KPSS Tarih Mini Deneme - 2 (Osmanlı Kültür ve Medeniyeti)
Soruları cevaplayın ve bitirdiğinizde "Denemeyi Bitir" butonuna tıklayarak sonuçlarınızı ve çözümleri görün.
Sonuçlarınız
Hesaplanıyor...
Soru 1: Osmanlı Devleti'nde yönetici sınıfı oluşturan Askeri sınıf içinde, adalet ve eğitim işlerinden sorumlu olan zümre hangisidir?
Doğru Cevap: (B) İlmiye
Analiz: İlmiye sınıfı, eğitim (müderrisler) ve adalet (kadılar, kazaskerler) ile din işlerinden (şeyhülislam, müftüler) sorumluydu. Seyfiye askeri ve idari, Kalemiye ise bürokrasi ve maliye işlerine bakardı.
Soru 2: Osmanlı vergi sisteminde, Müslüman çiftçilerden ürün üzerinden alınan onda bir oranındaki vergiye ne ad verilir?
Doğru Cevap: (D) Öşür
Analiz: Öşür, Müslümanlardan alınan ürün vergisidir. Cizye gayrimüslim erkeklerden askerlik karşılığı, Haraç gayrimüslimlerden alınan toprak ve ürün vergisi, Avarız olağanüstü durumlarda alınan vergi, Bac ise pazar vergisidir.
Soru 3: Osmanlı donanmasının en büyük amirine verilen unvan aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: (A) Kaptan-ı Derya
Analiz: Kaptan-ı Derya, donanma komutanıdır ve Kanuni döneminden itibaren Divan üyesi olmuştur. Reisülküttap dış işleri, Yeniçeri Ağası yeniçerilerin komutanı, Serdar-ı Ekrem ise padişah sefere katılmadığında orduya komuta eden sadrazamdır.
Soru 4: Osmanlı Devleti'nde gelirleri hayır işlerine ve sosyal hizmetlere ayrılan topraklara ne ad verilir?
Doğru Cevap: (E) Vakıf Arazi
Analiz: Vakıf arazilerin gelirleri cami, medrese, hastane, imaret gibi sosyal kurumların masraflarını karşılamak için kullanılırdı. Bu topraklar alınıp satılamazdı.
Soru 5: Osmanlı Kapıkulu Ordusu içinde, silahların yapımı, onarımı ve korunmasından sorumlu olan ocak hangisidir?
Doğru Cevap: (C) Cebeci Ocağı
Analiz: Cebeci Ocağı, ordunun silahlarının bakım, onarım ve muhafazasından sorumluydu. Humbaracılar havan topu yapar, Topçular top kullanır, Lağımcılar tünel kazar, Acemi Ocağı ise Yeniçeri Ocağı'na asker yetiştirirdi.
Soru 6: Osmanlı Devleti'nde, şehzadelerin devlet yönetimi tecrübesi kazanmaları için gönderildikleri eyaletlere ne ad verilir?
Doğru Cevap: (A) Sancak
Analiz: Şehzadeler, yanlarında Lala adı verilen tecrübeli devlet adamlarıyla birlikte Sancaklara yönetici olarak gönderilirlerdi. Bu uygulamaya "sancağa çıkma" denirdi.
Soru 7: Osmanlı eğitim sisteminde, ilkokul düzeyinde temel okuma yazma ve dini bilgilerin verildiği kurumlara ne ad verilirdi?
Doğru Cevap: (D) Sıbyan Mektebi
Analiz: Sıbyan mektepleri, Osmanlı'da eğitimin ilk basamağıydı ve genellikle camilerin yanında bulunurdu. Medreseler orta ve yükseköğretim, Enderun saray okulu, Tekke tasavvuf eğitimi, Darüşşifa ise hastaneydi.
