İçereği Atla
Coğrafya Testi - Nüfus Dağılışı ve Yoğunluğu | Test 2 (Düzeltilmiş)

Türkiye’de Nüfusun Dağılışı ve Nüfus Yoğunluğu

Test 2

Soru 1

Aşağıdaki haritada nüfusun seyrek olduğu bazı alanlar numaralandırılarak gösterilmiştir. Bu alanlardan hangisinde nüfusun seyrek olmasının temel nedeni kuraklık ve toprak tuzluluğudur?

Açıklama: Haritada IV numara ile gösterilen Tuz Gölü ve çevresi, Türkiye'nin en az yağış alan yerlerinden biridir. Yağış azlığı ve şiddetli buharlaşma; kuraklığa ve toprakta tuz birikimine neden olarak tarımsal faaliyetleri kısıtlar. Bu durum, bölgenin seyrek nüfuslu olmasının temel sebebidir. Diğer alanlar ise genellikle yer şekillerinin engebeli olması nedeniyle seyrektir.

Soru 2

Aşağıdaki grafikte Türkiye'nin ortanca yaşının yıllara göre değişimi gösterilmiştir. Bu grafiğe göre, Türkiye nüfusu ile ilgili hangi temel çıkarım yapılabilir?

Açıklama: Ortanca yaşın sürekli yükselmesi, toplumdaki yaşlı nüfusun oranının arttığını ve doğum oranlarının düştüğünü gösterir. Bu durum, nüfusun yaşlandığı anlamına gelir ve gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelerin tipik bir demografik özelliğidir.

Soru 3

Aşağıdaki haritada farklı şehirler gösterilmiştir. Bu şehirlerden hangisinin gelişip yoğun nüfuslanmasında idari fonksiyonu diğerlerinden daha etkili olmuştur?

Açıklama: Ankara, Cumhuriyet'in ilk yıllarında küçük bir kasaba iken başkent ilan edilmesiyle birlikte idari bir merkez haline gelmiş ve bu fonksiyonu sayesinde hızla büyüyerek Türkiye'nin en kalabalık ikinci şehri olmuştur. Diğer şehirlerin gelişiminde sanayi, ticaret, liman veya tarım gibi fonksiyonlar daha ön plandadır.

Soru 4

Türkiye'de kıyı bölgeleri genellikle iç bölgelere göre daha yoğun nüfusludur. Aşağıdakilerden hangisi bu durumun nedenleri arasında sayılamaz?

Açıklama: Kıyıların yoğun nüfuslu olmasında iklim, sanayi, turizm ve tarım gibi faktörler etkilidir. Ancak kıyı bölgelerinin yüz ölçümlerinin iç bölgelerden daha küçük olması, nüfusun yoğun olmasının bir nedeni değil, aritmetik nüfus yoğunluğunun yüksek çıkmasının bir sonucudur.

Soru 5

Tarımsal nüfus yoğunluğu, tarımla uğraşan nüfusun tarım alanlarına bölünmesiyle bulunur. Buna göre aşağıdaki haritada numaralandırılmış alanlardan hangisinde tarımsal nüfus yoğunluğu en fazladır?

Açıklama: Tarımsal nüfus yoğunluğu, tarım alanlarının dar ve arazinin engebeli olduğu yerlerde yüksek çıkar. Doğu Karadeniz (III), engebeli arazisi nedeniyle çok dar tarım alanlarına sahiptir. Bu nedenle, tarımla uğraşan nüfus bu küçük alanlara bölündüğünde yoğunluk çok yüksek olur. Diğer şıklar ise geniş tarım ovalarıdır.

Soru 6

Aşağıdaki seçeneklerde verilen şehir çiftleri arasındaki güzergâhlardan hangisi, yer şekillerinin engebeli olması nedeniyle genellikle seyrek nüfuslu alanlardan geçer?

Açıklama: Diğer güzergahlar genellikle yoğun nüfuslu ovalar ve sanayi bölgelerinden geçerken, Antalya-Mersin güzergahı son derece engebeli ve seyrek nüfuslu Taşeli Platosu'nu ve Toros Dağları'nın zorlu geçitlerini aşmak zorundadır.

