İlk Türk-İslam Devletleri (20 Soru)
Soruları cevaplayın ve bitirdiğinizde "Denemeyi Bitir" butonuna tıklayarak sonuçlarınızı ve çözümleri görün.
Sonuçlarınız
Hesaplanıyor...
Soru 1: İlk Müslüman Türk devleti kabul edilen Karahanlıların İslamiyet’i resmen benimsemesi hangi hükümdar döneminde gerçekleşmiştir?
Doğru Cevap: (A) Satuk Buğra Han
Analiz: Satuk Buğra Han (Abdülkerim) ile Karahanlılar resmen İslamiyet’i kabul etmiştir.
Soru 2: Aşağıdakilerden hangisi Karahanlılar için doğru bir ifadedir?
Doğru Cevap: (B) Sünni geleneği benimseyip Türkçeyi korumuşlardır
Analiz: Karahanlılar Sünni çizgide olup saray ve halk dilinde Türkçeyi korumuştur.
Soru 3: İslam dünyasında “sultan” unvanını siyasî meşruiyetle ilk defa kullanan Türk hükümdar aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: (D) Gazneli Mahmud
Analiz: Gazneli Mahmud Abbasi halifesinden aldığı menşurla “sultan” unvanını meşru biçimde kullanan ilk hükümdardır.
Soru 4: Gazneli Mahmud’un Hindistan seferlerinin temel amacı aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: (C) Ganimet ve nüfuz kazanmak, İslam’ın prestijini artırmak
Analiz: Seferler hem ganimet ve nüfuz hem de İslam’ın prestijine hizmet eden siyasi-dinî amaçlar taşır.
Soru 5: Büyük Selçuklu Devleti’nin kuruluşunu kesinleştiren savaş aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: (C) Dandanakan
Analiz: 1040 Dandanakan’da Gazneliler yenilmiş, Selçukluların bağımsızlığı kesinleşmiştir.
Soru 6: Aşağıdakilerden hangisi Selçuklularda ikta sisteminin bir sonucudur?
Doğru Cevap: (B) Vergi gelirlerinin memur ve askerlere hizmet karşılığı tahsisi
Analiz: İkta, hizmet karşılığı vergi gelirlerinin tahsisini içerir; ordu beslenmesi ve taşra güvenliği sağlanır.
Soru 7: Aşağıdaki kurumlardan hangisi Nizamülmülk’ün eğitim siyasetiyle ilişkilidir?
Doğru Cevap: (B) Nizamiye Medreseleri
Analiz: Nizamiye Medreseleri Sünni ilim anlayışını güçlendirmiş; ulema yetiştirmiştir.
Soru 8: Selçuklularda ordunun teçhizatı ve maaşlarıyla ilgilenen divan aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: (C) Divan-ı Arz
Analiz: Divan-ı Arz askerî işlerin ve ordunun lojistik/maaş düzeninin yürütüldüğü divandır.
Soru 9: Tuğrul Bey’in 1055’te Bağdat’a girişi ve halifeyi Büveyhî baskısından kurtarması Selçuklular açısından neyi ifade eder?
Doğru Cevap: (B) Siyasi–dinî liderlikte meşruiyet ve prestijenin artması
Analiz: Bağdat müdahalesi, halife üzerindeki nüfuzu artırarak Selçuklu meşruiyetini güçlendirmiştir.
Soru 10: 1071 Malazgirt Savaşı’nın Türk–İslam tarihi açısından doğrudan sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: (A) Anadolu’nun kapılarının Türklere açılması
Analiz: Malazgirt, Anadolu’nun Türklere açılmasını sağlayıp Türkmen iskânını hızlandırmıştır.
Soru 11: Selçuklularda meliklerin eğitim ve yönetim tecrübesi kazanması için yanlarına görevlendirilen devlet adamlarına ne ad verilir?
Doğru Cevap: (B) Atabey
Analiz: Atabeyler, meliklerin eğitmen ve danışmanlarıdır; zamanla bölgesel güç odakları olabilirler.
Soru 12: Aşağıdaki eser–yazar eşleştirmelerinden hangisi doğrudur?
Doğru Cevap: (C) Atabetü’l-Hakayık — Edip Ahmet
Analiz: Edip Ahmet Yükneki’nin Atabetü’l-Hakayık’ı Karahanlı devri eseridir. Kutadgu Bilig: Yusuf Has Hacip; Divanü Lugat: Kaşgarlı.
Soru 13: Gaznelilerin zayıflamasında belirleyici olan ve Gurlularla sonuçlanan süreç aşağıdakilerden hangisiyle ilişkilidir?
Doğru Cevap: (B) Dandanakan sonrası doğu siyaseti
Analiz: Dandanakan’dan (1040) sonra doğu–Hindistan ekseninde yıpranan Gazneliler, Gurlular karşısında yıkılışa sürüklendi.