Soru 8: Osmanlı Devleti'nde padişahın erkek çocuklarına verilen genel unvan aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: (B) Şehzade
Analiz: Padişahın erkek çocuklarına Şehzade denirdi. Lala, şehzadelerin eğitmeniydi. Çelebi, ilk dönemlerde şehzadeler için de kullanılan, daha sonra bilgili kişilere verilen bir unvandı. Atabey, Selçuklularda şehzade eğitmeniydi.
Soru 9: Osmanlı Devleti'nde, başta İstanbul olmak üzere büyük şehirlerin genel düzeninden ve güvenliğinden sorumlu olan görevli kimdir?
Doğru Cevap: (E) Yeniçeri Ağası
Analiz: İstanbul'un genel güvenliği ve asayişinden Yeniçeri Ağası sorumluydu. Kadı yargı, Subaşı taşrada güvenlik, Muhtesip çarşı-pazar denetimi, Sancak Beyi ise sancak yöneticisiydi.
Soru 10: Osmanlı sanatında Kur'an-ı Kerim'i veya diğer metinleri estetik ölçülerle güzel bir şekilde yazma sanatına ne ad verilir?
Doğru Cevap: (A) Hat
Analiz: Hat sanatı, Arap harfleriyle güzel yazı yazma sanatıdır ve Osmanlı kültüründe çok önemli bir yere sahiptir. Bu sanatı icra edenlere "hattat" denir.
Soru 11: Osmanlı Devleti'nde, padişahın herhangi bir konuda yazılı emrini içeren belgeye ne ad verilir?
Doğru Cevap: (D) Ferman
Analiz: Ferman, padişahın tuğrasını taşıyan yazılı emirlerdir. Fetva şeyhülislamın dini görüşü, Kanunname yasalar bütünü, Berat atama belgesi, Vakfiye ise vakıf belgesidir.
Soru 12: Osmanlı Devleti'nde Kapıkulu süvarileri içinde yer alan ve savaş sırasında padişahın yanında bulunarak onu koruyan birlik hangisidir?
Doğru Cevap: (C) Silahtarlar
Analiz: Kapıkulu süvarileri "Altı Bölük Halkı" olarak bilinir. Silahtarlar ve Sipahiler padişahın sağında ve solunda yer alarak onu korurlardı. Ulufeciler sancakları, Garipler ise hazineyi korurdu.
Soru 13: Osmanlı Devleti'nde, bir bölgenin vergi gelirinin yaşam boyu veya belirli bir süre için kiralanması sistemine ne ad verilir?
Doğru Cevap: (A) Malikane
Analiz: Malikane sistemi, iltizam sisteminin ömür boyu kiralamaya dönüşmüş halidir. XVII. yüzyıl sonlarından itibaren yaygınlaşmıştır.
Soru 14: Osmanlı mimarisinde, genellikle yolcuların ve kervanların konaklaması için ana yollar üzerinde inşa edilen yapılara ne denir?
Doğru Cevap: (E) Kervansaray
Analiz: Kervansaraylar (veya Hanlar), ticaret yolları üzerinde konaklama, güvenlik ve ticaretin kolaylaştırılması amacıyla inşa edilmiş büyük yapılardır.
Soru 15: Osmanlı Devleti'nde, dini konularla ilgili sorulan sorulara İslam hukukuna göre cevap veren görevli kimdir?
Doğru Cevap: (B) Şeyhülislam
Analiz: Şeyhülislam, İlmiye sınıfının başı olarak kabul edilir ve fetva verme yetkisine sahipti. Verilen fetvalar, yapılacak işlerin dine uygunluğunu belirtirdi.
Soru 16: Osmanlı Devleti'nde, ilk başlarda beylere ve sancak beylerine verilen, yıllık geliri 20.000 ile 100.000 akçe arasında olan dirlik türü hangisidir?
Doğru Cevap: (A) Zeamet
Analiz: Dirlikler gelirlerine göre üçe ayrılır: Has (100.000 akçeden fazla), Zeamet (20.000-100.000 akçe) ve Tımar (20.000 akçeye kadar). Zeamet, orta düzey yöneticilere verilirdi.
