🏛️ KPSS TARİH (ATATÜRK SONRASI) - BÖLÜM 1: MİLLİ ŞEF DÖNEMİ VE SAVAŞIN EŞİĞİ (1938-1939) 🏛️
💡 4 Bölümlük Serimizin 1. Bölümü:
"Atatürk Dönemi Dış Politikası" serimizi (Bölüm 4), Hatay sorununun çözüme kavuşma süreciyle (1938) ve Atatürk'ün vefatıyla (10 Kasım 1938) bitirmiştik. Bu bölümde, "Atatürk Sonrası Dönem"e başlıyoruz.
Konularımız: Atatürk'ün vefatı sonrası İsmet İnönü'nün Cumhurbaşkanı seçilmesi (Milli Şef Dönemi), Atatürk'ün "şahsi meselesi" olan Hatay'ın Anavatan'a katılması (1939) ve 1 Eylül 1939'da patlak veren II. Dünya Savaşı karşısında Türkiye'nin aldığı ilk pozisyon (Tarafsızlık ve Ankara Paktı).
Bölüm 1: Adımlar
Mustafa Kemal Atatürk, 10 Kasım 1938'de Dolmabahçe Sarayı'nda vefat etti. Türkiye Cumhuriyeti, kurucusunu kaybetmişti. Anayasa gereği, TBMM yeni bir Cumhurbaşkanı seçmek için 11 Kasım 1938'de toplandı.
Seçimlerde iki güçlü aday vardı: Atatürk'ün son Başbakanı Celal Bayar (Liberal ekonomiyi savunuyordu) ve Kurtuluş Savaşı kahramanı, Lozan ve Montrö'nün mimarı İsmet İnönü (Devletçi ekonomiyi savunuyordu).
TBMM (tamamı CHP'li mebuslardan oluşuyordu), yaklaşmakta olan II. Dünya Savaşı tehlikesini (Bölüm 3'te görmüştük) göz önünde bulundurarak, devlet tecrübesi ve asker kökeni (denge politikası için) nedeniyle İsmet İnönü'yü oybirliği ile Türkiye'nin 2. Cumhurbaşkanı olarak seçti.
İnönü, Cumhurbaşkanı seçildikten kısa bir süre sonra (Aralık 1938), CHP'nin Olağanüstü Kurultayı'nda partinin "Değişmez Genel Başkanı" ilan edildi ve kendisine "Milli Şef" unvanı verildi. (Atatürk'e de "Ebedi Şef" unvanı verilmişti).
Yorum: Bu, II. Dünya Savaşı'nın getirdiği olağanüstü koşullarda, Tek Parti (CHF) yönetiminin ve lider (İnönü) otoritesinin pekiştirildiğini gösterir.
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
Gelişen Fırsat (II. Dünya Savaşı Tehdidi):
Atatürk'ün vefatından (Kasım 1938) sonra, Avrupa'da Almanya'nın (Hitler) Çekoslovakya'yı işgali (Mart 1939) ve İtalya'nın (Mussolini) Arnavutluk'u işgali (Nisan 1939) yaşandı.
Bu saldırganlık, Fransa'yı (Suriye'nin mandacısı) telaşlandırdı. Fransa, yaklaşan savaşta Türkiye'yi Almanya'nın yanına itmemek ve kendi yanına (İngiltere ile beraber) çekmek için Hatay konusundaki inadından vazgeçti.
Katılma Kararı (23 Haziran 1939): Fransa ile Türkiye arasında yapılan antlaşma sonucu, Bağımsız Hatay Cumhuriyeti Meclisi, 23 Haziran 1939'da oybirliği ile Türkiye Cumhuriyeti'ne katılma kararı aldı.
Hatay, 7 Temmuz 1939'da Türkiye'nin bir "ili (vilayeti)" haline geldi.
- Bu, İsmet İnönü döneminin ilk ve en büyük dış politika zaferidir.
- Atatürk'ün "şahsi meselesi" ve Misak-ı Millî'nin son hedefi, (Atatürk'ün vefatından sonra da olsa) onun diplomatik stratejisi sayesinde SAVAŞSIZ bir şekilde kazanılmıştır.
- Türkiye'nin Suriye sınırı kesin olarak çizilmiştir.
Şimdi "Sınava Başla" ve son adıma geç!
Hatay'ın katılmasından sadece 2 ay sonra, Almanya'nın (Hitler) Polonya'yı işgal etmesiyle (1 Eylül 1939) II. Dünya Savaşı resmen başladı. Dünya hızla iki bloğa ayrıldı:
➡️ Mihver Devletleri (Saldırganlar): Almanya (Hitler), İtalya (Mussolini), Japonya (Hirohito).
➡️ Müttefik Devletleri (Savunanlar): İngiltere ve Fransa (Daha sonra SSCB ve ABD de bu gruba katılacaktır).
İsmet İnönü Hükümeti'nin (Başbakan Refik Saydam) temel politikası, Atatürk'ün "Yurtta Sulh, Cihanda Sulh" ilkesi doğrultusunda, ne pahasına olursa olsun savaşa GİRMEMEK, ancak her an savaşa girecekmiş gibi orduya (silahlı tarafsızlık) hazır olmaktı.