Soru 14: Aşağıdaki yargılardan hangisi Mısır’daki Türk-İslam hanedanları için doğrudur?
Doğru Cevap: (A) Tolunoğulları ve İhşidiler Türk kökenli olup Mısır’da egemen olmuşlardır
Analiz: Her iki hanedan Türk asıllıdır ve Mısır merkezlidir; Fatımilerden bağımsızdırlar.
Soru 15: Harezmşahlar ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Doğru Cevap: (E) Anadolu’da Danişmendlilerle birleşip Bizans’ı yıkmışlardır
Analiz: Harezmşahlar Anadolu’da Bizans’ı yıkmadı; Moğol istilasıyla yıkıma uğradılar.
Soru 16: Aşağıdakilerden hangisi İtil (Volga) Bulgarları için doğrudur?
Doğru Cevap: (B) 10. yüzyılda İslam’ı kabul etmişlerdir
Analiz: Volga Bulgarları 10. yüzyılda İslam’ı kabul etmiş, ticarette etkin olmuşlardır.
Soru 17: Türk-İslam dünyasında hem savunma karakolu hem de ticaret–yol güvenliği fonksiyonu gören yapılar aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: (C) Ribat/Kervansaray
Analiz: Ribatlar ve kervansaraylar hem konaklama hem güvenlik fonksiyonlarına sahiptir.
Soru 18: Selçuklularda hükümdarın en yetkili yardımcısı konumundaki devlet adamı için kullanılan unvan aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: (B) Vezir
Analiz: Vezir, divanların başı ve hükümdarın en yetkili yardımcısıdır (Nizamülmülk örneği).
Soru 19: Aşağıdakilerden hangisi Selçuklularda mali işlerden sorumlu divandır?
Doğru Cevap: (C) Divan-ı İstifa
Analiz: Divan-ı İstifa maliye/gelir-gider işlerinden sorumludur; İşraf teftiş, Tuğra–İnşa yazışmadır.
Soru 20: Aşağıdaki eser–uygarlık eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
Doğru Cevap: (D) Marifetname — Gazneli çevresi
Analiz: Marifetname 18. yy Erzurumlu İbrahim Hakkı’nın eseridir; dönem dışıdır. Diğerleri ilgili çevrelerle ilişkilidir.
İlk Türk-İslam Devletleri (20 Soru)
Soruları cevaplayın ve bitirdiğinizde "Denemeyi Bitir" butonuna tıklayarak sonuçlarınızı ve çözümleri görün.
Sonuçlarınız
Hesaplanıyor...
Soru 1: İlk Müslüman Türk devleti kabul edilen Karahanlıların İslamiyet’i resmen benimsemesi hangi hükümdar döneminde gerçekleşmiştir?
Doğru Cevap: (A) Satuk Buğra Han
Analiz: Satuk Buğra Han (Abdülkerim) ile Karahanlılar resmen İslamiyet’i kabul etmiştir.
Soru 2: Aşağıdakilerden hangisi Karahanlılar için doğru bir ifadedir?
Doğru Cevap: (B) Sünni geleneği benimseyip Türkçeyi korumuşlardır
Analiz: Karahanlılar Sünni çizgide olup saray ve halk dilinde Türkçeyi korumuştur.
Soru 3: İslam dünyasında “sultan” unvanını siyasî meşruiyetle ilk defa kullanan Türk hükümdar aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: (D) Gazneli Mahmud
Analiz: Gazneli Mahmud Abbasi halifesinden aldığı menşurla “sultan” unvanını meşru biçimde kullanan ilk hükümdardır.
Soru 4: Gazneli Mahmud’un Hindistan seferlerinin temel amacı aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: (C) Ganimet ve nüfuz kazanmak, İslam’ın prestijini artırmak
Analiz: Seferler hem ganimet ve nüfuz hem de İslam’ın prestijine hizmet eden siyasi-dinî amaçlar taşır.
Soru 5: Büyük Selçuklu Devleti’nin kuruluşunu kesinleştiren savaş aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: (C) Dandanakan
Analiz: 1040 Dandanakan’da Gazneliler yenilmiş, Selçukluların bağımsızlığı kesinleşmiştir.
Soru 6: Aşağıdakilerden hangisi Selçuklularda ikta sisteminin bir sonucudur?
Doğru Cevap: (B) Vergi gelirlerinin memur ve askerlere hizmet karşılığı tahsisi
Analiz: İkta, hizmet karşılığı vergi gelirlerinin tahsisini içerir; ordu beslenmesi ve taşra güvenliği sağlanır.
Soru 7: Aşağıdaki kurumlardan hangisi Nizamülmülk’ün eğitim siyasetiyle ilişkilidir?
