KPSS Tarih Mini Deneme - 1 (XVII. Yüzyıl Duraklama Dönemi)
Soruları cevaplayın ve bitirdiğinizde "Denemeyi Bitir" butonuna tıklayarak sonuçlarınızı ve çözümleri görün.
Sonuçlarınız
Hesaplanıyor...
Soru 1: Osmanlı Devleti'nin Avusturya karşısındaki siyasi üstünlüğünü kaybettiği ve protokolde denk sayıldığı antlaşma hangisidir?
Doğru Cevap: (B) Zitvatorok Antlaşması
Analiz: 1606 Zitvatorok Antlaşması ile Avusturya Arşidükü, Osmanlı Padişahına denk sayılmış, 1533 İstanbul Antlaşması ile kazanılan protokol üstünlüğü kaybedilmiştir.
Soru 2: XVII. yüzyılda Anadolu'da çıkan ve merkezi otoritenin zayıflamasında etkili olan büyük halk isyanlarına ne ad verilir?
Doğru Cevap: (D) Celali İsyanları
Analiz: Ekonomik sıkıntılar, tımar sisteminin bozulması ve ağır vergiler gibi nedenlerle Anadolu'da çıkan bu isyanlar, adını Yavuz Sultan Selim dönemindeki Bozoklu Celal'den alır.
Soru 3: Yeniçeri Ocağı'nı kaldırmayı düşündüğü için tahttan indirilip öldürülen Osmanlı padişahı kimdir?
Doğru Cevap: (A) II. Osman
Analiz: Genç Osman, Hotin Seferi sırasındaki disiplinsizlikler nedeniyle Yeniçeri Ocağı'nı kaldırmak istemiş, ancak bu düşüncesi Yeniçeri ve bazı devlet adamlarının isyanıyla hayatına mal olmuştur.
Soru 4: Osmanlı Devleti'nde tahta geçme usulünü değiştirerek hanedanın en yaşlı ve olgun üyesinin padişah olmasını öngören sistem hangisidir?
Doğru Cevap: (E) Ekber ve Erşed
Analiz: I. Ahmet döneminde getirilen Ekber ve Erşed sistemi, taht kavgalarını önlemeyi amaçlamış ancak şehzadelerin tecrübesiz kalmasına ve Kafes Usulü'nün ortaya çıkmasına neden olmuştur.
Soru 5: IV. Murat döneminde, devletin durumu hakkında bilgi almak ve çözüm önerileri sunmak amacıyla hazırlatılan raporlara ne ad verilir?
Doğru Cevap: (C) Risale
Analiz: IV. Murat, devletin kötü gidişatının nedenlerini ve çözüm yollarını öğrenmek için Koçi Bey ve Katip Çelebi gibi alimlere risaleler hazırlatmıştır. Layiha da rapor anlamına gelir ancak bu dönemdeki spesifik raporlar Risale olarak bilinir.
Soru 6: Osmanlı Devleti'nin doğuda en geniş sınırlara ulaştığı antlaşma aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: (A) Ferhat Paşa Antlaşması
Analiz: 1590 yılında Safevilerle imzalanan Ferhat Paşa Antlaşması ile Osmanlı Devleti doğuda en geniş sınırlarına ulaşmıştır. Ancak bu sınırlar kalıcı olmamıştır.
Soru 7: Günümüz Türkiye-İran sınırını büyük ölçüde belirleyen ve IV. Murat döneminde imzalanan antlaşma hangisidir?
Doğru Cevap: (D) Kasr-ı Şirin Antlaşması
Analiz: 1639'da imzalanan Kasr-ı Şirin Antlaşması, Bağdat Seferi sonrasında yapılmış ve Zagros Dağları sınır kabul edilerek bugünkü Türkiye-İran sınırının temelini atmıştır.
Soru 8: Osmanlı Devleti'nin batıda en geniş sınırlara ulaştığı antlaşma aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: (C) Bucaş Antlaşması
Analiz: 1672'de Lehistan ile imzalanan Bucaş Antlaşması ile Podolya Osmanlı topraklarına katılmış ve Osmanlı Devleti batıdaki en geniş sınırlarına ulaşmıştır.
