İçereği Atla
Coğrafya Testi - Türkiye'de Sıcaklık | Test 1

Türkiye'de Sıcaklık

Test 1

Soru 1

Aşağıdaki haritada beş merkez gösterilmiştir. Temmuz ayında en yüksek sıcaklıkların hangi merkez ve çevresinde yaşanması beklenir?

Açıklama: Temmuz ayında Türkiye'nin en sıcak yeri Güneydoğu Anadolu Bölgesi'dir. Bu durumun nedeni enlem, karasallık ve Basra termik alçak basıncının etkisidir. V numaralı merkez bu alanda yer almaktadır.

Soru 2

Aşağıdaki tabloda dört ilin Ocak ve Temmuz ayı ortalama sıcaklıkları verilmiştir.

İlOcak Ort. Sıcaklık (°C)Temmuz Ort. Sıcaklık (°C)
Antalya10.128.5
Rize6.522.5
Ankara-0.123.5
Erzurum-9.519.5
Tablodaki bilgilere göre, hangi ilde yıllık sıcaklık farkı en fazladır?

Açıklama: Yıllık sıcaklık farkı, en sıcak ve en soğuk ay ortalamaları arasındaki farktır. Bu fark Erzurum'da 29°C ile en yüksek değerdedir. Bu durum karasallık ve yükseltinin bir sonucudur.

Soru 3

Türkiye'nin Ocak ayı indirgenmiş izoterm haritasında en yüksek sıcaklıkların Akdeniz kıyılarında görülmesi, aşağıdakilerden hangisiyle açıklanır?

Açıklama: İndirgenmiş haritalarda yükselti etkisi ortadan kaldırılır. Bu durumda Akdeniz kıyılarının en sıcak yer olması, hem Ekvator'a en yakın olması (enlem) hem de denizin ılımanlaştırıcı etkisinden (denizellik) kaynaklanır.

Soru 4

Aşağıdaki yıllık ortalama sıcaklık grafiği, hangi ilimize ait olabilir?

Açıklama: Grafik, kışların ılık (0°C'nin üzerinde) ve yazların sıcak geçtiği bir merkezi göstermektedir. Yıllık sıcaklık farkının belirgin olması karasal iklimi işaret eder. Bu özelliklere en uygun merkez, İç Anadolu'da yer alan Konya'dır.

Soru 5

Haritada gösterilen Kıyı Ege'den İç Batı Anadolu'ya doğru gidildikçe sıcaklıkların düşmesi, hangi faktörlerin birleşik etkisinin sonucudur?

Açıklama: Kıyıdan iç kesimlere gidildikçe hem denizin ılımanlaştırıcı etkisi (denizellik) azalır hem de yükselti basamakları artar. Bu iki faktör birleşerek iç kesimlerin kıyılara göre daha serin olmasına neden olur.

Soru 6

Türkiye'de aynı anda farklı mevsim özelliklerinin bir arada yaşanabilmesi, öncelikle aşağıdakilerden hangisinin bir sonucudur?

Açıklama: Aynı gün içinde bir yanda denize girilirken diğer yanda kayak yapılabilmesi, yer şekillerinin kısa mesafelerde ani olarak değişmesiyle (yükselti, dağların uzanışı vb.) ortaya çıkan iklim çeşitliliğinin en belirgin sonucudur.

Soru 7

Aşağıdakilerden hangisi, Türkiye'nin Kuzey Yarım Küre'de yer almasının sıcaklık üzerindeki sonuçlarından biridir?

Açıklama: Dünya'nın eksen eğikliği nedeniyle Kuzey Yarım Küre kış mevsimini yaşarken (Aralık, Ocak, Şubat), Güney Yarım Küre yazı yaşar. En soğuk ayların bu dönemde olması doğrudan Kuzey Yarım Küre'de bulunmanın bir sonucudur.

Soru 8

Haritada gösterilen X ve Y noktaları yaklaşık aynı enlemde olmalarına rağmen, Y noktasının yıllık ortalama sıcaklığı daha düşüktür. Bu durumun temel nedeni nedir?

Açıklama: X (Çanakkale) deniz seviyesindeyken, Y (Ağrı) Türkiye'nin en yüksek alanlarından biridir. Aynı enlemde sıcaklığı farklılaştıran temel faktör burada yükselti farkıdır.

Soru 9

Türkiye'de günlük sıcaklık farkının en az olduğu yerler Doğu Karadeniz kıyılarıdır. Bu durumun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

Açıklama: Nem, havanın aşırı ısınıp aşırı soğumasını engelleyen bir faktördür. Doğu Karadeniz kıyılarında nem oranı yıl boyunca çok yüksek olduğu için gece ile gündüz arasındaki sıcaklık farkı az olur.

Soru 10

Aşağıdaki haritada numaralandırılmış alanların hangisinde, enlem faktörüne rağmen kış sıcaklıkları daha ılımandır?

Açıklama: I numaralı alan olan Güney Marmara, enlem olarak daha kuzeyde olmasına rağmen denizel etkinin belirgin olması sayesinde kışları, karasal olan III numaralı alandan daha ılıman geçirir. Bu durum enleme ters düşer.

Soru 11

Antalya'da tarım ürünlerinin Konya'dan daha erken olgunlaşması, aşağıdakilerden hangisiyle ilgilidir?

Açıklama: Her tarım ürününün olgunlaşmak için belirli bir toplam sıcaklığa ihtiyacı vardır. Antalya, Konya'ya göre yıl boyunca daha sıcak olduğu için bitkiler bu toplam sıcaklık değerine daha erken ulaşır ve daha erken hasat edilir.

Soru 12

Aşağıdakilerden hangisi, Türkiye'nin sıcaklık dağılışı üzerinde diğerlerine göre daha az etkilidir?

Açıklama: Diğer tüm faktörler Türkiye'nin sıcaklık dağılışını doğrudan ve belirgin şekilde etkiler. Ancak Türkiye'nin okyanusa kıyısı olmadığı için Gulf Stream gibi sıcak veya Labrador gibi soğuk okyanus akıntılarının doğrudan etkisinde değildir.