Bu "Denge Politikası", hem Mihver'e (Almanya) hem de Müttefikler'e (İngiltere/Fransa) eşit mesafede durmayı, ancak hangisi Anadolu'ya saldırırsa diğeriyle ittifak yapmayı öngörüyordu.
Savaşın ilk ayında (Eylül 1939), Almanya (Hitler) ile Rusya (Stalin) şaşırtıcı bir şekilde "Saldırmazlık Paktı (Molotov-Ribbentrop)" imzaladı ve Polonya'yı aralarında paylaştı. Bu, Türkiye için bir felaketti; çünkü iki büyük düşmanı (Almanya ve Rusya) ittifak yapmıştı.
⚠️ Ankara Paktı (1939) (İlk Denge Hamlesi):
Taraflar: Türkiye, İngiltere ve Fransa.
Maddesi: Eğer savaş Akdeniz'e sıçrarsa (İtalya veya Almanya saldırırsa), taraflar birbirine askeri yardımda bulunacaktır.
Kritik İstisna (TUZAK): Antlaşmaya "2 No'lu Protokol" eklendi: "Bu antlaşma, hiçbir şekilde Türkiye'yi SSCB (Rusya) ile savaşa sokacak bir duruma zorlayamaz."
ÖNEMİ: İnönü, Batı (Müttefik) Bloku'na yanaşmış, ancak (1914'te Enver Paşa'nın yaptığı hatanın (Alman ittifakı) aksine) Rusya ile savaşa girmeyeceğini garanti altına alarak "Denge"yi korumuştur.
Tebrikler! Milli Şef dönemi, Hatay'ın anavatana katılması zaferi ve Türkiye'nin II. Dünya Savaşı'nın eşiğindeki denge politikasını (Ankara Paktı) öğrendik.
Artık sıra "Bölüm 2: II. Dünya Savaşı Yılları ve Savaş Ekonomisi" dersine geldi.
Haydi Bölüm 1 Final Sınavı'na!
Test Sonucu
Tebrikler!
Tüm soruları (3'te 3) doğru cevaplayarak bu bölümü başarıyla tamamladınız.
Test Sonucu
Üzgünüz, Başarısız Oldunuz.
Bazı soruları yanlış cevapladınız. (Skor: 3'te 2). Lütfen konuyu tekrar gözden geçirin.
🏛️ KPSS TARİH (ATATÜRK SONRASI) - BÖLÜM 1: MİLLİ ŞEF DÖNEMİ VE SAVAŞIN EŞİĞİ (1938-1939) 🏛️
💡 4 Bölümlük Serimizin 1. Bölümü:
"Atatürk Dönemi Dış Politikası" serimizi (Bölüm 4), Hatay sorununun çözüme kavuşma süreciyle (1938) ve Atatürk'ün vefatıyla (10 Kasım 1938) bitirmiştik. Bu bölümde, "Atatürk Sonrası Dönem"e başlıyoruz.
Konularımız: Atatürk'ün vefatı sonrası İsmet İnönü'nün Cumhurbaşkanı seçilmesi (Milli Şef Dönemi), Atatürk'ün "şahsi meselesi" olan Hatay'ın Anavatan'a katılması (1939) ve 1 Eylül 1939'da patlak veren II. Dünya Savaşı karşısında Türkiye'nin aldığı ilk pozisyon (Tarafsızlık ve Ankara Paktı).
Bölüm 1: Adımlar
Mustafa Kemal Atatürk, 10 Kasım 1938'de Dolmabahçe Sarayı'nda vefat etti. Türkiye Cumhuriyeti, kurucusunu kaybetmişti. Anayasa gereği, TBMM yeni bir Cumhurbaşkanı seçmek için 11 Kasım 1938'de toplandı.
Seçimlerde iki güçlü aday vardı: Atatürk'ün son Başbakanı Celal Bayar (Liberal ekonomiyi savunuyordu) ve Kurtuluş Savaşı kahramanı, Lozan ve Montrö'nün mimarı İsmet İnönü (Devletçi ekonomiyi savunuyordu).
TBMM (tamamı CHP'li mebuslardan oluşuyordu), yaklaşmakta olan II. Dünya Savaşı tehlikesini (Bölüm 3'te görmüştük) göz önünde bulundurarak, devlet tecrübesi ve asker kökeni (denge politikası için) nedeniyle İsmet İnönü'yü oybirliği ile Türkiye'nin 2. Cumhurbaşkanı olarak seçti.
İnönü, Cumhurbaşkanı seçildikten kısa bir süre sonra (Aralık 1938), CHP'nin Olağanüstü Kurultayı'nda partinin "Değişmez Genel Başkanı" ilan edildi ve kendisine "Milli Şef" unvanı verildi. (Atatürk'e de "Ebedi Şef" unvanı verilmişti).