Soru 9: XVII. yüzyılda, belirli şartlarla sadrazamlığı kabul edip devlete yeniden düzen getirmeye çalışan ve Köprülüler Dönemi'ni başlatan devlet adamı kimdir?
Doğru Cevap: (A) Köprülü Mehmet Paşa
Analiz: Köprülü Mehmet Paşa, saraya sunduğu şartların kabul edilmesiyle sadrazam olmuş, sert tedbirlerle iç karışıklıkları bastırmış ve devlete geçici bir istikrar kazandırmıştır.
Soru 10: Osmanlı tarihinde ilk kez modern anlamda denk bütçe hazırlamaya çalışan sadrazam kimdir?
Doğru Cevap: (B) Tarhuncu Ahmet Paşa
Analiz: Tarhuncu Ahmet Paşa, XVII. yüzyılda maliyeyi düzeltmek amacıyla gelir ve giderleri hesaplayarak ilk denk bütçeyi hazırlamış ancak çıkarları zedelenen çevrelerce öldürülmüştür.
Soru 11: 24 yıl süren kuşatma sonucunda Köprülü Fazıl Ahmet Paşa tarafından fethedilen ada aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: (E) Girit
Analiz: Venediklilerin elindeki Girit adasının fethi, 1645'te başlamış ve ancak 1669'da Köprülü Fazıl Ahmet Paşa zamanında tamamlanabilmiştir. Bu uzun kuşatma donanmanın zayıfladığını göstermiştir.
Soru 12: II. Viyana Kuşatması'ndaki başarısızlık sonucu idam edilen sadrazam kimdir?
Doğru Cevap: (C) Merzifonlu Kara Mustafa Paşa
Analiz: 1683'teki II. Viyana Kuşatması'nın başarısızlıkla sonuçlanması üzerine, kuşatmayı yöneten Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, IV. Mehmet tarafından idam ettirilmiştir.
Soru 13: II. Viyana Kuşatması sonrası Papa'nın önderliğinde Osmanlı Devleti'ne karşı oluşturulan ittifaka ne ad verilir?
Doğru Cevap: (D) Kutsal İttifak
Analiz: Viyana bozgunu sonrası Avusturya, Lehistan, Venedik, Malta ve Rusya'nın katılımıyla Osmanlı'ya karşı Kutsal İttifak kurulmuş ve uzun süren savaşlar başlamıştır.
Soru 14: Osmanlı Devleti'nin Kutsal İttifak Savaşları sonunda imzaladığı ve ilk kez büyük çapta toprak kaybettiği antlaşma hangisidir?
Doğru Cevap: (A) Karlofça Antlaşması
Analiz: 1699 Karlofça Antlaşması ile Osmanlı Devleti Macaristan, Podolya, Mora gibi önemli toprakları kaybetmiş ve Gerileme Dönemi'ne girmiştir. İstanbul Antlaşması 1700'de Rusya ile yapılmıştır.
Soru 15: XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti'nin duraklamasına neden olan iç etkenlerden biri değildir?
Doğru Cevap: (E) Coğrafi Keşiflerin yaşanması
Analiz: Coğrafi Keşifler, Osmanlı ekonomisini olumsuz etkileyen bir dış nedendir. Diğer şıklar ise devletin iç yapısındaki bozulmaları ifade eder.
Soru 16: IV. Murat'ın Bağdat Seferi sırasında yazdığı eseriyle tanınan ve aynı zamanda ünlü bir seyyah olan kişi kimdir?
Doğru Cevap: (C) Evliya Çelebi
Analiz: Evliya Çelebi, ünlü "Seyahatname" adlı eserinde gezdiği yerleri ve gözlemlerini anlatmıştır. IV. Murat'ın Bağdat Seferi'ne de katılmıştır. Katip Çelebi ve Koçi Bey risaleleriyle, Naima tarihçiliğiyle, Nef'i ise hicivleriyle tanınır.
