Türkiye’nin Platoları ve Ovaları
Test 2 (Zor)
Soru 1
Haritada numaralandırılmış platolardan hangisi, diğerlerinden farklı bir jeolojik kökene sahip olmasının yanı sıra, yaz yağışları ve alpin çayırlarına bağlı olarak büyükbaş hayvancılığın gelişmesiyle de ayrılır?
Açıklama: 1 (Çatalca-Kocaeli) aşınım, 2 (Teke) ve 3 (Taşeli) karstik, 5 (Haymana) ise tabaka düzlüğü platosudur. 4 numaralı Erzurum-Kars Platosu ise volkanik lav platosu olması ve bu özelliğine bağlı olarak gelişen yaz yağışları, çayırlar ve büyükbaş hayvancılık ile diğerlerinden ayrılır.
Soru 2
I. Deprem riski ve kaplıcaların fazla olması
II. Akarsuların taşıdığı alüvyonlarla oluşması
III. Kalkerli arazilerde çözünme sonucu oluşması
Yukarıdaki özellikler sırasıyla hangi ova türlerine aittir?
II. Akarsuların taşıdığı alüvyonlarla oluşması
III. Kalkerli arazilerde çözünme sonucu oluşması
Yukarıdaki özellikler sırasıyla hangi ova türlerine aittir?
Açıklama: I. özellik fay hatları üzerindeki tektonik ovalara aittir. II. özellik akarsu biriktirmesiyle oluşan delta ovalarını tanımlar. III. özellik ise kalkerli arazilerdeki karstik ovaları (polyeleri) ifade eder.
Soru 3
Haritada numaralandırılmış ovalardan hangileri, oluşum bakımından karstik kökenli polye (gölova) ovasıdır?
Açıklama: Haritadaki 1 (Çukurova) delta, 2 (Erzincan) tektonik, 5 (Bursa) ise dağ eteği ovasıdır. 3 (Korkuteli) ve 4 (Elmalı) ise Batı Toroslar'da yer alan, çözünme sonucu oluşmuş tipik karstik ovalardır (polyeler).
Soru 4
Aşağıdaki plato ve o bölgede nüfusun seyrek olmasının temel nedeni eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
Açıklama: Çatalca-Kocaeli Platosu, diğerlerinin aksine nüfusun seyrek olduğu değil, en yoğun olduğu platodur. Dolayısıyla nüfusun seyrek olma nedeni verilemez. Diğer platolar ve nüfusun seyrek olma nedenleri doğrudur.
Soru 5
Haritada numaralandırılmış alanların hangisinde tabaka düzlüğü (yatay duruşlu) platoları görülmez?
Açıklama: 1 (İç Ege - Yazılıkaya), 2 (İç Anadolu - Cihanbeyli, Obruk, Haymana vb.), 3 (Orta Kızılırmak - Uzunyayla, Bozok) ve 4 (Güneydoğu Anadolu - Gaziantep, Şanlıurfa) tabaka düzlüğü platolarının yaygın olduğu alanlardır. 5 numaralı alan ise Doğu Karadeniz'in dağlık kıyı kuşağıdır ve bu tip plato oluşumlarına rastlanmaz.
Soru 6
I. Çarşamba Ovası
II. Adapazarı Ovası
III. Menemen Ovası
Yukarıdaki ovalardan hangileri, bir akarsuyun taşıdığı alüvyonları denize döküldüğü yerde biriktirmesiyle oluşmuştur?
II. Adapazarı Ovası
III. Menemen Ovası
Yukarıdaki ovalardan hangileri, bir akarsuyun taşıdığı alüvyonları denize döküldüğü yerde biriktirmesiyle oluşmuştur?
Açıklama: Çarşamba (Yeşilırmak) ve Menemen (Gediz) ovaları, akarsuların denizi doldurmasıyla oluşan delta ovalarıdır. Adapazarı Ovası ise tektonik kökenli bir iç ovadır. Dolayısıyla doğru cevap I ve III'tür.
Soru 7
Haritada gösterilen ve Ege Bölgesi'nde yer alan graben ovaları ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Açıklama: Ege'deki graben ovaları (Bakırçay, Gediz, K. Menderes, B. Menderes) tektonik çöküntü alanlarıdır ve fay hatları üzerinde yer alırlar. Doğu-batı yönlü uzanan bu ovalar, akarsuların taşıdığı alüvyonlarla dolduğu için verimlidir. Ancak bu ovalar, yükseltileri az olan ve denize kadar ulaşan çöküntü alanlarıdır; yüksek dağ içi ovası değildirler.
Soru 8
Aşağıdaki platolardan hangisi, volkanik kökenli olmasına rağmen konumu itibarıyla Doğu Anadolu'da yer almaz?
