Türkiye'nin Coğrafi Konumu

Açıklama: Dünya batıdan doğuya doğru döndüğü için, daha doğuda yer alan merkezlerde Güneş daha erken doğar ve yerel saat daha ileridir. Yükselti veya karasallık Güneş'in doğuş saatini etkilemez.

Açıklama: 21 Mart ve 23 Eylül tarihleri, Güneş ışınlarının Ekvator'a dik geldiği ve bütün dünyada gece-gündüz eşitliğinin yaşandığı ekinoks tarihleridir.

Açıklama: Güneş ışınları sadece dönenceler arasına dik açıyla düşebilir. Türkiye, Yengeç Dönencesi'nin kuzeyinde yer aldığı için güneş ışınlarını hiçbir zaman 90°'lik açıyla alamaz ve bu nedenle gölge boyu asla sıfır olmaz.

Açıklama: Dünya'nın geoit şeklinden dolayı kutuplar yerin merkezine daha yakındır. Bu nedenle Ekvator'dan kutuplara doğru gidildikçe yer çekimi kuvveti artar. Türkiye'de de güneyden kuzeye gidildikçe kutuplara yaklaşıldığı için yer çekimi artar.

Açıklama: İki şehir arasındaki meridyen farkı 43° - 27° = 16'dır. Her meridyen arası 4 dakika olduğuna göre, toplam zaman farkı 16 x 4 = 64 dakikadır.

Açıklama: Orta Kuşak, kutupsal (soğuk) ve tropikal (sıcak) hava kütlelerinin karşılaştığı bir alandır. Bu karşılaşma cepheleri oluşturur ve cephesel yağışlara neden olur. Türkiye'nin Orta Kuşak'ta yer alması bu yağış türünün sık görülmesinin temel sebebidir.

Açıklama: Bakı, dağ yamaçlarının Güneş'e dönük olma durumudur. Türkiye Yengeç Dönencesi'nin kuzeyinde yer aldığı için dağların güneye bakan yamaçları yıl boyunca Güneş ışınlarını daha büyük açıyla alır. Bu nedenle daha sıcak olur, kar daha erken erir ve tarım ürünleri daha erken olgunlaşır.

Açıklama: Kış mevsiminde (23 Eylül - 21 Mart arası) güneye gidildikçe gündüz süreleri uzar. 21 Aralık kış gündönümüdür ve bu tarihte en güneydeki Hatay'da gündüz süresi, en kuzeydeki Sinop'a göre daha uzundur. 21 Haziran'da ise durum tam tersidir.

Açıklama: Gurup ve tan süresi, çizgisel hızla ters orantılıdır. Çizgisel hız Ekvator'dan kutuplara doğru azalır. Bu nedenle kutuplara en yakın, yani en kuzeydeki şehirde çizgisel hız en yavaş, gurup ve tan süresi ise en uzundur. Verilen şehirler arasında en kuzeyde yer alan Trabzon'dur.

Açıklama: Karadeniz kıyılarının ılıman olması matematik konum (Orta Kuşak) ve özel konum (denizellik) ile ilgilidir. Kıyıdan iç kesimlere gidince sıcaklığın aniden düşmesi ise özel konumla (yükselti ve dağların kıyıya paralel uzanması) ilgilidir. Dolayısıyla bu sıcaklık farkında her iki konum da etkilidir.

Açıklama: Türkiye'nin en kuzeyi (42° K) ile en güneyi (36° K) arasında 6 paralellik bir fark vardır. İki paralel arası kuş uçuşu mesafe yaklaşık 111 km olduğuna göre, toplam mesafe 6 x 111 = 666 km'dir.

Açıklama: Tek bir ulusal saatin kullanılmasının temel amacı, ülke içindeki bankacılık, ulaşım, haberleşme gibi faaliyetlerde karışıklığı önlemek ve bir standart oluşturmaktır. Bu durum, bu tür işlemlerde büyük kolaylık sağlar.