Soru 17: XVII. yüzyılda Celali İsyanları'nın yaygınlaşması sonucu köylülerin topraklarını terk ederek şehirlere göç etmesi olayına ne ad verilir?
Doğru Cevap: (B) Büyük Kaçgun
Analiz: Celali İsyanları'nın yarattığı güvensizlik ve ekonomik zorluklar nedeniyle Anadolu'da köylülerin köylerini terk edip daha güvenli yerlere veya şehirlere kitlesel göçüne Büyük Kaçgun denir.
Soru 18: Osmanlı Devleti'nde padişah çocuk yaşta tahta geçtiğinde veya yetersiz olduğunda yönetimi fiilen elinde tutan kişiye ne denir?
Doğru Cevap: (D) Naib
Analiz: Naib, hükümdar adına devleti yöneten vekil anlamına gelir. Özellikle küçük yaştaki padişahlar döneminde Valide Sultanlar veya güçlü paşalar naiblik görevini üstlenmişlerdir.
Soru 19: IV. Murat'ın tütün, içki ve gece sokağa çıkma yasakları getirmesinin temel amacı nedir?
Doğru Cevap: (A) Devlet otoritesini sağlamak ve isyanları önlemek
Analiz: IV. Murat, özellikle kahvehanelerin ve meyhanelerin isyancıların toplandığı yerler olduğunu düşünerek ve asayişi sağlamak amacıyla bu tür sert yasaklar getirmiştir.
Soru 20: XVII. yüzyılda, Tımar sisteminin bozulmasıyla birlikte yaygınlaşan, toprağı işleyen köylüden alınan vergi türü hangisidir?
Doğru Cevap: (E) Çiftbozan
Analiz: Çiftbozan vergisi, Tımar sistemine göre toprağını izinsiz olarak terk eden veya üç yıl üst üste ekmeyen köylüden alınan bir tür cezai vergiydi. Sistemin bozulmasıyla bu durum yaygınlaştı.
KPSS Tarih Mini Deneme - 1 (XVII. Yüzyıl Duraklama Dönemi)
Soruları cevaplayın ve bitirdiğinizde "Denemeyi Bitir" butonuna tıklayarak sonuçlarınızı ve çözümleri görün.
Sonuçlarınız
Hesaplanıyor...
Soru 1: Osmanlı Devleti'nin Avusturya karşısındaki siyasi üstünlüğünü kaybettiği ve protokolde denk sayıldığı antlaşma hangisidir?
Doğru Cevap: (B) Zitvatorok Antlaşması
Analiz: 1606 Zitvatorok Antlaşması ile Avusturya Arşidükü, Osmanlı Padişahına denk sayılmış, 1533 İstanbul Antlaşması ile kazanılan protokol üstünlüğü kaybedilmiştir.
Soru 2: XVII. yüzyılda Anadolu'da çıkan ve merkezi otoritenin zayıflamasında etkili olan büyük halk isyanlarına ne ad verilir?
Doğru Cevap: (D) Celali İsyanları
Analiz: Ekonomik sıkıntılar, tımar sisteminin bozulması ve ağır vergiler gibi nedenlerle Anadolu'da çıkan bu isyanlar, adını Yavuz Sultan Selim dönemindeki Bozoklu Celal'den alır.
Soru 3: Yeniçeri Ocağı'nı kaldırmayı düşündüğü için tahttan indirilip öldürülen Osmanlı padişahı kimdir?
Doğru Cevap: (A) II. Osman
Analiz: Genç Osman, Hotin Seferi sırasındaki disiplinsizlikler nedeniyle Yeniçeri Ocağı'nı kaldırmak istemiş, ancak bu düşüncesi Yeniçeri ve bazı devlet adamlarının isyanıyla hayatına mal olmuştur.
Soru 4: Osmanlı Devleti'nde tahta geçme usulünü değiştirerek hanedanın en yaşlı ve olgun üyesinin padişah olmasını öngören sistem hangisidir?
