🏛️ KPSS TARİH (ATATÜRK İNKILAPLARI) - BÖLÜM 6: EĞİTİM VE KÜLTÜR İNKILAPLARI (Milli Bilinç) 🏛️
💡 8 Bölümlük Serimizin 6. Bölümü:
Bölüm 4'te Siyasi, Bölüm 5'te Hukuki devrimleri gördük. Bu bölümde, devrimin "beyin" kısmını, yani Eğitim ve Kültür Alanında Yapılan İnkılapları en ince ayrıntısına kadar işleyeceğiz.
Konularımız: Eğitimin birleştirilmesi ve laikleşmesi (Tevhid-i Tedrisat Kanunu), Medreselerin Kapatılması, okuma-yazma devrimi olan Yeni Türk Harflerinin Kabulü (Harf Devrimi), halkı eğitmek için açılan Millet Mektepleri ve "Milli Bilinç" (Milliyetçilik ilkesi) için kurulan Türk Tarih Kurumu (TTK) ile Türk Dil Kurumu (TDK) ve son olarak Üniversite Reformu (Darülfünun).
Bölüm 6: Adımlar
Osmanlı'da (Kültür Bölüm 5) bir eğitim birliği yoktu. Ülkede 4 farklı okul sistemi vardı:
- Medreseler: Dini (Geleneksel) eğitim veren, Şeriye Vekaleti'ne bağlı okullar.
- Mektepler (Modern): Batı tarzı eğitim veren, Maarif Vekaleti'ne (Eğitim Bakanlığı) bağlı okullar.
- Azınlık Okulları: Rum, Ermeni, Yahudi cemaatlerinin kendi okulları.
- Yabancı Okullar (Misyoner): Fransız, Amerikan, İngilizlerin kendi çıkarları için açtığı okullar.
Sonuç: Bu sistem, "Ümmetçi", "Batıcı", "Azınlık Milliyetçisi" gibi birbirinden kopuk nesiller yetiştiriyor, fikir birliğini engelliyordu.
- (En Önemlisi): TÜM okullar (Medreseler, Azınlık okulları, Yabancı okullar) Milli Eğitim Bakanlığı'na (Maarif Vekaleti) bağlandı.
Sonuç: EĞİTİM VE ÖĞRETİMDE BİRLİK SAĞLANDI. - (Laiklik): Eğitim sistemi LAİKLEŞTİRİLDİ. (Dini eğitime dayalı Medrese sistemi, MEB'e bağlanarak etkisizleştirildi).
- (Milliyetçilik): Eğitim sistemi MİLLİLEŞTİRİLDİ. Yabancı ve Azınlık okullarına Türkçe, Tarih, Coğrafya dersleri konuldu ve Türk müfettişlerin denetimine açıldı. (Lozan'daki (Muharebeler Bölüm 5) "Yabancı Okullar" sorunu böylece çözüldü).
- (Sonuç): Medreseler Kapatıldı (11 Mart 1924). Tevhid-i Tedrisat Kanunu'na dayanılarak, artık işlevsiz kalan ve laik sisteme uymayan medreseler tamamen kapatıldı.
Laiklik (Ana ilke), Milliyetçilik (Milli Eğitim), Halkçılık (Eğitimde fırsat eşitliği).
Tevhid-i Tedrisat (Birlik) sonrası, Milli Eğitimin "müfredatını" (programını) belirleyen kanundur.
Önemi: İlk, Orta ve Yükseköğretimin nasıl yapılacağı, hangi derslerin okutulacağı, okul açma kuralları (devletin izni) gibi modern eğitim sisteminin "içeriğini" belirlemiştir. (Karma eğitime geçiş de bu süreçtedir).
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
- Okuma-Yazma Zorluğu (Ana Neden): Arap alfabesinin, Türkçenin ses yapısına (Ünlü harfler) uygun olmaması. Bu yüzden okuma-yazma oranının çok düşük (%10 civarı) olması.
- Kültürel Neden (Laiklik): Arap alfabesinin, Kuran alfabesi olması nedeniyle Laik bir devlette "bilim dili" olmasındaki zorluklar ve Batı ile entegrasyonu engellemesi.
- Eğitimde Birlik: Konuşma dili (Türkçe) ile yazı dilinin (Arap harfli Osmanlıca) farklı olması.
