Türkiye'de Sıcaklık

Açıklama: Bu harita "indirgenmiş" bir haritadır, yani her yer deniz seviyesinde kabul edilerek yükselti etkisi ortadan kaldırılmıştır. Dolayısıyla bu haritaya bakarak yükseltinin sıcaklık üzerindeki etkisi hakkında doğrudan bir yorum yapılamaz. D şıkkındaki ifade doğru bir coğrafi bilgi olsa da, bu haritadan çıkarılabilecek bir sonuç değildir.

Açıklama: Enleme göre daha güneyde olan Mardin'in kışın Sivas'tan daha sıcak olması beklenir ve öyledir. Ancak bu durum denizellik-karasallık ve yükselti gibi özel konum faktörleriyle ilgilidir. Sadece enlemle açıklanamaz. Diğer tüm şıklar tablodan çıkarılabilecek doğru yorumlardır.

Açıklama: III numaralı merkezin (Rize) sıcaklık eğrisi, I numaralı merkezin (Antalya) eğrisinden yıl boyunca daha düşüktür. Bu durum, onun daha kuzey enlemlerde yer aldığını gösterir. Ancak sadece grafiğe bakarak bir merkezin konumunu kesin olarak belirlemek mümkün değildir; bu bir çıkarımdır. Diğer şıklar grafikten doğrudan okunabilir.

Açıklama: Kışın karalar denizlerden daha soğuktur. Dağların kıyıya dik uzaması sayesinde Ege'de denizin ılımanlaştırıcı etkisi iç kısımlara kadar sokulabilir. Bu nedenle kıyıdaki ılık hava, karasal ve soğuk iç kesimlere doğru bir "girinti" yapar.

Açıklama: Akdeniz ikliminin en belirgin özellikleri; en yağışlı mevsimin kış olması, yazların kurak geçmesi ve kış ılıklığı nedeniyle donlu gün sayısının çok az olmasıdır. M merkezi, yüksek yağış miktarı, en yağışlı mevsimin kış olması ve donlu gün sayısının sadece 5 olmasıyla bu tanıma en uygun merkezdir.

Açıklama: Türkiye, Kuzey Yarım Küre'de yer aldığı için dağların güneye bakan yamaçları, kuzeye bakan yamaçlara göre güneşi daha dik açıyla alır ve daha çok ısınır. Bu duruma bakı etkisi denir. Daha sıcak olan güney yamaçta karlar daha yüksek seviyelerden itibaren kalıcı olabilir.

Açıklama: Grafik, her mevsimin yağışlı olduğu, en fazla yağışın sonbaharda düştüğü ve yıllık sıcaklık farkının az olduğu ılıman bir iklimi göstermektedir. Bu özellikler, V numaralı merkez ile temsil edilen Doğu Karadeniz iklimine aittir.

Açıklama: Normalde en kuzeydeki Zonguldak'ın en soğuk olması gerekirken, karasal olan Ankara'dan daha sıcaktır. Bu, denizin ılımanlaştırıcı etkisinin, enlemin sıcaklığı düşürücü etkisini bastırdığını gösterir.

Açıklama: Yükselti arttıkça atmosfer inceldiği için güneşlenmenin artması beklenebilir, ancak Doğu Karadeniz Dağları gibi yüksek yerlerde bulutluluk ve yağış da arttığı için bu kural her zaman geçerli değildir. Haritada da en yüksek yerlerden olan Doğu Karadeniz en az güneşlenen yerdir.

Açıklama: Grafik, günlük sıcaklık farkının 20°C'yi aştığı, yani nemin çok az olduğu bir iklimi göstermektedir. Bu durum en belirgin şekilde yaz aylarında V numaralı merkez olan Güneydoğu Anadolu'da yaşanır.

Açıklama: Sıcaklık farklarını (hem günlük hem yıllık) en aza indiren faktör nemliliktir. III numaralı alan (Doğu Karadeniz), yıl boyunca bulutlu ve yağışlı olduğu için Türkiye'de nemliliğin en yüksek, dolayısıyla sıcaklık farklarının en az olduğu yerdir.

Açıklama: Sadece yıllık ortalama sıcaklığa bakarak merkezlerin konumu, yükseltisi veya ekonomik faaliyetleri hakkında kesin bir yorum yapılamaz. Ancak bu üç merkez arasında bu kadar belirgin sıcaklık farklarının olması, sıcaklık dağılışında enlem dışındaki faktörlerin (yükselti, karasallık, denizellik gibi özel konum şartları) etkili olduğunun kesin bir kanıtıdır.