Açıklama: Erzurum, Kars ve Ardahan platoları Doğu Anadolu'da yer alan lav platolarıdır. Kapadokya Platosu ise İç Anadolu'da yer alan volkanik kökenli bir platodur. Uzunyayla ise bir tabaka düzlüğü platosudur. Dolayısıyla sorunun cevabı Kapadokya Platosu'dur.
Soru 9
Haritada numaralandırılmış delta ovalarından hangisi, Türkiye'nin en büyük delta ovasıdır?
Açıklama: Türkiye'nin en büyük delta ovası, Seyhan ve Ceyhan nehirlerinin oluşturduğu ve haritada 4 numara ile gösterilen Çukurova'dır.
Soru 10
"Volkanik, tektonik ve karstik süreçlerin üçünün de etkilediği bir alanda oluşmuş, verimli topraklara sahip bir iç ova" tanımına aşağıdaki ovalardan hangisi daha çok uyar?
Açıklama: Kayseri'deki Develi Ovası, Erciyes Dağı'nın eteklerinde yer alması nedeniyle volkanik materyallerle kaplıdır, tektonik bir çöküntü alanı içindedir ve çevresinde karstik yapılar da bulunur. Bu karmaşık yapısıyla tanıma en uygun ovadır.
Soru 11
Bir ovanın hem tektonik hem de delta ovası özelliği göstermesi mümkün değildir.
Aşağıdaki ovalardan hangisi bu genellemenin dışında kalarak hem tektonik bir graben içinde yer alır hem de bir delta ovası özelliği gösterir?
Aşağıdaki ovalardan hangisi bu genellemenin dışında kalarak hem tektonik bir graben içinde yer alır hem de bir delta ovası özelliği gösterir?
Açıklama: Ege'deki graben ovaları tektonik çöküntülerdir. Büyük Menderes Nehri, bu çöküntü alanlarından biri olan Menderes grabeni içinden akar ve denize ulaştığı yerde taşıdığı alüvyonlarla Balat Deltası'nı oluşturur. Bu nedenle Balat Ovası, hem tektonik bir yapı içinde yer alır hem de bir delta ovasıdır.
Soru 12
Perşembe Platosu'nda (Ordu) aşağıdaki ekonomik faaliyetlerden hangisinin gelişmiş olduğu belirtilmiştir?
Açıklama: Perşembe Platosu'nda, özellikle yaz aylarında serin ve yeşil alanlara çıkılarak yapılan yaylacılık faaliyetinin geliştiği belirtilmiştir.
Türkiye’nin Platoları ve Ovaları
Test 2 (Zor)
Soru 1
Haritada numaralandırılmış platolardan hangisi, diğerlerinden farklı bir jeolojik kökene sahip olmasının yanı sıra, yaz yağışları ve alpin çayırlarına bağlı olarak büyükbaş hayvancılığın gelişmesiyle de ayrılır?
Açıklama: 1 (Çatalca-Kocaeli) aşınım, 2 (Teke) ve 3 (Taşeli) karstik, 5 (Haymana) ise tabaka düzlüğü platosudur. 4 numaralı Erzurum-Kars Platosu ise volkanik lav platosu olması ve bu özelliğine bağlı olarak gelişen yaz yağışları, çayırlar ve büyükbaş hayvancılık ile diğerlerinden ayrılır.
Soru 2
I. Deprem riski ve kaplıcaların fazla olması
II. Akarsuların taşıdığı alüvyonlarla oluşması
III. Kalkerli arazilerde çözünme sonucu oluşması
Yukarıdaki özellikler sırasıyla hangi ova türlerine aittir?
II. Akarsuların taşıdığı alüvyonlarla oluşması
III. Kalkerli arazilerde çözünme sonucu oluşması
Yukarıdaki özellikler sırasıyla hangi ova türlerine aittir?
Açıklama: I. özellik fay hatları üzerindeki tektonik ovalara aittir. II. özellik akarsu biriktirmesiyle oluşan delta ovalarını tanımlar. III. özellik ise kalkerli arazilerdeki karstik ovaları (polyeleri) ifade eder.
Soru 3
Haritada numaralandırılmış ovalardan hangileri, oluşum bakımından karstik kökenli polye (gölova) ovasıdır?
Açıklama: Haritadaki 1 (Çukurova) delta, 2 (Erzincan) tektonik, 5 (Bursa) ise dağ eteği ovasıdır. 3 (Korkuteli) ve 4 (Elmalı) ise Batı Toroslar'da yer alan, çözünme sonucu oluşmuş tipik karstik ovalardır (polyeler).
Soru 4
Aşağıdaki plato ve o bölgede nüfusun seyrek olmasının temel nedeni eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
Açıklama: Çatalca-Kocaeli Platosu, diğerlerinin aksine nüfusun seyrek olduğu değil, en yoğun olduğu platodur. Dolayısıyla nüfusun seyrek olma nedeni verilemez. Diğer platolar ve nüfusun seyrek olma nedenleri doğrudur.