1 Kasım 1928'de Arap harfleri kaldırıldı, yerine Türkçenin ses yapısına uygun Latin harfleri temel alınarak hazırlanan YENİ TÜRK ALFABESİ kabul edildi.
Haydi "Sınava Başla" ve son adıma geç!
- Amaç: Yeni Türk harfleriyle, okuma-yazma çağını (ilkokul) geçmiş olan tüm yetişkin halka (16-45 yaş arası kadın/erkek) okuma-yazma öğretmek.
- Önemi: Halkçılık ilkesinin (Bölüm 2) en net uygulamasıdır. (Sosyal Devlet).
- Mustafa Kemal'in Rolü: Mustafa Kemal, "Başöğretmen" sıfatıyla bu okullarda ders vermiştir. (24 Kasım Öğretmenler Günü).
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
(Önceki adı: Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti)
Kuruluş Amaçları:
- "Ümmetçi" (İslam) tarih anlayışı yerine "Milli" (Türk) tarih anlayışını getirmek.
- Batılıların "Türkler sarı ırktandır, medeniyet kuramaz, barbardır" şeklindeki ırkçı tezlerini çürütmek.
- Türklerin İslamiyet öncesi (Orta Asya) tarihini (Hunlar, Göktürkler vb.) araştırmak ve Anadolu'nun (Hititler, Sümerler) eski medeniyetleriyle Türk bağını (Türk Tarih Tezi) incelemek.
İlgili İlke: Milliyetçilik (Doğrudan).
(Önceki adı: Türk Dili Tetkik Cemiyeti)
Kuruluş Amaçları:
- Türk dilini (Türkçeyi) yabancı dillerin (Arapça ve Farsça) boyunduruğundan kurtarmak.
- Türkçeyi "sadeleştirmek" (Öz Türkçe) ve arındırmak.
- Türkçeyi bir bilim ve kültür dili haline getirmek.
- Halkın konuştuğu dil (Türkçe) ile aydınların (Osmanlıca) dili arasındaki ikiliği kaldırmak. (Güneş Dil Teorisi bu amaçla geliştirilmiştir).
İlgili İlke: Milliyetçilik (Doğrudan).
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
Mustafa Kemal, İsviçreli bilim adamı Prof. Albert Malche'ı, Darülfünun'u incelemesi için davet etti. Malche, sunduğu raporda "Bu kurumun reforme edilemeyeceğini, tamamen kapatılıp yerine modern bir üniversite kurulması gerektiğini" belirtti.
- Darülfünun kapatıldı.
- Yerine, İstanbul Üniversitesi adıyla, modern, bilimsel (Pozitivist) ve laik bir üniversite kuruldu.
- Almanya'dan (Hitler rejiminden) kaçan Yahudi asıllı profesörler (Albert Einstein'ın tavsiyesiyle) bu yeni üniversitede (ve Ankara'da) görevlendirildi.
İlgili İlkeler: İnkılapçılık (Eskinin yıkılıp yeninin kurulması) ve Laiklik (Bilimsellik).
Halkevleri (1932): İnkılapları halka (Halkçılık) ve gençlere benimsetmek için kurulan kültür ve propaganda merkezleridir. (Tevhid-i Tedrisat'ın yaygın eğitimidir).
Köy Enstitüleri (Temeli): 1937'de temelleri atılan, (1940'ta İsmet İnönü açacak), köyden öğrenci alıp "köy öğretmeni" yetiştirmeyi amaçlayan dâhiyane bir projedir. (Halkçılık).
Tebrikler! Tevhid-i Tedrisat, Harf Devrimi, Millet Mektepleri, TTK/TDK ve Üniversite Reformu ile devrimin 'milli bilinç' kısmını tamamladık.
Artık sıra "Bölüm 7: Toplumsal Alandaki İnkılaplar" dersine geldi.
Haydi Bölüm 6 Final Sınavı'na!
Test Sonucu
Tebrikler!
Tüm soruları (3'te 3) doğru cevaplayarak bu bölümü başarıyla tamamladınız.
Test Sonucu
Üzgünüz, Başarısız Oldunuz.
Bazı soruları yanlış cevapladınız. (Skor: 3'te 2). Lütfen konuyu tekrar gözden geçirin.