Soru 17: Osmanlı toplumunda, şehirlerde çarşı ve pazarlarda fiyatları, tartı aletlerini ve malların kalitesini denetleyen görevli kimdir?
Doğru Cevap: (D) Muhtesip
Analiz: Muhtesip, günümüzdeki belediye zabıtasına benzer görevler yapardı; çarşı pazarı denetler, haksız rekabeti önler, fiyat ve kalite kontrolü yapardı. Kapan Emini, toptancı hallerindeki görevliydi.
Soru 18: Osmanlı Klasik Dönem mimarisinin en belirgin özelliklerinden biri aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: (E) Merkezi planlı, büyük kubbeli camiler
Analiz: Osmanlı Klasik Dönemi (özellikle Mimar Sinan dönemi), merkezi kubbenin yarım kubbelerle desteklendiği, anıtsal ve dengeli cami mimarisiyle öne çıkar. Ahşap sivil mimaride, Rokoko ise Lale Devri sonrası etkilidir.
Soru 19: Osmanlı Devleti'nde, devletin haksız kazanç elde ettiğine inandığı veya görevden alınan yöneticilerin mallarına el koyması uygulamasına ne denir?
Doğru Cevap: (A) Müsadere
Analiz: Müsadere usulü, devlet otoritesini güçlendirmek ve haksız servet birikimini önlemek amacıyla uygulanırdı. Tanzimat Fermanı ile kaldırılmıştır. Narh, fiyat belirleme sistemidir.
Soru 20: Osmanlı ilmiye sınıfının en tepesindeki görevli kimdir?
Doğru Cevap: (D) Şeyhülislam
Analiz: Şeyhülislam, Osmanlı'da ilmiye sınıfının başıydı ve en yüksek dini otorite kabul edilirdi. Kazaskerler adalet ve eğitimden sorumlu olsalar da hiyerarşik olarak Şeyhülislam'ın altındaydılar.
KPSS Tarih Mini Deneme - 2 (Osmanlı Kültür ve Medeniyeti)
Soruları cevaplayın ve bitirdiğinizde "Denemeyi Bitir" butonuna tıklayarak sonuçlarınızı ve çözümleri görün.
Sonuçlarınız
Hesaplanıyor...
Soru 1: Osmanlı Devleti'nde yönetici sınıfı oluşturan Askeri sınıf içinde, adalet ve eğitim işlerinden sorumlu olan zümre hangisidir?
Doğru Cevap: (B) İlmiye
Analiz: İlmiye sınıfı, eğitim (müderrisler) ve adalet (kadılar, kazaskerler) ile din işlerinden (şeyhülislam, müftüler) sorumluydu. Seyfiye askeri ve idari, Kalemiye ise bürokrasi ve maliye işlerine bakardı.
Soru 2: Osmanlı vergi sisteminde, Müslüman çiftçilerden ürün üzerinden alınan onda bir oranındaki vergiye ne ad verilir?
Doğru Cevap: (D) Öşür
Analiz: Öşür, Müslümanlardan alınan ürün vergisidir. Cizye gayrimüslim erkeklerden askerlik karşılığı, Haraç gayrimüslimlerden alınan toprak ve ürün vergisi, Avarız olağanüstü durumlarda alınan vergi, Bac ise pazar vergisidir.
Soru 3: Osmanlı donanmasının en büyük amirine verilen unvan aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: (A) Kaptan-ı Derya
Analiz: Kaptan-ı Derya, donanma komutanıdır ve Kanuni döneminden itibaren Divan üyesi olmuştur. Reisülküttap dış işleri, Yeniçeri Ağası yeniçerilerin komutanı, Serdar-ı Ekrem ise padişah sefere katılmadığında orduya komuta eden sadrazamdır.
Soru 4: Osmanlı Devleti'nde gelirleri hayır işlerine ve sosyal hizmetlere ayrılan topraklara ne ad verilir?