Soru 5
Haritada numaralandırılmış alanların hangisinde tabaka düzlüğü (yatay duruşlu) platoları görülmez?
Açıklama: 1 (İç Ege - Yazılıkaya), 2 (İç Anadolu - Cihanbeyli, Obruk, Haymana vb.), 3 (Orta Kızılırmak - Uzunyayla, Bozok) ve 4 (Güneydoğu Anadolu - Gaziantep, Şanlıurfa) tabaka düzlüğü platolarının yaygın olduğu alanlardır. 5 numaralı alan ise Doğu Karadeniz'in dağlık kıyı kuşağıdır ve bu tip plato oluşumlarına rastlanmaz.
Soru 6
I. Çarşamba Ovası
II. Adapazarı Ovası
III. Menemen Ovası
Yukarıdaki ovalardan hangileri, bir akarsuyun taşıdığı alüvyonları denize döküldüğü yerde biriktirmesiyle oluşmuştur?
II. Adapazarı Ovası
III. Menemen Ovası
Yukarıdaki ovalardan hangileri, bir akarsuyun taşıdığı alüvyonları denize döküldüğü yerde biriktirmesiyle oluşmuştur?
Açıklama: Çarşamba (Yeşilırmak) ve Menemen (Gediz) ovaları, akarsuların denizi doldurmasıyla oluşan delta ovalarıdır. Adapazarı Ovası ise tektonik kökenli bir iç ovadır. Dolayısıyla doğru cevap I ve III'tür.
Soru 7
Haritada gösterilen ve Ege Bölgesi'nde yer alan graben ovaları ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Açıklama: Ege'deki graben ovaları (Bakırçay, Gediz, K. Menderes, B. Menderes) tektonik çöküntü alanlarıdır ve fay hatları üzerinde yer alırlar. Doğu-batı yönlü uzanan bu ovalar, akarsuların taşıdığı alüvyonlarla dolduğu için verimlidir. Ancak bu ovalar, yükseltileri az olan ve denize kadar ulaşan çöküntü alanlarıdır; yüksek dağ içi ovası değildirler.
Soru 8
Aşağıdaki platolardan hangisi, volkanik kökenli olmasına rağmen konumu itibarıyla Doğu Anadolu'da yer almaz?
Açıklama: Erzurum, Kars ve Ardahan platoları Doğu Anadolu'da yer alan lav platolarıdır. Kapadokya Platosu ise İç Anadolu'da yer alan volkanik kökenli bir platodur. Uzunyayla ise bir tabaka düzlüğü platosudur. Dolayısıyla sorunun cevabı Kapadokya Platosu'dur.
Soru 9
Haritada numaralandırılmış delta ovalarından hangisi, Türkiye'nin en büyük delta ovasıdır?
Açıklama: Türkiye'nin en büyük delta ovası, Seyhan ve Ceyhan nehirlerinin oluşturduğu ve haritada 4 numara ile gösterilen Çukurova'dır.
Soru 10
"Volkanik, tektonik ve karstik süreçlerin üçünün de etkilediği bir alanda oluşmuş, verimli topraklara sahip bir iç ova" tanımına aşağıdaki ovalardan hangisi daha çok uyar?
Açıklama: Kayseri'deki Develi Ovası, Erciyes Dağı'nın eteklerinde yer alması nedeniyle volkanik materyallerle kaplıdır, tektonik bir çöküntü alanı içindedir ve çevresinde karstik yapılar da bulunur. Bu karmaşık yapısıyla tanıma en uygun ovadır.
Soru 11
Bir ovanın hem tektonik hem de delta ovası özelliği göstermesi mümkün değildir.
Aşağıdaki ovalardan hangisi bu genellemenin dışında kalarak hem tektonik bir graben içinde yer alır hem de bir delta ovası özelliği gösterir?
Aşağıdaki ovalardan hangisi bu genellemenin dışında kalarak hem tektonik bir graben içinde yer alır hem de bir delta ovası özelliği gösterir?
Açıklama: Ege'deki graben ovaları tektonik çöküntülerdir. Büyük Menderes Nehri, bu çöküntü alanlarından biri olan Menderes grabeni içinden akar ve denize ulaştığı yerde taşıdığı alüvyonlarla Balat Deltası'nı oluşturur. Bu nedenle Balat Ovası, hem tektonik bir yapı içinde yer alır hem de bir delta ovasıdır.
Soru 12
Perşembe Platosu'nda (Ordu) aşağıdaki ekonomik faaliyetlerden hangisinin gelişmiş olduğu belirtilmiştir?
Açıklama: Perşembe Platosu'nda, özellikle yaz aylarında serin ve yeşil alanlara çıkılarak yapılan yaylacılık faaliyetinin geliştiği belirtilmiştir.