Doğru Cevap: (E) Ekber ve Erşed
Analiz: I. Ahmet döneminde getirilen Ekber ve Erşed sistemi, taht kavgalarını önlemeyi amaçlamış ancak şehzadelerin tecrübesiz kalmasına ve Kafes Usulü'nün ortaya çıkmasına neden olmuştur.
Soru 5: IV. Murat döneminde, devletin durumu hakkında bilgi almak ve çözüm önerileri sunmak amacıyla hazırlatılan raporlara ne ad verilir?
Doğru Cevap: (C) Risale
Analiz: IV. Murat, devletin kötü gidişatının nedenlerini ve çözüm yollarını öğrenmek için Koçi Bey ve Katip Çelebi gibi alimlere risaleler hazırlatmıştır. Layiha da rapor anlamına gelir ancak bu dönemdeki spesifik raporlar Risale olarak bilinir.
Soru 6: Osmanlı Devleti'nin doğuda en geniş sınırlara ulaştığı antlaşma aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: (A) Ferhat Paşa Antlaşması
Analiz: 1590 yılında Safevilerle imzalanan Ferhat Paşa Antlaşması ile Osmanlı Devleti doğuda en geniş sınırlarına ulaşmıştır. Ancak bu sınırlar kalıcı olmamıştır.
Soru 7: Günümüz Türkiye-İran sınırını büyük ölçüde belirleyen ve IV. Murat döneminde imzalanan antlaşma hangisidir?
Doğru Cevap: (D) Kasr-ı Şirin Antlaşması
Analiz: 1639'da imzalanan Kasr-ı Şirin Antlaşması, Bağdat Seferi sonrasında yapılmış ve Zagros Dağları sınır kabul edilerek bugünkü Türkiye-İran sınırının temelini atmıştır.
Soru 8: Osmanlı Devleti'nin batıda en geniş sınırlara ulaştığı antlaşma aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: (C) Bucaş Antlaşması
Analiz: 1672'de Lehistan ile imzalanan Bucaş Antlaşması ile Podolya Osmanlı topraklarına katılmış ve Osmanlı Devleti batıdaki en geniş sınırlarına ulaşmıştır.
Soru 9: XVII. yüzyılda, belirli şartlarla sadrazamlığı kabul edip devlete yeniden düzen getirmeye çalışan ve Köprülüler Dönemi'ni başlatan devlet adamı kimdir?
Doğru Cevap: (A) Köprülü Mehmet Paşa
Analiz: Köprülü Mehmet Paşa, saraya sunduğu şartların kabul edilmesiyle sadrazam olmuş, sert tedbirlerle iç karışıklıkları bastırmış ve devlete geçici bir istikrar kazandırmıştır.
Soru 10: Osmanlı tarihinde ilk kez modern anlamda denk bütçe hazırlamaya çalışan sadrazam kimdir?
Doğru Cevap: (B) Tarhuncu Ahmet Paşa
Analiz: Tarhuncu Ahmet Paşa, XVII. yüzyılda maliyeyi düzeltmek amacıyla gelir ve giderleri hesaplayarak ilk denk bütçeyi hazırlamış ancak çıkarları zedelenen çevrelerce öldürülmüştür.
Soru 11: 24 yıl süren kuşatma sonucunda Köprülü Fazıl Ahmet Paşa tarafından fethedilen ada aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: (E) Girit
Analiz: Venediklilerin elindeki Girit adasının fethi, 1645'te başlamış ve ancak 1669'da Köprülü Fazıl Ahmet Paşa zamanında tamamlanabilmiştir. Bu uzun kuşatma donanmanın zayıfladığını göstermiştir.
Soru 12: II. Viyana Kuşatması'ndaki başarısızlık sonucu idam edilen sadrazam kimdir?
Doğru Cevap: (C) Merzifonlu Kara Mustafa Paşa
Analiz: 1683'teki II. Viyana Kuşatması'nın başarısızlıkla sonuçlanması üzerine, kuşatmayı yöneten Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, IV. Mehmet tarafından idam ettirilmiştir.