Yorum: Bu, II. Dünya Savaşı'nın getirdiği olağanüstü koşullarda, Tek Parti (CHF) yönetiminin ve lider (İnönü) otoritesinin pekiştirildiğini gösterir.
Şimdi "Sınava Başla" butonuna bas!
Gelişen Fırsat (II. Dünya Savaşı Tehdidi):
Atatürk'ün vefatından (Kasım 1938) sonra, Avrupa'da Almanya'nın (Hitler) Çekoslovakya'yı işgali (Mart 1939) ve İtalya'nın (Mussolini) Arnavutluk'u işgali (Nisan 1939) yaşandı.
Bu saldırganlık, Fransa'yı (Suriye'nin mandacısı) telaşlandırdı. Fransa, yaklaşan savaşta Türkiye'yi Almanya'nın yanına itmemek ve kendi yanına (İngiltere ile beraber) çekmek için Hatay konusundaki inadından vazgeçti.
Katılma Kararı (23 Haziran 1939): Fransa ile Türkiye arasında yapılan antlaşma sonucu, Bağımsız Hatay Cumhuriyeti Meclisi, 23 Haziran 1939'da oybirliği ile Türkiye Cumhuriyeti'ne katılma kararı aldı.
Hatay, 7 Temmuz 1939'da Türkiye'nin bir "ili (vilayeti)" haline geldi.
- Bu, İsmet İnönü döneminin ilk ve en büyük dış politika zaferidir.
- Atatürk'ün "şahsi meselesi" ve Misak-ı Millî'nin son hedefi, (Atatürk'ün vefatından sonra da olsa) onun diplomatik stratejisi sayesinde SAVAŞSIZ bir şekilde kazanılmıştır.
- Türkiye'nin Suriye sınırı kesin olarak çizilmiştir.
Şimdi "Sınava Başla" ve son adıma geç!
Hatay'ın katılmasından sadece 2 ay sonra, Almanya'nın (Hitler) Polonya'yı işgal etmesiyle (1 Eylül 1939) II. Dünya Savaşı resmen başladı. Dünya hızla iki bloğa ayrıldı:
➡️ Mihver Devletleri (Saldırganlar): Almanya (Hitler), İtalya (Mussolini), Japonya (Hirohito).
➡️ Müttefik Devletleri (Savunanlar): İngiltere ve Fransa (Daha sonra SSCB ve ABD de bu gruba katılacaktır).
İsmet İnönü Hükümeti'nin (Başbakan Refik Saydam) temel politikası, Atatürk'ün "Yurtta Sulh, Cihanda Sulh" ilkesi doğrultusunda, ne pahasına olursa olsun savaşa GİRMEMEK, ancak her an savaşa girecekmiş gibi orduya (silahlı tarafsızlık) hazır olmaktı.
Bu "Denge Politikası", hem Mihver'e (Almanya) hem de Müttefikler'e (İngiltere/Fransa) eşit mesafede durmayı, ancak hangisi Anadolu'ya saldırırsa diğeriyle ittifak yapmayı öngörüyordu.
Savaşın ilk ayında (Eylül 1939), Almanya (Hitler) ile Rusya (Stalin) şaşırtıcı bir şekilde "Saldırmazlık Paktı (Molotov-Ribbentrop)" imzaladı ve Polonya'yı aralarında paylaştı. Bu, Türkiye için bir felaketti; çünkü iki büyük düşmanı (Almanya ve Rusya) ittifak yapmıştı.
⚠️ Ankara Paktı (1939) (İlk Denge Hamlesi):
Taraflar: Türkiye, İngiltere ve Fransa.
Maddesi: Eğer savaş Akdeniz'e sıçrarsa (İtalya veya Almanya saldırırsa), taraflar birbirine askeri yardımda bulunacaktır.
Kritik İstisna (TUZAK): Antlaşmaya "2 No'lu Protokol" eklendi: "Bu antlaşma, hiçbir şekilde Türkiye'yi SSCB (Rusya) ile savaşa sokacak bir duruma zorlayamaz."
ÖNEMİ: İnönü, Batı (Müttefik) Bloku'na yanaşmış, ancak (1914'te Enver Paşa'nın yaptığı hatanın (Alman ittifakı) aksine) Rusya ile savaşa girmeyeceğini garanti altına alarak "Denge"yi korumuştur.
Tebrikler! Milli Şef dönemi, Hatay'ın anavatana katılması zaferi ve Türkiye'nin II. Dünya Savaşı'nın eşiğindeki denge politikasını (Ankara Paktı) öğrendik.
Artık sıra "Bölüm 2: II. Dünya Savaşı Yılları ve Savaş Ekonomisi" dersine geldi.
Haydi Bölüm 1 Final Sınavı'na!
Test Sonucu
Tebrikler!
Tüm soruları (3'te 3) doğru cevaplayarak bu bölümü başarıyla tamamladınız.
Test Sonucu
Üzgünüz, Başarısız Oldunuz.
Bazı soruları yanlış cevapladınız. (Skor: 3'te 2). Lütfen konuyu tekrar gözden geçirin.