🏛️ KPSS TARİH (ATATÜRK İNKILAPLARI) - BÖLÜM 6: EĞİTİM VE KÜLTÜR İNKILAPLARI (Milli Bilinç) 🏛️
💡 8 Bölümlük Serimizin 6. Bölümü:
Bölüm 4'te Siyasi, Bölüm 5'te Hukuki devrimleri gördük. Bu bölümde, devrimin "beyin" kısmını, yani Eğitim ve Kültür Alanında Yapılan İnkılapları en ince ayrıntısına kadar işleyeceğiz.
Konularımız: Eğitimin birleştirilmesi ve laikleşmesi (Tevhid-i Tedrisat Kanunu), Medreselerin Kapatılması, okuma-yazma devrimi olan Yeni Türk Harflerinin Kabulü (Harf Devrimi), halkı eğitmek için açılan Millet Mektepleri ve "Milli Bilinç" (Milliyetçilik ilkesi) için kurulan Türk Tarih Kurumu (TTK) ile Türk Dil Kurumu (TDK) ve son olarak Üniversite Reformu (Darülfünun).
Bölüm 6: Adımlar
Osmanlı'da (Kültür Bölüm 5) bir eğitim birliği yoktu. Ülkede 4 farklı okul sistemi vardı:
- Medreseler: Dini (Geleneksel) eğitim veren, Şeriye Vekaleti'ne bağlı okullar.
- Mektepler (Modern): Batı tarzı eğitim veren, Maarif Vekaleti'ne (Eğitim Bakanlığı) bağlı okullar.
- Azınlık Okulları: Rum, Ermeni, Yahudi cemaatlerinin kendi okulları.
- Yabancı Okullar (Misyoner): Fransız, Amerikan, İngilizlerin kendi çıkarları için açtığı okullar.
Sonuç: Bu sistem, "Ümmetçi", "Batıcı", "Azınlık Milliyetçisi" gibi birbirinden kopuk nesiller yetiştiriyor, fikir birliğini engelliyordu.
- (En Önemlisi): TÜM okullar (Medreseler, Azınlık okulları, Yabancı okullar) Milli Eğitim Bakanlığı'na (Maarif Vekaleti) bağlandı.
Sonuç: EĞİTİM VE ÖĞRETİMDE BİRLİK SAĞLANDI. - (Laiklik): Eğitim sistemi LAİKLEŞTİRİLDİ. (Dini eğitime dayalı Medrese sistemi, MEB'e bağlanarak etkisizleştirildi).
- (Milliyetçilik): Eğitim sistemi MİLLİLEŞTİRİLDİ. Yabancı ve Azınlık okullarına Türkçe, Tarih, Coğrafya dersleri konuldu ve Türk müfettişlerin denetimine açıldı. (Lozan'daki (Muharebeler Bölüm 5) "Yabancı Okullar" sorunu böylece çözüldü).
- (Sonuç): Medreseler Kapatıldı (11 Mart 1924). Tevhid-i Tedrisat Kanunu'na dayanılarak, artık işlevsiz kalan ve laik sisteme uymayan medreseler tamamen kapatıldı.
Laiklik (Ana ilke), Milliyetçilik (Milli Eğitim), Halkçılık (Eğitimde fırsat eşitliği).
Tevhid-i Tedrisat (Birlik) sonrası, Milli Eğitimin "müfredatını" (programını) belirleyen kanundur.
Önemi: İlk, Orta ve Yükseköğretimin nasıl yapılacağı, hangi derslerin okutulacağı, okul açma kuralları (devletin izni) gibi modern eğitim sisteminin "içeriğini" belirlemiştir. (Karma eğitime geçiş de bu süreçtedir).
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
- Okuma-Yazma Zorluğu (Ana Neden): Arap alfabesinin, Türkçenin ses yapısına (Ünlü harfler) uygun olmaması. Bu yüzden okuma-yazma oranının çok düşük (%10 civarı) olması.
- Kültürel Neden (Laiklik): Arap alfabesinin, Kuran alfabesi olması nedeniyle Laik bir devlette "bilim dili" olmasındaki zorluklar ve Batı ile entegrasyonu engellemesi.
- Eğitimde Birlik: Konuşma dili (Türkçe) ile yazı dilinin (Arap harfli Osmanlıca) farklı olması.