Soru 13: II. Viyana Kuşatması sonrası Papa'nın önderliğinde Osmanlı Devleti'ne karşı oluşturulan ittifaka ne ad verilir?
Doğru Cevap: (D) Kutsal İttifak
Analiz: Viyana bozgunu sonrası Avusturya, Lehistan, Venedik, Malta ve Rusya'nın katılımıyla Osmanlı'ya karşı Kutsal İttifak kurulmuş ve uzun süren savaşlar başlamıştır.
Soru 14: Osmanlı Devleti'nin Kutsal İttifak Savaşları sonunda imzaladığı ve ilk kez büyük çapta toprak kaybettiği antlaşma hangisidir?
Doğru Cevap: (A) Karlofça Antlaşması
Analiz: 1699 Karlofça Antlaşması ile Osmanlı Devleti Macaristan, Podolya, Mora gibi önemli toprakları kaybetmiş ve Gerileme Dönemi'ne girmiştir. İstanbul Antlaşması 1700'de Rusya ile yapılmıştır.
Soru 15: XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti'nin duraklamasına neden olan iç etkenlerden biri değildir?
Doğru Cevap: (E) Coğrafi Keşiflerin yaşanması
Analiz: Coğrafi Keşifler, Osmanlı ekonomisini olumsuz etkileyen bir dış nedendir. Diğer şıklar ise devletin iç yapısındaki bozulmaları ifade eder.
Soru 16: IV. Murat'ın Bağdat Seferi sırasında yazdığı eseriyle tanınan ve aynı zamanda ünlü bir seyyah olan kişi kimdir?
Doğru Cevap: (C) Evliya Çelebi
Analiz: Evliya Çelebi, ünlü "Seyahatname" adlı eserinde gezdiği yerleri ve gözlemlerini anlatmıştır. IV. Murat'ın Bağdat Seferi'ne de katılmıştır. Katip Çelebi ve Koçi Bey risaleleriyle, Naima tarihçiliğiyle, Nef'i ise hicivleriyle tanınır.
Soru 17: XVII. yüzyılda Celali İsyanları'nın yaygınlaşması sonucu köylülerin topraklarını terk ederek şehirlere göç etmesi olayına ne ad verilir?
Doğru Cevap: (B) Büyük Kaçgun
Analiz: Celali İsyanları'nın yarattığı güvensizlik ve ekonomik zorluklar nedeniyle Anadolu'da köylülerin köylerini terk edip daha güvenli yerlere veya şehirlere kitlesel göçüne Büyük Kaçgun denir.
Soru 18: Osmanlı Devleti'nde padişah çocuk yaşta tahta geçtiğinde veya yetersiz olduğunda yönetimi fiilen elinde tutan kişiye ne denir?
Doğru Cevap: (D) Naib
Analiz: Naib, hükümdar adına devleti yöneten vekil anlamına gelir. Özellikle küçük yaştaki padişahlar döneminde Valide Sultanlar veya güçlü paşalar naiblik görevini üstlenmişlerdir.
Soru 19: IV. Murat'ın tütün, içki ve gece sokağa çıkma yasakları getirmesinin temel amacı nedir?
Doğru Cevap: (A) Devlet otoritesini sağlamak ve isyanları önlemek
Analiz: IV. Murat, özellikle kahvehanelerin ve meyhanelerin isyancıların toplandığı yerler olduğunu düşünerek ve asayişi sağlamak amacıyla bu tür sert yasaklar getirmiştir.
Soru 20: XVII. yüzyılda, Tımar sisteminin bozulmasıyla birlikte yaygınlaşan, toprağı işleyen köylüden alınan vergi türü hangisidir?
Doğru Cevap: (E) Çiftbozan
Analiz: Çiftbozan vergisi, Tımar sistemine göre toprağını izinsiz olarak terk eden veya üç yıl üst üste ekmeyen köylüden alınan bir tür cezai vergiydi. Sistemin bozulmasıyla bu durum yaygınlaştı.