Soru 7

Türkiye'de nüfusun dağılışını etkileyen faktörler düşünüldüğünde, aşağıdaki merkezlerden hangisinin gelişmesinde madencilik diğerlerinden daha fazla etkili olmuştur?

Açıklama: Zonguldak, Türkiye'nin en zengin taş kömürü yataklarına sahip olması sayesinde kurulmuş ve gelişmiş bir şehirdir. Nüfusunun yoğunlaşmasındaki temel faktör madencilik ve buna bağlı sanayidir. Rize'de tarım, Manisa'da tarım ve sanayi, Antalya'da turizm, Edirne'de ise tarım ve ticaret ön plandadır.

Soru 8

Aşağıdaki tabloda üç farklı ilin nüfus yoğunlukları ile ilgili bazı bilgiler verilmiştir.

İlAritmetik N.Y.Fizyolojik N.Y.
XDüşükYüksek
YYüksekYüksek
ZDüşükDüşük

Bu illerin coğrafi özellikleri hakkında hangi yorum yapılabilir?

Açıklama: Aritmetik ve fizyolojik yoğunluk arasındaki farkın fazla olması arazinin engebeli olduğunu gösterir. X ve Y'de bu fark fazladır. Aralarındaki farkın az olması ise arazinin düz olduğunu gösterir (Z). Dolayısıyla X ve Y engebeli, Z ise düz bir arazi yapısına sahiptir.

Soru 9

Nüfusun dağılışı üzerinde beşerî faktörler önemli bir rol oynar. Aşağıdaki şehirlerden hangisinin gelişiminde ve nüfuslanmasında turizm fonksiyonu birincil derecede etkili olmuştur?

Açıklama: Karabük (demir-çelik), Batman (petrol), Söke (tarım) ve Kırıkkale (savunma sanayi) gibi şehirlerin gelişiminde sanayi, madencilik ve tarım etkilidir. Bodrum ise temel olarak yaz turizmi sayesinde büyümüş ve yoğun nüfuslanmış bir merkezdir.

Soru 10

Türkiye'de nüfusun büyük bir bölümü kıyı kuşağında toplanmıştır. Aşağıdakilerden hangisi bu durumun nedenlerinden biri değildir?

Açıklama: Kıyıların yoğun nüfuslu olmasında iklim, tarım, sanayi, ticaret ve turizm gibi faktörler etkilidir. Ancak Türkiye'nin en aktif fay hatlarından bazıları (Kuzey Anadolu Fayı, Batı Anadolu Fayı) kıyı bölgelerinden veya yakınından geçmektedir. Bu nedenle deprem riskinin en az kıyılarda olduğu söylenemez.

Soru 11

Aşağıdaki haritada gösterilen sık nüfuslu alanların hangisinde bu durumun temel nedeni verimli tarım toprakları ve tarıma dayalı sanayidir?

Açıklama: Haritada III numara ile gösterilen Çukurova, Türkiye'nin en büyük delta ovası ve en verimli tarım alanlarından biridir. Adana ve çevresinin yoğun nüfuslanmasında bu verimli topraklarda yapılan tarım ve bu ürünleri işleyen tarıma dayalı sanayinin gelişmesi temel rolü oynamıştır.

Soru 12

Türkiye'de yerleşmelerin dağılışı incelendiğinde, yerleşmelerin büyük bölümünün deniz seviyesinden belirli bir yükseltiye kadar yoğunlaştığı görülür. Aşağıdakilerden hangisi, Türkiye'de yüksek alanların genellikle seyrek nüfuslu olmasının nedenlerinden biri değildir?

Açıklama: Türkiye'de yüksek alanlar genellikle bol yağış alır ve su kaynakları bakımından zengindir. Bu alanların seyrek nüfuslu olmasının temel nedenleri; düşük sıcaklıklar, ulaşım zorlukları, dar tarım alanları ve ekonomik faaliyetlerin sınırlı olmasıdır. Su kaynakları yetersizliği bir neden değildir.