Doğru Cevap: (E) Vakıf Arazi
Analiz: Vakıf arazilerin gelirleri cami, medrese, hastane, imaret gibi sosyal kurumların masraflarını karşılamak için kullanılırdı. Bu topraklar alınıp satılamazdı.
Soru 5: Osmanlı Kapıkulu Ordusu içinde, silahların yapımı, onarımı ve korunmasından sorumlu olan ocak hangisidir?
Doğru Cevap: (C) Cebeci Ocağı
Analiz: Cebeci Ocağı, ordunun silahlarının bakım, onarım ve muhafazasından sorumluydu. Humbaracılar havan topu yapar, Topçular top kullanır, Lağımcılar tünel kazar, Acemi Ocağı ise Yeniçeri Ocağı'na asker yetiştirirdi.
Soru 6: Osmanlı Devleti'nde, şehzadelerin devlet yönetimi tecrübesi kazanmaları için gönderildikleri eyaletlere ne ad verilir?
Doğru Cevap: (A) Sancak
Analiz: Şehzadeler, yanlarında Lala adı verilen tecrübeli devlet adamlarıyla birlikte Sancaklara yönetici olarak gönderilirlerdi. Bu uygulamaya "sancağa çıkma" denirdi.
Soru 7: Osmanlı eğitim sisteminde, ilkokul düzeyinde temel okuma yazma ve dini bilgilerin verildiği kurumlara ne ad verilirdi?
Doğru Cevap: (D) Sıbyan Mektebi
Analiz: Sıbyan mektepleri, Osmanlı'da eğitimin ilk basamağıydı ve genellikle camilerin yanında bulunurdu. Medreseler orta ve yükseköğretim, Enderun saray okulu, Tekke tasavvuf eğitimi, Darüşşifa ise hastaneydi.
Soru 8: Osmanlı Devleti'nde padişahın erkek çocuklarına verilen genel unvan aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: (B) Şehzade
Analiz: Padişahın erkek çocuklarına Şehzade denirdi. Lala, şehzadelerin eğitmeniydi. Çelebi, ilk dönemlerde şehzadeler için de kullanılan, daha sonra bilgili kişilere verilen bir unvandı. Atabey, Selçuklularda şehzade eğitmeniydi.
Soru 9: Osmanlı Devleti'nde, başta İstanbul olmak üzere büyük şehirlerin genel düzeninden ve güvenliğinden sorumlu olan görevli kimdir?
Doğru Cevap: (E) Yeniçeri Ağası
Analiz: İstanbul'un genel güvenliği ve asayişinden Yeniçeri Ağası sorumluydu. Kadı yargı, Subaşı taşrada güvenlik, Muhtesip çarşı-pazar denetimi, Sancak Beyi ise sancak yöneticisiydi.
Soru 10: Osmanlı sanatında Kur'an-ı Kerim'i veya diğer metinleri estetik ölçülerle güzel bir şekilde yazma sanatına ne ad verilir?
Doğru Cevap: (A) Hat
Analiz: Hat sanatı, Arap harfleriyle güzel yazı yazma sanatıdır ve Osmanlı kültüründe çok önemli bir yere sahiptir. Bu sanatı icra edenlere "hattat" denir.
Soru 11: Osmanlı Devleti'nde, padişahın herhangi bir konuda yazılı emrini içeren belgeye ne ad verilir?
Doğru Cevap: (D) Ferman
Analiz: Ferman, padişahın tuğrasını taşıyan yazılı emirlerdir. Fetva şeyhülislamın dini görüşü, Kanunname yasalar bütünü, Berat atama belgesi, Vakfiye ise vakıf belgesidir.
Soru 12: Osmanlı Devleti'nde Kapıkulu süvarileri içinde yer alan ve savaş sırasında padişahın yanında bulunarak onu koruyan birlik hangisidir?
