Doğru Cevap: D) Devletleşme sürecine girdiğinin

Açıklama: Bir siyasi yapının kendi adına vergi toplaması (mali egemenlik) ve kendi hukuk sistemini kurarak kadı ataması (adli egemenlik), o yapının artık sadece bir aşiret veya beylik olmadığını, bağımsız bir devlet olma yolunda kurumsallaştığını gösteren en temel unsurlardır.

Doğru Cevap: C) Denge politikası

Açıklama: Osmanlıların, Bizans içindeki bir taht kavgasında taraflardan birini destekleyerek bundan stratejik bir kazanç (Rumeli'de bir üs) elde etmesi, rakiplerinin iç sorunlarından faydalanarak kendi çıkarlarını gözeten bir denge politikası izlediğinin erken bir örneğidir.

Doğru Cevap: B) Çirmen Savaşı

Açıklama: 1371'de yapılan Çirmen Savaşı, Sırpsındığı'nın intikamını almak isteyen Sırplara karşı kazanılmış önemli bir zaferdir. Bu zafer, Makedonya'nın fethini kolaylaştırmış ve I. Kosova Savaşı'na giden süreci hazırlamıştır.

Doğru Cevap: A) Askeri yetenekleri ve komutanlık vasfı

Açıklama: Bir savaşta ordusunu beklenmedik bir hızla hareket ettirerek zafer kazanması, I. Bayezid'in doğrudan doğruya askeri dehasını, stratejik kabiliyetini ve sahadaki komutanlık becerisini gösterir. Bu unvan, onun savaşçı kimliğinin bir yansımasıdır.

Doğru Cevap: C) Osmanlı Devleti'ni zayıflatarak arkasında güçlü bir rakip bırakmamak

Açıklama: Timur'un asıl hedefi doğudaki Çin seferiydi. Anadolu'ya gelmesindeki temel amaç, batı sınırını güvence altına almak ve arkasında güçlü bir Osmanlı devleti bırakmamaktı. Beylikleri yeniden kurarak Anadolu Türk siyasi birliğini parçalamış ve Osmanlı'yı Fetret Devri'ne sokarak zayıflatmış, böylece kendi ana hedefine yönelmek için uygun ortamı yaratmıştır.

Doğru Cevap: D) Osmanlı-Bizans ilişkilerinin tekrar bozulmasına

Açıklama: Bizans İmparatorluğu, Osmanlı'daki taht iddiacılarını ve isyancıları destekleyerek Osmanlı'nın iç işlerine karışma ve onu zayıflatma politikasını sıkça uygulamıştır. Düzmece Mustafa'yı himaye etmesi, Osmanlı tahtına yönelik bir tehdidi barındırması anlamına geldiğinden, I. Mehmet ve ardından II. Murat dönemlerinde Bizans ile ilişkilerin gerilmesine ve hatta İstanbul'un kuşatılmasına yol açmıştır.

Doğru Cevap: C) Miras ve diplomasi

Açıklama: Germiyan beyinin erkek vârisi olmadığı için topraklarını Osmanlı padişahına vasiyet etmesi, iki hanedan arasındaki diplomatik ilişkilerin ve akrabalık bağlarının bir sonucudur. Bu durum, Osmanlı'nın Anadolu'daki birliği sadece savaşla değil, aynı zamanda barışçıl ve diplomatik yollarla da sağladığını göstermektedir.

Doğru Cevap: E) Askeri ve İdari

Açıklama: Tımar sisteminin temel amacı, hazineden para harcamadan sürekli, savaşa hazır bir atlı ordu (Tımarlı Sipahiler) oluşturmaktır (askeri). Aynı zamanda, tımarlı sipahiler barış zamanında bulundukları bölgenin güvenliğini sağlar ve vergileri toplayarak idari bir görev de üstlenirler. Bu nedenle sistem hem askeri hem de idari bir işleve sahiptir.

Doğru Cevap: B) Anadolu'daki sınırların genişlediğinin ve idari yapının geliştiğinin

Açıklama: Rumeli Beylerbeyliği'nden sonra Anadolu'da da ayrı bir beylerbeyliğinin kurulması, beyliğin topraklarının artık tek bir idari merkezden yönetilemeyecek kadar genişlediğini gösterir. Bu durum, I. Bayezid'in Anadolu'da birçok beyliği egemenliği altına alarak sınırları genişlettiğinin ve devletin idari teşkilatlanmasının buna paralel olarak geliştiğinin kanıtıdır.

Doğru Cevap: A) Balkanlardaki Osmanlı hakimiyetini kesinleştirmesi ve Haçlıları savunmaya çekmesi

Açıklama: I. Kosova Savaşı önemli bir zafer olsa da Haçlı saldırıları devam etmiştir. Ancak II. Kosova Savaşı, Avrupalıların Türkleri Balkanlar'dan atmak için düzenlediği son büyük Haçlı seferidir. Bu savaştan sonra Avrupalılar savunmaya, Osmanlılar ise Viyana kapılarına kadar sürecek olan taarruz dönemine girmiştir. Bu nedenle "Balkanların kesin Türk yurdu olması" sonucunu doğurmuştur.

