haydi Bölüm 5 Final Sınavı'na!
Test Sonucu
Tebrikler!
Tüm soruları (3'te 3) doğru cevaplayarak bu bölümü başarıyla tamamladınız.
Test Sonucu
Üzgünüz, Başarısız Oldunuz.
Bazı soruları yanlış cevapladınız. (Skor: 3'te 2). Lütfen konuyu tekrar gözden geçirin.
⚔️ KPSS TARİH (KURTULUŞ SAVAŞI HAZIRLIK) - BÖLÜM 5: AMASYA GÖRÜŞMELERİ VE MEBUSAN MECLİSİ (EKİM 1919 - OCAK 1920) ⚔️
💡 6 Bölümlük Serimizin 5. Bölümü:
Bölüm 4'te, Sivas Kongresi'nin (Eylül 1919) Temsil Heyeti'ni ulusal bir güç haline getirdiğini ve İstanbul'daki Damat Ferit Hükümeti'ni istifaya zorladığını (ilk siyasi zafer) gördük. Padişah Vahdettin, bu baskı üzerine Ali Rıza Paşa'yı (Milli Mücadele'ye ılımlı) Sadrazam atadı.
Bu bölümde, Ali Rıza Paşa Hükümeti'nin Anadolu'daki bu yeni güçle (Temsil Heyeti) uzlaşmak için yaptığı Amasya Görüşmeleri'ni (Temsil Heyeti'nin resmen tanınması), Komutanlar Toplantısı'nı, Temsil Heyeti'nin Ankara'ya Gelişi'ni (27 Aralık 1919) ve Son Osmanlı Mebusan Meclisi'nin toplanmasını detaylıca işleyeceğiz.
Bölüm 5: Adımlar
- İstanbul Hükümeti adına: Bahriye Nazırı Salih Paşa.
- Temsil Heyeti adına: Mustafa Kemal Paşa (Başkan), Rauf Orbay, Bekir Sami Kunduh.
⚠️ Amasya Görüşmeleri'nin ÖNEMİ:
Bu görüşme, İstanbul Hükümeti'nin (Ali Rıza Paşa), Temsil Heyeti'ni (Anadolu Hareketini) RESMEN VE HUKUKEN TANIDIĞI İLK OLAYDIR.
Bu, Temsil Heyeti'nin Sivas Kongresi'nden sonraki ikinci büyük siyasi zaferidir.
Görüşmeler sonucunda 5 protokol (tutanak) imzalandı. Bunların çoğu gizliydi.
(Mustafa Kemal'in Sivas (Bölüm 4) ve Erzurum (Bölüm 3) Kongresi kararlarını Salih Paşa'ya kabul ettirmesidir).
- Vatanın bütünlüğü ve bağımsızlığı (Milli Sınırlar) korunacaktır.
- Azınlıklara (Rum/Ermeni) devletin dengesini bozacak ayrıcalıklar verilmeyecektir.
- Müslüman olmayan toplulukların cemiyet kurması engellenecektir.
- Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti (A-RMHC), İstanbul Hükümeti tarafından resmen tanınacaktır.
- MEBUSAN MECLİSİ DERHAL TOPLANACAKTIR.
İstanbul Hükümeti'nin KABUL ETMEDİĞİ Tek Madde:
Mustafa Kemal'in En Önemli İsteği: "Mebusan Meclisi, Padişahın ve İtilaf Devletleri'nin baskısı altında olduğu için İstanbul'da TOPLANAMAZ. Anadolu'da (Temsil Heyeti'nin belirleyeceği) güvenli bir yerde toplanmalıdır."
Salih Paşa'nın Cevabı: Salih Paşa bu maddeyi kabul etti ("Padişahı ikna edeceğim") ancak İstanbul'a döndüğünde, Kanun-i Esasi (Anayasa) gereği (Meclis Başkentte toplanır) bu maddeyi Hükümete kabul ettiremedi.
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
Amasya Görüşmeleri'nden sonra Mustafa Kemal, Sivas'ta Kazım Karabekir, Ali Fuat Paşa gibi komutanlarla bir "Komutanlar Toplantısı" yaptı.
Meclis nerede toplanacak? İstanbul mu, Anadolu mu?
