İçereği Atla
Türkiye'de Sanayi - Test 1

Türkiye'de Sanayi

Test 1

Soru 1

Türkiye'deki kâğıt fabrikalarının (SEKA) önemli bir kısmının Giresun, Çaycuma, Dalaman gibi kıyı kesimlerde kurulmasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

  1. Nitelikli iş gücünün bu bölgelerde yoğunlaşması
  2. Ulaşım ve pazarlama olanaklarının daha gelişmiş olması
  3. Enerji kaynaklarına yakınlık
  4. Hammadde (orman) ve su kaynaklarının bol olması
  5. Devlet teşviklerinin sadece bu alanlara verilmesi
Açıklama: Doğru cevap D'dir. Kâğıt üretimi, hammadde olarak bol miktarda ağaç ve üretim sürecinde yoğun miktarda su gerektiren bir sanayi koludur. Bu nedenle fabrikalar, hem orman varlığına hem de su kaynaklarına yakın olan kıyı bölgelerinde yoğunlaşmıştır.

Soru 2

Aşağıdaki sanayi tesislerinden hangisinin kuruluş yeri, diğerlerinden farklı olarak büyük ölçüde ithal edilen hammaddeye ve limanlara olan yakınlığa göre belirlenmiştir?

  1. Konya Şeker Fabrikası
  2. Seydişehir Alüminyum Tesisleri
  3. Aliağa Petrol Rafinerisi
  4. Elazığ Ferro-Krom Tesisleri
  5. Murgul Bakır İşletmesi
Açıklama: Doğru cevap C'dir. Türkiye'nin petrol üretimi tüketimini karşılamadığı için, petrol rafinerileri (Batman hariç) genellikle ithal edilen ham petrolün tankerlerle kolayca ulaştırıldığı Aliağa (İzmir), İpraş (İzmit) gibi büyük liman kentlerinde kurulmuştur. Diğer seçeneklerdeki tesisler ise yerli hammadde kaynaklarına yakın yerlerde kurulmuştur.

Soru 3

Türkiye'de tavukçuluk ve yumurta üretim tesislerinin özellikle İstanbul, İzmir, Bursa gibi büyük şehirlerin çevresinde yoğunlaşmasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

  1. İklim koşullarının en uygun olduğu yerler olması
  2. Yem sanayisinin sadece bu bölgelerde gelişmesi
  3. Gerekli olan su kaynaklarının bolluğu
  4. Devletin bu alanları teşvik kapsamına alması
  5. Tüketim merkezlerine (pazar alanlarına) yakınlık
Açıklama: Doğru cevap E'dir. Kümes hayvancılığı ürünleri (et, yumurta) çabuk bozulabilen ürünlerdir. Bu nedenle, bu tesisler ürünlerin en taze ve en hızlı şekilde ulaştırılabilmesi için nüfusun yoğun olduğu büyük pazar alanlarına yakın yerlerde kurulur.

Soru 4

Aşağıdaki şehir ve bu şehirde gelişen sanayi kolu eşleştirmelerinden hangisi, kuruluş yeri olarak öncelikle "enerji kaynağına yakınlık" ilkesine dayanmaktadır?

  1. Sivas - Demir-Çelik
  2. İskenderun - Demir-Çelik
  3. Karabük - Demir-Çelik
  4. Adana - Tekstil
  5. Rize - Çay
Açıklama: Doğru cevap C'dir. Karabük Demir-Çelik Fabrikası, demirin eritilmesi için gerekli olan yüksek enerjiyi, Zonguldak taş kömürü havzasına yakın olması sayesinde sağlamaktadır. Sivas hammaddeye, İskenderun ulaşıma (liman), Adana ve Rize ise tarımsal hammaddeye yakınlık prensibiyle kurulmuştur.

Soru 5

Türkiye'de gübre fabrikalarının genellikle Samsun, Mersin, Bandırma ve İzmir gibi liman kentlerinde kurulmuş olmasının ana sebebi nedir?

  1. Gübreye en çok ihtiyacın bu bölgelerde olması
  2. Üretim için gerekli hammaddenin büyük oranda ithal edilmesi
  3. Nitelikli iş gücünün bu şehirlerde bulunması
  4. İklim koşullarının gübre üretimine uygun olması
  5. Tarımsal pazarlama olanaklarının gelişmiş olması
Açıklama: Doğru cevap B'dir. Türkiye, gübre üretiminde kullanılan fosfat ve potasyum gibi hammaddeler açısından dışa bağımlıdır. Bu hammaddeler deniz yoluyla ithal edildiği için, taşıma maliyetlerini düşürmek amacıyla fabrikalar büyük limanların yakınına kurulmuştur.

Soru 6

Aşağıdaki sanayi kollarından hangisi için, hammaddenin Türkiye'nin hemen her bölgesinde kolayca bulunabilmesi nedeniyle "yaygın" bir dağılışa sahip olduğu söylenebilir?

