İçereği Atla
Coğrafya Testi - Türkiye'de Tarım | Test 1 (Yeni Harita Stili)

Türkiye'de Tarım, Hayvancılık ve Ormancılık

Tarım - Test 1

Soru 1

Türkiye'de sulamanın yetersiz olduğu yarı kurak iklim bölgelerinde uygulanan tarım yöntemlerinden ikisi ve özellikleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.

YöntemÖzellikleri
NadasToprağın su ve mineral dengesini toplaması için bir yıl boş bırakılmasıdır.
Nöbetleşe EkimToprağı boş bırakmak yerine, farklı su ve mineral isteği olan ürünlerin art arda ekilmesidir.

Buna göre, nöbetleşe ekim yönteminin nadas yöntemine göre daha avantajlı olmasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

Açıklama: Nadas yönteminde toprak bir yıl boyunca boş kaldığı için o yıl üretim yapılamaz. Nöbetleşe ekimde ise toprak hiç boş bırakılmaz; bir yıl tahıl ekiliyorsa, ertesi yıl su ihtiyacı daha az olan bir baklagil ekilerek hem toprağın verimi korunur hem de her yıl ürün alınarak üretimde devamlılık sağlanır.

Soru 2

Aşağıdaki haritada, Türkiye'de bir tarım ürününün ekim alanlarının dağılışı gösterilmiştir.

Ekim alanı bu kadar geniş olan ve özellikle İç Anadolu Bölgesi'nde yoğunlaşan bu tarım ürünü aşağıdakilerden hangisidir?

Açıklama: Haritada gösterilen dağılış, karasal iklim koşullarına uyum sağlamış ve Türkiye'nin temel besin maddesi olan buğdaya aittir. Özellikle Konya Ovası başta olmak üzere İç Anadolu, buğday üretiminin merkezidir.

Soru 3

Aşağıdaki grafikte, Türkiye'de bir sanayi bitkisinin en çok üretildiği üç il gösterilmiştir.

Yetişme döneminde bol su, olgunlaşma ve hasat döneminde ise sıcaklık ve kuraklık isteyen bu ürün aşağıdakilerden hangisidir?

Açıklama: Grafik, pamuk üretiminin lideri olan Şanlıurfa'yı ve Ege'nin önemli pamuk alanlarını göstermektedir. Pamuk, özellikle yaz kuraklığı ve yüksek sıcaklık isteyen bir bitkidir. GAP projesiyle sulama imkanlarının artması, Şanlıurfa'yı pamuk üretiminde ilk sıraya taşımıştır.

Soru 4

Şeker pancarı tarımının yapıldığı alanların yakınında şeker fabrikalarının kurulması bir zorunluluktur. Bu durumun temel sebebi aşağıdakilerden hangisidir?

Açıklama: Şeker pancarı, söküldükten sonra hızla fermente olan ve şeker oranını kaybeden bir üründür. Bu nedenle, kalitesini kaybetmeden işlenebilmesi için tarladan fabrikaya en kısa sürede ulaştırılması gerekir. Bu da fabrikaların üretim alanlarına yakın kurulmasını zorunlu kılar.

Soru 5

Aşağıdaki haritada Türkiye'de bir tarım ürününün yetiştirildiği alanlar gösterilmiştir.

Yetiştirme alanı bu kadar dar olan ve yıkanmış asitli topraklar ile bol yağış isteyen bu tarım ürünü aşağıdakilerden hangisidir?

Açıklama: Harita, çay tarımının yapıldığı Doğu Karadeniz kıyı şeridini, özellikle Rize ve çevresini göstermektedir. Çay, kendine özgü iklim ve toprak istekleri (bol yağış, nem, asitli toprak) nedeniyle Türkiye'de sadece bu dar alanda yetiştirilebilen bir üründür.

Soru 6

Aşağıdaki haritada bir tarım ürününün Türkiye'deki doğal yayılış alanı gösterilmiştir.

Bu dağılış haritası, aşağıdaki iklim tiplerinden hangisinin etki alanıyla büyük ölçüde paralellik gösterir?