Doğru Cevap: (B) Nizamiye Medreseleri
Analiz: Nizamiye Medreseleri Sünni ilim anlayışını güçlendirmiş; ulema yetiştirmiştir.
Soru 8: Selçuklularda ordunun teçhizatı ve maaşlarıyla ilgilenen divan aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: (C) Divan-ı Arz
Analiz: Divan-ı Arz askerî işlerin ve ordunun lojistik/maaş düzeninin yürütüldüğü divandır.
Soru 9: Tuğrul Bey’in 1055’te Bağdat’a girişi ve halifeyi Büveyhî baskısından kurtarması Selçuklular açısından neyi ifade eder?
Doğru Cevap: (B) Siyasi–dinî liderlikte meşruiyet ve prestijenin artması
Analiz: Bağdat müdahalesi, halife üzerindeki nüfuzu artırarak Selçuklu meşruiyetini güçlendirmiştir.
Soru 10: 1071 Malazgirt Savaşı’nın Türk–İslam tarihi açısından doğrudan sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: (A) Anadolu’nun kapılarının Türklere açılması
Analiz: Malazgirt, Anadolu’nun Türklere açılmasını sağlayıp Türkmen iskânını hızlandırmıştır.
Soru 11: Selçuklularda meliklerin eğitim ve yönetim tecrübesi kazanması için yanlarına görevlendirilen devlet adamlarına ne ad verilir?
Doğru Cevap: (B) Atabey
Analiz: Atabeyler, meliklerin eğitmen ve danışmanlarıdır; zamanla bölgesel güç odakları olabilirler.
Soru 12: Aşağıdaki eser–yazar eşleştirmelerinden hangisi doğrudur?
Doğru Cevap: (C) Atabetü’l-Hakayık — Edip Ahmet
Analiz: Edip Ahmet Yükneki’nin Atabetü’l-Hakayık’ı Karahanlı devri eseridir. Kutadgu Bilig: Yusuf Has Hacip; Divanü Lugat: Kaşgarlı.
Soru 13: Gaznelilerin zayıflamasında belirleyici olan ve Gurlularla sonuçlanan süreç aşağıdakilerden hangisiyle ilişkilidir?
Doğru Cevap: (B) Dandanakan sonrası doğu siyaseti
Analiz: Dandanakan’dan (1040) sonra doğu–Hindistan ekseninde yıpranan Gazneliler, Gurlular karşısında yıkılışa sürüklendi.
Soru 14: Aşağıdaki yargılardan hangisi Mısır’daki Türk-İslam hanedanları için doğrudur?
Doğru Cevap: (A) Tolunoğulları ve İhşidiler Türk kökenli olup Mısır’da egemen olmuşlardır
Analiz: Her iki hanedan Türk asıllıdır ve Mısır merkezlidir; Fatımilerden bağımsızdırlar.
Soru 15: Harezmşahlar ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Doğru Cevap: (E) Anadolu’da Danişmendlilerle birleşip Bizans’ı yıkmışlardır
Analiz: Harezmşahlar Anadolu’da Bizans’ı yıkmadı; Moğol istilasıyla yıkıma uğradılar.
Soru 16: Aşağıdakilerden hangisi İtil (Volga) Bulgarları için doğrudur?
Doğru Cevap: (B) 10. yüzyılda İslam’ı kabul etmişlerdir
Analiz: Volga Bulgarları 10. yüzyılda İslam’ı kabul etmiş, ticarette etkin olmuşlardır.
Soru 17: Türk-İslam dünyasında hem savunma karakolu hem de ticaret–yol güvenliği fonksiyonu gören yapılar aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: (C) Ribat/Kervansaray
Analiz: Ribatlar ve kervansaraylar hem konaklama hem güvenlik fonksiyonlarına sahiptir.
Soru 18: Selçuklularda hükümdarın en yetkili yardımcısı konumundaki devlet adamı için kullanılan unvan aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: (B) Vezir
Analiz: Vezir, divanların başı ve hükümdarın en yetkili yardımcısıdır (Nizamülmülk örneği).
Soru 19: Aşağıdakilerden hangisi Selçuklularda mali işlerden sorumlu divandır?
Doğru Cevap: (C) Divan-ı İstifa
Analiz: Divan-ı İstifa maliye/gelir-gider işlerinden sorumludur; İşraf teftiş, Tuğra–İnşa yazışmadır.
Soru 20: Aşağıdaki eser–uygarlık eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
Doğru Cevap: (D) Marifetname — Gazneli çevresi
Analiz: Marifetname 18. yy Erzurumlu İbrahim Hakkı’nın eseridir; dönem dışıdır. Diğerleri ilgili çevrelerle ilişkilidir.