Mustafa Kemal, İstanbul'un "düşman işgali altında ve güvensiz" olduğunu, Meclis'in orada rahat karar alamayacağını ve basılacağını savundu. Ancak komutanların çoğu ve seçilen yeni mebuslar, Padişah'a (Saltanata) bağlı oldukları ve Anayasa'ya (Kanun-i Esasi) karşı gelmek istemedikleri için İstanbul'da toplanılmasında ısrar ettiler.
Sonuç: Mustafa Kemal, çoğunluğun kararına uymak zorunda kaldı. Son Osmanlı Mebusan Meclisi'nin İstanbul'da toplanması kararlaştırıldı.
Mebusan Meclisi'nin İstanbul'da toplanması kararı alınınca, Mustafa Kemal ve Temsil Heyeti, Sivas'tan Ankara'ya taşınma kararı aldı.
- Stratejik/Askeri Neden: Batı Cephesi'ne (Yunan işgali) yakındı.
- Ulaşım/Haberleşme Nedenleri:
- İstanbul'u Anadolu'ya bağlayan Demiryolu (Geyve-Ankara) hattı üzerindeydi.
- İşgal edilmemiş, en gelişmiş Telgraf merkezine sahipti.
- Güvenlik Nedenleri:
- İşgal altında değildi (Merkezde ve korunaklıydı).
- Ali Fuat Paşa'nın (20. Kolordu) komuta merkeziydi ve halkı Milli Mücadele'ye tam destek veriyordu.
- Siyasi Neden: İstanbul'da açılacak olan Mebusan Meclisi çalışmalarını yakından takip etmek için ideal bir konumdaydı.
Haydi "Sınava Başla" ve son adıma geç!
Mustafa Kemal, İstanbul'a gitmek üzere Ankara'dan geçen (Milli Mücadele yanlısı) mebuslarla bir toplantı yaptı ve onlardan 3 şey istedi:
- Beni Meclis'e Başkan seçin. (Amaç: Meclis Başkanı sıfatıyla Meclis'i Anadolu'ya, Ankara'ya taşıma yetkisini elde etmek).
- Meclis'te "Müdafaa-i Hukuk Grubu" kurun. (Amaç: Milli Mücadele'yi Meclis'te tek bir grup olarak örgütlemek).
- Erzurum ve Sivas Kongresi kararlarını (Milli Sınırlar) Meclis'te kabul edin (Misak-ı Millî).
İstanbul'a (İtilaf donanmasının gölgesine) giden mebuslar, Padişah'ın ve İngilizlerin baskısından çekindiler:
Başarısızlık 1: Mustafa Kemal'i Başkan seçmediler. Yerine Padişah'a yakın Reşat Hikmet Bey'i seçtiler.
Başarısızlık 2: "Müdafaa-i Hukuk" adının (isyancı) olduğunu düşünüp, bu ismi kullanmaktan korktular. Yerine daha ılımlı olan "Fellah-ı Vatan Grubu" (Vatanın Kurtuluşu Grubu)'nu kurdular. (Başkanı Rauf Orbay).
TEK BÜYÜK BAŞARI (28 Ocak 1920):
Mustafa Kemal'in 3. isteğini yerine getirdiler. Felah-ı Vatan Grubu, Erzurum ve Sivas Kongresi kararlarını temel alan "MİSAK-I MİLLÎ" (Milli Yemin / Ulusal Ant) belgesini Meclis'te (kapalı oturumda) kabul edip dünyaya ilan ettiler.
Tebrikler! Ankara merkez oldu, Meclis toplandı ve 2 başarısızlığa rağmen 1 büyük zafer (Misak-ı Millî) kazanıldı.
Artık sıra bu yeminin bedelinde (Bölüm 6: Misak-ı Milli'nin Sonuçları ve İstanbul'un İşgali).
Haydi Bölüm 5 Final Sınavı'na!
Test Sonucu
Tebrikler!
Tüm soruları (3'te 3) doğru cevaplayarak bu bölümü başarıyla tamamladınız.
Test Sonucu
Üzgünüz, Başarısız Oldunuz.
Bazı soruları yanlış cevapladınız. (Skor: 3'te 2). Lütfen konuyu tekrar gözden geçirin.