1 Kasım 1928'de Arap harfleri kaldırıldı, yerine Türkçenin ses yapısına uygun Latin harfleri temel alınarak hazırlanan YENİ TÜRK ALFABESİ kabul edildi.
Haydi "Sınava Başla" ve son adıma geç!
- Amaç: Yeni Türk harfleriyle, okuma-yazma çağını (ilkokul) geçmiş olan tüm yetişkin halka (16-45 yaş arası kadın/erkek) okuma-yazma öğretmek.
- Önemi: Halkçılık ilkesinin (Bölüm 2) en net uygulamasıdır. (Sosyal Devlet).
- Mustafa Kemal'in Rolü: Mustafa Kemal, "Başöğretmen" sıfatıyla bu okullarda ders vermiştir. (24 Kasım Öğretmenler Günü).
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
(Önceki adı: Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti)
Kuruluş Amaçları:
- "Ümmetçi" (İslam) tarih anlayışı yerine "Milli" (Türk) tarih anlayışını getirmek.
- Batılıların "Türkler sarı ırktandır, medeniyet kuramaz, barbardır" şeklindeki ırkçı tezlerini çürütmek.
- Türklerin İslamiyet öncesi (Orta Asya) tarihini (Hunlar, Göktürkler vb.) araştırmak ve Anadolu'nun (Hititler, Sümerler) eski medeniyetleriyle Türk bağını (Türk Tarih Tezi) incelemek.
İlgili İlke: Milliyetçilik (Doğrudan).
(Önceki adı: Türk Dili Tetkik Cemiyeti)
Kuruluş Amaçları:
- Türk dilini (Türkçeyi) yabancı dillerin (Arapça ve Farsça) boyunduruğundan kurtarmak.
- Türkçeyi "sadeleştirmek" (Öz Türkçe) ve arındırmak.
- Türkçeyi bir bilim ve kültür dili haline getirmek.
- Halkın konuştuğu dil (Türkçe) ile aydınların (Osmanlıca) dili arasındaki ikiliği kaldırmak. (Güneş Dil Teorisi bu amaçla geliştirilmiştir).
İlgili İlke: Milliyetçilik (Doğrudan).
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
Mustafa Kemal, İsviçreli bilim adamı Prof. Albert Malche'ı, Darülfünun'u incelemesi için davet etti. Malche, sunduğu raporda "Bu kurumun reforme edilemeyeceğini, tamamen kapatılıp yerine modern bir üniversite kurulması gerektiğini" belirtti.
- Darülfünun kapatıldı.
- Yerine, İstanbul Üniversitesi adıyla, modern, bilimsel (Pozitivist) ve laik bir üniversite kuruldu.
- Almanya'dan (Hitler rejiminden) kaçan Yahudi asıllı profesörler (Albert Einstein'ın tavsiyesiyle) bu yeni üniversitede (ve Ankara'da) görevlendirildi.
İlgili İlkeler: İnkılapçılık (Eskinin yıkılıp yeninin kurulması) ve Laiklik (Bilimsellik).
Halkevleri (1932): İnkılapları halka (Halkçılık) ve gençlere benimsetmek için kurulan kültür ve propaganda merkezleridir. (Tevhid-i Tedrisat'ın yaygın eğitimidir).
Köy Enstitüleri (Temeli): 1937'de temelleri atılan, (1940'ta İsmet İnönü açacak), köyden öğrenci alıp "köy öğretmeni" yetiştirmeyi amaçlayan dâhiyane bir projedir. (Halkçılık).
Tebrikler! Tevhid-i Tedrisat, Harf Devrimi, Millet Mektepleri, TTK/TDK ve Üniversite Reformu ile devrimin 'milli bilinç' kısmını tamamladık.
Artık sıra "Bölüm 7: Toplumsal Alandaki İnkılaplar" dersine geldi.
Haydi Bölüm 6 Final Sınavı'na!
Test Sonucu
Tebrikler!
Tüm soruları (3'te 3) doğru cevaplayarak bu bölümü başarıyla tamamladınız.
Test Sonucu
Üzgünüz, Başarısız Oldunuz.
Bazı soruları yanlış cevapladınız. (Skor: 3'te 2). Lütfen konuyu tekrar gözden geçirin.