Türkiye’nin Yerşekillerinin Genel Özellikleri
Test 1
Soru 1
Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’nin yer şekillerinin genel özellikleri arasında sayılamaz?
Açıklama: A, B, C ve D seçenekleri Türkiye'nin genel yer şekli özellikleridir. Ancak volkanik dağlar ve araziler Ege'de değil, Doğu ve İç Anadolu bölgelerinde yaygındır.
Soru 2
Haritada bazı platoların yerleri numaralandırılarak gösterilmiştir.
Bu platoların oluşum türleri aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak eşleştirilmiştir?
Açıklama: Haritada 1 numara ile gösterilen Erzurum-Kars Platosu lav platosu, 2 numara ile gösterilen Taşeli Platosu karstik plato ve 3 numara ile gösterilen Çatalca-Kocaeli Platosu ise aşınım platosudur.
Soru 3
Aşağıdaki jeolojik olaylardan hangisinin III. Jeolojik Zaman'ın Tersiyer döneminde meydana geldiği söylenemez?
Açıklama: Linyit, petrol, bor, Alp-Himalaya sistemi, fay hatları ve volkan dağları Tersiyer döneminde oluşmuştur. Ancak İstanbul ve Çanakkale boğazları, Anadolu'nun toptan yükselmesiyle birlikte Kuaterner döneminde oluşmuştur.
Soru 4
Haritada Türkiye'de yaygın olarak görülen bazı dağlar numaralandırılmıştır.
Bu dağların oluşum türleri (kıvrım, kırık, volkanik) aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
Açıklama: Haritada 1 numara ile gösterilen Kaz Dağları kırık dağ, 2 numara ile gösterilen Toroslar'a ait Bolkar Dağları kıvrım dağ ve 3 numara ile gösterilen Ağrı Dağı ise volkanik dağdır.
Soru 5
Orojenez sırasında esnek tabakaların yan basınçlara uğramasıyla kıvrılması sonucu yüksekte kalan kısımlara antiklinal, alçakta kalan kısımlara senklinal denir. Sert kütlelerin kırılmasıyla oluşan yüksekteki kısımlar ise horst olarak adlandırılır.
Buna göre, aşağıdaki yer şekillerinden hangisi bir horsta örnektir?
Buna göre, aşağıdaki yer şekillerinden hangisi bir horsta örnektir?
Açıklama: Küre Dağları kıvrım, Erciyes Dağı volkanik dağdır. Madra Dağı ise Ege Bölgesi'nde yer alan ve kırılma sonucu oluşmuş bir horsttur.
Soru 6
Haritada Çukurova, Bafra ve Çarşamba gibi kıyı ovaları gösterilmiştir.
Bu tip ovaların oluşabilmesi için;
I. Akarsuyun bol alüvyon taşıması,
II. Kıyıda güçlü dalga ve akıntıların olmaması,
III. Kıyı derinliğinin (kıta sahanlığı) az olması
koşullarından hangileri gereklidir?
I. Akarsuyun bol alüvyon taşıması,
II. Kıyıda güçlü dalga ve akıntıların olmaması,
III. Kıyı derinliğinin (kıta sahanlığı) az olması
koşullarından hangileri gereklidir?
Açıklama: Delta ovalarının oluşumu için akarsuyun getirdiği malzemenin (alüvyon) bol olması, bu malzemenin dalgalarla dağıtılmaması ve birikebileceği sığ bir kıyının bulunması gerekir. Bu nedenle her üç koşul da gereklidir.
Soru 7
Aşağıdaki göllerden hangisi oluşum bakımından diğerlerinden farklıdır?
Açıklama: Tuz Gölü, Sapanca, İznik ve Manyas gölleri tektonik çukurların sularla dolması sonucu oluşmuş tektonik göllerdir. Van Gölü ise volkanik set gölüdür (aynı zamanda tektonik özellik de gösterir).
Soru 8
Fay hatları boyunca çökerek oluşmuş verimli tarım alanları olan tektonik ovalar, Türkiye'de oldukça yaygındır.
Aşağıdakilerden hangisi bu ovaların ortak özellikleri arasında yer alır?
Aşağıdakilerden hangisi bu ovaların ortak özellikleri arasında yer alır?
Açıklama: Tektonik ovalar, fay hatları üzerinde yer aldıkları için aktif deprem kuşakları üzerindedir ve bu nedenle sıcak su (jeotermal) kaynakları bu alanlarda yaygındır.