Doğru Cevap: (C) Silahtarlar
Analiz: Kapıkulu süvarileri "Altı Bölük Halkı" olarak bilinir. Silahtarlar ve Sipahiler padişahın sağında ve solunda yer alarak onu korurlardı. Ulufeciler sancakları, Garipler ise hazineyi korurdu.
Soru 13: Osmanlı Devleti'nde, bir bölgenin vergi gelirinin yaşam boyu veya belirli bir süre için kiralanması sistemine ne ad verilir?
Doğru Cevap: (A) Malikane
Analiz: Malikane sistemi, iltizam sisteminin ömür boyu kiralamaya dönüşmüş halidir. XVII. yüzyıl sonlarından itibaren yaygınlaşmıştır.
Soru 14: Osmanlı mimarisinde, genellikle yolcuların ve kervanların konaklaması için ana yollar üzerinde inşa edilen yapılara ne denir?
Doğru Cevap: (E) Kervansaray
Analiz: Kervansaraylar (veya Hanlar), ticaret yolları üzerinde konaklama, güvenlik ve ticaretin kolaylaştırılması amacıyla inşa edilmiş büyük yapılardır.
Soru 15: Osmanlı Devleti'nde, dini konularla ilgili sorulan sorulara İslam hukukuna göre cevap veren görevli kimdir?
Doğru Cevap: (B) Şeyhülislam
Analiz: Şeyhülislam, İlmiye sınıfının başı olarak kabul edilir ve fetva verme yetkisine sahipti. Verilen fetvalar, yapılacak işlerin dine uygunluğunu belirtirdi.
Soru 16: Osmanlı Devleti'nde, ilk başlarda beylere ve sancak beylerine verilen, yıllık geliri 20.000 ile 100.000 akçe arasında olan dirlik türü hangisidir?
Doğru Cevap: (A) Zeamet
Analiz: Dirlikler gelirlerine göre üçe ayrılır: Has (100.000 akçeden fazla), Zeamet (20.000-100.000 akçe) ve Tımar (20.000 akçeye kadar). Zeamet, orta düzey yöneticilere verilirdi.
Soru 17: Osmanlı toplumunda, şehirlerde çarşı ve pazarlarda fiyatları, tartı aletlerini ve malların kalitesini denetleyen görevli kimdir?
Doğru Cevap: (D) Muhtesip
Analiz: Muhtesip, günümüzdeki belediye zabıtasına benzer görevler yapardı; çarşı pazarı denetler, haksız rekabeti önler, fiyat ve kalite kontrolü yapardı. Kapan Emini, toptancı hallerindeki görevliydi.
Soru 18: Osmanlı Klasik Dönem mimarisinin en belirgin özelliklerinden biri aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: (E) Merkezi planlı, büyük kubbeli camiler
Analiz: Osmanlı Klasik Dönemi (özellikle Mimar Sinan dönemi), merkezi kubbenin yarım kubbelerle desteklendiği, anıtsal ve dengeli cami mimarisiyle öne çıkar. Ahşap sivil mimaride, Rokoko ise Lale Devri sonrası etkilidir.
Soru 19: Osmanlı Devleti'nde, devletin haksız kazanç elde ettiğine inandığı veya görevden alınan yöneticilerin mallarına el koyması uygulamasına ne denir?
Doğru Cevap: (A) Müsadere
Analiz: Müsadere usulü, devlet otoritesini güçlendirmek ve haksız servet birikimini önlemek amacıyla uygulanırdı. Tanzimat Fermanı ile kaldırılmıştır. Narh, fiyat belirleme sistemidir.
Soru 20: Osmanlı ilmiye sınıfının en tepesindeki görevli kimdir?
Doğru Cevap: (D) Şeyhülislam
Analiz: Şeyhülislam, Osmanlı'da ilmiye sınıfının başıydı ve en yüksek dini otorite kabul edilirdi. Kazaskerler adalet ve eğitimden sorumlu olsalar da hiyerarşik olarak Şeyhülislam'ın altındaydılar.