Doğru Cevap: B) Kapıkulu Ocağı (Yeniçeriler)

Açıklama: Yaya ve Müsellemler ilk düzenli ordu olsalar da, I. Murat zamanında daha profesyonel, sürekli ve doğrudan padişaha bağlı Kapıkulu Ocağı'nın kurulmasıyla ordunun asıl vurucu gücü bu yeni birlikler olmuştur. Yaya ve Müsellemler ise zamanla yol açma, köprü kurma gibi geri hizmet görevlerine kaydırılmıştır.

Doğru Cevap: D) Bizans İmparatorluğu ile diplomatik ilişkilerin tamamen kesilmesi

Açıklama: Osmanlılar Bizans'a karşı gaza politikası izleseler de, bu durum diplomatik ilişkilerin tamamen koptuğu anlamına gelmez. Özellikle Orhan Bey döneminde olduğu gibi, Bizans'taki taht kavgalarından faydalanmak, anlaşmalar yapmak gibi diplomatik manevralara sıkça başvurmuşlardır. Savaş ve diplomasi birbirini tamamlayan unsurlar olarak kullanılmıştır.

Doğru Cevap: B) Bizans'ın Anadolu'daki önemli merkezlerinden birini ele geçirerek İstanbul ve Trakya'yı tehdit eder konuma gelmesi

Açıklama: Bursa, Bizans'ın Anadolu'daki en önemli idari, askeri ve ekonomik merkezlerinden biriydi. Fethi, Osmanlılara Marmara Denizi'nin güneyinde sağlam bir üs kazandırmış, Kocaeli Yarımadası'nın fethini kolaylaştırmış ve Bizans'ın başkenti İstanbul'u doğrudan tehdit eden bir konuma getirmiştir.

Doğru Cevap: C) Aynı zamanda bir prestij ve hakimiyet mücadelesi

Açıklama: İki hükümdarın mektuplarında birbirlerinin egemenliğini ve hükümdarlıklarını aşağılayıcı ifadeler kullanmaları, savaşın sadece askeri bir çatışma olmadığını, aynı zamanda "Türk dünyasının lideri kim olacak?" sorusu etrafında şekillenen bir onur, prestij ve hakimiyet mücadelesi olduğunu gösterir.

Doğru Cevap: A) Padişahın hayattayken kendi isteğiyle tahttan çekilebildiğini

Açıklama: II. Murat, antlaşma ile barışı sağladığına inanarak ve yorgun düştüğü için tahtı kendi rızasıyla oğlu II. Mehmet'e bırakmıştır. Bu durum, Osmanlı tarihinde bir padişahın ölmeden veya tahttan indirilmeden, kendi isteğiyle tahttan feragat edebildiğini gösteren nadir örneklerden biridir.

Doğru Cevap: B) İlk defterdarlık makamının kurulması

Açıklama: Defterdarlık, devletin tüm mali işlerinden sorumlu olan kurumdur. I. Murat zamanında bu makamın oluşturulması, artan gelir ve giderlerin artık sistematik bir şekilde yönetilmesi gerektiğini ve bu amaçla kurumsal bir mali teşkilatın temellerinin atıldığını gösterir. Diğer seçenekler de maliye ile ilgili olsa da, kurumsal teşkilatlanmayı en net gösteren gelişme defterdarlık makamıdır.

Doğru Cevap: A) Hukuk ve Adalet

Açıklama: Kazasker, günümüzdeki Adalet Bakanı'na benzer bir görev üstlenirdi. Kadıların (yargıçların) atanmasından ve denetlenmesinden sorumluydu. Ayrıca Divan'daki en yüksek yargıç konumundaydı. Bu makamın kurulması, Osmanlı adalet sisteminin merkezî bir yapıya kavuştuğunu gösterir.

Doğru Cevap: C) Karamanoğulları

Açıklama: Konya ve Karaman merkezli kurulan Karamanoğulları, eski Selçuklu başkentinde hüküm sürdükleri için kendilerini Anadolu Selçuklu Devleti'nin doğal mirasçısı olarak görmüşlerdir. Bu nedenle Osmanlıların Anadolu'daki genişlemesine en çok direnen ve Osmanlı'yı en çok uğraştıran beylik olmuşlardır.

Doğru Cevap: A) Çok sayıda cami, medrese, köprü gibi imar faaliyetinde bulunması

Açıklama: II. Murat, savaşçı kimliğinin yanı sıra büyük bir imar faaliyetine girişmiş bir padişahtır. Döneminde Balkanlar ve Anadolu'da çok sayıda cami, medrese, imaret, köprü gibi halkın yararına olan hayır eseri yaptırmıştır. Bu nedenle kendisine "Hayır Babası" anlamına gelen "Ebu'l-Hayrat" unvanı verilmiştir.

Doğru Cevap: D) Balkan halkının tamamen asimile olmasını sağlamak

Açıklama: Osmanlı iskan politikasının amacı, fethedilen yerlerdeki gayrimüslim halkı zorla Türkleştirmek veya Müslümanlaştırmak (asimile etmek) değildi. Osmanlı yönetimi, istimalet (hoşgörü) politikası gereği fethettiği yerlerdeki halkın dinine ve kültürüne dokunmaz, onları adaletli bir şekilde yöneterek devlete bağlılıklarını sağlamayı hedeflerdi.