Soru 9
Haritada Türkiye'deki bazı masif araziler ve genç oluşumlu alanlar gösterilmektedir.
Aşağıdakilerden hangisi, I. Jeolojik Zaman'da (Paleozoik) oluşmuş ve masif arazi olarak nitelendirilen alanlardan biridir?
Açıklama: Yıldız (Istranca) Dağları'nın bulunduğu alan, I. Jeolojik Zaman'da oluşmuş, deprem riskinin az olduğu yaşlı ve sert bir kütle olan masif arazidir.
Soru 10
Türkiye'de akarsu ve rüzgâr aşındırması sonucu oluşan, aynı zamanda oluşumunda iç kuvvet olarak volkanizmanın da etkili olduğu yer şekli aşağıdakilerden hangisidir?
Açıklama: Peribacaları, volkanik tüflerin (iç kuvvet) akarsular ve rüzgarlar (dış kuvvetler) tarafından aşındırılmasıyla oluşan karma oluşumlu bir yer şeklidir.
Soru 11
Aşağıdaki platolardan hangisi, oluşumuna göre diğerlerinden farklı bir grupta yer alır?
Açıklama: Haymana, Cihanbeyli, Obruk ve Bozok platoları tabaka düzlüğü (yatay duruşlu) platolardır. Teke Platosu ise kalkerli arazinin çözünmesiyle oluşmuş karstik bir platodur.
Soru 12
I. Taş kömürü yatakları
II. Linyit ve bor yatakları
III. İstanbul ve Çanakkale boğazları
Yukarıda verilen yer şekli ve madenlerin en yaşlı olandan en genç olana doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?
II. Linyit ve bor yatakları
III. İstanbul ve Çanakkale boğazları
Yukarıda verilen yer şekli ve madenlerin en yaşlı olandan en genç olana doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?
Açıklama: Taş kömürü yatakları I. Jeolojik Zaman'da (Paleozoik), linyit ve bor yatakları III. Zaman'ın Tersiyer döneminde, boğazlar ise III. Zaman'ın Kuaterner döneminde oluşmuştur. Dolayısıyla sıralama I, II, III şeklindedir.
Türkiye’nin Yerşekillerinin Genel Özellikleri
Test 1
Soru 1
Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’nin yer şekillerinin genel özellikleri arasında sayılamaz?
Açıklama: A, B, C ve D seçenekleri Türkiye'nin genel yer şekli özellikleridir. Ancak volkanik dağlar ve araziler Ege'de değil, Doğu ve İç Anadolu bölgelerinde yaygındır.
Soru 2
Haritada bazı platoların yerleri numaralandırılarak gösterilmiştir.
Bu platoların oluşum türleri aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak eşleştirilmiştir?
Açıklama: Haritada 1 numara ile gösterilen Erzurum-Kars Platosu lav platosu, 2 numara ile gösterilen Taşeli Platosu karstik plato ve 3 numara ile gösterilen Çatalca-Kocaeli Platosu ise aşınım platosudur.
Soru 3
Aşağıdaki jeolojik olaylardan hangisinin III. Jeolojik Zaman'ın Tersiyer döneminde meydana geldiği söylenemez?
Açıklama: Linyit, petrol, bor, Alp-Himalaya sistemi, fay hatları ve volkan dağları Tersiyer döneminde oluşmuştur. Ancak İstanbul ve Çanakkale boğazları, Anadolu'nun toptan yükselmesiyle birlikte Kuaterner döneminde oluşmuştur.
Soru 4
Haritada Türkiye'de yaygın olarak görülen bazı dağlar numaralandırılmıştır.
Bu dağların oluşum türleri (kıvrım, kırık, volkanik) aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
Açıklama: Haritada 1 numara ile gösterilen Kaz Dağları kırık dağ, 2 numara ile gösterilen Toroslar'a ait Bolkar Dağları kıvrım dağ ve 3 numara ile gösterilen Ağrı Dağı ise volkanik dağdır.
Soru 5
Orojenez sırasında esnek tabakaların yan basınçlara uğramasıyla kıvrılması sonucu yüksekte kalan kısımlara antiklinal, alçakta kalan kısımlara senklinal denir. Sert kütlelerin kırılmasıyla oluşan yüksekteki kısımlar ise horst olarak adlandırılır.
