Doğru Cevap: D) Anadolu’daki diğer Türkmen savaşçı gruplar için bir çekim merkezi olması

Açıklama: Gaza ve cihat, İslam dünyasında büyük bir meşruiyet ve prestij kaynağıydı. Osmanlı Beyliği'nin sürekli olarak Bizans'a karşı savaşması, onu Anadolu'daki diğer Türkmen gaziler (Gaziyan-ı Rum) için cazip bir merkez haline getirdi. Bu durum, beyliğin nüfus ve askerî gücünün hızla artmasını sağladı.

Doğru Cevap: A) Yönetim ve adalet sistemi için eğitimli kadrolar yetiştirmek

Açıklama: Devletin sınırları genişledikçe yönetici (idareci) ve yargıç (kadı) ihtiyacı artmıştır. Medreseler, bu ihtiyacı karşılamak üzere, devletin idari ve adli mekanizmalarında görev alacak eğitimli insanları yetiştiren temel kurumlardı.

Doğru Cevap: B) Balkanlar'daki fetihler için kalıcı ve stratejik bir üs elde edilmesini

Açıklama: Edirne, coğrafi konumu itibarıyla Balkanlar'a açılan bir kapıydı. Bu önemli şehrin fethedilmesi ve başkent yapılması, Osmanlı'nın Balkanlar'daki varlığını geçici bir akından kalıcı bir hâkimiyete dönüştürmüş ve sonraki fetihler için bir hareket merkezi (üs) sağlamıştır.

Doğru Cevap: C) Üretim, güvenlik ve idarenin birbiriyle bütünleşik bir şekilde yürütülmesini sağlamıştır.

Açıklama: Tımar sistemi çok fonksiyonlu bir yapıydı. Tımarlı sipahi, kendisine verilen toprağın işlenmesini sağlayarak üretimi, bölgenin güvenliğini sağlayarak asayişi ve vergileri toplayarak idari yapıyı ayakta tutardı. Bu üç unsurun birbiriyle entegre olması, sistemin başarısının temelini oluşturmuştur.

Doğru Cevap: A) Anadolu'da sağlanan siyasi birliğin henüz tam anlamıyla benimsenmediğinin

Açıklama: Beylik askerlerinin savaşın en kritik anında taraf değiştirmesi, bu askerlerin ve beylerinin kendilerini hâlâ Osmanlı'dan çok kendi beyliklerine ait hissettiklerini ve ilk fırsatta eski bağımsızlıklarını kazanmak istediklerini gösterir. Bu durum, Yıldırım'ın kurduğu birliğin sağlam temellere dayanmadığının açık bir kanıtıdır.

Doğru Cevap: B) İstimalet politikasının yerel halkı devlete bağladığını

Açıklama: İstimalet (hoşgörü) politikası sayesinde Balkan halkı, Osmanlı yönetiminden memnundu. Osmanlı'nın merkezi otoritesinin en zayıf olduğu Fetret Devri'nde bile genel bir isyan hareketinin başlamaması, bu halkların eski beylerinin veya diğer Hristiyan krallıkların yönetimine dönmek yerine Osmanlı idaresini tercih ettiklerini gösterir. Bu, politikanın başarısının en net kanıtıdır.

Doğru Cevap: A) Donanma ve denizcilik teknolojisi

Açıklama: Çalı Bey Savaşı'ndaki yenilgi, Osmanlıların o dönemde Akdeniz'in en büyük deniz gücü olan Venedik ile rekabet edebilecek bir donanmaya sahip olmadığını göstermiştir. Bu durum, I. Mehmet'i ve sonraki padişahları, tersaneleri geliştirmeye, gemi inşasına ve denizcilik teknolojisine yatırım yapmaya teşvik etmiştir.

Doğru Cevap: D) Macar komutanı Hunyadi Yanoş önderliğinde büyük bir Haçlı ittifakının kurulması

Açıklama: Hunyadi Yanoş liderliğindeki Haçlı ordusu, Osmanlılar için büyük bir tehdit oluşturmuş, bu tehdit Edirne-Segedin Antlaşması'nın imzalanmasına ve ardından Varna Savaşı'na yol açmıştır. Bu, o dönemde Osmanlı'nın Balkanlar'daki varlığını doğrudan hedef alan en organize ve en tehlikeli dış tehditti.

Doğru Cevap: A) Belirsizlik ortamında hızlı karar alınarak otorite boşluğunun önlenmeye çalışıldığını

Açıklama: Bir hükümdarın savaşta ölmesi, devleti en savunmasız anlarından birine sokar. Bu kritik anda I. Bayezid'in hemen tahta geçirilmesi, ordunun ve devletin başsız kalmasını önlemek, olası bir panik veya taht kavgasının önüne geçmek için alınmış pratik bir karardır. Bu durum, sistemin esnekliğini ve kriz anlarında otoriteyi sürdürme çabasını gösterir.

Doğru Cevap: A) İstimalet (Hoşgörü)

Açıklama: İstimalet politikası, fethedilen yerlerdeki halkın gönlünü kazanmayı amaçlar. Onlara dini serbestlik tanımanın yanı sıra, eski yöneticilerinden daha adil bir vergi sistemi uygulamak, bu politikanın en önemli ekonomik unsuruydu. Bu durum, halkın Osmanlı yönetimini bir kurtarıcı olarak görmesini sağlamıştır.

