Doğru Cevap: A) Gaziyan-ı Rum

Açıklama: Gaziyan-ı Rum, İslamiyet'i yaymak amacıyla Bizans sınırında savaşan gönüllü Türkmen savaşçıları ifade eder[cite: 3113]. Bu grup, Osmanlı Beyliği'nin ilk fetihlerinde ve büyümesinde askeri güç olarak önemli bir rol oynamıştır. [cite_start]Diğer gruplar ise sırasıyla Ahileri, dervişleri, kadınları ve ilim insanlarını temsil eder[cite: 3113].

Doğru Cevap: D) Bağımsız bir devlet niteliği

Açıklama: Kadı ataması, yargı yetkisinin kullanılmaya başlandığını gösterir. Kendi adına yargı mekanizmasını işleten bir siyasi yapı, artık sadece bir beylik olmaktan çıkıp bağımsız bir devlet olma yolunda önemli bir adım atmış demektir. [cite_start]Bu durum, beyliğin Selçuklu otoritesinden ayrılarak kendi idari ve hukuki yapısını kurduğunun bir kanıtıdır[cite: 3117].

Doğru Cevap: A) Bizans'ın Anadolu'daki topraklarını geri alma umudunun sona ermesi

Açıklama: Maltepe (Palekanon) Savaşı, Bizans imparatorunun bizzat komuta ettiği bir ordunun Osmanlılara karşı aldığı son büyük yenilgidir. [cite_start]Bu savaştan sonra Kocaeli Yarımadası'nın fethi tamamlanmış ve Bizans'ın Anadolu'da toprağı kalmamıştır[cite: 3121]. Bu durum, Bizans'ın Anadolu'daki topraklarını geri alma umutlarını tamamen sona erdirmiştir.

Doğru Cevap: B) Padişahın otoritesini güçlendirecek merkeze bağlı bir ordu oluşturmak

Açıklama: Kapıkulu Ocağı, doğrudan padişaha bağlı, maaşlı ve sürekli askerlerden oluşurdu[cite: 3242]. Bu ordu, Tımar sistemine bağlı olan ve yerel beylerin komutasındaki eyalet askerlerinden farklı olarak, padişahın mutlak otoritesinin ve merkezi yönetimin en önemli askeri dayanağıydı.

Doğru Cevap: A) Sırpsındığı Savaşı

Açıklama: 1364 yılında gerçekleşen Sırpsındığı Savaşı, Papa'nın çağrısıyla toplanan birleşik Haçlı ordusuna karşı Osmanlıların kazandığı ilk büyük zaferdir[cite: 3200]. [cite_start]Bu zafer, Edirne ve Batı Trakya'nın güvenliğini sağlamıştır[cite: 3193].

Doğru Cevap: D) Niğbolu Savaşı'nda Haçlıları yenmesi

Açıklama: I. Bayezid'in 1396'da Niğbolu'da Avrupa'nın en güçlü şövalyelerinden oluşan Haçlı ordusuna karşı kazandığı büyük zafer, İslam dünyasında büyük bir yankı uyandırmıştır. [cite_start]Bu zafer üzerine Mısır'daki Abbasi halifesi, I. Bayezid'e "Sultan-ı İklim-i Rum" unvanını vermiştir[cite: 3262, 3308].

Doğru Cevap: C) İstanbul'u kuşatmayı

Açıklama: Fetret Devri sırasında Rumeli'de hüküm süren Musa Çelebi, Bizans'ın kardeşi Süleyman Çelebi'ye yardım etmesine tepki olarak İstanbul'u kuşatmıştır[cite: 3329]. Bu, Osmanlı tarihinde Fetret Devri gibi bir iç karışıklık döneminde bile Bizans'a yönelik baskının devam ettiğini göstermesi açısından önemlidir.

Doğru Cevap: A) Fetret Devri

Açıklama: Ankara Savaşı'nı takip eden 11 yıllık Fetret Devri, Anadolu'da büyük bir otorite boşluğu, ekonomik yıkım ve sosyal kargaşa yaratmıştır. Şeyh Bedrettin İsyanı, bu istikrarsız ortamda, özellikle topraklarını kaybeden ve yoksullaşan kesimler arasında hızla yayılmıştır. [cite_start]Bu nedenle isyanın temelinde Fetret Devri'nin getirdiği olumsuz koşullar yatar[cite: 3385].

Doğru Cevap: B) Buçuktepe İsyanı

Açıklama: 1446 yılında yaşanan Buçuktepe İsyanı, Osmanlı tarihindeki ilk Yeniçeri isyanı olarak kabul edilir[cite: 3394]. İsyanın temel nedeni, II. Mehmet'in ilk tahta çıktığı dönemde yaşanan otorite zayıflığı ve maaşların (ulufelerin) ayarı bozuk akçelerle ödenmesidir.

Doğru Cevap: C) Mühimme Defterleri

Açıklama: Divan-ı Hümayun'da alınan önemli kararlar (hükümler), Mühimme Defterleri'ne kaydedilirdi[cite: 2331]. Bu defterler, Osmanlı Devleti'nin siyasi, idari ve askeri kararlarını içeren en temel arşiv kaynaklarıdır.