Buna göre, aşağıdaki yer şekillerinden hangisi bir horsta örnektir?
Buna göre, aşağıdaki yer şekillerinden hangisi bir horsta örnektir?
Açıklama: Küre Dağları kıvrım, Erciyes Dağı volkanik dağdır. Madra Dağı ise Ege Bölgesi'nde yer alan ve kırılma sonucu oluşmuş bir horsttur.
Soru 6
Haritada Çukurova, Bafra ve Çarşamba gibi kıyı ovaları gösterilmiştir.
Bu tip ovaların oluşabilmesi için;
I. Akarsuyun bol alüvyon taşıması,
II. Kıyıda güçlü dalga ve akıntıların olmaması,
III. Kıyı derinliğinin (kıta sahanlığı) az olması
koşullarından hangileri gereklidir?
I. Akarsuyun bol alüvyon taşıması,
II. Kıyıda güçlü dalga ve akıntıların olmaması,
III. Kıyı derinliğinin (kıta sahanlığı) az olması
koşullarından hangileri gereklidir?
Açıklama: Delta ovalarının oluşumu için akarsuyun getirdiği malzemenin (alüvyon) bol olması, bu malzemenin dalgalarla dağıtılmaması ve birikebileceği sığ bir kıyının bulunması gerekir. Bu nedenle her üç koşul da gereklidir.
Soru 7
Aşağıdaki göllerden hangisi oluşum bakımından diğerlerinden farklıdır?
Açıklama: Tuz Gölü, Sapanca, İznik ve Manyas gölleri tektonik çukurların sularla dolması sonucu oluşmuş tektonik göllerdir. Van Gölü ise volkanik set gölüdür (aynı zamanda tektonik özellik de gösterir).
Soru 8
Fay hatları boyunca çökerek oluşmuş verimli tarım alanları olan tektonik ovalar, Türkiye'de oldukça yaygındır.
Aşağıdakilerden hangisi bu ovaların ortak özellikleri arasında yer alır?
Aşağıdakilerden hangisi bu ovaların ortak özellikleri arasında yer alır?
Açıklama: Tektonik ovalar, fay hatları üzerinde yer aldıkları için aktif deprem kuşakları üzerindedir ve bu nedenle sıcak su (jeotermal) kaynakları bu alanlarda yaygındır.
Soru 9
Haritada Türkiye'deki bazı masif araziler ve genç oluşumlu alanlar gösterilmektedir.
Aşağıdakilerden hangisi, I. Jeolojik Zaman'da (Paleozoik) oluşmuş ve masif arazi olarak nitelendirilen alanlardan biridir?
Açıklama: Yıldız (Istranca) Dağları'nın bulunduğu alan, I. Jeolojik Zaman'da oluşmuş, deprem riskinin az olduğu yaşlı ve sert bir kütle olan masif arazidir.
Soru 10
Türkiye'de akarsu ve rüzgâr aşındırması sonucu oluşan, aynı zamanda oluşumunda iç kuvvet olarak volkanizmanın da etkili olduğu yer şekli aşağıdakilerden hangisidir?
Açıklama: Peribacaları, volkanik tüflerin (iç kuvvet) akarsular ve rüzgarlar (dış kuvvetler) tarafından aşındırılmasıyla oluşan karma oluşumlu bir yer şeklidir.
Soru 11
Aşağıdaki platolardan hangisi, oluşumuna göre diğerlerinden farklı bir grupta yer alır?
Açıklama: Haymana, Cihanbeyli, Obruk ve Bozok platoları tabaka düzlüğü (yatay duruşlu) platolardır. Teke Platosu ise kalkerli arazinin çözünmesiyle oluşmuş karstik bir platodur.
Soru 12
I. Taş kömürü yatakları
II. Linyit ve bor yatakları
III. İstanbul ve Çanakkale boğazları
Yukarıda verilen yer şekli ve madenlerin en yaşlı olandan en genç olana doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?
II. Linyit ve bor yatakları
III. İstanbul ve Çanakkale boğazları
Yukarıda verilen yer şekli ve madenlerin en yaşlı olandan en genç olana doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?
Açıklama: Taş kömürü yatakları I. Jeolojik Zaman'da (Paleozoik), linyit ve bor yatakları III. Zaman'ın Tersiyer döneminde, boğazlar ise III. Zaman'ın Kuaterner döneminde oluşmuştur. Dolayısıyla sıralama I, II, III şeklindedir.