Doğru Cevap: B) Maltepe (Palekanon) Savaşı

Açıklama: Bursa'nın fethi ve Maltepe Savaşı gibi büyük ve düzenli Bizans ordularına karşı kazanılan zaferler, aşiret kuvvetlerinin artık yetersiz kaldığını göstermiştir. Fetihlerin devamlılığı ve kazanılan toprakların korunması için sürekli ve disiplinli bir orduya ihtiyaç duyulmuş, bu da Yaya ve Müsellemlerin kurulmasına yol açmıştır.

Doğru Cevap: D) Anadolu'da çıkan isyanlar ve beyliklerin tehditleri

Açıklama: Her iki kuşatma sırasında da Osmanlı ordusu, arkasını tam olarak güvenceye alamamıştır. I. Bayezid kuşatma sırasında Karamanoğulları ve Timur tehdidiyle, II. Murat ise Düzmece Mustafa İsyanı ve diğer beyliklerin tehditleriyle karşılaşmıştır. Bu durum, ordunun kuşatmayı kaldırmak zorunda kalmasına neden olan ortak bir faktördür.

Doğru Cevap: B) Sınırların genişlemesiyle idari teşkilatlanmanın da geliştiğini

Açıklama: Beylerbeyliği, eyalet sisteminin en üst idari birimidir. Bu kadar büyük bir idari birimin kurulması, yönetilecek toprakların önemli ölçüde genişlediğini ve devletin bu genişlemeye paralel olarak idari yapısını da geliştirdiğini ve kurumsallaştırdığını gösterir.

Doğru Cevap: A) Ülkenin hanedanın ortak malı sayılması ve taht kavgaları

Açıklama: "Ülke hanedanın ortak malıdır" anlayışı, padişahın tüm oğullarına tahtta hak iddia etme imkanı tanıyordu. I. Bayezid'in esir düşmesiyle ortaya çıkan otorite boşluğunda, oğulları bu gelenek uyarınca taht için birbirleriyle 11 yıl boyunca savaşmış ve devleti yıkılma noktasına getirmişlerdir. Bu, veraset sistemindeki belirsizliğin en tehlikeli sonucudur.

Doğru Cevap: B) Padişah değişikliklerinde ve devlet otoritesinde oynadığı rolü

Açıklama: Yeniçerilerin, tecrübeli bir padişahın yerine küçük yaşta birinin geçmesini istememeleri ve bu durumu bir isyan vesilesi olarak görmeleri, onların kendilerini devletin temel direği olarak gördüklerini ve padişah değişiklikleri gibi en üst düzey siyasi konularda bile etkili bir güç olduklarını göstermektedir.

Doğru Cevap: B) Ahiyan-ı Rum

Açıklama: Ahiyan-ı Rum (Ahiler), esnaf ve zanaatkârların oluşturduğu bir teşkilattı. Bu teşkilat, ürettikleri mallarla ve ticaretle beyliğin ekonomisine katkı sağlarken, aynı zamanda fütüvvet anlayışıyla toplumda ahlaki ve sosyal düzenin korunmasında da önemli bir rol oynamıştır.

Doğru Cevap: C) Bölgedeki askeri tecrübeden yararlanarak yerel unsurları devlet hizmetine entegre etmek

Açıklama: Osmanlılar, fethettikleri yerlerdeki mevcut düzeni tamamen yok etmek yerine, işlerine yarayan unsurları kendi sistemlerine dahil etmişlerdir. Balkanlardaki Hristiyan askeri sınıflara Tımar vererek onları Osmanlı ordusunun bir parçası haline getirmek, hem bölgenin askeri tecrübesinden faydalanmak hem de onları devlete bağlayarak isyan riskini azaltmak gibi pragmatik bir amaç gütmüştür.

Doğru Cevap: E) Mümkün olduğunca çatışmadan kaçınarak gaza faaliyetlerine odaklanmak

Açıklama: Osmanlılar, Müslüman bir beylikle savaşmanın Anadolu'da hoş karşılanmayacağını biliyorlardı. Bu nedenle, ana hedeflerini her zaman Bizans olarak belirlemişler ve bu gaza politikasıyla meşruiyet kazanmışlardır. Diğer beyliklerle ilişkilerinde ise genellikle barışçıl ve dengeye dayalı bir politika izlemişlerdir.

Doğru Cevap: A) Beyliğin ekonomik bağımsızlığını ve egemenliğini ilan ettiğinin

Açıklama: Tarih boyunca, bir hükümdarın kendi adına para bastırması, hutbe okutmak gibi, en önemli bağımsızlık ve egemenlik alametlerinden biri olmuştur. Bu, o siyasi yapının artık başka bir devlete (örneğin İlhanlılara) tabi olmadığını ve kendi ekonomik sistemini kurduğunu gösterir.

Doğru Cevap: B) Bir sonraki fethi kolaylaştıracak stratejik öneme sahip noktaların hedeflendiği

Açıklama: Çirmen, Makedonya'ya giden yollar üzerinde kilit bir noktadaydı. Bu zafer, Sırp direncini kırmış ve Makedonya'nın fethi için yolu açmıştır. Bu durum, Osmanlıların fetihleri yaparken rastgele saldırmak yerine, bir sonraki adımı kolaylaştıracak stratejik hedefleri belirleyerek ilerlediğini göstermektedir.