Doğru Cevap: E) Karacahisar

Açıklama: Osman Bey, Eskişehir yakınlarındaki Karacahisar'ı fethettikten sonra burayı beyliğinin merkezi yapmıştır[cite: 3117]. Bursa, İznik ve Edirne daha sonraki dönemlerde başkent olmuştur. Söğüt ise beyliğin ilk kurulduğu yerdir ancak ilk merkez Karacahisar'dır.

Doğru Cevap: B) Alaaddin Paşa

Açıklama: Devlet teşkilatlanmasına büyük önem veren Orhan Bey, devlet işlerinde kendisine yardımcı olması için ilk vezirlik makamını oluşturmuş ve bu göreve Alaaddin Paşa'yı atamıştır[cite: 3181].

Doğru Cevap: C) Pençik Sistemi

Açıklama: Pençik Sistemi sadece askeri bir kaynak değil, aynı zamanda ekonomik bir kaynaktı. Savaş esirlerinin beşte birinin orduya alınmasıyla hem asker ihtiyacı karşılanmış hem de kalan beşte dördü satılarak veya fidye karşılığı serbest bırakılarak hazineye gelir sağlanmıştır. [cite_start]Bu gelir, yeni kurulan Kapıkulu Ocağı'nın ilk masraflarını karşılamada kullanılmıştır[cite: 3244].

Doğru Cevap: A) Farklı Türk boylarından oluşan heterojen bir yapıya sahip olması

Açıklama: Osmanlı ordusu, merkezdeki Kapıkulu askerlerinin yanı sıra, Anadolu beyliklerinden katılan Tımarlı Sipahilerden oluşuyordu. Bu beyliklerin askerlerinin Osmanlı'ya olan sadakati tam değildi. Savaş sırasında karşı tarafta kendi soydaşlarını görmeleri, taraf değiştirmelerine neden olmuştur. Bu durum, ordunun henüz tam bir bütünlük sağlayamadığını ve farklı boylardan oluşmasının bir zayıflık unsuru olduğunu göstermiştir.

Doğru Cevap: D) Yaşanan başarısızlıklardan ders çıkardığını

Açıklama: Çalı Bey Savaşı'ndaki yenilgi, Osmanlı donanmasının eksikliklerini ortaya koymuştur. I. Mehmet'in bu yenilginin ardından hemen donanmayı güçlendirme çabalarına girişmesi, bir başarısızlığı analiz edip gelecekte benzer bir durumla karşılaşmamak için tedbir aldığını, yani hatalardan ders çıkardığını gösterir.

Doğru Cevap: A) Tuna Nehri'nin iki taraf arasında sınır olması

Açıklama: Tuna Nehri'nin sınır kabul edilmesi, Osmanlı Devleti'nin daha önce fethettiği bazı topraklardan çekilerek Balkanlar'daki ilerleyişini durdurması anlamına geliyordu[cite: 3392]. Bu durum, o zamana kadar sürekli ilerleyen Osmanlı Devleti'nin ilk kez önemli bir toprak parçasını bir antlaşmayla terk etmesi ve Balkanlar'daki diğer devletler nezdinde prestij kaybetmesine yol açmıştır.

Doğru Cevap: E) I, II ve III

Açıklama: Osmanlı Beyliği batıya yönelmiştir çünkü batıdaki Bizans zayıf ve kolay bir hedefti (I). Bu yöndeki fetihler gaza ve cihat anlayışına uygun olduğu için meşruiyet kazandırıyor ve destek topluyordu (II). Aynı zamanda doğuda kendisinden daha güçlü olan Karamanoğulları, Germiyanoğulları gibi beyliklerle doğrudan bir çatışmaya girmekten kaçınıyordu (III).

Doğru Cevap: B) Orhan Bey

Açıklama: Türk-İslam devletlerinde hükümdarlık sembolü olan "Sultan" unvanı, Osmanlılarda ilk kez Orhan Bey tarafından kullanılmıştır[cite: 3156]. [cite_start]Ona "Sultan'ül Guzat" (Gazilerin Sultanı) unvanı verilmiştir[cite: 2243]. Bu, beyliğin devletleşme sürecinde kazandığı prestijin bir göstergesidir.

Doğru Cevap: C) Çimpe Kalesi

Açıklama: Orhan Bey, Bizans'taki taht kavgaları sırasında Kantakuzen'e yardım etmiştir. [cite_start]Bu yardımın karşılığı olarak Kantakuzen, Gelibolu Yarımadası'ndaki Çimpe Kalesi'ni 1353 yılında Osmanlılara vermiştir[cite: 3169]. Bu kale, Osmanlıların Rumeli'ye geçişini sağlayan ve sonraki fetihler için kritik bir üs haline gelen ilk toprağıdır.

Doğru Cevap: D) Balkanlardaki Hristiyan halkı asimile etmek

Açıklama: Osmanlı iskan ve istimalet politikaları, fethedilen yerlerdeki gayrimüslim halkı zorla asimile etmeyi amaçlamazdı. Tam tersine, onlara dini ve kültürel serbestlik tanıyarak, adaletli bir yönetimle devlete bağlılıklarını sağlamayı hedeflerdi. Asimilasyon, Osmanlı'nın hoşgörü politikasına aykırıdır.