Açıklama: Zeytin, kış ılıklığı isteyen tipik bir Akdeniz iklimi bitkisidir. Haritadaki dağılımı da Akdeniz, Ege ve Güney Marmara kıyılarını kapsayan Akdeniz ikliminin yayılış alanıyla birebir örtüşmektedir.

Soru 7

Türkiye'de bazı tarım ürünlerinin ekimi, kaliteyi korumak veya uyuşturucu yapımı gibi nedenlerle devlet tarafından sınırlandırılmıştır. Aşağıdakilerden hangisi, ekim alanları sıtma hastalığına yol açma riski nedeniyle devlet kontrolünde olan bir üründür?

Açıklama: Pirinç (çeltik), su içinde tavalarda yetiştirilen bir bitkidir. Bu su birikintileri, sıtma hastalığını yayan sivrisineklerin üremesi için elverişli bir ortam oluşturur. Bu nedenle halk sağlığını korumak amacıyla pirinç ekimi, yerleşim yerlerinden uzakta ve devletin izin verdiği alanlarda yapılır.

Soru 8

Aşağıdaki grafikte Türkiye'nin tarım arazilerinin kullanım oranları verilmiştir.

Grafiğe göre Türkiye'deki ekili-dikili alanların en büyük bölümünün hangi ürün grubuna ayrıldığı söylenebilir?

Açıklama: Türkiye, geniş alanlarda karasal iklimin etkili olması ve temel besin maddesi ihtiyacı nedeniyle tarım arazilerinin yarıdan fazlasını tahıl üretimine ayırmıştır. Buğday ve arpa bu grubun en önemli ürünleridir.

Soru 9

Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP), Fırat ve Dicle nehirleri üzerinde kurulan barajlar ve sulama kanallarıyla bölge tarımını köklü bir şekilde değiştirmiştir. Aşağıdakilerden hangisi, GAP'ın bölge tarımına yaptığı en önemli etkilerden biridir?

Açıklama: GAP'ın temel amacı sulama sorununu çözmektir. Proje sayesinde sulanabilen araziler genişlemiş, bu da su isteği fazla olan ve ekonomik getirisi yüksek pamuk, mısır, ayçiçeği gibi ürünlerin üretiminde büyük bir patlama yaşanmasını sağlamıştır. Bu durum, nadas alanlarını da azaltmıştır.

Soru 10

Türkiye'nin tarımsal yapısı ve iklim özellikleri düşünüldüğünde, aşağıdaki neden-sonuç ilişkilerinden hangisi yanlıştır?

Açıklama: Pirinç (çeltik), bol su isteyen bir tarım ürünüdür ve akarsu boyları gibi sulak alanlarda yetiştirilir. Yazları kurak ve su kaynakları sınırlı olan İç Anadolu, pirinç tarımının yaygın olduğu bir yer değil, aksine en az yapıldığı yerlerdendir. Türkiye'de pirinç üretimi en çok Edirne'de Meriç Nehri çevresinde yoğunlaşmıştır.

Soru 11

Aşağıdaki haritada I ve II numara ile gösterilen yerlerde, bu yörelerle özdeşleşmiş iki farklı tarım ürünü yoğun olarak yetiştirilmektedir.

Bu ürünler aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak eşleştirilmiştir?

Açıklama: Haritada I numara ile gösterilen yer Mersin-Anamur kıyı şerididir ve Türkiye'de muz tarımının merkezidir. II numara ile gösterilen yer ise Rize ve çevresidir ve çay tarımının yapıldığı tek bölgedir. Her iki ürün de özel iklim koşulları isteyen, dar alanda yetişen ürünlerdir.

Soru 12

Modern tarım yöntemlerinden biri olan seracılık, kışların ılık geçtiği ve güneşli gün sayısının fazla olduğu yerlerde ekonomik olarak daha verimlidir. Bu durumun temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

Açıklama: Seracılıktaki en büyük gider, seranın kış aylarında ısıtılması için harcanan enerjidir. Kışların ılık geçtiği Akdeniz ve Ege kıyıları gibi yerlerde don riski azdır ve serayı ısıtmak için gereken enerji maliyeti çok daha düşüktür. Bu da üretimi daha kârlı hale getirir.