  1. Petrol Rafinerileri
  2. Demir-Çelik Sanayisi
  3. Pamuklu Dokuma Sanayisi
  4. Çimento Sanayisi
  5. Kağıt Sanayisi
Açıklama: Doğru cevap D'dir. Çimentonun hammaddesi olan kalker (kireç taşı) ve kil, Türkiye'de çok yaygın olarak bulunan kayaçlardır. Hammaddenin bu kadar bol ve yaygın olması, fabrikaların pazar alanlarına (inşaat sektörünün olduğu her yer) yakın olacak şekilde ülkenin dört bir yanına kurulabilmesine olanak tanımıştır.

Soru 7

Türkiye'de sanayinin geliştirilmesi amacıyla, sanayi tesislerinin belirli bir plan dâhilinde bir araya toplandığı alanlara ne ad verilir?

  1. Serbest Ticaret Bölgesi
  2. Küçük Sanayi Sitesi
  3. Organize Sanayi Bölgesi (OSB)
  4. Teknokent (Teknoloji Geliştirme Bölgesi)
  5. Endüstriyel Park
Açıklama: Doğru cevap C'dir. Organize Sanayi Bölgeleri (OSB), sanayinin uygun görülen alanlarda yapılanmasını sağlamak, çarpık sanayileşme ve çevre sorunlarını önlemek, kentleşmeyi yönlendirmek, kaynakları rasyonel kullanmak amacıyla kurulmuş, altyapısı tamamlanmış özel bölgelerdir.

Soru 8

Aşağıdaki şehirlerden hangisi, Türkiye'nin en önemli savunma sanayisi merkezi olarak kabul edilir ve TUSAŞ (TAI), ASELSAN gibi büyük kuruluşlara ev sahipliği yapar?

  1. İstanbul
  2. Kocaeli
  3. İzmir
  4. Ankara
  5. Bursa
Açıklama: Doğru cevap D'dir. Savunma sanayisi gibi stratejik tesisler, güvenlik ve ulaşım gibi faktörler göz önünde bulundurularak genellikle ülkenin iç ve merkezi kesimlerinde kurulur. Başkent Ankara, bu konumu ve sahip olduğu nitelikli iş gücü ile Türkiye'nin savunma sanayisinin kalbi konumundadır.

Soru 9

Ayçiçeği tarımının yoğun olarak yapıldığı Trakya Yöresi'nde (Edirne, Tekirdağ) aşağıdaki sanayi kollarından hangisinin gelişmesi beklenir?

  1. Zeytinyağı Sanayisi
  2. Bitkisel Yağ Sanayisi
  3. Konserve Sanayisi
  4. Şeker Sanayisi
  5. Unlu Mamuller Sanayisi
Açıklama: Doğru cevap B'dir. Sanayi tesisleri genellikle hammadde kaynaklarına yakın yerlere kurulur. Türkiye'de ayçiçeği üretiminin lideri olan Trakya'da, bu ürünü işleyen bitkisel yağ (özellikle ayçiçek yağı) fabrikaları yoğunlaşmıştır.

Soru 10

Sanayileşmenin olumsuz çevresel etkileri düşünüldüğünde, aşağıdaki santral türlerinden hangisinin bulunduğu yörede "asit yağmurları" oluşturma riski en fazladır?

  1. Hidroelektrik Santral (HES)
  2. Rüzgâr Enerjisi Santrali (RES)
  3. Jeotermal Santral
  4. Linyitle Çalışan Termik Santral
  5. Güneş Enerjisi Santrali (GES)
Açıklama: Doğru cevap D'dir. Fosil yakıt olan linyitin yakılmasıyla çalışan termik santraller, atmosfere yüksek miktarda kükürt dioksit ve azot oksit gazları salar. Bu gazlar, atmosferdeki su buharı ile reaksiyona girerek asit yağmurlarına neden olur ve çevreye ciddi zararlar verir. Diğer santral türleri yenilenebilir enerji kaynakları olup bu tür bir kirliliğe yol açmazlar.

Soru 11

Türkiye sanayisi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

  1. Sanayi tesisleri ülke geneline dengesiz dağılmıştır.
  2. En gelişmiş sanayi kolu imalat sanayisidir.
  3. Sanayi, ihracattaki en büyük paya sahiptir.
  4. Sanayide çalışan nüfus oranı, tarımda çalışandan fazladır.
  5. Sanayi üretiminde en büyük pay madencilik sektörüne aittir.
Açıklama: Doğru cevap E'dir. Türkiye'de sanayi üretimi içinde en büyük pay, tarıma dayalı sanayi, otomotiv, tekstil, kimya gibi alt dalları içeren "İmalat Sanayisi"ne aittir. Madencilik, sanayi için hammadde sağlayan bir sektör olsa da toplam üretimdeki payı imalat sanayisinden çok daha düşüktür.

Soru 12

Aşağıdaki maden ve bu madenin işlendiği tesis eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?

  1. Boksit - Seydişehir
  2. Bakır - Samsun
  3. Demir - Ereğli
  4. Krom - Elazığ
  5. Bor - İskenderun
Açıklama: Doğru cevap E'dir. Türkiye'deki bor mineralleri, Balıkesir'in Bandırma ve Kütahya'nın Emet ilçelerindeki tesislerde işlenmektedir. İskenderun'da ise büyük bir demir-çelik fabrikası bulunmaktadır. Diğer eşleştirmeler (Boksit-Alüminyum, Bakır, Demir, Krom) doğrudur.